I C 88/24 - wyrok Sąd Rejonowy w Gdyni z 2024-08-27
Sygn. akt: I C 88/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 sierpnia 2024 r.
Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Joanna Jank
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Katarzyna Pietkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2024 r. w G.
sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.
przeciwko M. A.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 66 743, 07 zł (sześćdziesiąt sześć tysięcy siedemset czterdzieści trzy złote i siedem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 14 listopada 2023 r. do dnia zapłaty,
II. zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 8775 zł (osiem tysięcy siedemset siedemdziesiąt pięć złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Sygnatura akt I C 88/24
Uzasadnienie wyroku z dnia 27 sierpnia 2024 roku
Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wniosła pozew przeciwko M. A. domagając się od pozwanej zapłaty kwoty 66.743,07 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 listopada 2023 roku do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że w dniu 28 września 2021 roku zawarła z pozwaną umowę zlecenia, na podstawie której była zobowiązana do wykonania usług polegających na podjęciu wszelkich niezbędnych działań zmierzających do uzyskania dla zleceniobiorcy odszkodowania za wywłaszczenie (przejęcie) nieruchomości, w tym działki gruntu wchodzące w skład nieruchomości pozwanej wykorzystywane jako drogi lub w innym celu publicznym i podjęcia wszelkich niezbędnych działań zmierzających do uzyskania odszkodowania z tytułu wszelkich możliwych roszczeń związanych z planowaniem i realizacją inwestycji drogowej „Budowa drogi ekspresowej (...) O. (S51) na odcinku B. - M.”. Na skutek podjętych przez powódkę działań decyzją z dnia 10 marca 2022 roku Wojewoda (...) ustalił na rzecz pozwanej odszkodowanie w wysokości 635.674 zł, a na mocy decyzji z dnia 18 czerwca 2021 roku orzekł o zwiększeniu tego odszkodowania o 5 % z tytułu niezwłocznego wydania nieruchomości i zobowiązał (...) do wypłaty odszkodowania w kwocie 216.958,53 zł na rzecz pozwanej, a w pozostałej części na rzecz jej wierzycieli. Pozwana podjęła decyzję, aby nie wnosić odwołania. Strony ustaliły w umowie, że za wykonanie umowy powódce będzie przysługiwało wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 10 % wszelkich kwot uzyskanych w związku z dochodzeniem ww. należności. W związku z powyższym, mając na względzie wysokość przyznanego odszkodowania, powódce należy się wynagrodzenie w kwocie 66.743,07 zł. W dniach 3, 14 i 20 listopada 2021 roku powódka wystosowała do pozwanej wezwania do zapłaty. W odpowiedzi na tę korespondencję, pozwana odmówiła spełnienia świadczenia. Zdaniem powódki odmowa była nieuzasadniona, gdyż wszelkie działania były podejmowane przez nią zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, z należytą starannością, przy zastosowaniu wszelkich dopuszczalnych środków prawnych celem jak najlepszego wykonania umowy.
(pozew, k. 3-7v)
Pozwana wniosła o oddalenie powództwa. W ocenie pozwanej powód nie wywiązał się z umowy. W toku postępowania pierwszą czynnością powoda było przesłanie jej (bez żadnych informacji) operatu szacunkowego pozyskanego z (...) Urzędu Wojewódzkiego, lecz powódka musiała na własną rękę wyjaśniać jego zapisy. W rozmowie z powodem wyraziła chęć sporządzenia nowego operatu, a powód zapewnił ją, że podjął już odpowiednie kroki w tym celu, co okazało się nieprawdą. Dalej, pozwana wskazała, że o możliwości uzyskania dodatkowych 5 % odszkodowania dowiedziała się od sąsiadów i sama wystąpiła z wnioskiem do (...). Powódka podniosła też, że to przedstawiciel powódki sugerował jej wstrzymanie się ze złożeniem odwołania i zalecił jego złożenie po zakończeniu całego postępowania odszkodowawczego. Pozwana jednak nalegała, by powód rozważył złożenie odwołania i z rozmowy telefonicznej z powodem zrozumiała, że takowe zostało złożone. Nadto, pozwana nie została poinformowana, że istniała możliwość wnioskowania o wypłatę 70 % należnej kwoty odszkodowania wcześniej, o czym dowiedziała się od sąsiadów. Powód zadeklarował także chęć zajęcia się tzw. resztówkami, tj. działkami wymagającymi podziału, lecz nie wykonał zadań w tym zakresie. Za wyjątkowy przejaw złej woli powoda pozwana uznała fakt, że prowadzona między stronami wymiana informacji była intensywna jedynie od września 2021 roku do lutego 2022 roku. Według niej powód zaprzestał kontaktów, gdyż był pewny, że sprawa zakończy się powodzeniem i zostanie mu wypłacona prowizja. Ostatecznie sprawa zakończyła się w dniu 25 września 2023 roku, lecz do tego czasu pozwana nie miała żadnego kontaktu z powodem. Pozwana podniosła również, że powód nie informował jej o przesuwaniu terminu uprawomocnienia decyzji, a także o możliwości wnioskowania o waloryzację kwoty odszkodowania. Po uprawomocnieniu decyzji powód zaczął pozwaną zasypywać wezwaniami do zapłaty, a także nie zareagował na wezwanie skierowane przez nią do przedstawienia dokumentów na potwierdzenie podjętych działań. Pozwana cofnęła powodowi pełnomocnictwo w piśmie z dnia 13 listopada 2023 roku. Zdaniem pozwanej zaniechania powoda były zamierzone i wyrządziły jej szkodę w postaci zaniżonej wyceny szacunkowej nieruchomości. W ocenie pozwanej kwota wynagrodzenia powinna zostać ustalona proporcjonalnie do ilości podjętych przez powoda działań.
(odpowiedź na pozew, k. 59-62)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Pozwana M. A. była właścicielką nieruchomości składającej się m.in. z działek gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Mrągowie prowadzi księgę wieczystą nr (...).
(dowód: wydruk księgi wieczystej (...), k. 163)
W dniu 18 czerwca 2021 roku Wojewoda (...) wydał decyzję nr (...) z dnia 18 czerwca 2021 roku znak WIN-II.7820.1.22.2020 o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dla zadania „Budowa drogi ekspresowej (...) O. (S51) – E. (S16) na odcinku B. - M.”, nadając jej rygor natychmiastowej wykonalności. Jednocześnie, ww. organ orzekł – po uprzednim zatwierdzeniu planu podziału działek – że m.in. działki o nr (...) (powstała z podziału działki o nr (...)), nr 237/62 (powstała z podziału działki (...)), nr 237/64 (powstała z podziału działki (...)) i nr 237/6 stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa, z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanie się ostateczna.
(dowód: zaświadczenie, k. 18, decyzja z dnia 18 czerwca 2021r., k. 167-205)
Pismem z dnia 22 września 2021 roku pozwana osobiście złożyła w (...) Urzędzie Wojewódzkim wniosek o zwiększenie wysokości należnego jej odszkodowania w wysokości 5 % zgodnie z art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wskazując, że wydała dobrowolnie wywłaszczone działki na rzecz zarządcy drogi.
