Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 sierpnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni - I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy M. B.

Protokolant: Agnieszka Bronk-Marwicz

po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2023 r. w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa W. L. i M. L.

przeciwko B. G. (G.) i M. G.

o ochronę naruszonego posiadania

nakazuje pozwanym B. G. i M. G., aby przywrócili powodom W. L. i M. L. posiadanie działki o nr (...) obręb R., położonej w G. przy ulicy (...) poprzez usunięcie posadowionego przez nich ogrodzenia oraz zakazuje pozwanym dalszych naruszeń posiadania powodów;

nadaje wyrokowi w pkt I. rygor natychmiastowej wykonalności;

zasądza od pozwanych B. G. i M. G. solidarnie na rzecz powodów W. L. i M. L. kwoty po 277 zł (dwieście siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 179/23

UZASADNIENIE

I.

(żądanie i podstawa faktyczna pozwu)

Powodowie W. L. i M. L. wystąpili w dniu 14 marca 2023 r. przeciwko B. G. i M. G. z powództwem o ochronę naruszonego posiadania, żądając:

nakazania pozwanym zaniechania naruszania posiadania przez powodów działki nr (...), obręb (...)_1_ (...), R. położonej w G. przy ulicy (...), objętej księgą wieczystą o nr (...), które to naruszenie dokonywanej jest przez pozwanych od dnia 4 marca 2023 roku i polega na zagrodzeniu rzeczonej działki,

ewentualnie w razie uznania przez Sąd, że powodowie posiadali jedynie służebność gruntową w zakresie otwierania bramy wjazdowej prowadzącej na działkę o nr (...) w ten sposób, że jej skrzydła otwierane są na zewnątrz i sięgają w przestrzeń nad działką o nr (...), a także służebność przechodu i przejazdu (służebność drogi koniecznej) przez wskazaną działkę o nr (...) do działki o nr (...) – nakazania pozwanym zaniechania naruszania posiadania przez powodów, które dokonywane jest przez pozwanych od dnia 4 marca 2023 r. i polega na zagrodzeniu rzeczonej działki,

przywrócenia stanu poprzedniego sprzed naruszenia posiadania poprzez nakazanie pozwanym usunięcia z działki nr (...) posadowionego przez nich ogrodzenia oraz zaniechanie dalszych naruszeń posiadania,

nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu powodowie wskazali, że są współwłaścicielami nieruchomości gruntowej obejmującej działki o nr (...). Z działką o nr (...) graniczy trójkątna działka o nr (...) o powierzchni około 4 m ². Przedmiotowa działka była w posiadaniu powodów i ich poprzedników prawnych od początku lat 80. Powodowie stale wykorzystywali działkę w celu dojazdu do należącej do powodów nieruchomości, otwierania bramy wjazdowej, której skrzydła wychodziły na działkę nr (...). Nadto, powodowie parkowali na tej działce pojazdy. W dniu 18 lutego 2023 r. pozwani poinformowali powodów, że w związku z zakupem działki o nr (...) od Gminy M. G. zamierzają ją ogrodzić. Pozwani naruszyli posiadanie powodów poprzez wbicie metalowych prętów dookoła działki o nr (...) połączonych za pomocą taśmy, tym samym uniemożliwiając dojazd do działki i stawianie tam pojazdów. Powodowie wyrażali sprzeciw wobec działań pozwanych, proponując polubowne zakończenie sporu poprzez zakupienie od pozwanych wskazanej działki. Powodowie przywrócili samodzielnie posiadanie poprzez usunięcie taśmy i metalowych prętów, które następnie były ponownie wbijane przez pozwanych. W dniu 4 marca 2023 r. pozwani ogrodzili teren, wbijając drewniane słupy i łącząc je metalową siatką

(pozew, k. 3-12)

II.

(stanowisko pozwanych)

W odpowiedzi na pozew pozwani wnieśli o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwani wskazali, że służy im prawo własności wskazanej działki i po nabyciu prawa własności przystąpili do porządkowania nieruchomości pod względem faktycznym i prawnym. Pomiarów nieruchomości miał dokonać geodeta Ł. O.. Pozwani stwierdzili, że część działki nr (...) znajduje się poza ogrodzeniem nieruchomości pozwanych, stąd ogrodzili działkę będącą przedmiotem ich własności. Nieruchomość należąca do powodów ma nieskrępowany dostęp do drogi publicznej. Umiejscowienie w ogrodzeniu bramki mającej stanowić dojazd do nieruchomości powodów jest sprzeczne z przepisami technicznymi, albowiem brama nie może otwierać się na zewnątrz działki. Pozwani uznają za niezasadne alternatywne żądanie ustanowienia służebności przechodu i przejazdu.

(odpowiedź na pozew, k. 128-129v)

III.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie są współwłaścicielami nieruchomości położonej w G. przy ulicy (...), objętej księgą wieczystą o nr (...). Nieruchomość składa się z działek o nr (...).

Na działce o nr (...) posadowiony jest garaż powodów, gdzie stoi łódka powodów i zabytkowy samochód oraz są przechowywane narzędzia i inny sprzęt.

(dowód: wydruk księgi wieczystej o nr (...), k. 41-45, mapa, k. 37-40, zeznania J. Ś., k. 185-185v, zeznania T. Ś., k. 185v-186, przesłuchanie powoda W. L., k. 187-188, przesłuchanie powoda M. L., k. 188-188v)

Nieruchomość powodów została ogrodzona w 1980 roku.

(dowód: zeznania J. Ś., k. 185-185v, zeznania T. Ś., k. 185v-186, przesłuchanie powoda W. L., k. 187-188, przesłuchanie powoda M. L., k. 188-188v)

Do działki o nr (...) przylega działka o nr (...) o kształcie trójkąta i powierzchni około 4 metrów kwadratowych. Działka o nr (...) graniczy bezpośrednio z drogą publiczną przy ulicy (...). Wierzchołek trójkąta stanowiącego kształt działki znajduje się między środkiem bramy wjazdowej na nieruchomość powodów a drogą stanowiącą ulicę (...)

(dowód: mapa, k. 37-40, fotografie, k. 20-36, zeznania J. Ś., k. 185-185v, zeznania T. Ś., k. 185v-186, przesłuchanie powoda W. L., k. 187-188, przesłuchanie powoda M. L., k. 188-188v)

Powodowie i ich poprzednicy prawni korzystali z działki o nr (...) w ten sposób, że przejeżdżali przez nią i przechodzili w celu wejścia na działkę o nr (...). W ogrodzeniu działki o nr (...) była umiejscowiona brama, używana przez powodów. Granicę działki o nr (...) wchodzą w światło bramy.

Na działce o nr (...) w miejscu oznaczonym niebieskim kółkiem na mapie z k. 37 powodowie stawiali przyczepę pojazdu.

Powodowie i członkowie ich rodziny stawiali za ich zgodą pojazdy na działce o nr (...).

Powodowie korzystali z działki o nr (...) z wyłączeniem innych osób.

(dowód: mapa, k. 37-40, fotografie, k. 20-36, zeznania J. Ś., k. 185-185v, zeznania T. Ś., k. 185v-186, przesłuchanie powoda W. L., k. 187-188, przesłuchanie powoda M. L., k. 188-188v)

Pozwani nie korzystali z przedmiotowej działki przed 23 lutego 2023 r.

(dowód: przesłuchanie powoda W. L., k. 187-188, przesłuchanie powoda M. L., k. 188-188v, przesłuchanie pozwanego M. G., k. 188v-189v przesłuchanie pozwanej B. G., k. 189v-190)

Pismem z dnia 18 lutego 2023 r. adresowanym do Państwa L. pozwani poinformowali, że w związku z zakupem od Gminy M. G. nieruchomości położonej w G. przy Alei (...) (działek o nr (...)) , teren działek, w tym o nr 89 zostanie w najbliższym czasie ogrodzony.

