Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

XV C 974/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Gdańsku z 2015-07-01

Sygn. akt XVC 974/13

G., dnia 1 lipca 2015 r.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Weronika Klawonn

Protokolant: sekr. sąd. Agnieszka Lubańska

po rozpoznaniu w dniu 1 lipca 2015 roku na rozprawie

sprawy z powództwa Dyrektora Izby Skarbowej w G.

przeciwko (...) S.A. w T.

o ustalenie

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda Dyrektora Izby Skarbowej w G. na rzecz pozwanego (...) S.A. w T. kwotę 7200 zł. (siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Powód– Dyrektor Izby Skarbowej1 w G. wniósł pozew przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T. (obecnie (...) Spółce Akcyjnej)2, w którym domagał się ustalenia, że w sprawie doszło do zawarcia umowy sprzedaży przedsiębiorstwa na gruncie art. 55(1) k.c. a nie zawarcia umowy regulującej warunki zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego żądania powód wskazał, że w umowie z dnia 2 sierpnia 1996 roku zawartej w formie aktu notarialnego zawiązano spółkę (...) Sp. z o.o. Po pewnym czasie oraz przekształceniach własnościowych powstała spółka (...) – pozwany w niniejszej sprawie. Przedmiotem działalności pozwanego pozostawała sprzedaż hurtowa odpadów i złomu, towarowy transport drogowy pojazdami specjalizowanymi, gospodarka ściekami oraz wywóz i unieszkodliwienie odpadów, usługi sanitarne i pokrewne. Spółka w 2004 roku prowadziła działalność gospodarczą na terenie całego kraju, w tym w T..

W dniu 30 stycznia 2004 roku A. H. (1) (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...)) zawarł z pozwanym umowę regulującą warunki zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej oraz akt ustanowienia tytułów egzekucyjnych. W związku z zawartą umową pozwany ujął w ciężar kosztów uzyskania przychodów następujące kwoty: 400.000 zł, 1.098 zł oraz 15 zł. Tego samego dnia, w którym zawarto przedmiotową umowę, A. H. (1) sprzedał na rzecz pozwanego wyposażenie, bazę danych oraz samochód ciężarowy.

Z oświadczenia z dnia 8 sierpnia 2008 roku złożonego na wezwanie Urzędu Kontroli Skarbowej wynika, że baza danych zakupiona od A. H. (1) składa się z 2500 pozycji. Z tej ilości pozwany odtworzył 1555 pozycji (dane zostały włączone bezpośrednio do bazy kontrahentów pozwanego).

Wydatki poniesione przez pozwanego tytułem ceny sprzedaży zaewidencjonowano w poczet kosztów pozwanego na łączną sumę 61.830 zł. W toku postępowania przed organem I instancji pozwany przedłożył odtworzoną bazę danych kontrahentów A. H. (1). W ramach prowadzonego postępowania ustalono, że wszystkie postanowienia umowy z dnia 30 stycznia 2004 roku regulującej warunki zaprzestania prowadzenia działalności przedsiębiorcę oraz akt ustanowienia tytułów egzekucyjnych zostały zrealizowane. Jednocześnie w piśmie z dnia 4 grudnia 2008 roku A. H. (1) wyjaśnił, że na dzień likwidacji, tj. 31 stycznia 2004 roku wszystkie towary handlowe (odpady) zostały zagospodarowane bądź to u pozwanego bądź w innych podmiotach posiadających odpowiednie zezwolenia. Zatem sprzedaż jednoosobowego przedsiębiorstwa odbyła się bez towarów handlowych (odpadów).