(dowód: wniosek pozwanej z dnia 22 września 2021r., k. 65)
W dniu 28 września 2021 roku pomiędzy pozwaną M. A. (jako zleceniodawcą) a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (jako zleceniobiorcą) została zawarta umowa zlecenia. Zgodnie z § 1 przedmiotowej umowy pozwana zleciła powodowi wykonanie usług polegających na podjęciu wszelkich niezbędnych działań zmierzających do:
1. uzyskania dla zleceniodawcy odszkodowania (rekompensaty, wynagrodzenia) za wywłaszczenie (przejęcie) nieruchomości, w tym m.in. za działki gruntu wchodzące (wcześniej lub obecnie) w skład nieruchomości należących do zleceniodawcy lub jego poprzedników prawnych, a wykorzystywane jako drogi lub przeznaczone pod drogi, lub w innym celu publicznym,
2. uzyskania dla zleceniodawcy odszkodowania (rekompensaty, wynagrodzenia) z tytułu wszelkich możliwych roszczeń związanych z planowaniem i realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej (...) O. (S51) – E. (S16) na odcinku B. - M.”.
W myśl § 2 pkt 1 umowy w zakres obowiązków zleceniobiorcy związanych z wykonaniem przedmiotu zlecenia wchodziło w szczególności analiza możliwości uzyskania rekompensaty oraz jeśli będzie to możliwe, jej ewentualnej wysokości; uzgodnienie ze zleceniodawcą wszelkich czynności, których podjęcie jest niezbędne celem uzyskania rekompensaty, sporządzenie pism zarówno przedprocesowych jak i procesowych we wszelkich rodzajach postępowań, których przeprowadzenie okaże się niezbędne celem uzyskania rekompensat o których mowa w § 1. W ramach udzielonego zlecenia zleceniobiorca zobowiązał się zapewnić reprezentację zleceniodawcy we wszelkich rodzajach postępowań, w tym sądowych lub administracyjnych przez profesjonalnego pełnomocnika, któremu uprzednio zleceniodawca udzieli stosownych pełnomocnictw.
Zgodnie z treścią § 5 pkt 1 przedmiotowej umowy za wykonanie umowy zleceniobiorcy przysługuje od zleceniodawcy wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 10 % wszelkich kwot ustalonych decyzją administracyjną, orzeczeniem sądowym, ugodą lub innym dokumentem stanowiącym podstawę wypłaty środków, w związku z dochodzeniem należności, o których mowa w § 1. Wedle § 5 pkt 2 wynagrodzenie prowizyjne miało zostać uiszczone w terminie 7 dni licząc od dnia uzyskania odszkodowania (rekompensaty, wynagrodzenia) przez zleceniodawcę.
W przedmiotowej umowie pozwana jako swoje dane kontaktowe podała dwa numery (...) oraz adres poczty elektronicznej: emiliaaleksiewicz@op.pl. W § 8 umowy zastrzeżono, że wszelka korespondencja między stronami związana z wykonaniem umowy winna być kierowana na adresy wskazane w umowie, chyba że strona złoży pisemne oświadczenie o zmianie adresu do doręczeń. Korespondencję wysłaną na adres podany w umowie uważa się za skutecznie doręczoną, nawet jeśli strona zmieniła adres do doręczeń, nie informując o tym drugiej strony.
(dowód: umowa zlecenie z dnia 28 września 2021r., k. 11-11v)
Podpisanie ww. umowy poprzedziły około dwumiesięczne rozmowy stron. Współpraca stron nie miała obejmować dochodzenia odszkodowania za ograniczenie możliwości korzystania z nieruchomości, a także spraw egzekucyjnych dotyczących wierzycieli pozwanej. Natomiast, decyzja co ewentualnego prowadzenia sprawy w przedmiocie tzw. „resztówek” miała zapaść po analizie sprawy i po tym jak decyzja wywłaszczeniowa stanie się ostateczna w administracyjnym toku instancji. Przy nawiązaniu współpracy pozwana została poinformowana przez powoda, że w przypadku istnienia obciążeń hipotecznych, odszkodowanie zostanie przekazane w pierwszej kolejności wierzycielom.
(dowód: przesłuchanie przedstawiciela powoda D. L., płyta CD k. 255)
W postępowaniu administracyjnym o przyznanie odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości powodowa spółka zapewniła pozwanej reprezentację w osobie adwokata Ł. L..
(dowód: pełnomocnictwo, k. 161)
W toku postępowania administracyjnego powołano rzeczoznawcę majątkowego w charakterze biegłego celem ustalenia odszkodowania za nieruchomości pozwanej stanowiące działki nr (...). W operacie z dnia 18 października 2021 roku rzeczoznawca A. O. określił wartość odtworzeniową działki nr (...) na kwotę 473.153 złotych, działki nr (...) na kwotę 63.417 zł, działki nr (...) na kwotę 56.374 zł, a działki nr (...) na kwotę 42.730 zł.
Pismem z dnia 19 października 2021 roku pełnomocnik pozwanej Ł. L. zgłosił swoje przystąpienie do sprawy. Organ doręczył mu operat szacunkowy. W piśmie z dnia 18 listopada 2021 roku pełnomocnik pozwanej zgłosił zastrzeżenia do operatu szacunkowego, zarzucając m.in. nienależyte opisanie nieruchomości porównawczych i brak możliwości zweryfikowania czy przyjęte do wyceny nieruchomości stanowią nieruchomości podobne, nieokreślenie faktycznego korzystania i stanu prawnego nieruchomości, zaniżenie wartości współczynników korygujących dla poszczególnych cech o istotnym wpływie na cenę, w szczególności dla cechy dostęp do infrastruktury technicznej. Następnie, zastrzeżenia te zostały przesłane biegłemu. Odpowiedź biegłego została przesłana pełnomocnikowi pozwanej przesłana w dniu 13 stycznia 2022 roku.
(dowód: operat szacunkowy [w:] akta administracyjne Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, pismo pełnomocnika pozwanego z dnia 18 listopada 2021r. k. 100-101 tamże, wydruk e – maila z dnia 25 listopada 2021r., k. 97 tamże, pismo z dnia 13 stycznia 2022r., k. 95 tamże)
W dniu 4 listopada 2021 roku pełnomocnik przesłał pozwanej na wskazany przez nią adres poczty elektronicznej operat szacunkowy. W e – mailu z dnia 7 grudnia 2021 roku pozwana napisała, że nie zgadza się z wyceną zawartą w operacie szacunkowym i żąda co najmniej kwoty 150 zł/m 2, zwł., że teren jest przeznaczony pod inwestycję. Jednocześnie wniosła o przyspieszenie decyzji i wykonanie własnego operatu szacunkowego. W e – mailu z dnia 7 grudnia 2021 roku pełnomocnik wezwał pozwaną do wskazania, czy jest zainteresowana jak najszybszą wypłatą odszkodowania lub zaliczki, czy też próbą ustalenia jak najwyższego odszkodowania już w toku postępowania przed organem pierwszej instancji, wyjaśniając szczegóły obu rozwiązań. Następnie, e - mailami z dnia 13 i 14 grudnia 2021 roku ponaglił pozwaną o udzielenie odpowiedzi nie później niż do dnia 16 grudnia 2021 roku do godz. 12. Na ww. wiadomości odpisała córka pozwanej, zgłaszając sprzeciw co do tonu i sposobu komunikowania się pełnomocnika. W odpowiedzi na to, w dniu 15 grudnia 2021 roku pełnomocnik wyjaśnił, że poprzednie wiadomości stanowią jedynie przypomnienie o konieczności respektowania dotychczasowych ustaleń i wiążącej umowy i przypomnienie o konieczności podjęcia konkretnej decyzji, gdyż dalsze działania są uzależnione od tego, czy pozwana jest zainteresowana przygotowaniem dodatkowego operatu szacunkowego w toku trwającego postępowania przed organem I. instancji czy dopiero po złożeniu odwołania i ponownie poprosił o wiadomość zwrotną co do podjętej decyzji.
W dniu 16 grudnia 2021 roku w nawiązaniu do wcześniejszej rozmowy telefonicznej pełnomocnik poinformował, że najbliższe działania będą nakierowane na jak najszybsze wydanie decyzji o wysokości odszkodowania i jego wypłatę, a wobec tego dodatkowy operat zostanie złożony dopiero po złożeniu odwołania od decyzji wojewody.
(dowód: wydruk korespondencji e – mailowej stron, przesłuchanie przedstawiciela powoda D. L., płyta CD k. 255)
Pismem z dnia 25 stycznia 2022 roku organ poinformował pełnomocnika pozwanej o terminie załatwienia sprawy (31 marca 2022 roku), umożliwiając stronom postępowania wypowiedzenia się w wyznaczonym terminie.
(dowód: zawiadomienie z dnia 25 stycznia 2022r., [w:] akta administracyjne Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad)
O przewidywanym terminie załatwienia sprawy D. L. poinformował pozwaną za pośrednictwem poczty elektronicznej. W e – mailu z dnia 2 lutego 2022 roku wyjaśnił pozwanej, że jeśli taka możliwość będzie wynikała z decyzji, to pozwana będzie mogła złożyć wniosek o wypłatę zaliczki, ale dopiero po wydaniu przez wojewodę decyzji o wysokości odszkodowania. Wyjaśnił, że taki wniosek kieruje się do (...) i to ten organ będzie go rozpatrywał.
(dowód: wydruk wiadomości e – mailowej stron)
Na mocy decyzji z dnia 10 marca 2022 roku sygn. WIN-III.7570.267.2021.JP Wojewoda (...)
- w pkt 1: ustalił odszkodowanie w kwocie 635.674 zł za prawo własności nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów obrębu nr (...) M., gmina M. jako działki nr (...) o powierzchni 0,0712 ha (powstała z podziału działki o nr (...)), nr 237/62 o powierzchni 0,0633 ha (powstała z podziału działki (...)), nr 237/64 o powierzchni 0,0480 ha (powstała z podziału działki (...)), nr 237/6 o powierzchni 0,6995 ha (przejęta w całości), przejętej z mocy prawa przez Skarb Państwa, na podstawie decyzji Wojewody (...) nr 08/21 z dnia 18 czerwca 2021 roku znak WIN-II.7820.1.22.2020 o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dla zadania „Budowa drogi ekspresowej (...) O. (S51) – E. (S16) na odcinku B. - M.”, z rygorem natychmiastowej wykonalności;
- w pkt 2: powiększył odszkodowanie o 5 % wartości nieruchomości tj. o kwotę 31.783,70zł z tytułu niezwłocznego wydania nieruchomości;
- w pkt 3: zobowiązał Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad do wypłaty odszkodowania na rzecz:
a. M. A. w kwocie 216.958,53 zł za prawo własności;
b. (...) S.A. w kwocie 310.413,48 zł z tytułu wygaśnięcia hipoteki;
c. Urzędu Skarbowego w K. w kwocie 50.722,51 zł z tytułu wygaśnięcia hipoteki;
d. Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w O. P. Terenowa w M. w kwocie 6.814 zł z tytułu wygaśnięcia hipoteki.
(dowód: decyzja Wojewody (...) z dnia 10 marca 2022 r., k. 12-16)
W dniu 17 marca 2022 roku D. L. przesłał pozwanej na wskazany przez nią adres poczty elektronicznej kopię decyzji z dnia 10 marca 2021 roku, informując o możliwości złożenia odwołania do Ministra (...) i (...) co do całości, bądź części rozstrzygnięcia (wskazując, że przybliżony czas oczekiwania na rozpoznanie odwołania wynosi 3-6 miesięcy) albo rezygnacji ze złożenia odwołania. Nadto, wskazał, że niezależnie od wybranej opcji pozwana będzie mogła złożyć wniosek o wypłatę zaliczki odpowiadającej 70 % kwoty wskazanej w pkt 3a decyzji i wówczas otrzyma tę kwotę w terminie 30 dni od dnia doręczenia wniosku do (...). Jednocześnie, przedstawiciel powódki wskazał, że jeżeli pozwana będzie zainteresowana wniesieniem odwołania i w ocenie pozwanej kwoty wskazane w decyzji na rzecz wierzycieli nie są zgodne ze stanem faktycznym i oczekuje złożenia odwołania w zakresie tych kwot, to powinna przesłać dokumenty potwierdzające aktualny stan zadłużenia.
Następnie, D. L. kilkukrotnie przypominał pozwanej o konieczności podjęcia decyzji co do odwołania w e – mailach z dnia 18 i 21 marca 2022 roku. W e – mailu z dnia 22 marca 2022 roku wysłanym o godz. 21:29 pozwana poprosiła jeszcze o dwa dni na namysł z uwagi na pogrzeb w rodzinie. W dniu 23 marca 2022 roku przedstawiciel powódki przesłał na adres poczty elektronicznej wniosek o wypłatę zaliczki odszkodowania. W dniu 28 marca 2022 roku o godz. 16:44 pozwana wysłała do powoda e – maila, wskazując, że otrzymała decyzję w dniu 16 marca 2022 roku i nie może zgodzić się co do kwot przyznanych wierzycielom i co do spłaty, wskazując m.in., że należność Urzędu Skarbowego została umorzona w 2014 roku, a wierzytelność KRUS została umorzona z powodu trudnej sytuacji materialnej.
W dniu 28 marca 2022 roku o godz. 18:14 D. L. napisał do pozwanej kolejną wiadomość e – mail, wskazując, że aktualnie zostanie wypłacona jedynie zaliczka, a pozostałe kwoty później. Jednocześnie wyjaśnił, że wniesienie odwołania oznacza, że wszystkie należności na rzecz wierzycieli ujawnionych w decyzji zostaną wypłacone później, a także że wniesienie odwołania powoduje przedłużenie postępowania i wydłużenie terminu wypłaty należności innych niż zaliczka 70 %. Jednocześnie wniósł o złożenie przez pozwaną jasnej deklaracji czy ma zostać złożone odwołanie, czy nie.
