Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z 21 lipca 2020 r. powód (...) w G. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych H. B. oraz A. A. kwoty 5.052 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 4.849,69 zł od 18 lipca 2020 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 202,31 zł od 21 lipca 2020 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie solidarnie zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwane są współwłaścicielami lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w G. i na podstawie art. 4 ust. 2 o spółdzielniach mieszkaniowych są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem lokalu oraz eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Łączna zaległość z tego tytułu wynosi 4.849,69 zł, i obejmuje opłaty eksploatacyjne za okres od maja 2019 r. do kwietnia 2020 r. oraz rozliczenie kosztów zużycia wody, jej podgrzania i odprowadzania ścieków za okres od stycznia 2019 r. do grudnia 2019 r. Nadto powód dochodzi zapłaty skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w kwocie 202,31 zł.

Z uwagi na niepodjęcie korespondencji przez pozwane pod adresem wskazanym w pozwie Sąd zobowiązał powoda do doręczenia odpisu pozwu w trybie art. 139 ¹ § 1 k.p.c. za pośrednictwem komornika. Powód nie wykonał zobowiązania w zakresie dotyczącym pozwanej H. B., co skutkowało zawieszeniem postępowania, a następnie jego umorzeniem w stosunku do wymienionej pozwanej. Komornik Sądowy ustalił, że pozwana A. A. zamieszkuje pod adresem (...), (...)-(...) E., gdzie doręczono jej odpis pozwu wraz ze zobowiązaniem do złożenia odpowiedzi na pozew.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

W niniejszej sprawie pozwana A. A., prawidłowo zobowiązana do złożenia odpowiedzi na pozew, nie złożyła żadnych wyjaśnień. Zgodnie z art. 339 § 1 k.p.c. Sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany w wyznaczonym terminie nie złożył odpowiedzi na pozew. W powyższym przypadku, zgodnie z art. 339 § 2 k.p.c., przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed posiedzeniem, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Orzekanie w warunkach rozprawy zaocznej oznacza możliwość uznania twierdzeń powoda za prawdziwe, choćby nie przedłożył żadnych dowodów. Jednakże Sąd każdorazowo ma obowiązek ustosunkowania się do twierdzeń powoda z punktu widzenia ich zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a przepis art. 339 § 2 k.p.c. nie zwalnia sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 października 1998 r., sygn. akt I CKU 85/98).

Okoliczności faktyczne przytoczone przez powoda nie budziły wątpliwości Sądu. W szczególności brak było podstaw do kwestionowania twierdzeń związanych z wysokością opłat eksploatacyjnych. Roszczenie powoda oparte było jednak na założeniu, że pozwane jako współwłaściciele lokalu odpowiadają solidarnie za opłaty z nim związane. Sąd stanowiska tego nie podzielił.

W myśl art. 369 k.c. zobowiązanie jest solidarne tylko wówczas, jeżeli wynika to z ustawy lub z czynności prawnej. Oznacza to, że solidarności nie można domniemywać z samego faktu występowania po stronie wierzyciela lub dłużnika kilku podmiotów.

Podstawę prawną odpowiedzialności pozwanych w niniejszej sprawie stanowiły przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (dalej: u.s.m.). Zgodnie z art. 4 ust. 2 u.s.m. członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Z kolei w myśl art. 4 ust. 5 zd. 1 u.s.m. członkowie spółdzielni uczestniczą w kosztach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię, jeżeli uchwała walnego zgromadzenia tak stanowi.

Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych przewiduje solidarną odpowiedzialność za długi, jednak dotyczy ona innej sytuacji niż zaistniała w okolicznościach niniejszej sprawy. Wedle art. 4 ust 6 u.s.m. za opłaty, o których mowa w art. 4 ust. 1-2 i 4 u.s.m., odpowiadają solidarnie z członkami spółdzielni, właścicielami lokali niebędącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, osoby pełnoletnie stale z nimi zamieszkujące w lokalu, z wyjątkiem pełnoletnich zstępnych pozostających na ich utrzymaniu, a także osoby faktycznie korzystające z lokalu. Wobec powyższego, solidarną odpowiedzialność za opłaty eksploatacyjne wraz z osobami posiadającymi tytuł prawny do lokalu ponoszą także i inne osoby – pełnoletnie osoby stale z nimi zamieszkujące w lokalu i osoby faktycznie korzystające z lokalu. Solidarna odpowiedzialność wskazanych osób jednakże ogranicza się do wysokości opłat należnych za okres ich stałego zamieszkiwania w lokalu lub za okres ich faktycznego korzystania z lokalu (z czego ten drugi przypadek dotyczy wyłącznie innych lokali niż mieszkalny) .

Z powyższego wynika, że sam fakt istnienia współwłasności po stronie pozwanej nie uzasadnia jeszcze przypisania solidarnego charakteru odpowiedzialności za długi związane z lokalem. Warunkiem koniecznym zaistnienia takiej odpowiedzialności jest spełnienie przesłanek z art. 4 ust. 6 u.s.m., czyli stałe zamieszkiwanie w lokalu przez osobę pełnoletnią. W niniejszej sprawie powód nie wskazywał jednak na to, by pozwana A. A. miała zamieszkiwać w lokalu. Z przebiegu postępowania wynikają przy tym przeciwne wnioski. Korespondencja kierowana do pozwanej na adres lokalu powróciła niepodjęta, zaś skuteczne doręczenie korespondencji przez komornika nastąpiło pod innym adresem (k. 69), wskazanym zresztą przez powoda w pozwie jako inny znany powodowi adres pozwanej. Adres ten widnieje jako adres zamieszkania pozwanej także w akcie poświadczenia dziedziczenia z 9 grudnia 2011 r. dołączonym do pozwu (k. 12). Powód miał zatem wiedzę o tym, że pozwana nie zamieszkuje w lokalu związanym z przedmiotem sporu.

W niniejszej sprawie podstaw solidarnej odpowiedzialności pozwanych nie sposób upatrywać również w treści art. 370 k.c. Zgodnie z tym przepisem jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej. Przez zaciągnięcie zobowiązania przez kilka osób należy rozumieć dokonanie czynności prawnej (jednostronnie lub dwustronnie zobowiązującej) przez co najmniej dwie osoby, z której wynika zobowiązanie do wspólnego świadczenia W okolicznościach rozpoznawanej sprawy źródłem zobowiązania jest ustawa, a konkretnie art. 4 ust. 2 i 5 u.s.m., nie zaś czynność prawna, co wyłącza zastosowanie powołanego przepisu. Solidarność nie wynika także z art. 380 § 2 k.c., który podobnie znajduje zastosowanie wyłącznie do zobowiązań, których źródłem jest umowa wzajemna (M. Sychowicz [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, wyd. II, red. J. Gudowski, Warszawa 2018, art. 380).

Mając powyższe na uwadze, z uwagi braku regulacji ustanawiającej solidarną odpowiedzialność współwłaścicieli lokalu za długi określone w art. 4. ust. 2 i 5 u.s.m. należało przyjąć, że każda z pozwanych odpowiada za należności dochodzone pozwem w częściach równych. Zgodnie bowiem z art. 379 k.c., jeżeli jest kilku dłużników albo kilku wierzycieli, a świadczenie jest podzielne, zarówno dług, jak i wierzytelność dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest dłużników albo wierzycieli. Nie ma wątpliwości, że świadczenie o zapłatę jest świadczeniem podzielnym.

Wobec umorzenia postępowania w stosunku do pozwanej H. B. zakresem rozstrzygnięcia objęto przy tym wyłącznie żądanie wobec pozwanej A. A. zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.526 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 2.424,85 zł od dnia 18 lipca 2020 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 101,15 zł od dnia 21 lipca 2020 r. do dnia zapłaty. Zasądzona należność odpowiada ½ żądania pozwu, bowiem pozwana jest właścicielem nie więcej niż ½ udziału w prawie własności lokalu. W księdze wieczystej lokalu jako współwłaściciele lokalu na prawach małżeńskiej wspólności majątkowej widnieją H. B. oraz zmarły U. B. (k. 16). Brak jest informacji o przeprowadzeniu postępowania w przedmiocie podziału majątku wspólnego oraz działu spadku po U. B., co uniemożliwiało ustalenie w jakiej dokładnie części pozwana jest współwłaścicielem lokalu. Mając jednak na uwadze, że pozwana została powołana do spadku po U. B. w ½ części pozostawało niewątpliwie, że jej udział w prawie własności wynosi nie więcej niż ½. O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.c.

Sąd oddalił powództwo co do kwoty 2.526 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 2.424,85 zł od dnia 18 lipca 2020 r. do dnia zapłaty i od kwoty 101,15 zł od dnia 21 lipca 2020 r. do dnia zapłaty tj. w zakresie w jakim za dług odpowiadał drugi ze współwłaścicieli.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. Strona powodowa poniosła łącznie koszty procesu w wysokości 2.341,92 zł. Na powyższą kwotę składały się: opłata od pozwu w wysokości 400 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.800 zł (ustalone w oparciu o § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz koszty doręczenia komorniczego w wysokości 124,92 zł. Powód wygrał sprawę w 50%, a zatem Sąd zasądził od pozwanej A. A. kwotę 1.170,96 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W pkt czwartym wyroku Sąd, mając na uwadze brzmienie art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c., nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt XIV C 1244/20 upr.

ZARZĄDZENIE

G., 29 września 2021 r.

1.  Odnotować w Repertorium C i kontrolce uzasadnień;

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda (za pośrednictwem portalu informacyjnego);

3.  akta przedłożyć z wpływem lub za 21 dni z potwierdzeniem odbioru.

sędzia Piotr Szutenberg