Powód stwierdził, że w przedmiotowej sprawie pod pozorem wyeliminowania wzajemnej konkurencji, w rzeczywistości doszło do sprzedaży przedsiębiorstwa. Pozwany zastąpił niejako A. H. (1) na rynku gospodarowania odpadami na terenie (...). Pomimo wyłączenia ze spornej sprzedaży niektórych elementów jej przedmiotem pozostało przedsiębiorstwo. Dla pozwanego prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie podobnym do A. H. (1) zastąpienie owych brakujących elementów nie stanowiło trudności. Sam pozwany – w wyjaśnieniach z dnia 8 sierpnia 2008 roku – wskazał, że zbiórka olejów i pozostałych odpadów prowadzona jest przez pozwanego na rynku uprzednio obsługiwanym przez A. H. (1). Obroty wzrosły dwukrotnie już w pierwszym roku po przejęciu.

W opinii powoda w w związku z działaniami podjętymi przez obie strony spornej umowy pozwany dokonał nabycia przedsiębiorstwa działającego pod firmą P.H.U. (...) A. H. (1) wraz z jego zorganizowanym rynkiem klientów, pracownikami, miejscami prowadzenia działalności, a przede wszystkim wiedzą i kontaktami Pana A. H. (1). Wszystkie te elementy pozwany wykorzystał do dobrego zorganizowania swojej własnej działalności w nowo utworzonym oddziale na Śląsku. Wydatek na wypłatę A. H. (1) 400.000 zł nie był rekompensatą ani odszkodowaniem. Dodatnia wartość firmy wyniosła w ocenie powoda 401.113 zł. Taką wartość pozwany powinien ujawnić w stosownej ewidencji, dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Bezpośrednie zaliczenie w ciężar kosztów uzyskania przychodów „rekompensaty” wypłaconej A. H. (1) było niedopuszczalne.

Powód ma obowiązek wystąpienia do Sądu powszechnego z powództwem o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, tylko jeżeli w wyniku przeprowadzonego postępowania podatkowego powstały niedające usunąć się wątpliwości, z którymi związane są skutki podatkowe.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, że w dniu 30 stycznia 2004 roku zawarto w formie aktu notarialnego umowę regulującą warunki zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę oraz akt ustanowienia tytułów egzekucyjnych. Strony nie dążyły przy tym do ukrycia czynności prawnej (umowy sprzedaży przedsiębiorstwa) pod pozorem likwidacji wzajemnej konkurencji, jak twierdzi strona powodowa.

W zawartej umowie A. H. (1) wyartykułował wolę zakończenia własnej działalności gospodarczej i nawiązania zatrudnienia u poprzednika pozwanego w przypadku spełnienia określonych warunków. Poprzednik pozwanego przyjmował te warunki. Strony uzgodniły świadczenia oznaczone jako rekompensata i kara umowna, a celem umożliwienia ewentualnej egzekucji tej ostatniej objęły postanowienia aktem notarialnym rygorem egzekucji. Niektóre składniki zostały nabyte obok kwestionowanej umowy. Nie miały one żadnego realnego znaczenia z punktu widzenia pozwanego, nie tworzyły żadnego zespołu. Pracownicy nie zmieniali pracodawcy w sposób określony w art. 23(1) k.p., lecz nawiązywali nową umowę o pracę. Zbycie ruchomości bez zachowania odpowiedniej dla umowy zbycia przedsiębiorstwa formy prowadziłoby do nieważności takiego zespołu umów. Pozwany dysponował takim substratem rzeczowym, który bez żadnego problemu pozwoliłby zastąpić gospodarczo nieistotne przedmioty nabywane obok umowy (tylko część tego, co posiadało przedsiębiorstwo (...)).

Nie sposób zrozumieć za co pozwany miałby uiszczać – jak należy rozumieć – dodatkową cenę sprzedaży w kwocie 400.000 zł, o którą powód bezpodstawnie powiększył „dodatnią wartość firmy”. Wzrost obrotów pozwanego wiązał się z pozyskaniem szerszego dostępu do rynku dzięki zatrudnieniu A. H. (1). Strony nie miały zgodnego zamiaru, aby zawrzeć umowę sprzedaży przedsiębiorstwa, nie taki był cel umowy.

Nie doszło do próby ograniczenia opodatkowania. Co więcej pozwany podlegał obligatoryjnym badaniom w zakresie sporządzanych sprawozdań finansowych.

