Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2022 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

Sekcja do spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2022 r. w Gdyni na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G.

przeciwko D. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej D. K. na rzecz powódki (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. kwotę 383,45 zł (trzysta osiemdziesiąt trzy złote czterdzieści pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11 września 2020 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanej D. K. na rzecz powódki (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. kwotę 1.837,00 zł (jeden tysiąc osiemset trzydzieści siedem złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

3.  nakazuje ściągnięcie od pozwanej D. K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 2.085,19 zł (dwa tysiące osiemdziesiąt pięć złotych dziewiętnaście groszy) tytułem brakujących kosztów opinii biegłych.

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w G. domagała się od D. K. zapłaty kwoty 383,45 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podała, że pozwana jest właścicielką nieruchomości gruntowej, dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...) zabudowanej budynkiem mieszkalnym, w której zamieszkuje. Do nieruchomości tej prowadzi droga będąca w użytkowaniu wieczystym przez powódkę, oznaczona jako działka nr (...). Pozwana korzysta z drogi wewnętrznej powódki, przy czym całe koszty utrzymania drogi ponosi tylko powódka. Pozwana korzysta z drogi dojazdowej o powierzchni 80 m ² ze swojej posesji, który to teren został zaznaczony na załączonej do pozwu mapie. Powódka zaproponowała pozwanej zawarcie umowy dzierżawy, zgodnie z którą pozwana ponosiłaby koszty utrzymania drogi w części przypadającej na nieruchomość pozwanej. Udział pozwanej został wyliczony na podstawie wielkości powierzchni działki pozwanej w stosunku do wielkości powierzchni działek powódki. Pozwana odmówiła zawarcia umowy.

Na dochodzoną pozwem kwotę składały się nieuregulowane faktury za bezumowne korzystanie z drogi powódki w okresie od dnia 1 stycznia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku w kwocie 305,44 zł oraz odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od dnia wymagalności każdej z faktur do dnia 31 lipca 2020 roku w kwocie 78,01 zł.

(pozew – k. 3-7)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Pozwana podnosiła, że jej nieruchomość została zakupiona przez jej rodziców w 2000 roku, a dopiero w 2008 roku powódka nabyła prawo użytkowania wieczystego odcinka ulicy (...) wraz z przyległym trawnikiem i chodnikiem przed jej posesją. Zdaniem pozwanej powódka nie ponosi kosztów związanych z utrzymaniem tej części nieruchomości, z której – wedle twierdzeń pozwu – korzystać miała pozwana. Dostęp do drogi publicznej jest konstytucyjnym prawem pozwanej.

(sprzeciw – k. 86-90)

Stan faktyczny:

Pozwana D. K. jest właścicielką nieruchomości gruntowej (działki nr (...) o powierzchni 401 m ²) zabudowanej budynkiem mieszkalnym, dla której prowadzona jest księga wieczysta o numerze (...).

(dowód: wydruk z (...) k. 16-21)

Dojazd do nieruchomości powódki możliwy jest przez drogę położoną na działce nr (...) (dawniej 678/49). Właścicielem tej nieruchomości jest Gmina M. G., natomiast powódka pozostaje użytkownikiem wieczystym tej nieruchomości. Z drogi tej korzystają również mieszkańcy lokali lub domów położonych na działkach nr (...). Przed posesją powódki, za działką nr (...) (od strony ul. (...)) znajduje się należąca do Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta G. działka nr (...), na której pozwana parkuje swój pojazd. Część działki nr (...) stanowi podjazd do garażu pozwanej. Część działki nr (...) konieczna powódce do zajęcia najdalszego miejsca parkingowego na działce nr (...) wraz z podjazdem do nieruchomości powódki stanowi powierzchnię 73 m ². Natomiast powierzchnia zajęcia nieruchomości od drogi do furtki stanowi powierzchnię 6 m ². Odcinek drogi przed posesją pozwanej utrzymywany jest w czystości przez firmę działającą na zlecenie powódki. Powyższy stan aktualny był w okresie od dnia 1 stycznia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku.

(dowód: wydruk z (...) k. 26-32, odpis zwykły z KW – k. 108-111, zeznania świadka R. K. – k. 168v.-169, płyta – k. 171, zeznania U. T. – k. 168v.-169, płyta – k. 171, opinia biegłej sądowej M. S. – k. 183-185 wraz z mapą zasadniczą dla celów sądowych – k. 190-191 wraz z pisemną opinią uzupełniającą – k. 254 oraz ustną na rozprawie – k. 268-268v., płyta – k. 270, dokumentacja zdjęciowa – k. 255-267, zeznania pozwanej – k. 169v.-170, płyta – k. 171 268v.-269, płyta – k. 270)

W okresie tym powódka obciążała pozwaną kosztami z tytułu prawa przejazdu i przechodu przez drogę znajdującą się na działce nr (...) w wysokości 38,18 zł rocznie. (dowód: pismo z dnia 11.12.2012r. – k. 37-39, potwierdzenie odbioru – k. 39, monit przedsądowy – k. 40, potwierdzenie odbioru – k. 41, zestawienie faktur – k. 42, faktury wraz z potwierdzeniami odbioru – k. 43-59)

Wartość prawa służebności przejazdu przez część działki nr (...), z której korzysta pozwana ze współczynnikiem uwzględniającym sposób korzystania z gruntu w strefie ustanowionej służebności przez właściciela 0,15 wynosi 3,50 zł/m ² miesięcznie, tj. 42 zł rocznie.

(dowód: pisemna opinia biegłego sądowego – k. 284-322)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów przedłożonych przez strony, zeznań świadków oraz stron, a także opinii biegłych sądowych z zakresu geodezji oraz wyceny nieruchomości.

Sąd miał na uwadze, że część dowodów złożona została w kopiach. Nie stanowią one dokumentów, a zatem należało je ocenić w ramach swobodnej oceny dowodów. W ocenie Sądu są wiarygodne, tym bardziej, że nie były kwestionowane przez stronę pozwaną. W szczególności nie zaprzeczono, aby zawierały treści nie odpowiadające oryginałom dokumentów. Skoro tak oceniono kopie dokumentów, to tym bardziej pełnowartościowe okazały się kopie poświadczone za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika powódki. Wątpliwości nie budziły także wydruki treści ksiąg wieczystych pochodzące z publicznego rejestru, na podstawie których określono uprawnienia właścicielskie poszczególnych osób lub podmiotów do poszczególnych działek ewidencyjnych położonych przy ul. (...).

Zasadniczo nie było podstaw, aby odmówić wiarygodności i mocy dowodowej zeznaniom stron oraz świadków. W ocenie Sądu zeznania te niewątpliwie były szczere, logiczne, spontaniczne i zbieżne, co w przekonaniu Sądu świadczy o ich zgodności z prawdą, z tym jednak wyjątkiem, że Sąd nie dał wiary pozwanej, aby zawsze parkowała pojazd na pierwszym miejscu parkingowym od wjazdu na parking przed jej posesją. Fakt odmienny potwierdziła zresztą dokumentacja fotograficzna sporządzona przez biegłą z zakresu geodezji, na której – co potwierdziła pozwana – znajduje się jej pojazd marki O. koloru białego. Pozwana, wyjaśniając tę kwestię starała się przekonać, że ustawieniem pojazdu zamierzała jedynie przedstawić biegłej zarys granicy działek. Takie tłumaczenie jest nieprzekonujące, albowiem po pierwsze biegła z zakresu geodezji nie potrzebowała takich wyjaśnień, skoro dysponowała takimi samymi dokumentami jak pozwana (mapą zasadniczą), a po drugie takie ustalenia, z natury jej zawodu nie są czynnościami skomplikowanymi i nie wymagały pomocy pozwanej. Po drugie równie dobrze powódka mogła pozostawić samochód po drugiej stronie granicy działek. Równie nieprzekonujące są zeznania pozwanej, z których wynikać miało, że zawsze pozostawiała pojazd na pierwszym miejscu parkingowym, gdyż to miejsce nigdy nie było zajęte przez inny pojazd niż jej. Oczywistym jest, że przez objęty pozwem wieloletni okres (2013-2020), nie tylko pozwana zajmowała to miejsce parkingowe, co siłą rzeczy powodowało, że pozwana zajmowała miejsca położone dalej, a więc również na działce nr (...). Nie mniej najważniejszym bezspornym faktem było korzystanie przez pozwaną z obszaru 6 m ² od furtki jej domu – przez chodnik i pas zieleni – do drogi.

Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania opinii wydanych przez biegłych sądowych z zakresu geodezji oraz wyceny nieruchomości. Opinie te zostały zdaniem Sądu sporządzone rzetelnie i fachowo, z uwzględnieniem całokształtu materiału dowodowego, a nadto zostały wyrażone w sposób jasny, zrozumiały i nie zawierają luk czy sprzeczności. Żadna ze stron nie kwestionowała obliczeń geodezyjnych biegłej, z których wynikały obszary nieruchomości, z których to zdaniem powódki, miała korzystać pozwana. Mając na uwadze spór stron co do faktycznego obszaru korzystania z nieruchomości, biegła podzieliła ten obszar na dwa, z których jeden obejmował obszar przed furtką pozwanej do drogi oraz drugi obejmujący resztę drogi wraz z podjazdem do garażu. Mapa zasadnicza do celów sądowych nie budziła wątpliwości co do wniosków biegłej o możliwym (biegła nie przesądzała tej kwestii) korzystaniu z działki nr (...) przez pozwaną w zależności od tego, czy ta korzystałaby z całej zatoki parkingowej czy tylko jej części. Strony nie kwestionowały również ustaleń biegłego z zakresu wyceny nieruchomości, co do wskazanej przez niego wartości służebności. Pozwana kwestionowała jedynie swój obowiązek co do zasady, czego nie można uznać za merytoryczny zarzut przeciwko sporządzonej opinii.

Uznając zatem, iż złożone opinie są jasne, logiczne i wewnętrznie niesprzeczne, Sąd uczynił je podstawowym materiałem dowodowym, na którym oparł rozstrzygnięcie w sprawie.

Powódka oparła swoje roszczenie na treści art. 225 k.c. Zgodnie z tym przepisem, obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. Wskazać zatem należy, że od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył (art. 224 § 2 k.c.). Władztwo pozwanej w korzystaniu z nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym powódki odpowiada władztwu wynikającemu z prawa służebności i dlatego można było uznać ją za posiadacza, do którego na podstawie art. 352 k.c. stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy. Właściciel nieruchomości może więc na podstawie art. 224 § 2 w zw. z art. 225 k.c. i art. 352 k.c. żądać od posiadacza służebności w złej wierze wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości. Ponadto zgodnie z treścią art. 233 k.c. w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Mimo braku przepisu, który wprost przewidywałby stosowanie wyżej przywołanych regulacji w stosunku do użytkownika wieczystego, w judykaturze powszechnie przyjmuje się, że przepisy te stosuje się również do niego. Prawo użytkowania wieczystego podlega bowiem ochronie takiej, jak prawo własności, co wynika z ukształtowania treści prawa użytkowania wieczystego (art. 233 k.c.) analogicznie jak treści prawa własności (art. 140 k.c.); zarówno właściciel, jak i użytkownik wieczysty wykonują swe prawo "z wyłączeniem innych osób". W konsekwencji użytkownik wieczysty, tak jak właściciel rzeczy, może domagać się od osoby trzeciej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jego nieruchomości przez jej posiadacza, w tym również pod postacią służebności przechodu lub przejazdu (por. wyrok SO w Poznaniu z 23.07.2018 r., XII C 2507/14, LEX nr 2550724 oraz wyrok SA w Krakowie z 7.11.2017 r., I ACa 742/17, LEX nr 2505802).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy bezsprzecznie pozwana korzystała z części nieruchomości znajdującej się w użytkowaniu wieczystym powódki. Przyznała zresztą, że korzystała z obszaru obejmującego drogę przez chodnik oraz pas zieleni od furtki do jej posesji do pojazdu zaparkowanego na pierwszym miejscu parkingowym. Obszar ten wynosił 6 m ². Ustalona przez biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości wartość służebności przechodu tego obszaru za cały okres objęty pozwem wynosiła 2.160 zł, tj. 21 zł miesięcznie. Tymczasem powódka domagała się za rozleglejszy obszar jedynie 38,18 zł rocznie, tj. 3,18 zł miesięcznie. Innymi słowy powódce za 6 m ² służebności za okres objęty pozwem należała się kwota 2.160,00 zł, natomiast zażądała jedynie 305,44 zł.

Niezależnie od faktu, czy pozwana korzystała z całej zatoki parkingowej czy tylko z jej pierwszego miejsca od strony wjazdu, powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości na podstawie art. 224 § 2 k.c., art. 225 k.c. w zw. z art. 352 k.c. oraz 233 k.c. Natomiast podstawę zasądzenia skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie stanowiły art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. Wymagalność roszczenia uzależniona była od zapłaty. Pozwana natomiast corocznie wzywana była do zapłaty symbolicznej kwoty z tytułu korzystania z nieruchomości znajdującej się w użytkowaniu wieczystym powódki.

Podstawę zasądzenia dalszych odsetek, tj. od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty stanowił art. 481 § 1 i 2 k.c. jako mieszczące się w granicach wyznaczonych zakazem anatocyzmu (art. 482 k.c.).

O kosztach procesu orzeczono w punkcie 2. wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 ze zm.), obciążając przegrywającą pozwaną całością poniesionych przez powódkę kosztów procesu. Na poniesione przez powódkę koszty procesu składały się: opłata sądowa od pozwu (30,00 zł) wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej (90,00 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (1.7,00 zł) oraz wykorzystana zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłych (1.700,00 zł) – łącznie 1.837,00 zł.

Na podstawie art. 98 § 11 k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem kosztów procesu należały się odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Ponadto w punkcie 3. wyroku na tej samej zasadzie na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 3, art. 8 ust. 1 i art. 83 i 113 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 z późn. zm.) rozstrzygnięto o nieopłaconych kosztach sądowych (niepokryta zaliczką część wynagrodzenia biegłych w wysokości 2.085,19 zł) – obciążając nimi pozwaną, jako przegrywającą proces w całości.