(dowód: pismo z dnia 18 lutego 2023 r., k. 58)

Po otrzymaniu tej informacji powód W. L. skontaktował się z pozwanym M. G. w celu polubownego załatwienia sprawy, w tym przedstawił mu propozycję zakupu działki o nr (...) za cenę około 320 zł za metr kwadratowy, którą powód ustalił na podstawie danych operatów szacunkowych sporządzonych na zlecenie Gminy M. G. dla podobnych nieruchomości.

Powód W. L. umówił się z pozwanym M. G. na spotkanie, które miało się odbyć 25 lutego 2023 r.

(dowód: przesłuchanie powoda W. L., k. 187-188, przesłuchanie pozwanego M. G., k. 188v-189v,)

W dniu 23 lutego 2023 r. pozwani wbili metalowe pręty w granice działki i otoczyli ja taśmą, co uniemożliwiło powodom korzystanie z bramy wjazdowej. Powód W. L. wyraził sprzeciw wobec działań pozwanych.

(dowód: zeznania J. Ś., k. 185-185v, zeznania T. Ś., k. 185v-186, przesłuchanie powoda W. L., k. 187-188, przesłuchanie powoda M. L., k. 188-188v)

W czasie spotkania w dniu 25 lutego 2023 r. strony nie doszły do porozumienia. Powodowie zaproponowali zakup działki o nr (...), a także wyrazili sprzeciw wobec grodzenia działki.

(dowód: przesłuchanie powoda W. L., k. 187-188, przesłuchanie powoda M. L., k. 188-188v, przesłuchanie pozwanego M. G., k. 188v-189v, przesłuchanie pozwanej B. G., k. 189v-190)

W ciągu następnego tygodnia powodowie kilkukrotnie usuwali pręty i taśmy posadowione na działce o nr (...) po tym, jak zostały one tam umieszczone przez pozwanych.

(dowód: przesłuchanie powoda W. L., k. 187-188, przesłuchanie powoda M. L., k. 188-188v)

Pismem z dnia 1 marca 2023 r. powód W. L. wezwał pozwanych do usunięcia wszystkich umieszczonych na granicy działki nr (...) oznaczeń, prętów, taśm itp. oraz do powstrzymania się od ogrodzenia działki ewidencyjnej nr (...) w świetle bramy wjazdowej na działkę nr (...). Powód wskazał, że w związku z brakiem dostępu jego nieruchomości do drogi publicznej innego niż przez działkę o nr (...) żąda ustanowienia drogi koniecznej biegnącej przez działkę o nr (...), znajdującej się w świetl bramy wjazdowej na działkę o nr (...).

(dowód: pismo z dnia 1 marca 2023 r. wraz z dowodem nadania, k. 17-19)

W dniu 4 marca 2023 r. korzystając z usług przedsiębiorcy, pozwani ogrodzili teren działki o nr (...) za pomocą drewnianych słupów i metalowej siatki. Ogrodzenie wchodziło w światło bramy umiejscowionej w ogrodzeniu prowadzącym do nieruchomości powodów. Pozwani dokonali nasadzeń na działce.

(dowód: zeznania J. Ś., k. 185-185v, zeznania T. Ś., k. 185v-186, przesłuchanie powoda W. L., k. 187-188, przesłuchanie powoda M. L., k. 188-188v, przesłuchanie pozwanego M. G., k. 188v-189v, przesłuchanie pozwanej B. G., k. 189v-190)

Pozwani nie wytoczyli powództwa przeciwko powodom o wydanie działki o nr (...).

(dowód: przesłuchanie pozwanej B. G., k. 189v-190)

Geodeta Ł. O. odszukał znaki graniczne działki o nr (...).

(dowód: zeznania Ł. O., k. 186-187)

Sąd zważył co następuje:

IV.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów i fotografii przedłożonych przez strony, zeznań świadków oraz przesłuchania stron.

(ocena dowodów)

Sąd przyznał przymiot wiarygodności dokumentom przedłożonym przez strony, albowiem żadna ze stron nie kwestionowała ich formy ani treści.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków J. Ś. i T. Ś.. Świadków łączyły wprawdzie z powodami więzy pokrewieństwa i powinowactwa, jednakże w ocenie Sądu fakt ten nie dał podstaw do zakwestionowania ich zeznań, zwłaszcza że były one zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w toku postępowania, w tym fotografiami przedkładanymi przez strony. Zeznania te pozwoliły na ustalenie ostatniego stanu posiadania i faktu naruszenia posiadania powodów.

Marginalne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miały zeznania świadka Ł. O., geodety, który odnalazł znaki graniczne na działce o nr (...). Świadek nie przebywał stale na wskazanej działce, stąd jego twierdzenia dotyczące posiadania działki przez powodów nie były miarodajne dla ustalenia stanu faktycznego, zwłaszcza że wprost zastrzegł on, że wyraził on wyłącznie swoją opinię. Świadek wskazał, że punkty graniczne działki były zasypane, stąd uważał, że nie było śladów użytkowania. Sąd nie odmówił zeznaniom świadka wiarygodności, jednakże z powyższych przyczyn zeznania te nie mogły stanowić podstawy ustaleń faktycznych w zakresie posiadania działki o nr (...).

Sąd przyznał przymiot wiarygodności dowodowi z przesłuchania powodów. Powód W. L. w sposób wyczerpujący przedstawił stan posiadania wskazanej działki na przestrzeni lat, sposób wykorzystania działki o nr (...) oraz sposób naruszenia posiadania przez pozwanych. Depozycje powoda znajdują odzwierciedlenie w korespondencji prowadzonej z pozwanymi oraz w fotografiach zgromadzonych w toku postępowania. Podobnie Sąd ocenił dowód z przesłuchania powoda M. L., który potwierdził depozycje powoda W. L..

Sąd w zasadniczej mierze uznał za wiarygodny dowód z przesłuchania pozwanych, którzy przyznali, że otoczyli działkę ogrodzeniem z powołaniem na służące im prawo własności. Pozwani w ramach przesłuchania skupiali się na kwestiach nieistotnych z punktu widzenia przedmiotu postępowania i ograniczonej kognicji Sądu w niniejszym postępowaniu, takich jak dostęp nieruchomości powodów do drogi publicznej, niedopuszczalność umiejscowienia bramy w ogrodzeniu działki nr (...), sposób otwierania skrzydeł bramy, niewłaściwy sposób korzystania z własnej nieruchomości przez powodów i nieestetyczny wygląd ich nieruchomości. Okoliczności te nie miały jakiegokolwiek znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu. Sąd uznał za niewiarygodne zeznania pozwanych w zakresie, w jakim twierdzili oni, że powodowie nie korzystali z działki o nr (...). Należy zauważyć, że posiadanie wskazanej działki nie wymagało od powodów stałego przebywania na niej w celu manifestacji swojego posiadania, jednakże powodowie musieli mieć świadomość używania działki przez powodów, skoro wystosowali do nich pismo datowane na 18 lutego 2023 r., w którym uprzedzili ich o zamiarze ogrodzenia działki. Gdyby działka stanowiła nieużytek, z którego nikt nie miał korzystać, to zbędne byłoby zawiadamianie o tym powodów. Jednocześnie niezależnie od negatywnej oceny umiejscowienia bramy w ogrodzeniu nieruchomości powodów, pozwani musieli widzieć, że w ogrodzeniu znajdują się skrzydła bramy. W ocenie Sądu przemawia to za uznaniem, że pozwani wiedzieli o tym, że powodowie korzystają z działki o nr (...).

Dokumenty zawarte w aktach sprawy o sygn.. VII Ns 98/11 nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd na podstawie art. 235 ² §1 pkt 2 k.p.c. pominął dowód z zeznań świadka A. M., albowiem fakty, które miały być wykazane tym dowodem, tj. dzierżawienia działki nr (...) przez pozwanych przed nabyciem przez nich własności działki, są całkowicie nieistotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd na podstawie art. 235 ² §1 pkt 2 k.p.c. pominął dowód z oględzin działki nr (...), albowiem fakty, które miały być wykazane tym dowodem zostały udowodnione za pomocą fotografii i dowodu z przesłuchania stron, stąd przeprowadzenie tego dowodu było zbędne.