W odpowiedzi, w dniu 29 marca 2022 roku o godz. 19:55 z adresu emiliaaleksiewicz@op.pl została wysłana do powoda wiadomość e – mail z informacją, że pozwana zdecydowała się nie zaskarżać decyzji. Jak napisano wszyscy wierzyciele muszą być spłaceni a hipoteka wyczyszczona.
(dowód: wydruk korespondencji e – mailowej stron)
Decyzja z dnia 10 marca 2022 roku stała się ostateczna w dniu 31 marca 2022 roku.
(dowód: zaświadczenie, k. 17)
W dniach 24 i 31 marca 2022 roku (data wpływu – 4 kwietnia 2022 roku) pozwana osobiście złożyła wniosek o wypłatę zaliczki w wysokości 70 % przysługującego odszkodowania za ww. działki. Z kolei, w dniu 25 kwietnia 2022 roku (data wpływu – 26 kwietnia 2022 roku) pozwana wniosła o rozliczenie kwot, które zostały przekazane poszczególnym wierzycielom hipotecznym, a także o wskazanie dat wypłaty środków jej jak i wierzycielom.
(dowód: wniosek pozwanej z dnia 31 marca 2022r. k. 45-46, wniosek z dnia 25 kwietnia 2022r., k. 43 tamże)
W dniu 11 maja 2022 roku pełnomocnik pozwanej – adwokat Ł. L. zwrócił się do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad o wskazanie, w jaki sposób została rozliczona zaliczka w wysokości 70 % odszkodowania, w szczególności wskazanie, jaka kwota i w jakim terminie została wypłacona bezpośrednio pozwanej. W dniu 6 czerwca 2022 roku (...) wysłała odpowiedź. Z kolei, w dniu 15 listopada 2023 roku powódka skierowała do ww. organu pismo dotyczące wypłaty pozostałej części odszkodowania.
(dowód: pismo z dnia 6 czerwca 2022r., k. 19, pismo z dnia 24 listopada 2023r., k. 20, pismo z dnia 11 maja 2022r. [w:] akta administracyjne Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad)
W dniu 13 kwietnia 2022 roku na rachunek wskazany przez pozwaną należący do E. B. została wypłacona kwota 42.280,78 zł tytułem zaliczki w wysokości 70 % odszkodowania, zaś kwota 109.590,19 zł została wypłacona na rachunek Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Mrągowie K. Ł., zgodnie z otrzymanym zajęciem wierzytelności w sprawach Km 829/21, Km 289/21, Km 71/21.
(dowód: pismo z dnia 6 czerwca 2021r., k. 19, pismo z dnia 27 kwietnia 2022r., k. 110)
Pozostała część należnego pozwanej odszkodowania w kwocie 65.087,56 zł została wypłacona na wskazane konto bankowe w dniu 5 października 2023 roku.
(dowód: pismo z dnia 24 listopada 2023r., k. 20)
Na rzecz wierzycieli pozwanej zostały natomiast wypłacone następujące kwoty:
- w dniu 27 lutego 2023 roku kwota 217.289,44 zł na rzecz (...) S.A. tytułem zaliczki w wysokości 70 % odszkodowania;
- w dniu 5 października 2023 roku kwota 93.124,04 zł na rzecz (...) S.A.,
- w dniu 5 października 2023 roku kwota 50.722,51 zł na rzecz Urzędu Skarbowego w K.;
- w dniu 5 października 2023 roku kwota 80.275,52 zł na rzecz (...) Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego;
- w dniu 5 października 2023 roku kwota 2.273,66 zł na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. Inspektorat w K.;
- w dniu 9 października 2023 roku kwota 6.814 zł na rzecz Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w O. P. Terenowa w M..
(dowód: pismo z dnia 24 listopada 2023r., k. 20)
Pismem z dnia 5 lipca 2022 roku (data wpływu – 10 lipca 2022 roku) pozwana osobiście zwróciła się do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad o zajęcie jednoznacznego stanowiska co do możliwości nieskrępowanego dysponowania ww. działkami.
(dowód: pismo pozwanej 5 lipca 2022r., k. 32-35 [w:] akta administracyjne Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad)
W dniu 9 września 2023 roku pozwana złożyła wniosek o waloryzację odszkodowania. Uwzględniając ten wniosek Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w dniu 22 listopada 2023 roku wypłaciła na rzecz pozwanej dodatkowo kwotę 25.178,65 zł.
(dowód: pismo z dnia 24 listopada 2023r., k. 20, wniosek pozwanej z dnia 9 września 2023r., k. 78)
Decyzją z dnia 25 września 2023 roku Minister (...) i (...) znak (...). (...).36.2021.AW.23 uchylił w części decyzję Wojewody (...) z dnia 18 czerwca 2021 roku (w zakresie nie dotyczącym jednak działek stanowiących uprzednio własność pozwanej), a w pozostałej części utrzymał ją w mocy. Tym samym decyzja z dnia 18 czerwca 2021 roku stała się ostateczna.
(dowód: decyzja z dnia 25 września 2023r., k. 206-240)
Pismem z dnia 15 listopada 2023 roku pełnomocnik pozwanej adwokat Ł. L. zwrócił się o wydanie zaświadczenia potwierdzającego uostatecznienie się decyzji administracyjnej.
(dowód: pismo z dnia 15 listopada 2023r., k. 159-160)
Pismem z dnia 3 listopada 2023 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 66.743,07 tytułem należnego wynagrodzenia w terminie 7 dni, licząc od dnia doręczenia wezwania. Przedmiotowe pismo zostało pozwanej doręczone w dniu 6 listopada 2023 roku. W odpowiedzi, pismem z dnia 13 listopada 2023 roku pozwana zarzuciła powódce, że nie wywiązała się z zawartej umowy, wskazując na szereg zaniechań i uchybień, a także podniosła, że zaniechania zleceniobiorcy spowodowały szkodę w majątku pozwanej. Następnie, jeszcze dwukrotnie, w dniach 14 listopada 2023 roku i 20 listopada 2023 roku powódka bezskutecznie wzywała pozwaną do zapłaty.
(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 3 listopada 2023r., k. 21 wraz z dowodem nadania, k. 22 i dowodem doręczenia, k. 23, odpowiedź pozwanej z dnia 13 listopada 2023r., k. 24-28, wezwanie do zapłaty z dnia 14 listopada 2023r., k. 29 wraz z dowodem nadania, k. 30 i dowodom doręczenia, k. 31, wezwanie do zapłaty z dnia 20 listopada 2023r., k. 32 wraz z dowodem nadania, k. 33 i dowodem doręczenia, k. 34)
Sąd zważył, co następuje:
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony niniejszego postępowania i wezwane organy, a także dowodu z przesłuchania stron.
W ocenie Sądu brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów przedłożonych przez strony oraz znajdujących się w aktach postępowania administracyjnego. Podkreślić bowiem należy, iż część wymienionych powyżej dokumentów, w tym przede wszystkim decyzje administracyjne oraz zaświadczenia mają charakter dokumentów urzędowych, zaś w toku niniejszego postępowania żadna ze stron nie wzruszyła w trybie przepisów art. 252 k.p.c. przysługujących tym dokumentom domniemań autentyczności oraz zgodności treści powołanych dokumentów z prawdą. Sąd nie doszukał się także żadnych okoliczności mogących wzbudzać wątpliwości co do wiarygodności pozostałych dokumentów mających postać dokumentów prywatnych, w szczególności nie dostrzegł żadnych śladów podrobienia, przerobienia czy innej ingerencji. W związku z powyższym Sąd uznał, że przedmiotowe dokumenty przedstawiają rzeczywisty przebieg postępowania administracyjnego w przedmiocie przyznania odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości pozwanej.
Ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd oparł także na przedłożonych przez powoda wydrukach korespondencji e – mailowej stron. Jak wskazuje się w judykaturze wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym, co wynika z przyjętej powszechnie wykładni przepisów art. 308 k.p.c. Wydruki komputerowe stanowią, bowiem „inny środek dowodowy”, o którym mowa w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c., gdyż wymieniony tam katalog ma charakter otwarty. Jakkolwiek nie można przyjąć, że oświadczenie zawarte w wydruku komputerowym (korespondencji e – mailowej) jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, to należy przyjąć, że przedmiotowy środek dowodowy świadczy o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści w chwili dokonywania wydruku (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 29 września 2017 r., I ACa 448/17, L.). W niniejszej sprawie nie ma żadnych podstaw do stwierdzenia, że przedstawiona korespondencja e - mailowa została w jakikolwiek sposób zmanipulowana, a treść wydruków nie stanowi wiernego odzwierciedlenia zapisów cyfrowych.
Większych wątpliwości Sądu nie budziły również zeznania przedstawiciela powoda co do przebiegu postępowania administracyjnego dotyczącego odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości pozwanej, przebiegu wzajemnej współpracy stron, a także sposobu wykonania umowy. W tym zakresie zeznania D. L. znajdują w znacznej mierze potwierdzenie w treści dokumentów składanych w toku postępowania administracyjnego, jak również w korespondencji e – mailowej stron wymienianej w trakcie tego postępowania. W świetle tej dokumentacji za w pełni wiarygodne należy uznać zeznania przedstawiciela powodowej spółki odnośnie szczegółowego informowania pozwanej o przebiegu postępowania, o możliwych sposobach postępowania w toku sprawy i ich konsekwencjach, jak również o skutkach rezygnacji pozwanej z wniesienia odwołania od decyzji organu I. stopnia.
Natomiast jedynie częściowo Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanej M. A., albowiem pozostają one w wielu istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kwestiach sprzeczne z innymi dowodami, które Sąd uznał za niewątpliwie wiarygodne, w szczególności z treścią korespondencji e – mailowej stron. I tak, nie znajdują żadnego potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym zeznania pozwanej, odnośnie tego, że to przedstawiciel powodowej spółki zasugerował jej niewnoszenie odwołania od decyzji z dnia 10 marca 2022 roku. Z treści korespondencji prowadzonej przez strony za pośrednictwem poczty elektronicznej jednoznacznie wynika, że przedstawiciel powoda przedstawił i wyjaśnił pozwanej dwie możliwości postępowania w sprawie i konsekwencje każdej z nich i oczekiwał od niej podjęcia decyzji. Po kilkukrotnych ponagleniach, dzień przed upływem terminu do wniesienia odwołania, pozwana poinformowała powoda o rezygnacji z wniesienia tego środka prawnego. Nie ma żadnych wątpliwości, że e – mail w tym przedmiocie został wysłany albo przez pozwaną albo przez jej córkę, gdyż został wysłany z adresu tożsamego ze wskazanym w umowie. Nie zasługują również na wiarę zeznania M. A. odnośnie zaniechania przez powoda poinformowania jej o możliwości uzyskania zaliczki w wysokości 70 % wartości odszkodowania. Z korespondencji stron wynika w sposób jednoznaczny, że powód kilkukrotnie powiadamiał pozwaną o takiej możliwości, wskazując w jakiej formie i do jakiego organu należy złożyć stosowny wniosek. Mało tego przesłał pozwanej nawet formularz wniosku o wypłatę zaliczki. Dalej, Sąd odmówił przyznania wiary zeznaniom pozwanej odnośnie sposobu komunikowania z powodem. M. A. zeznała, że jej córka odpisywała na maile powoda jedynie w godzinach świadczenia pracy (tj. do godziny 16). Tymczasem, analizując przebieg korespondencji stron można stwierdzić, że wiele e – maili zostało wysłanych z adresu emiliaaleksiewicz@op.pl w godzinach popołudniowych bądź wieczornych (np. e – maile z dnia 22 marca 2022 roku – godz. 21:29, 28 marca 2022 roku – godz. 16:44, 29 marca 2022 roku – godz. 19:55), co przeczy zeznaniom pozwanej. Zupełnie nieprzekonujące są zeznania pozwanej, że zarówno ona, jak i jej córka nie korzystają z poczty elektronicznej za pośrednictwem telefonu. Skoro potrafią obsługiwać komunikator M., to tym bardziej nie powinno im sprawiać problemów korzystanie z poczty elektronicznej, zwł., że córka pozwanej jest osobą stosunkowo młodą, a takie dość biegle posługują się zarówno telefonem jak i rozmaitymi aplikacjami na tym urządzeniu zainstalowanymi. Jednocześnie, pozwana przyznała, że zarówno ona, jak również jej córka posiadają telefony z dostępem do Internetu, a więc miały możliwość odpisania na wiadomości powoda o każdej porze.
Natomiast, na podstawie art. 235 1 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął wnioski strony powodowej o przeprowadzenie dowodu z akt postępowań prowadzonych przez Wojewodę (...), a także Ministra (...) i (...), gdyż okoliczności związane z przebiegiem tych postępowań nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Dla wyrokowania wystarczające było przedłożenie decyzji administracyjnych wydanych w toku postępowań prowadzonych przed ww. organami, a te zostały załączone do akt niniejszej sprawy. Postępowanie odwoławcze toczące się przed Ministrem (...) i (...) nie dotyczyło w żadnym zakresie nieruchomości stanowiących uprzednio własność pozwanej.
Przechodząc do kwestii merytorycznych, należy wskazać, że w niniejszej sprawie strona powodowa domagała się zasądzenia 66.743,07 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 listopada 2023 roku do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia prowizyjnego na podstawie umowy zlecenia zawartej przez strony w dniu 28 września 2021 roku. Podstawę prawną powództwa stanowił zatem przepis art. 735 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.
W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że nie było sporu pomiędzy stronami co do faktu zawarcia umowy zlecenia, wysokości przewidzianego w niej wysokości prowizyjnego należnego zleceniobiorcy za wykonanie umowy, a także wysokości odszkodowania przyznanego pozwanej w wyniku postępowania administracyjnego, w którym pozwana była reprezentowana przez powoda. Zgodnie z przedmiotową umową zlecenia wysokość należnego powodowi wynagrodzenia prowizyjnego za wykonanie umowy miała odpowiadać 10 % wszelkich kwot ustalonych decyzją administracyjną, orzeczeniem sądowym, ugodą lub innym dokumentem stanowiącym podstawę wypłaty środków, w związku z dochodzeniem odszkodowania. Na skutek decyzji z dnia 10 marca 2022 roku wydanej w sprawie sygn. WIN-III.7570.267.2021.JP Wojewoda (...) ustalił odszkodowanie w kwocie 635.674 zł za prawo własności nieruchomości stanowiącej uprzednio własność pozwanej, a przejętej z mocy prawa przez Skarb Państwa, a także powiększył ww. odszkodowanie o 5 % wartości nieruchomości tj. o kwotę 31.783,70 zł w związku z niezwłocznym wydaniem nieruchomości przez pozwaną. Łącznie zatem przyznano odszkodowanie w kwocie 667.457,70 zł. Znaczna część tego odszkodowania przypadła wierzycielom pozwanej, jednak nie miało to wpływu na wysokość należnego powodowi odszkodowania, gdyż zostało ono określone jako odpowiedni procent kwoty ustalonego przez odpowiedni organ odszkodowania, a nie kwoty faktycznie wypłaconej pozwanej.
Zważyć należy, iż linia obrony pozwanej przed żądaniem pozwu sprowadzała się do kwestionowania sposobu wykonania umowy przez zleceniobiorcę. W odpowiedzi na pozew pozwana zarzuciła powodowi nienależyte reprezentowanie jej w toku postępowania administracyjnego, czego skutkiem miało być ustalenie odszkodowania w zaniżonej wysokości. Zdaniem Sądu zarzuty pozwanej nie zasługiwały na uwzględnienie. Odnosząc się do poszczególnych zarzutów pozwanej, na wstępie należy odnieść się do kwestii przedmiotu umowy. Pozwana bowiem podniosła, że powód miał rzekomo zobowiązać się również do rozwiązania problemu tzw. resztówek, tj. działek wymagających podziału, lecz ostatecznie nie podjął w tym względzie żadnych czynności. Zważyć należy, iż w świetle zapisów zawartego przez strony kontraktu przedmiotem umowy było wykonanie przez powoda usług polegających na uzyskaniu dla zleceniodawcy odszkodowania (rekompensaty, wynagrodzenia) za wywłaszczenie (przejęcie) nieruchomości, w tym m.in. za działki gruntu wchodzące (wcześniej lub obecnie) w skład nieruchomości należących do zleceniodawcy lub jego poprzedników prawnych, a wykorzystywane jako drogi lub przeznaczone pod drogi, lub w innym celu publicznym, a także uzyskaniu dla zleceniodawcy odszkodowania (rekompensaty, wynagrodzenia) z tytułu wszelkich możliwych roszczeń związanych z planowaniem i realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej (...) O. (S51) – E. (S16) na odcinku B. - M.”. Zakres obowiązków przyjmującego zlecenie został określony w § 2 umowy. W umowie nie ma żadnych zapisów, które świadczyłyby o tym, że powód zobowiązał się wobec pozwanej do świadczenia jeszcze innych usług poza wymienionym w § 1 i 2 umowy. D. L. zeznał, że kwestia tzw. resztówek była co prawda przedmiotem rozmów poprzedzających zawarcie umowy, jednak ostatecznie strony odłożyły tę kwestię na przyszłość i ostatecznie nie była ona objęta ww. umową. Z zeznań przedstawiciela powodowej spółki wynika także, że strony miały wrócić do tej sprawy po tym jak decyzja wywłaszczeniowa stanie się ostateczna i po pozytywnej analizie sprawy. W zakres umowy stron nie wchodziły także kwestie związane z postępowaniami egzekucyjnymi prowadzonymi przeciwko pozwanej, co przedstawiciel powoda jednoznacznie wskazał w korespondencji e – mailowej poprzedzającej zawarcie umowy.
Kolejny zarzut pozwanej dotyczył niepoinformowania jej o możliwości uzyskania dodatkowych 5 % odszkodowania w związku z dobrowolnym wydaniem nieruchomości będących przedmiotem wywłaszczenia. Pozwana twierdziła, że o takiej możliwości dowiedziała się od sąsiadów i sama wystąpiła z wnioskiem do (...). W ocenie Sądu również i ten zarzut należało uznać za nieuzasadniony. Jak bowiem wynika z przedłożonych dokumentów, z wnioskiem o zwiększenie wysokości należnego odszkodowania zgodnie z art. 18 ust. 1e ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, pozwana osobiście wystąpiła do Wojewody (...) w dniu 22 września 2021 roku, a więc jeszcze przed zawarciem umowy z powodem. Mając zatem na względzie, że powód przystąpił do postępowania administracyjnego już w toku postępowania administracyjnego, które zostało wszczęte z urzędu postanowieniem z dnia 28 czerwca 2021 roku, był on zobowiązany do starannego dokonywania czynności, które były możliwe do podjęcia w aktualnym stanie sprawy. Bezprzedmiotowe było w związku z tym informowanie pozwanej o czynnościach, które zostały już dokonane, czy też pouczanie o możliwości złożenia wniosków, które zostały już złożone. Jak wynika z akt (...) wniosek pozwanej odnośnie zwiększenia odszkodowania nie był obarczony żadnymi brakami formalnymi i został ostatecznie uwzględniony przez Wojewodę, który powiększył należne odszkodowanie o dodatkowe 5 %.
Dalej, pozwana zarzuciła powodowi, że ten nie podjął żadnych kroków zmierzających do sporządzenia nowego operatu szacunkowego, choć pozwana w rozmowie telefonicznej z przedstawicielem powodowej spółki miała wyrazić chęć sporządzenia takiego operatu. Z treści korespondencji e – mailowej stron wynika, że niezwłocznie po otrzymaniu operatu szacunkowego od (...), w dniu 4 listopada 2021 roku przedstawiciel powoda przesłał pozwanej skan tego dokumentu na wskazany w umowie adres poczty elektronicznej, prosząc pozwaną o ustosunkowanie się do jego treści. W odpowiedzi na tę wiadomość pozwana wskazała, że nie zgadza się z wyceną, gdyż stawka za m 2 została zaniżona tym bardziej, że teren jest przeznaczony pod inwestycję. Jednocześnie pozwana wskazała, że oczekuje od powoda przyspieszenia wydania decyzji i jednocześnie wykonania własnego operatu szacunkowego (vide: e – mail z dnia 7 grudnia 2021 roku). Z uwagi na niejednoznaczne stanowisko pozwanej D. L. wysłał jej wiadomość, w której szczegółowo wyjaśnił konsekwencje zaskarżenia operatu i zlecenia wykonania własnego operatu szacunkowego, wskazując, że spowoduje to wydłużenie postępowania oraz uzyskania odszkodowania. W przedmiotowym mailu powód wytłumaczył pozwanej, że jej żądania wzajemnie się wykluczają. Nadto, zasugerował pozwanej zakwestionowanie operatu dopiero na etapie postępowania przed organem II. stopnia, tj. Ministrem (...) i (...) (vide: e – maile z dnia 7, 13 i 14 grudnia 2021 roku). Jak wynika z treści e – maila z dnia 16 grudnia 2021 roku M. A. ostatecznie zdecydowała się na nie zlecać alternatywnego operatu szacunkowego w toku postępowania przed organem I. stopnia, albowiem zależało jej na uzyskaniu odszkodowania w możliwie najkrótszym czasie. W korespondencji wskazano, że dodatkowy operat miał zostać ewentualnie złożony po wniesieniu odwołania od decyzji wojewody, a więc w postępowaniu odwoławczym. W świetle treści prowadzonej przez strony korespondencji należy uznać, że decyzja o zaniechaniu złożenia alternatywnego operatu szacunkowego na etapie postępowania przed organem I. stopnia została podjęta przez pozwaną, po wyjaśnieniu przez powoda wszystkich skutków możliwych rozwiązań. W tym stanie rzeczy nie sposób powodowi zarzucić, że zaniechał sporządzenia operatu wbrew uzgodnieniom z pozwaną.
Pozwana podniosła również, że powód – niezgodnie z ustaleniami – nie wniósł odwołania od decyzji organu I. stopnia a także utrzymywał ją w przekonaniu, że takowe zostało złożone. Powyższy zarzut jednak nie znajduje potwierdzenia w treści prowadzonej przez strony korespondencji. Zważyć należy, iż niezwłocznie po uzyskaniu kopii decyzji Wojewody (...) z dnia 10 marca 2022 roku przedstawiciel powodowej spółki wysłał na adres poczty elektronicznej wskazany w umowie skan tej decyzji, informując o możliwości złożenia odwołania do Ministra (...) i (...) co do całości, bądź części rozstrzygnięcia albo rezygnacji ze złożenia odwołania, wskazując, że przybliżony czas oczekiwania na rozpoznanie odwołania wynosi 3-6 miesięcy. Jednocześnie, D. L. wskazał, że jeżeli pozwana będzie zainteresowana wniesieniem odwołania z tego względu, że kwoty wskazane w decyzji na rzecz wierzycieli nie są zgodne ze stanem faktycznym, to powinna przesłać powodowi dokumenty potwierdzające aktualny stan zadłużenia (vide: e – mail z dnia 17 marca 2022 roku). Mimo kilkukrotnych ponagleń ze strony powoda pozwana dopiero w dniu 28 marca 2022 roku odpisała, że nie zgadza się z wysokością kwot przyznanych wierzycielom, twierdząc m.in., że wierzytelności Urzędu Skarbowego i KRUS zostały umorzone. Wobec takiej treści odpowiedzi, powód wezwał pozwaną go złożenia jasnej i konkretnej deklaracji, czy ma wnosić odwołanie od ww. decyzji, czy też nie. Dopiero dzień przed upływem terminu do wniesienia odwołania, w e – mailu z dnia 29 marca 2022 roku, pozwana poinformowała o rezygnacji z wniesienia odwołania. Z powyższego zatem jednoznacznie wynika, że niezaskarżenie decyzji Wojewody (...) było wyłączną decyzją pozwanej. W świetle powyższego za nieprawdziwe należy uznać twierdzenia pozwanej, że powód utrzymywał ją w przekonaniu, że takie odwołanie zostało faktycznie złożone. W toku wymiany korespondencji powód cały czas domagał się od pozwanej jasnego stanowiska co do odwołania i w żaden sposób nie sugerował, że takie odwołanie wniósł.
Następny zarzut pozwanej dotyczył rzekomego niepoinformowania przez powoda o możliwości złożenia wniosku o wypłatę zaliczki w wysokości 70 % odszkodowania. Podobnie, jak poprzednie, również ten zarzut był niezasadny. Kwestia możliwości złożenia wniosku o wypłatę zaliczki przewijała się w korespondencji stron już w grudniu 2021 roku. Następnie, o takim prawie powód pouczył pozwaną w e – mailu z dnia 2 lutego 2022 roku, wyjaśniając przy tym sposób złożenia takiego wniosku. Z kolei, w e – mailu z dnia 17 marca 2022 roku, tj. w tym samym, w którym powód informował o wydaniu decyzji przez organ I. stopnia, zawarto informację, że niezależnie od wybranej opcji pozwana może złożyć wniosek o wypłatę zaliczki odpowiadającej 70 % kwoty wskazanej w pkt 3a decyzji i wówczas otrzyma tę kwotę w terminie 30 dni od dnia doręczenia wniosku do (...). Informacja o możliwości złożenia takiego wniosku była zawarta także w kolejnym e – mailu z dnia 18 marca 2022 roku. W dniu 23 marca 2022 roku powód przesłał pozwanej za pośrednictwem poczty elektronicznej formularz wniosku o wypłatę zaliczki odszkodowania. Z kolei, w e – mailu z dnia 28 marca 2022 roku dopytywał pozwaną, czy taki wniosek już złożyła, a jeśli tak prosił o przesłanie skanu wniosku wraz z dowodem nadania. Z powyższego wynika, że pozwana była wielokrotnie informowana przez powoda o możliwości, sposobie i terminie złożenia wniosku o wypłatę zaliczki. W tym kontekście twierdzenia pozwanej, że o takiej możliwości dowiedziała się od sąsiada, należy uznać za niezgodne z prawdą.
Ostatni z zarzutów pozwanej dotyczył sposobu komunikacji stron. Pozwana zarzuciła, że powód rzadko się z nią kontaktował, a po lutym 2022 roku w zasadzie zaprzestał informowania jej o przebiegu postępowania. Sąd nie podzielił argumentacji pozwanej. Zważyć należy, iż zgodnie z zawartą umową korespondencja wszelka korespondencja między stronami związana z wykonaniem umowy winna być kierowana na adresy wskazane w umowie, chyba że strona złoży pisemne oświadczenie o zmianie adresu do doręczeń. Wśród swoich danych kontaktowych – poza adresem zamieszkania i numerami telefonu – pozwana podała również adres poczty elektronicznej: emiliaaleksiewicz@op.pl. (...) ten należał do córki pozwanej. Zarówno na etapie poprzedzającym zawarcie umowy, jak też w toku jej realizacji komunikacja stron odbywała się głównie za pośrednictwem poczty elektronicznej. M. A. utrzymywała, że taki sposób komunikacji został narzucony przez stronę powodową, gdyż D. L. prosił by do niego dzwonić, tłumacząc, że jest zajęty. Jednak, z dalszych zeznań pozwanej można wyciągnąć z goła odmienny wniosek. Pozwana zeznała bowiem, że każdorazowo, gdy przedstawiciel powoda do niej dzwonił to albo była w pracy, albo zajmowała się wnukami. A zatem komunikacja za pośrednictwem poczty elektronicznej była niejako konsekwencją tego, że pozwana nie odbierała telefonów od powoda. W ocenie Sądu nie sposób uznać, że taki sposób porozumiewania się stron był w jakikolwiek sposób uciążliwy dla pozwanej. Jak zeznała, zarówno ona jak również jej córka posiadają telefon z dostępem do Internetu, a zatem miały możliwość bieżącego odbierania wiadomości od powoda i odpisywania na nie. Jak już wskazano przy okazji oceny dowodów nie sposób również uznać, aby taka forma komunikacji była niekorzystana dla pozwanej z uwagi na niski stopień zawansowania technologicznego pozwanej bądź jej córki. Pozwana sama wskazała, że posługuje się np. zainstalowaną na telefonie aplikacją M., której obsługa jest zbliżona do obsługi aplikacji poczty elektronicznej. W świetle doświadczenia życiowego nie sposób także dać wiary zeznaniom pozwanej, że z poziomu telefonu poczty elektronicznej nie odbiera również jej córka. Jak wynika z zeznań pozwanej E. B. jest osobą młodą (38 lat). Dla osób w jej wieku, wychowanych w erze cyfrowej, posługiwanie się urządzeniami typu komputer czy telefon z Androidem nie stanowi żadnej trudności. Nie wykazano, aby w tym wypadku było inaczej (np. z uwagi na schorzenia somatyczne, czy zaburzenia sfery poznawczej). Dalej, nieuzasadnione były także twierdzenia pozwanej, że córka mogła odpisywać na maile powoda tylko w pracy (tj. do godz. 16), gdzie miała dostęp do Internetu. Jak wskazano wyżej maile do powoda były kierowane z adresu wskazanego w umowie również w godzinach wieczornych. Sąd nie podzielił też zarzutów pozwanej, że powód zaprzestał korespondowania z nią w lutym 2022 roku. Jak wskazano powyżej w marcu 2022 roku powód prowadził z pozwaną szeroką korespondencję odnośnie odwołania. W kolejnych miesiącach powód kontaktował się z pozwaną w kwestii błędnie wskazanego numeru rachunku bankowego, na który miała zostać wypłacona zaliczka (vide: e – mail z dnia 30 marca 2022r.), daty i wysokości wypłaconych środków (vide: wiele e – maili od kwietnia 2022r. do czerwca 2022r.). Wbrew zarzutom pozwanej powód również informował o przedłużeniu terminu rozpoznania odwołania od decyzji wywłaszczeniowej (vide: e – mail z dnia 11 maja 2022r. i 22 czerwca 2022r.). Później natomiast podejmował działania w celu uzyskania zaświadczenia stwierdzającego datę, w której decyzja wywłaszczeniowa stała się ostateczna.
Po szczegółowym przeanalizowaniu czynności podejmowanych przez powodową spółkę w toku postępowania administracyjnego dotyczącego ustalenia odszkodowania za wywłaszczone działki nr (...) Sąd nie dopatrzył się żadnych uchybień. Wbrew zarzutom pozwanej, w toku postępowania administracyjnego przedstawiciel powodowej spółki (...) szczegółowo informował pozwaną o przebiegu tego postępowania, o możliwych krokach prawnych do podjęcia według stanu sprawy, a także ich konsekwencjach. Wszelkie informacje w tym przedmiocie były wysyłane na wskazany przez pozwaną w umowie adres poczty elektronicznej tj. emiliaaleksiewicz@op.pl. (...) odnośnie zaniechania sporządzenia alternatywnego operatu szacunkowego czy wniesienia odwołania od decyzji z dnia 10 marca 2022 roku były decyzjami pozwanej, podjętymi po gruntownym wyjaśnieniu przez przedstawiciela powodowej spółki możliwych kroków prawnych oraz ich następstw. Na skutek podjętych przez powoda działań pozwana niewątpliwie uzyskała korzyść nie tylko w postaci faktycznie wypłaconego odszkodowania, ale również zmniejszenia pasywów, albowiem znaczna część przyznanej kwoty została wypłacona wierzycielom pozwanej. W związku z powyższym brak było podstaw do obniżenia powodowi wynagrodzenia prowizyjnego przewidzianego w umowie.
Nie sposób również uznać, aby zapisy dotyczące wynagrodzenia prowizyjnego zostały ukształtowane w sposób niesprawiedliwy czy krzywdzący dla pozwanej. W tym zakresie strona pozwana nie podniosła żadnych zarzutów. Sąd również nie dopatrzył się w tym zakresie żadnych nieprawidłowości, w szczególności podstaw do uznania, że stanowiły one niedozwolone postanowienia umowne (tzw. klauzule abuzywne). Postanowienia dotyczące wynagrodzenia prowizyjnego dotyczyły świadczenia głównego i niewątpliwie zostały sformułowane jednoznacznie (w sposób jasny i czytelny zastrzeżono, że wynagrodzenie należy się w wysokości 10 % wszelkich ustalonych kwot (np. ugodą, decyzją administracyjną lub orzeczeniem sądowym) w związku z dochodzeniem należności objętych umową), co wykluczało kontrolę incydentalną tego zapisu umownego. Niezależnie jednak od tego, należy stwierdzić, że nie narusza dobrych obyczajów uzależnienie wysokości wynagrodzenia od wyniku działań zleceniobiorcy. W niniejszym przypadku wynagrodzenie prowizyjne należało się jedynie w przypadku osiągnięcia celu umowy, tj. doprowadzenia do przyznania pozwanej odszkodowania stanowiącego rekompensatę za wywłaszczone nieruchomości. W przypadku, gdyby podjęte czynności nie doprowadziły do tego celu wynagrodzenie prowizyjne by nie przysługiwało. Nadto, nie sposób uznać, że wysokość tego wynagrodzenia była zawyżona. Powodowa spółka zapewniła pozwanej reprezentację w postępowaniu administracyjnym przez fachowego pełnomocnika, a zatem wynagrodzenie musiało obejmować także wynagrodzenie tego pełnomocnika. Porównując je do globalnej kwoty przyznanego odszkodowania należy je uznać za niewygórowane.
Mając zatem na względzie wysokość przyznanego i wypłaconego odszkodowania, zgodnie z zapisami umowy stron powodowi należało się wynagrodzenie prowizyjne w wysokości 66.743,07 zł. Taką też kwotę Sąd zasądził na rzecz powoda na podstawie art. 735 § 1 k.c. Od powyższej kwoty, na mocy art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 14 listopada 2023 roku do dnia zapłaty. Zważyć bowiem należy, iż pismem z dnia 3 listopada 2023 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 66.743,07 tytułem należnego wynagrodzenia w terminie 7 dni, licząc od dnia doręczenia wezwania. Przedmiotowe pismo zostało pozwanej doręczone w dniu 6 listopada 2023 roku, co oznacza, że roszczenie stało się wymagalne z dniem 14 listopada 2023 roku.
O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II. wyroku na podstawie art. 98 §1 k.p.c. przy zastosowaniu § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie, obciążając przegrywającą pozwaną całością poniesionych przez powoda kosztów procesu, na które składały się: opłata sądowa od pozwu (3.338 zł), wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w osobie adwokata w stawce minimalnej (5.400 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł). Od sumy tych kosztów na podstawie art. 98 § 1 1 k.p.c. Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Gdyni
Osoba, która wytworzyła informację: Joanna Jank
Data wytworzenia informacji: