Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2025 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny Sekcja d/s Rozpoznawanych w Postępowaniu Uproszczonym

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Małgorzata Żelewska

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2025 r. w Gdyni

sprawy z powództwa (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w G.

przeciwko A. J.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego A. J. na rzecz (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. kwotę 6.162,00 zł (sześć tysięcy sto sześćdziesiąt dwa złote) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 kwietnia 2021 roku,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanego A. J. na rzecz (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w G. kwotę 3.904,65 zł (trzy tysiące dziewięćset cztery złote sześćdziesiąt pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygnatura akt I1 C 1323/22

Uzasadnienie wyroku z dnia 7 lutego 2025 roku

Powódka (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa z siedzibą w G. wniosła pozew przeciwko A. J. domagając się zasądzenia od pozwanego kwoty 6.491,21 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że w dniu 9 stycznia 2006 roku pomiędzy nią a pozwanym prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) została zawarta na czas nieznaczony umowa dzierżawy, której przedmiotem była część działki nr (...) położona w G. przy ul. (...) (skrzyżowanie z ul. (...)) będąca w użytkowaniu wieczystym powódki. Został tam postawiony nośnik reklamowy o powierzchni 96 m ² stanowiący pierwotnie własność (...) sp. z o.o. w W.. Zgodnie z umową pozwany był zobowiązany do wnoszenia na rzecz powódki opłat w terminach i wysokościach określonych w umowie. Od I. kwartału 2016 roku pozwany uchylał się od regulowania swoich zobowiązania, wobec czego powódka w piśmie z dnia 9 marca 2016 roku uprzedziła go o zamiarze wypowiedzenia umowy, udzielając dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległości, a następnie pismem z dnia 28 czerwca 2016 roku wypowiedziała umowę. Pomimo tego pozwany nie wydał nieruchomości i zajmuje ją bez tytułu prawnego. W korespondencji z powódką pozwany wyraził gotowość przekazania prawa do dysponowania nośnikiem reklamowym posadowionym na spornym gruncie za zapłatą ceny odpowiadającej jego wartości rynkowej po potrąceniu wszystkich istniejących zaległych zobowiązań czynszowych, co oznacza, że uznał roszczenie. Pismem z dnia 30 września 2017 roku powódka bezskutecznie wezwała pozwanego do uporządkowania terenu, nadto wytoczyła przeciwko niemu powództwo o wydanie nieruchomości. W niniejszym postępowaniu powódka dochodzi zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ww. nieruchomości za okres od 1 maja 2018 roku do 31 maja 2019 roku w łącznej kwocie 6.266,48 zł oraz odsetek ustawowych za opóźnienie za okres od 29 maja 2018 roku do 30 listopada 2019 roku w kwocie 224,73 zł. Roszczenie o zapłatę wynagrodzenia stało się wymagalne z dniem 29 maja 2019 roku.

(pozew, k. 3-7)

W dniu 23 lipca 2021 roku Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty, k. 64)

Kurator ustanowiony dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego zaskarżył ww. nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości, kwestionując roszczenie co do zasady i wysokości. Zdaniem kuratora pozwany nie posiada legitymacji procesowej, gdyż umowa dzierżawy została zawarta przez spółkę (...), której pozwany był jedynie pełnomocnikiem. Kurator zauważył, że skoro umowa została wypowiedziana w dniu 28 czerwca 2016 roku, to brak jest podstaw do domagania się wynagrodzenia za bezumowne korzystanie za okres od dnia 1 maja 2018 roku do 31 maja 2019 roku. Zdaniem kuratora pozwany nie uznał roszczenia w piśmie z dnia 21 listopada 2016 roku, tym bardziej, że nie był w ogóle zobowiązany do zapłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia. Pozwany wyraził chęć kontynuowania umowy, stąd podjęte przez powoda czynności w zakresie rzekomego porzucenia rzeczy są bezskuteczne. Kurator zarzucił, że powód nie uzasadnił i nie wykazał wysokości wynagrodzenia i nie wiadomo skąd przyjął taką wysokość wynagrodzenia. Zdaniem kuratora niniejsza sprawa jako gospodarcza powinna być rozpoznana przez sąd gospodarczy. Z ostrożności kurator podniósł także zarzut przedawnienia roszczenia.

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 108-111)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w G. jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości gruntowej, dla której Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). W skład tej nieruchomości wchodzi m.in. działka ewidencyjna o numerze (...).