V.

(rozstrzygnięcie i podstawa prawna orzeczenia)

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Powodowie dochodzili roszczenia posesoryjnego, zgłaszając roszczenie ewentualne przywrócenia posiadania służebności. Wbrew twierdzeniom pozwanych powodowie nie zgłosili żądania ewentualnego ustanowienia służebności na nieruchomości obejmującej działkę o nr (...). Strona pozwana nie zrozumiała żądania ewentualnego pozwu, jakkolwiek było ono sformułowane w sposób czytelny. Na marginesie, Sąd nie mógłby rozpoznać w niniejszym postępowaniu żądania ustanowienia służebności drogi koniecznej, gdyż podlega ono trybowi nieprocesowemu (art. 626 §1 k.p.c.), zaś postępowanie w sprawach o naruszenie posiadania toczy się w trybie procesowym i podlega przepisom o postępowaniu odrębnym (art. 478-479 k.p.c.). Taka kumulacja żądań byłaby sprzeczna z treścią art. 191 k.p.c. Skoro jednak strona pozwana była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, Sąd nie znalazł podstaw do tłumaczenia treści żądania zgłoszonego w pozwie.

Jednocześnie, Sąd rozpoznał sprawę w granicach żądania zgłoszonego pierwotnie w pozwie, uprzedzając powodów, że rozszerzenie powództwa ustnie na rozprawie jest bezskuteczne.

W myśl art. 478 k.p.c. w sprawach o naruszenie posiadania sąd bada jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia, nie rozpoznając samego prawa ani dobrej wiary pozwanego.

W konsekwencji, w niniejszej sprawie bez jakiegokolwiek znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy stanowiły: tytuł prawny pozwanych do działki o nr (...), legalność korzystania przez powodów z tej działki, legalność umiejscowienia bramki w ogrodzeniu przez powodów, sposób korzystania z garażu znajdującego się na nieruchomości będącej przedmiotem własności powodów czy wreszcie dostęp nieruchomości powodów do drogi publicznej. Pozwani koncentrowali swoją obronę na tych okolicznościach, mimo uprzedzenia stron na rozprawie o przedmiocie rozpoznania sprawy i ograniczonej kognicji sądu w postępowaniu o ochronę naruszonego posiadania oraz uchylania pytań do świadków i stron dotyczących tych okoliczności.

Podstawę prawną roszczenia powodów stanowił przepis art. 344 §1 k.c., zgodnie z którym przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.

Dochodzenie wskazanego roszczenie jest ograniczone rocznym terminem zawitym, po którego upływie roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i zaniechanie dalszych naruszeń wygasa (art. 344 §2 k.c.).

Przepis art. 344 §1 k.c. statuujący roszczenie posesoryjne jest konsekwencją normy zakazującej samowolnego naruszania posiadania, chociażby posiadacz był w złej wierze (342 k.p.c.).

Ochrona posesoryjna służy również wówczas, gdy do naruszenia dochodzi z powołaniem na służące naruszycielowi prawo podmiotowe. Jak bowiem wskazuje się w orzecznictwie sądów powszechnych nie uchyla samowoli fakt, że naruszenie posiadania zostało dokonane przez osoby, którym służy prawo podmiotowe. Przewidziana przepisem art. 344 §1 k.c. ochrona naruszonego posiadania jest ochroną prowizoryczną, a odrębność samego postępowania posesoryjnego polega na ograniczeniu zakresu badania przez sąd tylko ostatniego stanu posiadania i faktu jego naruszenia, bez rozpoznawania samego prawa ani tego czy naruszone posiadanie było oparte na prawie ( vide: wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 10 lipca 2013 r., I Ca 243/13, L.). Jak wskazuje się w orzecznictwie sądów powszechnych samowolne naruszenie posiadania występuje wówczas, gdy osoba dopuszczająca się naruszenia w ogóle nie ma prawa do jakiejkolwiek ingerencji w sferę cudzego władztwa nad rzeczą, ale także wówczas gdy dokonywane jest z przekroczeniem granic dozwolonej samopomocy - odbieranie swojej rzeczy posiadaczowi przez osobę uprawnioną z tytułu prawa podmiotowego, bez wykorzystania drogi sądowej ( vide: wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 10 lutego 2011r., III Ca 1576/10, LEX). Niemniej roszczenie posesoryjne nie zasługuje na uwzględnienie, jeżeli w obrocie prawnym istnieje prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdzające, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem (art. 344 §1 zd. 2 k.c. in fine).