W piśmie procesowym z dnia 17 czerwca 2014 roku (k. 125) powód sprecyzował żądanie pozwu w ten sposób, że wniósł o ustalenie, że wyniku zawarcia w dniu 30 stycznia 2004 roku umowy sprzedaży przedsiębiorstwa na gruncie art. 55(1) k.c. – w postaci zawarcia kilku umów, a mianowicie:

- umowy regulującej warunki zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę oraz akt ustanowienia tytułów egzekucyjnych (akt notarialny rep. A nr (...))

- umowy sprzedaży wyposażenia według załącznika i sprzedaży bazy danych (faktura VAT nr (...), protokół przekazania wyposażenia biura położonego w S. przy ul. (...); protokół przekazania wyposażenia bazy położonej w C. przy ul. (...))

- umowy sprzedaży samochodu ciężarowo-asenizacyjnego nr rej. (...)

doszło do nabycia przez pozwanego przedsiębiorstwa należącego do Pana A. H. (1).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 stycznia 2004 r. doszło do zawarcia pomiędzy poprzednikiem prawnym pozwanego a A. H. (1) umowy określonej jako:

- umowa regulująca warunki zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę oraz akt ustanowienia tytułów egzekucyjnych (akt notarialny rep. A nr (...))

- umowa sprzedaży wyposażenia według załącznika i sprzedaży bazy danych (faktura VAT nr (...), protokół przekazania wyposażenia biura położonego w S. przy ul. (...); protokół przekazania wyposażenia bazy położonej w C. przy ul. (...))

(okoliczności bezsporne)

Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w G. decyzją z dnia 17 lutego 2009 r. określił pozwanemu zobowiązanie w podatku dochodowym od osób prawnych za 2004 r. w wysokości 33.508 zł. Organ pierwszej instancji zakwestionował m,in. ujęcie przez Spółkę w kosztach uzyskania przychodów kwoty 401.113 zł – wydatek z tytułu rekompensaty wypłaconej przez Spółkę A. H. (1)., w związku z zawartą 30 stycznia 2004 r. umową oraz koszty zawarcia aktu notarialnego. Ponadto organ kontroli skarbowej stwierdził zaniżenie kosztów uzyskania przychodów o kwotę stanowiącą wartość odpisów amortyzacyjnych wyliczonych przez organ w związku z zakwestionowaniem wydatków związanych z zakupem nieruchomości (222,79 zł) oraz kwotę poniesioną tytułem kosztów reprezentacji i reklamy (1.677,69 zł). Powyższą decyzję w zakresie wskazanych kwot utrzymał w mocy Dyrektor Izby Skarbowej w G. (działając jako organ podatkowy II instancji) w decyzji z dnia 24 sierpnia 2010 roku.

Na skutek skargi postępowanie toczyło się Wojewódzki Sądem Administracyjnym w G. pod sygn. akt I SA/Gd 1113/10 a następnie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym pod sygn. akt II FSK 1129/11. W wyroku z dnia 31 stycznia 2013 roku NSA uchylił zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w G., rozstrzygnął o kosztach postępowania. WSA wyrokiem z dnia 8 maja 2013 r. w sprawie I SA (...) uchylił decyzji Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 24 sierpnia 2010 r. . wskazując na konieczność wystąpienia z powództwem zgodnie z art. 199a § 3 k.p.c.

okoliczności bezsporne oraz wyrok NSA w sprawie II FSK 1129/11 k. 28, akta postępowania podatkowego dołączone do akt głównych;

Sąd zważył, co następuje:

Okoliczność zawarcia umów z dnia 30 stycznia 2004 r. w formie aktu notarialnego było pomiędzy stronami bezsporna, jakkolwiek w załącznikach złożonych do pozwu brak tych dokumentów.

Z uwagi na to, że pierwotną kwestią była legitymacja łączna po stronie pozwanej, sąd nie weryfikował merytorycznych zarzutów wobec tresci umowy. Dlatego też postępowanie dowodowe nie obejmowało zaoferowanych zeznań świadków A. H. (2), T. J., E. K. oraz przesłuchania stron.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód swoje roszczenia wywodził z art. 189 w zw. z 189(1) k.p.c. Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Uprawnienie takie przysługuje również, w toku prowadzonego postępowania, organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej, jeżeli ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa jest niezbędne dla oceny skutków podatkowych.

Jeżeli bowiem z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań, wynikają wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy występuje do sądu powszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa. (art. 199a o.p.).

Ustawodawca w art. 189(1) k.p.c., w sposób wyraźny przyznał zdolność sądową organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej przez stwierdzenie expressis verbis, że tym organom przysługuje uprawnienie do wytoczenia określonego powództwa. (wyrok Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2010 roku, sygn. Akt IV CSK 261/09, LEX nr 655210).

Postępowanie kontrolne prowadzone przeciwko pozwanemu zakończyło się wydaniem decyzji wymiarowej podatku dochodowego. Wniesione zostało odwołanie, wdrożone zostało postępowanie podatkowe w oparciu o przepisy ordynacji podatkowej oraz Prawa o postępowaniu sądowo-administracyjnym.

Istotą powództwa z art. 189(1) k.p.c. jest ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, które jest niezbędne dla oceny skutków podatkowych. Postępowanie to ma charakter incydentalny wobec postępowania prowadzonego przez organ kontroli skarbowej, w którym organ ten rozpatruje, a następnie rozstrzyga prowadzoną sprawę z zakresu prawa podatkowego. Celem tej regulacji było wprowadzenie sądowej gwarancji ochrony interesów podatnika. Organ podatkowy, konkretyzując stosunki z zakresu prawa podatkowego, w zakresie, w jakim stosunki cywilnoprawne mają znaczenie dla stosunków podatkowych, występuje z powództwem, gdy z zebranego materiału dowodowego wynikają wątpliwości dla oceny skutków podatkowych. W postępowaniu sądowym ustalane są fakty składające się na hipotezę normy prawnej stosowanej przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej. Postępowanie prowadzone zaś na podstawie art. 199a o.p. jest jednym z instrumentów ochrony interesów państwa w zapewnieniu odpowiedniego poziomu wpływów z danin publicznych. Innymi słowy, celem postępowania jest ochrona interesów fiskalnych państwa, której realizacja stanowi przejaw władczej formy działania państwa. (wyrok NSA w W. z dnia 17 listopada 2010 roku, sygn. akt II FSK 957/09, LEX nr 745983).

W pierwszej kolejności wskazać należy, że do akt niniejszej sprawy nie dołączono stosownego wypisu albo odpisu z aktu notarialnego, w którym zawarta została zakwestionowana przez powoda umowa. Inicjatywa dowodowa w tym zakresie – zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 6 k.c. – spoczywała na stronie powodowej. Zarówno w aktach głównych jak również dołączonych do nich aktach sprawy administracyjnej takiej umowy nie dołączono.

Ustawodawca przekazał kognicję w przedmiocie ustalenia stosunku prawnego sądom powszechnym albowiem są one władne w rozstrzyganiu kwestii ściśle cywilistycznej, w tym wykładnią oświadczeń woli. Z punktu widzenia Sądu rozpoznającego sprawę nie mają znaczenia okoliczności związane z opodatkowaniem bądź brakiem opodatkowania danego podmiotu.

W myśl art. 65 k.c. oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

To, jak same strony rozumiały oświadczenie woli w chwili jego złożenia można wykazywać za pomocą dowodu z przesłuchania stron, ale i wszelkich innych środków dowodowych. Na rozumienie to może wskazywać także zachowanie się stron po złożeniu oświadczenia woli, np. sposób wykonania umowy. (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 25 sierpnia 2009 roku, sygn. akt III SA/Gl 632/09, LEX nr 527407).

Warunkiem koniecznym dla rozpoznania sprawy, w której przedmiotem jest treść oświadczeń woli wyrażonych w ramach dwustronnej czynności prawnej było występowanie po stronie pozwanej wszystkich stron stosunku prawnego – umowy zawartej w 2004 roku, tj. pozwanego oraz A. H. (1). Legitymacja bierna w tego rodzaju postępowaniu (zmierzającym do ustalenia zgodnego zamiaru stron) ma charakter legitymacji łącznej.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 72 § 2 KPC, współuczestnictwo konieczne po stronie biernej zachodzi wtedy, gdy sprawa przeciwko kilku osobom może toczyć się tylko łącznie, ponieważ im razem przysługuje legitymacja procesowa. Ustawowa definicja współuczestnictwa koniecznego biernego zawarta w tym przepisie nie jest pełna, gdyż wskazuje tylko na skutek procesowy takiej więzi, sprowadzający się do konieczności łącznego rozpoznawania sporu przeciwko kilku osobom. Nieusunięte braki w zakresie tej legitymacji powodują konieczność oddalenia powództwa, a wydanie wyroku uwzględniającego powództwo, pomimo ich wystąpienia stanowi naruszenie prawa materialnego. Współuczestnictwo konieczne może wynikać z istoty spornego stosunku prawnego lub z wyraźnego przepisu prawnego. Bierne współuczestnictwo konieczne, wypływające z istoty spornego stosunku prawnego, zachodzi wtedy, gdy z jego treści wynika konieczność łącznego występowania podmiotów. Udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy w konkretnym wypadku występuje współuczestnictwo konieczne, wymaga analizy każdego stosunku prawnego dotyczącego zgłoszonego roszczenia od strony prawa materialnego i rozważenia, czy stroną w procesie muszą być wszystkie osoby tworzące strony stosunku materialnoprawnego lub wszystkie podmioty wspólnego obowiązku, czy też mogą być tylko niektóre z nich. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 21 grudnia 2012 roku, sygn. akt I ACa 699/12, Legalis nr 731005).

Interpretacja postanowienia umowy - znaczeniowo niejasnego - nie może być oparta tylko na analizie językowej odnośnego fragmentu umowy, lecz konieczne jest również zbadanie zamiaru i celu stron, a także kontekstu faktycznego, w jakim umowę uzgadniano i zawierano. Nie można tego uczynić bez przesłuchania osób bezpośrednio zainteresowanych, ewentualnie przy uwzględnieniu okoliczności przedmiotowych, takich jak - istotne w stosunkach gospodarczych - zasady i zwyczaje współpracy, i to zarówno między stronami, jak i w układach stron z innymi osobami. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 roku, sygn. akt I CKN 815/97, OSNC 1999/2/38).

Podobnie jak powództwo o ustalenie nieważności czynności prawnej musi być skierowane przeciwko obu stronom stosunku prawnego (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 czerwca 2005 roku, sygn. akt I ACa 433/05, LEX nr 175200), w kwestii wykładni oświadczeń woli Sąd musi zbadać zgodny zamiar stron umowy. Zatem uczestnictwo A. H. (1) i pozwanej spółki było nieodzowne dla rozstrzygnięcia sporu.

Biorąc powyższe pod uwagę podczas rozprawy w dniu 3 czerwca 2015 roku Sąd postanowił na podstawie art. 195 § 1 k.p.c. zobowiązać powoda w terminie 14 dni do oznaczenia drugiej strony umów z dnia 30 stycznia 2004 roku (1) regulującej warunki zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej oraz aktu ustanowienia tytułów egzekucyjnych, (2) sprzedaży wyposażenia, (3) sprzedaży samochodu w ten sposób, aby wezwanie tej osoby w charakterze pozwanego stało się możliwe. Powód złożył stosowne pismo procesowe z dnia 16 czerwca 2015 roku., jednakże bez dowodu doręczenia pełnomocnikowi pozwanego.

W myśl art. 132 § 1 k.p.c. w toku sprawy adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy oraz radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa doręczają sobie nawzajem bezpośrednio odpisy pism procesowych z załącznikami. Do pisma procesowego wniesionego do sądu dołącza się dowód doręczenia drugiej stronie odpisu albo dowód jego wysłania przesyłką poleconą. Pisma, do których nie dołączono dowodu doręczenia albo dowodu wysłania przesyłką poleconą, podlegają zwrotowi bez wzywania do usunięcia tego braku.

Powód reprezentowany przez fachowego pełnomocnika nie dołączył do wniesionego pisma procesowego dowodu nadania przesyłki do pełnomocnika strony przeciwnej. Wobec powyższego w dniu 19 czerwca 2015 roku na mocy art. 132 § 1 k.p.c. zwrócono pismo procesowe z dnia 16 czerwca 2015 roku. Zgodnie z art. 130 § 2 zd. 2 k.p.c. pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.

Nie wykonano zarządzenia w przepisanym 14-dniowym terminie co skutkuje tym, że w procesie wystąpiła wadliwość w legitymacji łącznej po stronie pozwanej.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że brak legitymacji materialnej (czynnej lub biernej) skutkuje co do zasady oddaleniem powództwa. W odróżnieniu od zdolności sądowej i zdolności procesowej k.p.c. nie zawiera definicji legalnej legitymacji procesowej. W nauce prawa postępowania cywilnego, jak i w praktyce sądowej przyjmuje się jednak na ogół, że legitymacja procesowa jest właściwością podmiotu, w stosunku do którego sąd może rozstrzygnąć o istnieniu albo nieistnieniu indywidualno – konkretnej normy prawnej przytoczonej w powództwie. Podmiotami posiadającymi legitymację procesową są np. podmioty posiadające interes prawny w ustaleniu istnienia albo nieistnienia prawa lub stosunku prawnego, którego nie są podmiotem. Legitymacja procesowa jest więc zawsze powiązana z normami prawa materialnego. Sąd dokonuje oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania co do istoty sprawy a stwierdziwszy brak legitymacji procesowej (zarówno czynnej, jak i biernej), zamyka rozprawę i wydaje wyrok oddalający powództwo.

Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2004 roku, sygn. akt I CK 628/03, LEX nr 500174, w którym stwierdzono, że brak legitymacji procesowej prowadzi do oddalenia powództwa, nie zaś do odrzucenia pozwu (art. 199 k.p.c.), i nie ma żadnego związku z kwestią nieważności postępowania.

Reasumując, wobec braku w legitymacji łącznej po stronie pozwanej, Sąd nie rozpoznawał merytorycznie treści umów oraz oświadczeń woli stron i na podstawie art. 189 w zw. z art. 189(1) stosowanymi a contrario, Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Wartość przedmiotu sporu nie była formalnie zweryfikowana w trybie art. 25 k.p.c. przez Sąd Rejonowy w Tczewie, do którego pierwotnie trafiła niniejsza sprawa. Tym niemniej należy przyjąć, że wartość ta przekraczała prób przyjęty dla właściwości rzeczowej Sądu Okręgowego (75.000 zł – art. 17 pkt. 4 k.p.c.). W ocenie Sądu wartością przedmiotu sporu była wartość umów, o której mowa w protokole rozprawy z dnia 5 listopada 2013 roku, tj. kwota 500.943 zł.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku biorąc pod uwagę art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c. Powód przegrał sprawę, zatem obowiązany jest zwrócić pozwanemu na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów postępowania w niniejszej sprawie złożyły się koszty zastępstwa procesowego 7.200 zł (por. §6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, t.j. Dz. U. z 2013 roku poz. 490 ze zm.)

1 Kwestia oznaczenia strony powodowej była przedmiotem weryfikacji Sądu (vide postanowienie z dnia 5 września 2014 r. (k. 142)

2 Kwestia formy organizacyjno-prawnej pozwanego i oznaczenia tego podmiotu była przedmiotem weryfikacji Sądu w toku postępowania (vide z dnia 5 września 2014 k. 142)

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Agnieszka Tomczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Weronika Klawonn
Data wytworzenia informacji: