Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny Sekcja d/s Rozpoznawanych w Postępowaniu Uproszczonym

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Małgorzata Żelewska
Protokolant:	sekretarz sądowy Agnieszka Bronk-Marwicz

po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2023 r. w Gdyni na rozprawie

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko Skarbowi Państwa - Komendantowi Miejskiemu Policji w G.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygnatura akt I 1 C 1188/23

Uzasadnienie wyroku z dnia 21 grudnia 2023 roku

Powód M. S. wniósł pozew przeciwko Skarbowi Państwa – Komendantowi Miejskiemu Policji w G. o zapłatę kwoty 4.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 7 stycznia 2023 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że zdaniem pozwanego w dniu 7 stycznia 2023 roku na ul. (...) w G. kierując pojazdem marki J. o nr rejestracyjnym (...) powód miał poruszać się z prędkością 91 km/h na odcinku drogi, gdzie dozwolona prędkość wynosiła 40 km/h na obszarze zabudowanym, a tym samym dopuścić się wykroczenia z art. 92a § 2 k.w. Powód nie przyjął mandatu, co spowodowało skierowanie wniosku o ukaranie do sądu. W toku postępowania powód przyznał się do przekroczenia prędkości, jednak zaprzeczył wielkości tego przekroczenia, kwestionując zabranie prawa jazdy. W toku postępowania Sąd uznał, że urządzenie T. (...) nie mierzy prędkości w sposób precyzyjny i że powód nie dopuścił się przekroczenia prędkości o 51 km/h, tylko o 49 km/h. Powód wskazał, że został bezwarunkowo pozbawiony możliwości kierowania pojazdami mechanicznymi na okres 3 miesięcy w sytuacji, gdy prawo jazdy nie powinno zostać mu zabrane. W związku ze wszczęciem postępowania w celu obrony swoich praw powód musiał zawrzeć umowę pomocy prawnej z adwokatem i ponieść koszty w kwocie 4.000 zł. W niniejszym postępowaniu powód domaga się odszkodowania za bezprawne wykonywanie władzy publicznej, albowiem został w sposób bezprawny pozbawiony dokumentu prawa jazdy. Ograniczenie w zakresie niemożności prowadzenia pojazdów spowodowało wiele utrudnień w życiu powoda m.in. w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą powód musiał ponosić koszty dojazdu na miejsce myjni samochodowych. Jako podstawę prawną powództwa powód wskazał art. 417 k.c.

(pozew, k. 3-10)

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. W pierwszej kolejności pozwany zaprzeczył, aby działanie organu władzy publicznej było niezgodne z prawem. W sprawie nie miało miejsca administracyjne zatrzymanie prawa jazdy poprzez wydanie decyzji przez starostę, a postępowanie zostało zawieszone na podstawie art. 97 § 4 k.p.c. Podstawą prawną działania funkcjonariuszy Policji był art. 135 ust. 1 pkt 2 lit. a Prawa o ruchu drogowym. Pozwany powołał się na stanowisko wiceprezesa Głównego Urzędu Miar z dnia 22 września 2020 roku, zgodnie z którym wartość błędów granicznych dopuszczalnych przepisami prawa dla prędkości do 100 km/h wynosi ± 3 km/h. Nadto, pozwany podniósł, że powód nie wykazał szkody, w szczególności nie wykazał z czego wynika żądana kwota, nie załączył umowy pomocy prawnej, a jedynie wskazywał na rzekome szkody w związku z poniesionymi kosztami pomocy prawnej z wyboru, zmniejszonymi przychodami, brakiem możliwości poruszania się pojazdami przez okres 3 miesięcy.

(odpowiedź na pozew, k. 21-29)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 stycznia 2023 roku około godz. 11:20 na ul. (...) w G. funkcjonariusze Policji K. P. i P. S. na skutek dokonanego pomiaru prędkości zatrzymali do kontroli samochód marki J. o numerze rejestracyjnym (...) kierowany przez powoda M. S.. Wraz z powodem samochodem podróżowała jego partnerka i dziecko. Pomiar prędkości został dokonany z odległości 421,7 m (celowano w przód pojazdu) i wykazał, że powód poruszał się z prędkością 91 km/h. W miejscu pomiaru dopuszczalna prędkość wynosiła 40 km/h. Powód zażądał okazania wyniku pomiaru i po konsultacji telefonicznej z prawnikiem odmówił przyjęcia mandatu w kwocie 1.500 zł, zarzucając błędny pomiar prędkości. Powód nie zażądał okazania świadectwa legalizacji. W momencie kontroli policjanci mieli założone kamery.

(dowód: notatka urzędowa, k. 3, zeznania świadka K. P., płyta CD k. 61, zeznania świadka P. S., płyta CD k. 61, przesłuchanie powoda, płyta CD k. 61)

Funkcjonariusze dokonali zatrzymania prawa jazdy, co zostało dokonane elektronicznie poprzez adnotację w systemie i wydanie powodowi pokwitowania.

(dowód: zeznania świadka K. P., płyta CD k. 61, zeznania świadka P. S., płyta CD k. 61, przesłuchanie powoda, płyta CD k. 61)

Pomiar prędkości został dokonany za pomocą laserowego przyrządu do pomiaru prędkości z wizualizacją o nazwie L. (...)/20 TruCAM II o numerze fabrycznym (...), rok produkcji 2020, który – w dacie dokonania pomiaru – posiadał świadectwo legalizacji ważne do dnia 18 marca 2023 roku. W trakcie kontroli funkcjonariusze mieli w radiowozie ww. świadectwo legalizacji.

(dowód: świadectwo legalizacji, k. 39, zeznania świadka K. P., płyta CD k. 61)

Zgodnie z certyfikatem kalibracji dokładność pomiaru prędkości wynosi ± 2 km/h.

(dowód: certyfikat kalibracji, k. 38)

Wobec odmowy przyjęcia mandatu, Policja skierowała do Sądu Rejonowego w Gdyni wniosek o ukaranie powoda w postępowaniu wykroczeniowym.

(dowód: wniosek o ukaranie, k. 10 akt Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze II W 94/23

Wyrokiem nakazowym z dnia 10 lutego 2023 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt II W 94/23 Sąd Rejonowy w Gdyni uznał powoda za winnego popełnienia wykroczenia polegającego na tym, że w dniu 7 stycznia 2023 roku poruszał się z prędkością 91 km/h na odcinku drogi, gdzie dozwolona prędkość wynosi 40 km/h na obszarze zabudowanym, który to czyn zakwalifikował z art. 92a § 2 k.w. i wymierzył mu grzywnę w kwocie 1.500 zł.

(dowód: wyrok nakazowy z dnia 10 lutego 2023r., k. 14 akt Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze II W 94/23

Na skutek wniesionego przez powoda sprzeciwu, po przeprowadzeniu rozprawy, w dniu 9 maja 2023 roku Sąd Rejonowy w Gdyni wydał wyrok, w którym uznał powoda za winnego popełnienia wykroczenia polegającego na tym, że w dniu 7 stycznia 2023 roku poruszał się z prędkością 89 km/h na odcinku drogi, gdzie dozwolona prędkość wynosi 40 km/h na obszarze zabudowanym, który to czyn zakwalifikował z art. 92a § 2 k.w. i wymierzył mu grzywnę w kwocie 1.000 zł. Przedmiotowy wyrok jest prawomocny.

(dowód: wyrok z dnia 9 maja 2023r., k. 51 akt Sądu Rejonowego w Gdyni o sygnaturze II W 94/23)

Powód prowadzi myjnie samochodowe w G. przy ul. (...) i ul. (...). Przez okres zatrzymania prawa jazdy powód korzystał głównie z pomocy partnerki przy dojazdach do pracy.

(dowód: przesłuchanie powoda, płyta CD k. 61)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, dowodu z zeznań świadków K. P. i P. S. oraz dowodu z przesłuchania powoda.

Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Sąd miał bowiem na względzie, iż autentyczność wymienionych dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a Sąd z urzędu w tym zakresie nie dostrzegł żadnych śladów podrobienia, przerobienia czy śladów innej manipulacji.

W odniesieniu do przebiegu kontroli drogowej, rodzaju urządzenia pomiarowego użytego do kontroli pomiaru prędkości oraz przebiegu postępowania wykroczeniowego wątpliwości nie budziły zeznania świadków. W ocenie Sądu zeznania wymienionych powyżej funkcjonariuszy Policji były szczere, wewnętrznie spójne, zbieżne ze sobą i w znacznej miały pokrycie w dowodach z dokumentów. Podobnie, w odniesieniu do ww. faktów wątpliwości nie budziły zeznania powoda. Natomiast, za gołosłowne należało uznać zeznania powoda dotyczące tego, że poruszał się w momencie dokonania pomiaru pomiędzy 70 a 80 km/h. Zważyć należy, iż urządzenie pomiarowe, którym posługiwali się funkcjonariusze Policji zatrzymujący powoda do kontroli drogowej, miało dokładność rzędu 2 km/h. Powód nie przedstawił żadnych dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wskazanej w certyfikacie dokładności.

Podstawę prawną powództwa stanowił przepis art. 417 § 1 k.c., zgodnie z którym za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Na wstępie należy zaznaczyć, że sąd nie był w niniejszej sprawie związany wyrokiem sądu karnego. Wedle art. 11 k.p.c. jedynie ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Natomiast, orzeczenia wydane w postępowaniu w sprawach o wykroczenia nie są wiążące dla sądu w postępowaniu cywilnym, choćby miały charakter skazujący (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22 stycznia 2015 r., III APa 23/14, L.).

Zdaniem Sądu powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów powszechnych odpowiedzialność deliktowa Skarbu Państwa, oparta na art. 417 k.c. powstaje wówczas, gdy spełnione są łącznie jej trzy ustawowe przesłanki: bezprawność działania lub zaniechania sprawcy, szkoda oraz normalny związek przyczynowy między bezprawnym zachowaniem sprawcy a szkodą. Nie ulega wątpliwości, że kolejność badania przez sąd powyższych przesłanek nie może być dowolna. W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie działania (zaniechania), z którego, jak twierdzi poszkodowany, wynikła szkoda oraz dokonanie oceny jego bezprawności, następnie ustalenie czy wystąpiła szkoda i jakiego rodzaju i dopiero po stwierdzeniu, że obie te przesłanki zachodzą, możliwe jest zbadanie istnienia między nimi normalnego związku przyczynowego (zob. wyrok Sadu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 grudnia 2012r., I ACa 679/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2014r., VI ACa 259/13, LEX nr 1504515, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2001r. I PKN 361/2000, OSNP 2003/3/62). Zgodnie z dominującym w orzecznictwie i doktrynie poglądem prawnym w art. 417 k.c. przyjęto węższe znaczenie bezprawności, które co do zasady nie obejmuje niezgodności z normami pozaprawnymi. Powyższe stanowisko wywodzi się z poglądu Trybunału Konstytucyjnego, który utożsamia "prawo" z normami prawnymi zakodowanymi w konstytucyjnie określonych źródłach prawa (art. 87-94 Konstytucji RP), a niezgodność określa jako "zaprzeczenie zachowania uwzględniającego nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej" (z uzasadnienia wyroku TK z 4 grudnia 2001 r., SK 18/00, OTK 2001, nr 8, poz. 256; por. także wyrok SN z 8 stycznia 2002 r., I CKN 581/99, OSNC 2002, nr 10, poz. 128). W piśmiennictwie podkreśla się, że w konkretnym przypadku przypisywania władzy publicznej odpowiedzialności za szkodę, tak rozumianą bezprawność należy ustalić, rekonstruując normy prawne, regulujące stosunek publicznoprawny, które organ naruszył swoim działaniem lub zaniechaniem. Jeżeli jednak obowiązujące przepisy prawne zawierać będą odesłania do norm pozaprawnych (np. zasad współżycia społecznego, dobrych obyczajów, etycznych standardów wykonywania zawodu), wówczas znajdą one zastosowanie przy kwalifikacji zachowań władzy publicznej jako niezgodnych z prawem (zob. Z. Radwański, Odpowiedzialność odszkodowawcza za szkody wyrządzone przy wykonywaniu władzy publicznej w świetle projektowanej nowelizacji Kodeksu cywilnego, RPEiS 2004, z. 2, s. 13; M. Safjan, Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej (po 1 września 2004 roku), Warszawa 2004, s. 39-40).

W niniejszej sprawie powód zarzucał, że w sprawie o wykroczenie sąd karny stwierdził, że powód poruszał się z prędkością poniżej 90 km/h, w związku z czym brak było podstaw do zatrzymania mu prawa jazdy. Dalej, wskazywał, że odległość, z której dokonywano pomiaru znacznie przekraczała 15 m, a taka odległość jest przez producenta urządzenia pomiarowego określana jako maksymalna, przy której można przyjąć błąd pomiarowy w granicach 2 km/h. W ocenie powoda, występujące wątpliwości co do błędu pomiaru należy rozstrzygnąć na korzyść powoda.

Zdaniem Sądu nie sposób podzielić argumentacji strony powodowej. Przede wszystkim mieć na względzie różnice pomiędzy postępowaniem o wykroczenia a postępowaniem cywilnym. W tym pierwszym obowiązuje zasada in dubio pro reo, iż niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na korzyść obwinionego (art. 5 § 2 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.s.w.). W postępowaniu cywilnym ww. zasada nie obowiązuje. Proces cywilny ma charakter kontradyktoryjny co oznacza, że ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego i to strony, a nie sąd, pozostają dysponentem toczącego się postępowania i one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik (zob. wyrok SN z 7 maja 2008 r., II PK 307/07, L.; wyrok SN z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, Nr 20, poz. 662). Zasadę kontradyktoryjności wyrażają przepisy art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. W myśl art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, zaś wedle art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W związku z powyższym w postępowaniu cywilnym to strona ma obowiązek wyraźnego powołania konkretnego środka dowodowego dla wykazania podnoszonych przez siebie twierdzeń, uzasadniających żądanie.

Zdaniem Sądu, w niniejszym procesie strona powodowa nie udowodniła, choć – jak wskazano – to na niej spoczywał w tym zakresie ciężar dowodu, że działanie organu władzy publicznej było bezprawne. Zważyć należy, iż przepis art. 135 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1047) stanowi, że policjant zatrzyma wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku ujawnienia czynu polegającego na kierowaniu pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym. Bezspornym było, że na odcinku drogi, na którym funkcjonariusze Policji w dniu 7 stycznia 2023 roku dokonali pomiaru prędkości z jaką poruszał się powód, kierujący samochodem marki J. o numerze rejestracyjnym (...), dopuszczalna prędkość wynosiła 40 km/h. Nie budziło również sporu, że wynik pomiaru wynosił 91 km/h. Jak wynika z akt postępowania o wykroczenie wynik ten – na żądanie powoda – został mu okazany przez funkcjonariuszy. W ocenie Sądu powód nie udowodnił, że powyższy wynik jest błędny i powód poruszał się z prędkością mniejszą niż 90 km/h. Jak bowiem wynika z przedstawionego przez stronę pozwaną certyfikatu kalibracji dokładność pomiaru prędkości dokonywanego za pomocą laserowego przyrządu do pomiaru prędkości z wizualizacją o nazwie L. (...)/20 TruCAM II o numerze fabrycznym (...) wynosi ± 2 km/h. W związku z tym nie można w żaden sposób wykluczyć, że w momencie kontroli powód poruszał się z prędkością o 2 km wyższą niż odczyt urządzenia pomiarowego tj. z prędkością 93 km/h. Takie założenie jest tak samo prawdopodobne, jak twierdzenie powoda, iż poruszał się z prędkością 89 km/h. Nadto, całkowicie gołosłowne pozostają twierdzenia powoda, że dokładność określona w świadectwie kalibracji dotyczy jedynie sytuacji, gdy pomiar dokonywany jest z odległości nie większej niż 15 m. Strona powodowa nie przedstawiła żadnego dowodu, który by to potwierdzał. W świadectwie kalibracji jest mowa jedynie o dokładności odległości wynoszącej ± 15 m, co dotyczy wskazywanej przez urządzenie odległości z jakiej wykonywany był pomiar. W niniejszym przypadku wskazana przez urządzenie odległość wynosiła 421,7 m, co przy uwzględnieniu ww. dokładności oznacza, że mogła ona być w rzeczywistości mniejsza albo większa o maksymalnie 15 m. Natomiast nie oznacza to, że pomiar powinien być wykonany z odległości 15 m, aby można było stwierdzić dokładność prędkości z tolerancją do 2 km/h. Dalej należy wskazać, że urządzenie pomiarowe w dacie kontroli powoda posiadało ważne świadectwo legalizacji. Zatem reasumując należy stwierdzić, że powód nie wykazał w toku niniejszego postępowania w sposób niebudzący wątpliwości, że poruszał się z prędkością niższą niż 90 km/h. W związku z powyższym nie sposób uznać, że zatrzymanie mu prawa jazdy było bezprawne. W tej sytuacji bezprzedmiotowe było roztrząsanie pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 417 k.c. a contrario powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zasądził od przegrywającego niniejszy spór powoda na rzecz pozwanego kwotę 900 zł, którą stanowi opłata za czynności fachowego pełnomocnika będącego radcą prawnym w stawce minimalnej, stosownie do § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.