Sąd uwzględniając powództwo o przywrócenie stanu posiadania (art. 344 § 1 k.c.) jest zobowiązany do określenia sposobu jego przywrócenia, to jest do zamieszczenia w wyroku dyspozycji, których wykonanie do tego doprowadzi ( vide: uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów - zasada prawna z dnia 20 września 1988 r. III CZP 37/88, OSNC 1989/3/40, LEX nr 3430)

(posiadanie działki o nr (...))

W niniejszej sprawie Sąd ustalił, że powodowie byli posiadaczami działki o nr (...), zaś pozwani dopuścili się naruszenia ich posiadania poprzez wzniesienie ogrodzenia na działce, co nastąpiło w dniu 4 marca 2023 r.

Stosownie do brzmienia art. 336 k.c. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

Na posiadanie składają się zaś dwa elementy: element fizyczny (corpus possessionis) wyrażający się we władaniu rzeczą oraz element psychiczny (animus possidendi) wyrażający się w psychicznym nastawieniu do wykonywanego władztwa. Oznacza to, iż posiadacz znajduje się w sytuacji, która pozwala na korzystanie z rzeczy w taki sposób, jak to mają prawo czynić osoby, którym przysługuje do rzeczy określone prawo podmiotowe. Jednocześnie władający musi mieć wolę wykonywania względem rzeczy określonego prawa dla siebie, czyli we własnym imieniu. Posiadaczem rzeczy jest ten, kto włada rzeczą i postępuje z nią jak osoba, której przysługuje do niej prawo własności lub inne prawo ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 1966 r., III CR 108/66, OSP 1967/10/234).

Podkreślić przy tym należy, iż posiadanie nie jest prawem podmiotowym a jedynie określonym stanem faktycznym ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 1975 r., II CZ 57/75, LEX nr 7693). Źródłem żądania posiadacza posesoryjnego nie jest zatem prawo podmiotowe, lecz określony stan faktyczny objęty ogólnym zakazem samowolnego naruszania przez osoby trzeciej.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że powodowie władali działką o nr (...) jako posiadacze samoistni. Powodowie wykazali, że zarówno oni, jak i ich poprzednicy prawni władali wskazaną działką od lat 80. Działka o nr (...) bezpośrednio przylegała do nieruchomości stanowiącej przedmiot własności powodów. Liczyła ona około 4 metrów kwadratowych i miała kształt trójkąta. Powodowie wykorzystywali ją w celu dojazdu do nieruchomości obejmującej m.in. działkę o nr (...). Nieruchomość ta była ogrodzona płotem, w którym umiejscowiono bramę. Wjazd na przedmiotową nieruchomość, gdzie znajdował się m.in. garaż wymagał wykorzystania działki o nr (...). Jednocześnie powodowie stawiali na ww. działce swoje pojazdy. Ze względu na powierzchnię i kształt działki powodowie nie korzystali z tej działki w inny sposób. Jednocześnie, powodowie władali tą działką z wyłączeniem innych osób. Członkowie rodziny powodów używali jej za zgodą powodów. Pozwani do chwili nabycia własności tej działki nie korzystali z niej w żaden sposób. W związku z tym, że działka o nr (...) była funkcjonalnie powiązana z nieruchomością będącą przedmiotem własności powodów, wyłącznie oni mogli z niej efektywnie korzystać.

W ocenie Sądu nie zasługiwały na uwzględnienie twierdzenia pozwanych, że powodowie nie władali działką o nr (...). Należy zauważyć, że jakkolwiek posiadanie jest stanem trwałym, to nie wymaga ono ciągłego i nieustannego uzewnętrzniania władztwa nad rzeczą. Działka ta służyła wyłącznie do dojazdu i przechodu na nieruchomość. Nadto, powodowie i ich rodzina stawiali tam pojazdy. Powodowie traktowali tę działkę jako własną. Z uwagi na fakt, że powodowie korzystali z tej działki z wyłączeniem innych osób i w pełnym zakresie eksploatowali tę działkę, Sąd doszedł do przekonania, że powodowie byli posiadaczami samoistnymi działki o nr (...). Ich posiadanie nie ograniczało się wyłącznie do korzystania z działki w granicach służebności gruntowej.

(samowolne naruszenie posiadania działki o nr (...))

Pozwani M. G. i B. G. dokonali samowolnego naruszenia posiadania powodów poprzez wbicie na niej drewnianych słupów i otoczenie ich metalową siatką, co nastąpiło 4 marca 2023 r. Następnie pozwani dokonali nasadzeń na działce o nr (...). Wskazane naruszenie uzasadniało nakazanie pozwanym przywrócenia posiadania powodów poprzez usunięcie posadowionego przez nich ogrodzenia. Nim doszło do wskazanego naruszenia, pozwani wbijali na granicach działki metalowe pręty, łącząc je taśmą. Powodowie usuwali wskazane pręty i taśmę, przy czym były one ponownie zakładane przez pozwanych. Pozwani zapowiedzieli naruszenie posiadania powodów już w piśmie z dnia 18 lutego 2023 r., w którym poinformowali powodów, że w związku z zakupem przedmiotowej działki od Gminy M. G. jej teren zostanie ogrodzony. Pozwani w sposób uporczywy naruszali posiadanie powodów, albowiem mimo przywracania posiadania przez powodów w drodze dozwolonej samopomocy (art. 343 §2 k.c.), nie zdecydowali się oni na wytoczenie powództwa windykacyjnego, lecz posadowili na działce ogrodzenie z metalowej siatki zamontowane na drewnianych palach. W ocenie Sądu w dalszym ciągu istnieje stan zagrożenia naruszenia posiadania powodów przez pozwanych, co uzasadnia z kolei zakazanie im dalszych naruszeń.

Jak już wcześniej Sąd wskazał, pozwani nie mogli powoływać się na służące im prawo własności i niewłaściwy w ich ocenie sposób korzystania z działki przez powodów. Wyzucia powodów z posiadania nie uzasadniał w żadnym stopniu dostęp nieruchomości powodów do drogi publicznej od innej strony. Fakt, że pozwanym służyło prawo własności działki o nr (...) nie uprawniał ich w jakimkolwiek stopniu do ingerencji w posiadanie powodów, skoro nie zostało wydane orzeczenie nakazujące powodom wydanie nieruchomości.

(zachowanie rocznego terminu zawitego do wytoczenia powództwa)

Powodowie wytoczyli powództwo z zachowaniem terminu zawitego przewidzianego w art. 344 §2 k.c. Pozwani dopuścili się naruszenia posiadania powodów po 18 lutego 2023 r., zaś powództwo w niniejszej sprawie zostało wytoczone 14 marca 2023 r.

(zarzut nadużycia prawa podmiotowego)

Sąd zważył, iż nie sposób uznać by żądanie zgłoszone przez powodów stanowiło nadużycie prawa podmiotowego. Stosownie do brzmienia art. 5 k.c. nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Odmowa udzielenia ochrony osobie, która korzysta z przysługującego jej prawa podmiotowego w sposób zgodny z jego treścią, może mieć miejsce zupełnie wyjątkowo i musi być umotywowana istnieniem szczególnych okoliczności uzasadniających przyjęcie, że w określonym układzie stosunków uwzględnienie powództwa prowadziłoby do skutków szczególnie dotkliwych i nieakceptowanych. Zastosowanie art. 5 k.c. wymaga zawsze rozważenia przeciwstawnych wartości, dokonania pogłębionej oceny wszystkich okoliczności rozpatrywanego przypadku oraz unikania wszelkiego schematyzmu ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2022 r. (...) 666/22, LEX nr 3546260). Sąd podziela pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 1998 r. w sprawie o sygn. akt I CKN 459/97 (LEX nr 78424), w myśl którego stwierdzenie, że powód nadużywa prawa podmiotowego, wymaga ustalenia okoliczności pozwalających skonkretyzować, które działania pozostają w sprzeczności z normami moralnymi godnymi ochrony i przestrzegania w stosunkach społecznych. Brak takich okoliczności uniemożliwia prawidłowe zastosowanie przepisu art. 5 k.c.

W toku postępowania nie ujawniły się żadne nadzwyczajne okoliczności przemawiająca za uznaniem żądania powodów za sprzeczne ze względami słuszności. Zarzut nadużycia prawa podmiotowego w sprawach o ochronę naruszonego posiadania nie może opierać się na tytule prawnym pozwanych do nieruchomości, albowiem skutkowałoby to wyłączeniem stosowania tej instytucji do samowolnych naruszeń opartych na prawie podmiotowym i w konsekwencji iluzorycznością ochrony posesoryjnej i wypaczeniem jej istoty, podczas gdy kwestia prawa podmiotowego do rzeczy pozostaje poza kognicją sądu w postępowaniu o przywrócenie posiadania. Jedyną legalną drogą przywrócenia władztwa nad rzeczą przez właściciela rzeczy nieposiadającego jej jest powództwo windykacyjne (art. 222 §1 k.c.). Działania przedsiębrane bez podstawy prawnej i wbrew ogólnemu zakazowi samowolnego naruszania posiadania nie zasługują na ochronę prawną.

Z uwagi na ustalenie, że powodowie byli samoistnymi posiadaczami działki o nr (...), zaś oboje pozwani dokonali naruszenia ich posiadania poprzez wzniesienie na działce ogrodzenia, przy czym wcześniej uporczywie naruszali posiadanie powodów poprzez wbijanie na granicach działki metalowych prętów i otaczanie ich taśmą, stąd w dalszym ciągu istnienie stan zagrożenia naruszenia posiadania powodów w przyszłości, Sąd uwzględnił powództwo w całości, dokonując zmian redakcyjnych w treści zachowania nakazanego pozwanym (nakazanie zaniechania naruszeń stanowi w istocie zakazanie naruszeń).

Na podstawie art. 344 §1 k.c. Sąd nakazał pozwanym B. G. i M. G., aby przywrócili powodom W. L. i M. L. posiadanie działki o nr (...) obręb R., położonej w G. przy ulicy (...) poprzez usunięcie posadowionego przez nich ogrodzenia oraz zakazał pozwanym dalszych naruszeń posiadania powodów.

Wobec uwzględnienia żądania głównego, Sąd nie orzekał w przedmiocie żądania ewentualnego.

Na podstawie art. 333 §2 k.p.c. Sąd nadał wyrokowi w pkt I. rygor natychmiastowej wykonalności, uznając, że prowizoryczna ochrona prawna udzielona powodom wymaga dla swojej efektywności jak najszybszego przywrócenia stanu poprzedniego.

VI.

(koszty procesu)

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 §1 k.p.c. na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty procesu poniesione przez powodów składały się: opłata od pozwu w kwocie 200 zł, opłata od pełnomocnictwa (łącznie 34 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 320 zł ustalone na podstawie §5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 265, t.j. ze zm.). W konsekwencji, na podstawie art. 98 §1 k.p.c. Sąd zasądził od pozwanych B. G. i M. G. solidarnie na rzecz powodów W. L. i M. L. kwoty po 277 zł.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 98 §1 ¹ k.p.c.

Na marginesie wskazać należy, że przedmiotem rozważań Sadu nie były twierdzenia pozwanych zawarte w piśmie z dnia 3 sierpnia 2023 r., albowiem zostało ono przedłożone Sądowi 8 sierpnia 2023 r., tj. po wydaniu i ogłoszeniu wyroku w niniejszej sprawie.