Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 23 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy(...) (...)w składzie następującym :

Przewodniczący: SSO Anna Daniszewska

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2014 r. w (...)

na posiedzeniu niejawnym

sprawy egzekucyjnej z wniosku wierzycielaW. S.

przeciwko D. O.

ze skargi dłużniczki D. O. na czynności komornika

na skutek zażalenia dłużniczki

na postanowienie Sądu Rejonowego(...)

z dnia 24 marca 2014 r., sygn. akt XII 1 Co 6012/11

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt XVI Cz 677/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy(...)oddalił wniosek D. O. o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, iż dłużniczka D. O. pismem z dnia 29 maja 2013 r. skierowanym do Sądu Okręgowego w (...), przekazanym następnie do Sądu Rejonowego, wniosła między innymi o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w sprawie XII 1 Co (...).

Sąd Rejonowy wskazał, iż zgodnie z art. 117 § 5 k.p.c. sąd uwzględni wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jeżeli udział profesjonalnego pełnomocnika w sprawie uzna za potrzebny, w szczególności, gdy z wnioskiem występuje osoba nieporadna, mająca kłopoty w sporządzaniu pism procesowych .

Sąd Rejonowy zważył, iż w niniejszej sprawie dłużniczka D. O. wniosła skargę na czynności komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym(...) H. K. w sprawie egzekucyjnej Km (...). Postanowieniem z dnia 15 maja 2012r. skarga dłużniczki została odrzucona. Postanowienie to jest prawomocne.

Mając na uwadze powyższe, w opinii Sądu Rejonowego, nie zachodzi konieczność przydzielania dłużniczce pełnomocnika z urzędu z uwagi na fakt, iż postępowanie w sprawie zostało prawomocnie zakończone.

Niezależnie od powyższego, Sąd Rejonowy wskazał, iż gdyby nawet postępowanie toczyło się nadal, wniosek dłużniczki podlegałby oddaleniu.

Sąd Rejonowy wskazał, iż postępowanie w sprawie ze skargi na czynności komornika ogranicza się do zbadania przez Sąd akt komorniczych, zatem udział dłużnika w postępowaniu jest ograniczony. Ponadto, kwestii będących przedmiotem postępowania w wymienionej sprawie nie można uznać za skomplikowane pod względem faktycznym lub prawnym w stopniu przekraczającym umiejętności i możliwości obrony swych praw przez stronę – co mogłoby skutkować koniecznością ustanowienia dla niej pełnomocnika z urzędu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 1998 r., II UKN 214/98, OSNP 1999/18/593).

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, Sąd Rejonowy stwierdził, iż dłużniczka w swoich pismach wyrażała żądania w sposób jasny i precyzyjny, a tym samym nie przejawiała nieporadności, nie wykazywała cech bezradności, która utrudniałaby jej samodzielne dochodzenie praw.

Sąd Rejonowy, mając powyższe na uwadze, na mocy art. 117 § 5 k.p.c. a contrario orzekł jak w postanowieniu oddalił wniosek o ustanowienie pełnomocnika.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiodła dłużniczka D. O. zaskarżając je w całości oraz wnosząc o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

W uzasadnieniu skarżąca podniosła, iż zaskarżone postanowienie zostało wydane niezgodnie z prawem, z naruszeniem jej praw majątkowych i osobistych. Skarżąca podała , iż w jednym czasie składała skargi na różne czynności komornika, a następnie kserokopie skarg do wiadomości sądu , zaś Sąd Rejonowy zarejestrował te skargi pod dwiema odrębnymi sygnaturami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 117 § 1 i 5 k.p.c., strona ma prawo zgłosić wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego, zaś sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny.

Z powyższego wynika, iż możliwość przyznania stronie pełnomocnika z urzędu stanowi pomoc państwa w sytuacjach nadzwyczajnych. Stosowana być ona może tylko wtedy, gdy udział adwokata lub radcy prawnego jest konieczny, czyli w sytuacjach , gdy jego brak może pozbawić stronę możliwości pełnej dbałości i dochodzenia jej praw. Jak wskazuje się w orzecznictwie, w niektórych wypadkach nieprzyznanie fachowego pełnomocnika z urzędu – mimo spełnienia określonych warunków – może być kwalifikowane jako powodujące nieważność postępowania wskutek pozbawienia strony możności obrony jej praw (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2009 roku, I UK 195/09, Lex Nr 577812). Nie zmienia to faktu, iż obowiązkiem strony jest dołożenie należytej staranności w reprezentowaniu swoich interesów przed sądem. Tylko nadzwyczajne okoliczności mogą sprawić, że zachowanie takie nie będzie możliwe bez winy strony. W praktyce dochodzi do tego np. w sytuacji, gdy strona jest nieporadna, schorowana, co w sposób istotny ogranicza możliwości występowania przed sądem, czy pokierowania swoim zachowaniem albo, gdy sprawa jest skomplikowana pod względem faktycznym lub prawnym.

Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż postępowanie w niniejszej sprawie wobec skarżącej zostało prawomocnie zakończone, bowiem postanowieniem z dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie XVI Cz(...)Sąd Okręgowy w (...) oddalił zażalenie D. O. na postanowienie Sądu Rejonowego (...)z dnia 15 maja 2012 r., w przedmiocie odrzucenia jej skargi na czynności komornika. Na powyższe rozstrzygnięcie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia.

Konieczną przesłankę ustanowienia pełnomocnika urzędu stanowi potrzeba jego udziału w sprawie. Przyznanie pełnomocnika z urzędu ma na celu udzielenie stronie fachowej pomocy prawnej w toku sprawy. Po prawomocnym zakończeniu sprawy wyznaczenie pełnomocnika z urzędu jest bezprzedmiotowe, gdyż nie istnieje potrzeba obrony praw skarżącej jako strony postępowania. Ustanowienie pełnomocnika z urzędu może nastąpić przed wszczęciem sprawy lub nawet na etapie postępowania odwoławczego, lecz nie po jej prawomocnym zakończeniu.

Wbrew twierdzeniom skarżącej, Sąd Rejonowy rozpoznał negatywnie jej wniosek o ustanowienie pełnomocnika urzędu w sprawie XII 1 Co (...), a nie w sprawie km (...) Ponadto na zasadność zażalenia nie mają wpływu czynności podejmowane przez komornika w wymiennej sprawie egzekucyjnej, bowiem kognicja sądu przy rozpoznawaniu wniosku strony o ustanowienie pełnomocnika z urzędu ogranicza się jedynie do oceny zasadności tego wniosku w świetle przesłanek ustawowych, a nie obejmuje innych zagadnień.

Nie ma też wpływu na zasadność zażalenia sposób składania przez skarżąca skarg na czynności komornika , bowiem nie zmienia to faktu , iż niniejsza sprawa jest prawomocnie zakończona.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie.