Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 23 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w (...)

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSO Anna Daniszewska

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2014 r. (...)

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko B. G.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Rejonowego (...)

z dnia 24 stycznia 2014 r., sygn. akt IX C 1936/13

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

Sygn. akt XVI Cz 516/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy(...)umorzył postępowanie w sprawie oraz orzekł o kosztach postępowania.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał , iż nakazem zapłaty z dnia 11 lipca 2013 r. wydanym w postępowaniu upominawczym w całości uwzględniono żądanie pozwu. Przedmiotowy nakaz zapłaty nie został doręczony pozwanemu, bowiem przesyłka powróciła niepodjęta z adnotacją „budynek został wyburzony”. Pełnomocnik powoda został zobowiązany do wskazania aktualnego adresu zamieszkania pozwanego, jednakże nie wypełnił zobowiązania Sądu w zakreślonym terminie. W związku z powyższym, Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 17 października 2013 r. uchylił nakaz zapłaty w całości i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu (...)

Zarządzeniem z dnia 5 listopada 2013 r. pełnomocnik powoda został zobowiązany do usunięcia braków formalnych pozwu poprzez wskazanie wartości przedmiotu sporu, dołączenie pozwu i odpisów pozwu oraz odpisu załączników, własnoręczne podpisanie pozwu i odpisów pozwu, wskazanie adresu zamieszkania pozwanego, wskazanie numeru PESEL lub NIP powoda i pozwanego będącego osobą fizyczną, sprecyzowanie żądania pozwu i przedłożenie uzasadnienia pozwu, a także wykazanie, że osoba, która podpisała pozew lub pełnomocnictwo jest umocowana do reprezentacji strony powodowej w terminie 2 tygodni pod rygorem umorzenia postępowania.

Sąd Rejonowy wskazał, że w przepisanym terminie powód wniósł pismo, nie uzupełnił jednak braków formalnych pozwu, albowiem nie wskazał aktualnego miejsca zamieszkania pozwanego, ograniczając się do wskazania tego samego adresu pozwanego, co w pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, który to adres okazał się nieprawidłowy.

Sąd Rejonowy podkreślił, że w postępowaniu cywilnym rzeczą powoda jest prawidłowe określenie strony pozwanej, także poprzez wskazanie jej prawidłowego adresu. Żądanie pozwu musi być bowiem skierowane przeciwko konkretnej osobie oznaczonej z imienia nazwiska ze wskazaniem miejsca zamieszkania. Sąd Rejonowy wskazał ponadto, że zgodnie z treścią art. 126 k.p.c. oznaczenie miejsca zamieszkania strony jest wymogiem formalnym każdego pisma procesowego, bez którego nie jest możliwe nadanie sprawie dalszego biegu.

Wobec powyższego, Sąd Rejonowy uznał, że powód nie uzupełnił braków pozwu i umorzył postępowanie.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiódł powód, zaskarżając je w całości i wnosząc o jego uchylenie i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

W uzasadnieniu skarżący wskazał , że uzupełnił braki formalne pozwu zgodnie z zarządzeniem. Skarżący podniósł, że podał jako adres pozwanego ul. (...), (...)-(...) P., który to adres był mu znany jako adres zamieszkania pozwanego. Wskazał również, że ze zwrotnego potwierdzenia odbioru wezwania do zapłaty powziął informację, iż wezwanie wróciło z adnotacją „nie podjęto w terminie”, w związku z czym nie miał wiedzy, iż jest to adres nieaktualny.

Skarżący podniósł również, że skoro Sąd powziął informację o tym, że budynek położony przy ul. (...) w P. został wyburzony, to aktualny pozostaje adres pozwanego przy ul. (...) w P..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powoda zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. po przekazaniu sprawy w przypadkach wskazanych w art. 505 ³³ k.p.c., art. 505 ³⁴ k.p.c. oraz art. 505 ³⁶ k.p.c. przewodniczący wzywa powoda do usunięcia braków formalnych pozwu oraz uzupełnienia pozwu, w sposób odpowiedni dla postępowania, w którym sprawa będzie rozpoznana – w terminie dwutygodniowym od daty doręczenia wezwania. W przypadku nieusunięcia braków formalnych pozwu sąd umarza postępowanie. W uchwale z dnia 18 października 2013 r. (III CZP 63/13) Sąd Najwyższy wskazał, iż po uchyleniu nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym i przekazaniu sprawy do sądu właściwego na podstawie art. 505 ³⁴ § 1 w związku z art. 502 ¹ § 1 i art. 499 pkt 4 k.p.c. sąd - stosując art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 6 lipca 2013 r. - może zawiesić postępowanie bez wzywania powoda do wskazania właściwego adresu pozwanego (art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c.).

Podejmując powyższą uchwałę Sąd Najwyższy dokonał wykładni art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją dokonaną ustawą z dnia 10 maja 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 654) , czyli w brzmieniu obowiązującym w dacie wszczęcia postępowania w niniejszej sprawie. Przepis ten nakładał na przewodniczącego - po przekazaniu sprawy w przypadkach wskazanych w art. 505 ³³, 505 ³⁴ oraz 503 ³⁶ k.p.c. - obowiązek wezwania powoda do usunięcia braków formalnych pozwu oraz uzupełnienia pozwu, w sposób odpowiedni dla postępowania, w którym sprawa będzie rozpoznana - w terminie dwutygodniowym od daty doręczenia wezwania, a w przypadku nieusunięcia braków formalnych obligował sąd do umorzenia postępowania. Sąd Najwyższy wskazał, iż nie stanowi braku formalnego pozwu brak adresu pozwanego powstały w związku niemożnością doręczenia orzeczenia wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozwanemu na adres wskazany w pozwie.

Postępowanie w sprawie wszczętej w elektronicznym postępowaniu upominawczym nie kończy się w razie braku podstaw do wydania nakazu zapłaty (art. 505 ³³ k.p.c.), uchylenia nakazu (art. 505 ³⁴ k.p.c.) lub utraty mocy przez to orzeczenie (art. 505 ³⁶ k.p.c.), lecz jest kontynuowane przed sądem ogólnie właściwym na ogólnych zasadach procesowych. Wezwanie do usunięcia braków formalnych pozwu na podstawie art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 6 lipca 2013 r. mogło zatem obejmować jedynie dokument pełnomocnictwa (art. 126 § 3 i § 3 ¹ k.p.c.) oraz dokumenty wykazujące umocowanie do działania za stronę (art. 68 k.p.c.). Nie ma podstaw do przyjęcia, że po przekazaniu sprawy wszczętej w elektronicznym postępowaniu upominawczym sądowi właściwości ogólnej następuje powrót do etapu wstępnego badania pozwu według zasad ogólnych.

Sąd Najwyższy podkreślił, iż zakres kontroli przewidzianej w art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. nie jest tożsamy z zakresem badania określonego w art. 130 k.p.c. i nie obejmuje kontroli prawidłowości wskazania adresu pozwanego. Sąd Najwyższy wskazał, że przewodniczący w sądzie właściwości ogólnej nie ma obowiązku wezwania powoda do wskazania prawidłowego adresu pozwanego, gdyż - stosownie do jednoznacznego brzmienia art. 505 ³⁴ k.p.c. - wcześniej powinien uczynić to przewodniczący w sądzie, który wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

W świetle przepisów regulujących ogólne wymagania formalne pozwu, odnoszących się również do pozwu inicjującego elektroniczne postępowanie upominawcze, pozew, który - stosownie do art. 126 § 2 k.p.c. - określa miejsce zamieszkania (siedziby) pozwanego, nie jest dotknięty brakiem formalnym podlegającym usunięciu na podstawie art. 130 § 1 k.p.c. Dotyczy to również sytuacji, w których - po nadaniu biegu sprawie - okazało się, iż miejsce zamieszkania (siedziba) pozwanego zostało wskazane w sposób wadliwy albo nie jest już aktualne.

W takim przypadku powód powinien zostać wezwany do usunięcia braku w wyznaczonym terminie, a bezskuteczny upływ tego terminu może skutkować zawieszeniem postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt. 6 k.p.c. (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 14 kwietnia 1967 r., II CZ 25/67, nie publ. i z dnia 19 października 1988 r., I CZ 111/08, nie publ. oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2010 r., I CSK 555/09, nie publ.). Pogląd ten należy odnieść również do sytuacji, w której miejsce zamieszkania (siedziba) pozwanego zostało w pozwie wskazane, ale adres ten okazał się nieprawidłowy.

Elektroniczne postępowanie upominawcze stanowi szczególną odmianę postępowania upominawczego i nie budzi wątpliwości, że w postępowaniu tym, w razie ujawnienia wadliwego wskazania miejsca zamieszkania (siedziby) pozwanego, sąd ma obowiązek wezwać powoda do usunięcia tej przeszkody - uniemożliwiającej nadanie sprawie dalszego biegu - w oznaczonym terminie pod rygorem zawieszenia postępowania, a więc sankcji o skutkach łagodniejszych, niż wynikające z umorzenia postępowania.

W świetle przywołanej regulacji decyzja o umorzeniu postępowania uprzednio prowadzonego w trybie elektronicznego postępowania upominawczego będzie uzasadniona jedynie wówczas, gdy powód nie usunie braków pozwu w sposób odpowiedni dla postępowania, w którym sprawa będzie rozpoznana. Tymczasem w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy niezaopatrzenie Sądu Rejonowego przez skarżącego w aktualny adres zamieszkania strony pozwanej nie może być uznane za brak formalny tego pisma procesowego.

W świetle powyższego przepis art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. nie mógł znaleźć zastosowania. Niepodanie prawidłowego adresu strony pozwanej, a podanie już w pozwie takiego, co do którego powód ma uzasadnione przekonanie, że jest on adresem rzeczywistym zamieszkania pozwanego – jak to było w przedmiotowym postępowaniu, nie uzasadnia umorzenia postępowania w oparciu o wskazaną regulację. Powinno zaś prowadzić do rozważenia zasadności jego zawieszenia w oparciu o art. 177 § 1 pkt. 6 k.p.c.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 386 § 4 k.p.c., orzekł jak w postanowieniu.