(dowód: wydruk aktualnej treści KW, k. 16-36)

Na podstawie umowy dzierżawy zawartej w dniu 9 stycznia 2006 roku (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa z siedzibą w G. wydzierżawiła A. J. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...) część działki oznaczonej na KM (...) numerem 998 położonej w G. przy ul. (...) (skrzyżowanie z ulicą (...)) będącej w użytkowaniu wieczystym powódki, na której to części działki postawiony jest nośnik reklamowy o powierzchni reklamowej 96 m ².

Zgodnie z § 2 tej umowy dzierżawca przedłożył pełnomocnictwo (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., która postawiła ww. nośnik reklamowy na działce będącej przedmiotem dzierżawy upoważniające do zarządzania nośnikiem, a w szczególności do zawarcia we własnym imieniu umowy dzierżawy terenu pod ww. nośnik reklamowy.

Umowa została zawarta na czas nieokreślony (§ 4 ust. 1). Strony mogły rozwiązać ją z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem rozwiązującym na koniec miesiąca kalendarzowego (§ 4 ust. 2). Wydzierżawiający zastrzegł sobie prawo rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, jeżeli dzierżawca zalega z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności. Jednakże wydzierżawiający powinien uprzedzić dzierżawcę udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu. Bezskuteczny upływ ww. terminu skutkował rozwiązaniem umowy (§ 4 ust. 3).

Czynsz (opłata kwartalna) od 1 stycznia 2006 roku wynosił 3.500 zł + VAT (§ 5 ust. 1) i był płatny z góry w terminie 7 dni od daty otrzymania faktury na wskazane w umowie konto lub w kasie GSM (§ 5 ust. 2). W przypadku opóźnienia w zapłacie czynszu dzierżawnego dzierżawca zobowiązał się zapłacić odsetki ustawowe naliczane za każdy dzień zwłoki (§ 5 ust. 3). Stawka czynszu miała być waloryzowana bez aneksu w okresach rocznych, tj. na dzień 1 kwietnia roku kalendarzowego o roczny wskaźnik wzrostu towarów i usług konsumpcyjnych GUS publikowany w Dzienniku Urzędowym GUS. Pierwsza waloryzacja miała nastąpić na dzień 1 kwietnia 2007 roku (§ 5 ust. 4).

(dowód: umowa dzierżawy nr (...)r/III, k. 9-12 wraz z aneksem nr (...), k. 13 i pełnomocnictwem, k. 14-14v)

W okresie od 25 października 2002 roku do 13 kwietnia 2016 roku pozwany prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...).

(dowód: wydruk z (...), k. 31)

W czasie trwania umowy pozwany stał się właścicielem nośnika reklamowego znajdującego się na przedmiotowej nieruchomości. Nośnik reklamowy ten jednak nie przynosił mu oczekiwanego dochodu.

(dowód: protokół rozprawy z dnia 19 listopada 2019r. w sprawie o sygnaturze I C 1296/18 tut. Sądu, k. 213-214, płyta CD k. 208)

Zajmowana przez ww. nośnik reklamowy powierzchnia wynosi 66,65 m ².

(dowód: protokół z dnia 22 czerwca 2017r., k. 132)

Pismem z dnia 9 marca 2016 roku powódka wyznaczyła pozwanemu trzymiesięczny termin, liczony od daty doręczenia tego pisma, na spłatę zaległości czynszu z tytułu dzierżawy ww. gruntu, która wynosiła wówczas 212.805,59 zł. Powódka uprzedziła, że w razie nie uregulowania zaległości rozwiąże umowę dzierżawy bez zachowania terminu wypowiedzenia i bez dodatkowego wezwania.

(dowód: pismo z dnia 9 marca 2016r., k. 37)

Wobec nieuregulowania zaległości, po upływie ww. trzymiesięcznego wyznaczonego terminu, pismem z dnia 28 czerwca 2016 roku powódka wypowiedziała pozwanemu umowę dzierżawy bez zachowania terminu wypowiedzenia i wezwała go do natychmiastowego uporządkowania i protokolarnego zdania terenu.

(dowód: wypowiedzenie z dnia 28 czerwca 2016r., k. 27 wraz z potwierdzeniem odbioru, k. 39-39v)

Pismem z dnia 15 listopada 2016 roku powódka wezwała (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) z siedzibą w W. do usunięcia nośnika reklamowego, uporządkowania terenu i wydania go powodowi w terminie 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem uznania nośnika za porzucony w rozumieniu art. 180 k.c.

(dowód: pismo powoda z dnia 15 listopada 2016r., k. 40)

W odpowiedzi na to wezwanie, pismem z dnia 21 listopada 2016 roku pozwany A. J. poinformował (...) Spółdzielnię Mieszkaniową, że to on jest właścicielem przedmiotowego nośnika reklamowego, który nabył od (...) sp. z o.o. Jednocześnie wyraził wolę kontynuowania umowy na dotychczasowych warunkach, a także wskazał, że jeżeli spółdzielni zależy na przejęciu nośnika, to jest on gotów przekazać prawa do dysponowania nim za zapłatą ceny odpowiadającej jego wartości rynkowej po potrąceniu wszystkich istniejących zaległych zobowiązań czynszowych.

(dowód: pismo pozwanego z dnia 21 listopada 2016r., k. 44)

Pismem z dnia 30 czerwca 2017 roku powódka wezwała pozwanego do usunięcia ww. nośnika reklamowego, uporządkowania terenu i wydania go powodowi w terminie 14 dni od otrzymania wezwania, wskazując, że w związku z wygaśnięciem umowy dzierżawy od 1 lipca 2017 roku pozwany korzysta z terenu bezumownie.

(dowód: pismo powoda z dnia 30 czerwca 2017r., k. 41 wraz z potwierdzeniem odbioru, k. 42-43)

W dniu 14 maja 2019 roku powódka wystawiła pozwanemu fakturę VAT za bezumowne korzystanie z ww. gruntu za okres od maja 2018 roku do maja 2019 roku na kwotę 6.266,48 zł (dzierżawa terenu w kwocie 6.181,25 + podatek od nieruchomości w kwocie 85,23 zł) z terminem płatności do dnia 28 maja 2019 roku. Przedmiotowa faktura została pozwanemu doręczona w dniu 17 maja 2019 roku.

(dowód: faktura VAT, k. 47 wraz z potwierdzeniem odbioru, k. 48)

Następnie, wobec braku zapłaty należności wynikających z ww. faktury, w dniu 12 grudnia 2019 roku powódka wystawiła monit przedsądowy na kwotę 6.491,21 zł, z czego kwota 244,73 zł stanowiła sumę naliczonych odsetek ustawowych za opóźnienie. Przedmiotowy monit został pozwanemu doręczony w dniu 27 grudnia 2019 roku.

(dowód: monit przedsądowy, k. 49 wraz z potwierdzeniem odbioru, k. 50)

Wyrokiem zaocznym z dnia 27 czerwca 2019 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I C 1296/18 – utrzymanym w mocy wyrokiem z dnia 13 lutego 2020 roku – Sąd Rejonowy w Gdyni nakazał pozwanemu A. J., aby wydał powodowi część nieruchomości położonej w G., dla której Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą Kw (...), zajętą pod nośnik reklamowy (pkt 1), nakazał pozwanemu, aby usunął nośnik reklamowy, znajdujący się na nieruchomości opisanej w punkcie 1 wyroku - w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia wyroku w niniejszej sprawie (pkt 2), a w razie zwłoki pozwanego w wykonaniu zobowiązania czynienia opisanego w punkcie 2 wyroku - upoważnił powoda do wykonania na koszt pozwanego usunięcia nośnika reklamowego opisanego w punktach 1 i 2 wyroku (pkt 3).

W uzasadnieniu wyroku z dnia 3 lutego 2020 roku Sąd stwierdził, że powód skutecznie wypowiedział umowę dzierżawy i po upływie okresu wypowiedzenia pozwany dalej zajmuje nieruchomość bez tytułu prawnego. Sąd nie dopatrzył się przy tym, aby żądanie powoda o wydanie nieruchomości stanowiło nadużycie prawa podmiotowego.

Pozwany wywiódł apelację od ww. wyroku, jednak została ona oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 14 października 2020 roku w sprawie o sygnaturze III Ca 527/20.

(dowód: wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 27 czerwca 2019r., k. 209, wyrok z dnia 13 lutego 2020r. wraz z uzasadnieniem, k. 210-212v, wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 14 października 2020r., k. 46)

Wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w okresie od dnia 1 maja 2018 roku do dnia 31 maja 2019 roku z nieruchomości powoda stanowiącej część działki nr (...), obręb (...), KW (...) gruntu położonego przy skrzyżowaniu ulicy (...) w G. z ulicą (...) w G. - zajmowanej przez umieszczony na niej nośnik reklamowy – wynosi 6.162 zł.

(dowód: pisemna opinia biegłej sądowej rzeczoznawcy majątkowego A. B., k. 156-182)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów oraz dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości.

Oceniając zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności wymienionych w ustaleniach stanu faktycznego dokumentów. Podkreślić bowiem należy, iż dowody w postaci orzeczeń sądów powszechnych wydanych w sprawie I C 1296/18 tut. Sądu mają charakter dokumentów urzędowych w rozumieniu art. 244 k.p.c. i w związku z tym korzystają one z domniemania autentyczności i zgodności z prawdą wyrażonych w nich oświadczeń, czego w toku niniejszego postępowania żadna ze stron nie kwestionowała. Ponadto, za w pełni wiarygodne Sąd uznał także dokumenty prywatne szczegółowo wymienione w ustaleniach stanu faktycznego. Przedmiotowe dokumenty nie noszą żadnych śladów przerobienia, podrobienia, czy innej manipulacji, a ich autentyczność nie była kwestionowana przez strony, stąd nie ma żadnych podstaw, aby uznać, że zostały stworzone wyłącznie na potrzeby niniejszego postępowania.

Ponadto, za wiarygodny dowód w sprawie Sąd uznał opinię biegłej sądowej do spraw szacowania nieruchomości A. B.. W ocenie Sądu opinia złożona przez biegłą została sporządzona w sposób rzetelny, profesjonalny i z zachowaniem należytych standardów. Biegła logicznie uzasadniła wnioski do jakich doszła, co pozwoliło Sądowi na prześledzenie toku myślowego biegłej i weryfikację prawidłowości wyceny pod kątem obowiązujących przepisów prawa dotyczących wyceny nieruchomości, a także zasad logicznego rozumowania czy wiedzy powszechnej. Podkreślić należy, iż również żadna ze stron nie wniosła zarzutów do przedmiotowej opinii.

Natomiast, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 4 k.p.c. Sąd pominął dowód z przesłuchania pozwanego, albowiem wobec niemożności doręczenia mu zawiadomienia o rozprawie oraz niemożności skontaktowania się z nim przez kuratora (vide: pismo procesowe kuratora z dnia 28 października 2024r., k. 223) przeprowadzenie tego dowodu okazało się niemożliwe. Z kolei, na mocy art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. Sąd pominął dowód z oględzin nieruchomości, gdyż fakt położenia nośnika reklamowego na terenie będącym w użytkowaniu wieczystym powodowej spółdzielni mieszkaniowej został wykazany za pomocą innych dowodów.

Nie zasługiwały na uwzględnienie twierdzenia kuratora, iż niniejsza sprawa powinna zostać rozpoznana jako sprawa gospodarcza. Zważyć bowiem należy, iż w okresie bezumownym pozwany nie był przedsiębiorcą, co jednoznacznie wynika z treści wpisów w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Z ewidencji działalności gospodarczej został wykreślony jeszcze przed wypowiedzeniem mu umowy dzierżawy.

Podstawę prawną powództwa stanowiły przepisy art. 224 k.c. w zw. z art. 225 k.c. i art. 230 k.c. Zgodnie z treścią art. 225 k.c. obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. Natomiast stosownie do art. 224 § 2 k.c. od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył. W myśl art. 230 k.c. przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.

Przechodząc do rozważań merytorycznych, w pierwszej kolejności należy odnieść się do podniesionego przez kuratora ustanowionego dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego zarzutu dotyczącego braku legitymacji procesowej biernej po stronie pozwanego. Jak wskazuje się w orzecznictwie legitymacja materialna, a więc posiadanie prawa podmiotowego lub interesu prawnego do wytoczenia powództwa stanowi przesłankę materialną powództwa, a jej brak stoi na przeszkodzie udzieleniu ochrony prawnej. Brak legitymacji materialnej (czynnej lub biernej) skutkuje co do zasady oddaleniem powództwa. W sytuacji, gdy legitymacja materialna i procesowa zespalają się, oddalenie powództwa następuje w istocie z braku legitymacji materialnej, którego rezultatem jest także brak legitymacji procesowej, będący wtórną przyczyną oddalenia powództwa. Legitymacja procesowa jest zawsze powiązana z normami prawa materialnego. Rolą sądu w procesie jest dokonanie oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania co do istoty sprawy, a w wypadku stwierdzenia braku legitymacji procesowej (zarówno czynnej, jak i biernej), na sądzie spoczywa obowiązek zamknięcia rozprawy i wydania wyroku oddalającego powództwo (vide: wyrok SN z dnia 12 grudnia 2012r., III CZP 83/12, L.). Sąd dokonuje oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania co do istoty sprawy i bierze tę przesłankę pod uwagę z urzędu, ma zatem obowiązek ustalić okoliczności, które stanowią o istnieniu tej legitymacji. Na wstępie rozważań należy wskazać, że nie budzi wątpliwości, że powódka jest legitymowana czynnie w niniejszej sprawie. Jak bowiem wskazuje się w orzecznictwie użytkownik wieczysty, tak jak właściciel rzeczy, może domagać się od osoby trzeciej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jego nieruchomości przez jej posiadacza (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2014 r., V CSK 398/13, L.). Natomiast rozważając legitymację bierną pozwanego należy mieć na względzie, że w świetle przytoczonych powyżej przepisów prawa materialnego, tj. art. 224, 225 i 230 k.c. zobowiązanym do zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie jest posiadacz w złej wierze. Jak wskazuje się w orzecznictwie posiadaczem w złej wierze jest ten, kto wie albo wiedzieć powinien na podstawie towarzyszących okoliczności, że nie przysługuje mu tytuł prawny do rzeczy. Dobrą wiarę wyłącza niedbalstwo, przez które to pojęcie należy rozumieć powzięcie okoliczności, które u przeciętnego człowieka powinny wzbudzać poważne wątpliwości, podejrzenie, że nie przysługuje mu prawo własności posiadanej rzeczy. O zmianie kwalifikacji posiadania decyduje w każdym wypadku powzięcie wiadomości o konkretnych okolicznościach, które osiągną taki poziom, że żaden rozsądny człowiek nie będzie mógł trwać w usprawiedliwionym okolicznościami błędzie (zob. np. uchwała SN (7) z 6 grudnia 1991 r., III CZP 108/91, OSNCP 1992, Nr 4, poz. 48; postanowienie SN z 6 kwietnia 2018r., III CSK 322/17, L.; wyrok SA w Rzeszowie z 11 kwietnia 2013r., I ACa 573/12, L.). Kodeks cywilny wprowadza domniemanie wzruszalne dobrej wiary (art. 7 k.c.), które przerzuca ciężar dowodu złej wiary posiadacza na właściciela dochodzącego roszczeń uzupełniających (zob. wyrok SN z 9 marca 1987 r., II CR 340/66, OSP 1967, Nr 11, poz. 262). W niniejszej sprawie strona powodowa zdołała wzruszyć powyższe domniemanie. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że wbrew temu, co twierdzi kurator, umowa dzierżawy została zawarta przez pozwanego we własnym imieniu, a nie w imieniu spółki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Natomiast – jak wynika z zeznań złożonych przez pozwanego w sprawie o sygnaturze I C 1296/18 tut. Sądu - początkowo faktycznie nośnik reklamowy posadowiony na dzierżawionym gruncie był własnością osoby trzeciej tj. (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., której wspólnikiem był m.in. brat pozwanego (vide: dowód z protokołu rozprawy z dnia 19 listopada 2019r. w sprawie o sygnaturze I C 1296/18 tut. Sądu). Jednak później pozwany nabył własność tego nośnika reklamowego, co jednoznacznie przyznał składając zeznania w sprawie o wydanie nieruchomości.

W świetle zebranego materiału dowodowego nie budzi również wątpliwości, że pozwany w okresie objętym żądaniem pozwu nie posiadał skutecznego wobec powoda tytułu prawnego do korzystania ze spornego gruntu. W sprawie o sygnaturze I C 1296/18 Sąd Rejonowy w Gdyni przesądził, że wypowiedzenie umowy dzierżawy było skuteczne. Jak bowiem wskazano w treści uzasadnienia wyroku z dnia 3 lutego 2020 roku: „Wysokość czynszu ustalono na kwotę 3.500 zł kwartalnie wraz z należnym podatkiem od towarów i usług. Natomiast pozwany nie wywiązywał się z tego obowiązku, o czym świadczy powstałe zadłużenie na kwotę ponad 200 tysięcy złotych. Wobec tego powódka pismem z dnia 09 marca 2016 roku wyznaczyła pozwanemu 3-miesięczny termin od daty doręczenia pisma na spłatę zaległości czynszu dzierżawnego z tytułu przedmiotowej umowy, a także uprzedziła, że w razie nie uregulowania zaległości rozwiąże umowę dzierżawy bez zachowania terminu wypowiedzenia i bez dodatkowego wezwania. Wezwanie zostało odebrane dnia 14 marca 2016 roku. Wobec braku uregulowania należności po upływie zakreślonego terminu powódka pismem z dnia 28 czerwca 2016 roku wypowiedziała umowę dzierżawy bez zachowania terminu wypowiedzenia i wezwała do natychmiastowego uporządkowania i protokolarnego zdania terenu. Po upływie okresu wypowiedzenia pozwany dalej zajmował nieruchomość bez tytułu prawnego. Pozwany tych faktów nie kwestionował”. Podkreślić należy, iż w niniejszej sprawie Sąd był związany prawomocnym wyrokiem wydanym w sprawie I C 1296/18. Zważyć bowiem należy, iż roszczenie właściciela (użytkownika wieczystego) o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie, w którym pozwany nią faktycznie władał wymaga, co do zasady, wykazania przez powoda tożsamych przesłanek, co roszczenie o wydanie nieruchomości, tj.: tytułu własności do nieruchomości i tego, że posiadanie pozwanego było bezprawne. Wcześniejsze orzeczenie w przedmiocie roszczenia windykacyjnego w sprawie pomiędzy tymi samymi stronami, które są obecnie stronami procesu o zapłatę za bezumowne korzystanie, skutkuje tym, że, w niezmienionych okolicznościach faktycznych, sąd w kolejnym postępowaniu zobowiązany jest przyjąć, iż istotne z punktu widzenia zasadności żądania zagadnienie kształtuje się tak, jak to zostało ustalone w prawomocnym wyroku (art. 365 k.p.c.). Oznacza to niedopuszczalność ponownej analizy prawnej, a także prowadzenia postępowania dowodowego co do okoliczności objętych uprzednim prawomocnym rozstrzygnięciem.

Zważyć należy, iż mimo ustania stosunku dzierżawy, co przesądzono w sprawie o wydanie nieruchomości, pozwany nie usunął spornego nośnika reklamowego, co jednoznacznie wynika z jego zeznań złożonych w sprawie I C 1296/18. Zważyć należy, iż jeszcze w dniu 19 listopada 2019 roku, gdy pozwany składał zeznania, sporny nośnik reklamowy, którego pozwany był wówczas właścicielem, wciąż stał na spornym gruncie. Na rozprawie pozwany przedstawił propozycję ugodową m.in. w przedmiocie usunięcia tego nośnika. Skoro tak, to nie budzi wątpliwości, że w całym okresie objętym żądaniem pozwu, tj. od dnia 1 maja 2018 roku do dnia 31 maja 2019 roku pozwany faktycznie korzystał z gruntu powódki. Jednocześnie, wobec skutecznego doręczenia wypowiedzenia umowy dzierżawy miał on pełną świadomość tego, że nie przysługuje mu żaden tytuł prawy do gruntu, na którym znajduje się sporny nośnik. W związku z powyższym należało pozwanego uznać go za posiadacza gruntu w złej wierze, co przesądza o tym, że posiada on legitymację procesową bierną w niniejszym postępowaniu.

Wobec wykazania przesłanek roszczenia uzupełniającego o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie w postaci: braku tytułu prawnego do gruntu oraz korzystania z tego gruntu przez pozwanego w całym okresie objętym żądaniem pozwu, bez znaczenia pozostawało, czy pozwany w piśmie z dnia 25 listopada 2016 roku uznał roszczenie powódki.

Kolejna sporna kwestia dotyczyła wysokości roszczenia. W sprzeciwie od nakazu zapłaty kurator pozwanego zarzucił, że powódka nie udowodniła wysokości dochodzonej należności. Jak wskazuje się w orzecznictwie wynagrodzenie należne właścicielowi oblicza się według cen rynkowych, biorąc pod uwagę warunki oraz czas korzystania bezumownego (zob. wyrok SN z 7 kwietnia 2000 r., IV CKN 5/00, L.). Roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy obejmuje wszystko to, co właściciel mógłby uzyskać, gdyby rzecz oddał do korzystania na podstawie określonego stosunku prawnego. Właściwa jest tu kwota, którą "w normalnym toku rzeczy" posiadacz musiałby zapłacić właścicielowi, gdyby jego posiadanie opierało się na prawie. Wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy obejmuje zatem to wszystko, co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz wynajął, wydzierżawił lub oddał do odpłatnego korzystania na podstawie innego stosunku prawnego. W przypadku wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości rolnej, właściwe są stawki przeciętnego czynszu dzierżawnego stosowane w danej okolicy, zmniejszone odpowiednio ze względu na to, że posiadacz w złej wierze musi, w przeciwieństwie do dzierżawcy, zwrócić właścicielowi wartość pożytków naturalnych, o których mowa w art. 225 k.c. (zob. wyrok SN z 23 maja 1975r., II CR 208/75, L.). Wobec zakwestionowania wysokości roszczenia, zgodnie z wnioskiem strony powodowej, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości. Biegła A. B. – zgodnie z przytoczonym powyżej orzecznictwem – ustaliła wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie ze spornego gruntu na podstawie ofert dzierżawy gruntów podobnych do wycenianego. Z niekwestionowanej przez strony opinii wynika, że za okres od dnia 1 maja 2018 roku do dnia 31 maja 2019 roku należne powodowi wynagrodzenie wynosi 6.162 zł. W takim też zakresie należało uznać roszczenie powoda za udowodnione.

Wreszcie, należy wskazać, że nie sposób w niniejszym przypadku uznać, że roszczenie powoda uległo przedawnieniu. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury wynagrodzenie za bezumowne korzystanie stanowi jednorazową należność za cały okres korzystania z rzeczy bez tytułu prawnego. Przedawnia się więc zgodnie z aktualną treścią art. 118 k.c. w terminie 6 lat (zob. wyrok SA w Warszawie z 23 lipca 2018 r., VII AGa 760/18, L.). Wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy należy się właścicielowi od chwili powstania tego roszczenia przez cały okres nieuprawnionego korzystania z rzeczy przez posiadacza. Można go jednak dochodzić tylko za miniony czas bezumownego korzystania, a nie na przyszłość (zob. wyrok SA w Katowicach z 22 sierpnia 2014 r., I ACa 366/14, OSA w K. 2014, Nr 4, poz. 3). Pamiętać jednak należy, że zgodnie z art. 229 § 1 k.c. roszczenia właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości, jak również roszczenia o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. Jak wynika choćby z treści opinii biegłej sporny nośnik reklamowy dotąd nie został usunięty, nadto od początku okresu objętego żądaniem (1 maja 2018 roku) do chwili wniesienia pozwu (22 kwietnia 2021 roku) nie upłynął sześcioletni termin przedawnienia.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 224 k.c. w zw. z art. 225 k.c. i art. 230 k.c., Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.162 zł z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu powódki za okres od 1 maja 2018 roku do 31 maja 2019 roku. Ponadto, na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c. Sąd zasądził od tej kwoty odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 22 kwietnia 2021 roku do dnia zapłaty. Zważyć bowiem należy, iż przed wytoczeniem powództwa pozwany był wzywany do zapłaty, stąd niewątpliwie w dacie wniesienia pozwu roszczenie było już wymagalne.

Natomiast, na podstawie powyższych przepisów a contrario powództwo podlegało oddaleniu w pozostałym zakresie, tj. w zakresie w jakim roszczenie nie znalazło potwierdzenia w opinii biegłej sądowej.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. i mając na względzie, że powódka wygrała niniejszy spór w 94 %, zasądził od pozwanego na rzecz spółdzielni kwotę 3.904,65 zł stanowiącą iloczyn stosunku w jakim powódka wygrała oraz wysokości poniesionych kosztów. Na koszty powódki składały się: opłata sądowa od pozwu (400 zł), opłata za czynności zawodowego pełnomocnika powódki w osobie radcy prawnego w stawce minimalnej ustalonej w oparciu o § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności rządców prawnych (1.800 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł), zaliczka na poczet wynagrodzenia kuratora (480 zł) oraz wykorzystana część zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego (1.456,88 zł). Zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od przyznanych kosztów procesu Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.