Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 marca 2017 r. Sąd Rejonowy Gdańsk –Północ w Gdańsku zasądził od pozwanych K. S., D. S. solidarnie na rzecz powoda Akademii Wychowania Fizycznego i (...) im. J. Ś. w G. kwotę 3.901,95 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty (pkt I wyroku), oddalił powództwo w pozostałym zakresie( pkt II wyroku) oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 5.080,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Podstawę rozstrzygnięcia Sadu I instancji stanowiły następujące ustalenia i rozważania

W dniu 1 listopada 2009r. pomiędzy D. S. i J. P., prowadzącymi działalność gospodarczą pod firmą (...) s.c. z/s w G. a powodem została zawarta umowa dzierżawy części gastronomiczno-hotelowej znajdującej się w (...) Centrum (...), położonego w G. – G. przy ul. (...). Przedmiotem dzierżawy były:

a)  pokoje hotelowe z pomieszczeniami technicznymi o powierzchni 222 m ²,

b)  tawerna z zapleczem gastronomicznym o powierzchni 164 m ²,

c)  pomieszczenia magazynowe o powierzchni 36 m ²,

d)  taras widokowy o powierzchni 47 m ²

Łączna powierzchnia dzierżawy wynosiła 505 m ² (§ 1 i 2 umowy).

Zgodnie z postanowieniami umownymi, dzierżawca zobowiązany był do ponoszenia kosztów w zakresie ogrzewania, bieżącej wody i odprowadzania ścieków, wywozu śmieci oraz opłat eksploatacyjnych w formie miesięcznego ryczałtu w wysokości 2.795 zł brutto oraz do ponoszenia kosztów czynszu dzierżawnego w wysokości 10.000 zł brutto, płatnego w terminie 14 dni od daty wystawienia faktury. W okresie od 1 listopada do 31 marca w trakcie trwania umowy, strony ustaliły wysokość czynszu dzierżawnego w wysokości 4.000 zł brutto (§ 4 umowy). Umowa została zawarta na okres od dnia 1 listopada 2009 r. do dnia 31 grudnia 2012r.

Na podstawie aneksu do umowy zawartego w dniu 1 sierpnia 2011r. czynsz dzierżawny ustalono w wysokości 10.500 zł brutto, natomiast w okresie od 1 listopada do 31 marca w wysokości 4.250 zł brutto (§ 1 aneksu). Zmiany, o których mowa w § 1, weszły w życie od dnia 01.08.2011 r. do 31.12.2011 r.

W dniu 30 maja 2011r. D. S., J. P. oraz K. S. zawarli aneks nr (...) do umowy spółki cywilnej z dnia 30 stycznia 2007 r., mocą którego K. S. stała się (...) s.c. Natomiast w dniu 31 maja 2011 r. J. P. dokonał wypowiedzenia udziału w spółce (...) s.c., wobec czego wspólnikami w tej spółce pozostali K. S. i D. S..

Pismem z dnia 30 stycznia 2012 r. powód wypowiedział umowę dzierżawy z uwagi na zaległości w opłacaniu należności z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia upłynął z dniem 30 kwietnia 2012 r. Przedmiot umowy został wydany powodowi w dniu 9 maja 2012r.

W związku z realizacją umowy powód wystawił na rzecz pozwanych min. faktury nr:

- (...) z dnia 10 stycznia 2012r. na kwotę łącznie 8.311,66 zł tytułem czynszu dzierżawnego za miesiąc styczeń 2012r. (4.250zł), ryczałtu za ogrzewanie, bieżącą wodę, odprowadzanie ścieków, wywóz śmieci oraz opłaty eksploatacyjne za miesiąc styczeń 2012 r. (2.795zł), a także zużycie energii elektrycznej za okres od 10.12.2011 r. do 10.01.2012 r. (1.266,66zł),

- (...) z dnia 13 lutego 2012 r. na łącznie kwotę 7.999,27 zł tytułem czynszu dzierżawnego za miesiąc luty 2012r. (4.250zł), ryczałtu za ogrzewanie, bieżącą wodę, odprowadzanie ścieków, wywóz śmieci oraz opłaty eksploatacyjne za miesiąc luty 2012r. (2.795zł), a także zużycie energii elektrycznej za okres od 10.01.2011 r, do 10.02.2012 r. (954,27zł),

- (...) z dnia 12 marca 2012 r. na kwotę łącznie 8.015,83 zł tytułem czynszu dzierżawnego za miesiąc marzec 2012r. (4.250zł), ryczałtu za ogrzewanie, bieżącą wodę, odprowadzanie ścieków, wywóz śmieci oraz opłaty eksploatacyjne za miesiąc marzec 2012r. (2.795zł), a także zużycie energii elektrycznej za okres od 10.02.2011 r. do 10.03.2012r. (970,83zł),

- (...) z dnia 10 kwietnia 2012r. na kwotę łącznie 14.523,20 zł tytułem czynszu dzierżawnego za miesiąc kwiecień 2012r. (10.500zł), ryczałtu za ogrzewanie, bieżącą wodę, odprowadzanie ścieków, wywóz śmieci oraz opłaty eksploatacyjne za miesiąc kwiecień 2012r. (2.795zł), a także zużycie energii elektrycznej za okres od 10.03.2011 r. do 10.04.2012r. (1.228,20zł),

- (...) z dnia 18 czerwca 2012r. na kwotę łącznie 5.881,99zł tytułem czynszu dzierżawnego za okres od 1 do 6 maja 2012r. (4.064,52zł), ryczałtu za ogrzewanie, bieżącą wodę, odprowadzanie ścieków, wywóz śmieci oraz opłaty eksploatacyjne za okres od 1 do 6 maja 2012r. (540,97zł), a także zużycie energii elektrycznej za okres od 10.04.2011r. do 06.05.2012r. (1.276,50zł),

Na skutek nieterminowego opłacania należności powód wystawił na rzecz pozwanego noty odsetkowe nr:

- 16/ (...)/12 z dnia 14 lutego 2012 r. na kwotę 2.393,19zł, płatną w terminie 7 dni od daty otrzymania,

- 57/ (...)/12 z dnia 9 lipca 2012 r. na kwotę 2.259,01 zł, płatną w terminie 7 dni od daty otrzymania,

- 1/ (...)/13 z dnia 31 stycznia 2013 r. na kwotę 6.835,18 zł, płatną w terminie 7 dni od daty otrzymania.

W dniu 10 maja 2012r. powód zajął – powołując się na ustawowe prawo zastawu w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy dzierżawy - łódź motorową o numerze rej. (...). (...) powyższa znajdowała się w przystani jachtowej i stanowiła własność S. F.- ojca pozwanej K. S.. Pozwani użytkowali w/w łódź, użyczoną im nieodpłatnie przez właściciela, w ramach prowadzonej przez działalności gospodarczej, min. wynajmowali ją do rejsów turystycznych po Zatoce G..

Pozwani zawarli w dniu 12 kwietnia 2012 r. oraz w dniu 6 maja 2012 r. umowy najmu łodzi z R. T. ( umowa z dn. 12.04.2012r.) i J. W. (1) (umowa z dn.06.05.2012r.). Zgodnie z ich postanowieniami, najemca zobowiązany był uiścić zaliczkę w wysokości 50% kwoty wynikającej z powyższej umowy, natomiast jeżeli z winy wynajmującego umowa nie dojdzie do skutku zaliczka zostanie zwrócona powiększona o 100% wpłaconej kwoty. Wynagrodzenie z tytułu czarteru jachtu na podstawie umowy z dnia 12 kwietnia 2012 r. wynosiło 18.700 zł, zaś na podstawie umowy z dnia 6 maja 2012 r. - 20.400 zł.

Pozwani niezwłocznie po zajęciu łodzi zwracali się do powoda o jej wydanie, powołując się na zawarte umowy najmu oraz wzywali powoda do naprawienia szkody w wyniku niezrealizowania umów najmu motorówki oraz wynikającego z nich obowiązku zwrotu wpłaconych zaliczek. Łódź wydana została właścicielowi dopiero w dniu 4 lutego 2013r.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego Sąd Rejonowy oparł się na zgromadzonych w sprawie, dokumentach prywatnych, których prawdziwość w skuteczny sposób nie została podważona przez strony. Sąd miał też na uwadze treść art. 129 § 2 i 3 k.p.c., zgodnie z którymi, zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa ma charakter dokumentu urzędowego. W szczególności Sąd oparł się na treści umowy z dnia 1 listopada 2009 r. wraz z aneksem, wystawionych fakturach oraz notach odsetkowych. Uwzględniono także treść umów dzierżawy z dnia 12 kwietnia 2012r. i 6 maja 2012r. oraz protokołu zdawczo-odbiorczego z dnia 4 lutego 2013r. wraz z poprzedzającą wydanie łodzi korespondencją stron.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków R. T., J. W. (2), S. F. oraz Z. N. oraz wyjaśnieniom pozwanych D. i K. S.. Dowód z przesłuchania stron został ograniczony do zeznań strony pozwanej ze względu na nieusprawiedliwione niestawiennictwo osób reprezentujących powoda (art. 302 § 1 k.p.c.). Zeznania wymienionych osób ocenił Sąd I instancji, jako wiarygodne, spójne i logiczne. W zakresie dotyczącym okoliczności związanych z wypowiedzeniem umowy dzierżawy, zwrotem stanowiącego jej przedmiot obiektu gastronomiczno-hotelowego, a nadto zawarciem umów najmu łodzi i jej zajęciem korespondowały one z pozostałą częścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Jako spóźniony w świetle brzmienia art. 503 § 1 k.p.c. oraz art. 207 § 6 k.p.c. Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego do spraw szacowania nieruchomości na okoliczności związane z wysokością odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości oraz wysokości opłat za energię elektryczną, zgłoszony na rozprawie w dniu 1 lutego 2017r. Wskazane w tezie dowodowej okoliczności pozostawały sporne najpóźniej od chwili doręczenia stronie powodowej odpisu sprzeciwu od nakazu zapłaty, tj. od dnia 15 kwietnia 2016r. (vide zobowiązanie k. 209 wraz z dowodem doręczenia k. 211), stąd wniosek w tym zakresie zgłoszony przed zamknięciem rozprawy oceniać należało, jako spóźniony w świetle regulacji art. 207 § 6 k.p.c. Nie może też budzić wątpliwości, iż zgłoszenie wniosku o przeprowadzenie dowodu w dniu rozprawy prowadzi do zwłoki w rozpoznaniu sprawy. Wątpliwym jest przy tym, aby kwestia wysokości opłat za energię elektryczną, z uwagi na treść umowy z dnia 1 listopada 2009r. wymagała wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 k.p.c.., o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia. Podobnie, z uwagi na stanowisko strony pozwanej, która zakwestionowała nie tyle wysokość, co sposób wyliczenia odszkodowania, koniecznym było zasięgnięcie opinii z zakresu szacowania nieruchomości (czy raczej czynszów najmu).

Za bezsporny w niniejszej sprawie uznał Sad Rejonowy fakt zawarcia umowy z dnia 1 listopada 2009r. (stroną tej umowy od dnia 1 czerwca 2011r. byli pozwani), którą to umowę z uwagi na przewidziany w jej treści obowiązek wykorzystywania przedmiotu umowy na cele gastronomiczno-hotelowe, kwalifikować należało zgodnie z jej nazwą, jako umowę dzierżawy w rozumieniu art. 693 i nast. k.c. Poza sporem, zdaniem Sądu I instancji, pozostawało również, iż powód, z uwagi na zaległości czynszowe, dokonał skutecznego wypowiedzenia umowy ze skutkiem na dzień 30 kwietnia 2012r. oraz że do zwrotu przedmiotu dzierżawy doszło w dniu 9 maja 2012r. Powód dochodził w niniejszej sprawie należności z tytułu czynszu dzierżawnego, opłat eksploatacyjnych oraz kosztów zużycia energii (w tym skapitalizowanych odsetek za nieterminowe regulowanie w/w należności), a nadto odszkodowania za bezumowne korzystanie z przedmiotu dzierżawy po wygaśnięciu umowy. Pozwani zakwestionowali wysokość roszczenia z tytułu kosztów zużycia energii oraz odszkodowania, a nadto podnieśli zarzut potrącenia przysługującej im wierzytelności odszkodowawczej z tytułu bezprawnego zajęcia przez powoda łodzi motorowej.

Dokonując oceny roszczeń powoda oraz podniesionych przez pozwanych zarzutów, w pierwszej kolejności Sąd Rejonowy podkreślił, iż zgodnie z treścią art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Wynikające z tej regulacji zasada kontradyktoryjności (sporności), sprowadzająca się do przerzucenia odpowiedzialności za wynik procesu na same strony, ma szczególne znaczenie w postępowaniu w sprawach gospodarczych, gdzie spełnia dwie istotne funkcje: dynamizuje postępowanie dowodowe oraz określa wynik merytoryczny sporu w sytuacji, gdy strona nie udowodniła faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sporu. Podkreślił także, iż kontradyktoryjność wywołuje taki skutek, iż w razie nie udowodnienia istotnych dla rozstrzygnięcia faktów sąd ocenia je na niekorzyść strony, na której spoczywał ciężar dowodu, chyba że miał możliwość przekonania się o prawdziwości tych twierdzeń na innej podstawie (tak SN w wyroku z dnia 28.04.1975r. w sprawie III CRN 26/75). Wskazał również, że z treści art. 232 k.p.c. wynika, iż to rzeczą samych stron jest przedstawienie dowodów na poparcie swych twierdzeń. Wszelkie zaniechania podejmowania takich działań i zaniedbania w tym zakresie pociągać muszą niekorzystne dla stron skutki procesowe.

Przenosząc powyższe rozważania teoretyczne na grunt sprawy niniejszej, Sąd Rejonowy stwierdził, iż na powodzie jako stronie inicjującej postępowanie spoczywał obowiązek wykazania, iż przysługują mu należności wysokości określonej w żądaniu pozwu. Powód wskazał, iż dochodzi w przedmiotowej sprawie zapłaty od pozwanych zapłaty tytułem:

- faktury VAT nr (...) z dnia 10 stycznia 2012 r. w kwocie 8.311,66 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 13 lutego 2012 r. w kwocie 7.999,27 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 12 marca 2012 r. w kwocie 8.015,83 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 10 kwietnia 2012 r. w kwocie 14.523,20 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 18 czerwca 2012 r. w kwocie 5.881,99 zł,

- noty odsetkowej nr 16/ (...)/12 z dnia 14 lutego 2012 r. w kwocie 2.393,19 zł,

- noty odsetkowej nr 57/ (...)/12 z dnia 9 lipca 2012 r. w kwocie 2.259,01 zł,

- noty odsetkowej nr 1/ (...)/13 z dnia 31 stycznia 2013 r. w kwocie 6.835,18 zł.

Na należności wskazane w w/w fakturach VAT o nr (...) składały się każdorazowo czynsze dzierżawne, ryczałt za koszty eksploatacji oraz opłata za zużycie energii elektrycznej za okres do dnia wypowiedzenia umowy. Pozwani nie kwestionowali roszczeń powoda w zakresie wysokości dwóch pierwszych składników każdej z wymienionych faktur VAT, tj. czynszu oraz ryczałtu. Strony określiły wysokość świadczeń z tego tytułu w umowie dzierżawy z dnia 1 listopada 2009 r. (w § 4 ust. 2 i 3 umowy, zmienionej aneksem z dnia 1 sierpnia 2011r., ustalono, iż czynsz będzie wynosił 10.500 zł brutto, zaś w okresie od 1 listopada do 31 marca 4.250 zł brutto; wysokość miesięcznego ryczałtu tytułem kosztów ogrzewania, wody i odprowadzania ścieków określono na 2.795zł brutto).

Odnosząc się zaś do kwestii obciążenia pozwanych kosztami zużycia energii elektrycznej, Sad Rejonowy wskazał, że należy zgodzić się z zarzutem dotyczącym niewykazania przez powoda podstaw do wyliczenia dochodzonej należności. Zgodnie z umową, wynagrodzenie za zużycie energii elektrycznej następowało na podstawie odczytów z wydzielonych liczników pomieszczeń hotelowych i gastronomicznych (§ 4 ust. 1 pkt j). Jedynymi dowodami w tym zakresie zaoferowanymi przez powoda były w/w faktury VAT wskazujące wysokość należności miesięcznej z tytułu zużycia energii elektrycznej oraz opatrzone podpisem bliżej nieokreślonej osoby zestawienia – odczyty stanu licznika. W ocenie Sądu dowody te, z uwagi na treść w/w postanowień umowy oraz fakt zakwestionowania prze pozwanych wysokości należności z tego tytułu (min. ceny jednostkowej 1kWh) ocenić należało jako niewystarczające i nie pozwalające na procesową weryfikację roszczeń w tym zakresie. Powód nie przedłożył np. dokumentów źródłowych służących ustaleniu podstaw prawidłowego obliczenia wysokości zużycia energii elektrycznej postaci faktur od dostawy energii, osoba składający podpis na załączniku nie została zawnioskowana, jako świadek na okoliczność praktyki stron odnośnie dokonywania odczytów poboru energii. W takich okolicznościach wniosek dowodowy o powołanie biegłego sądowego, poza tym, iż spóźniony, nie wydawał się zasadny – ustalenie wysokości roszczenia w tym zakresie, w świetle w/w regulacji umownych, sprowadzało się, bowiem w istocie do matematycznej operacji uwzględniającej wysokość ceny zastosowanej przez dostawcę energii oraz stan licznika, nie stanowiło, zatem kwestii wymagającej wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 k.p.c. Potrzebne w tym zakresie dane można było ustalić w oparciu o w/w dowody, zaś wobec ich braku, ewentualna opinia, co do tej kwestii w żaden sposób nie uwiarygodniłaby twierdzeń powoda ze względu na jakieś szczególne kwalifikacje biegłego.

Pozwani zakwestionowali również roszczenie powoda tytułem naliczonej opłaty za bezumowne korzystanie z przedmiotu dzierżawy, ryczałtu rozliczenia kosztów ogrzewania, wody, odprowadzania ścieków oraz opłat eksploatacyjnych w trakcie bezumownego korzystania z przedmiotu dzierżawy oraz opłaty za zużycie energii elektrycznej - co do wysokości. Jak to już wskazano wyżej, Sąd przyjął, że umowa dzierżawy stron została rozwiązana z dniem 30 kwietnia 2012 r. z przyczyn leżących po stronie dzierżawcy z powodu nieregulowania na rzecz powoda czynszu najmu. W rozpatrywanej, zatem sprawie od dnia 1 maja 2012 r. zastosowanie miały przepisy art. 224 i następne k.c. Na wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy składa się to wszystko, co właściciel mógłby uzyskać, gdyby ją oddał do korzystania na podstawie określonego stosunku prawnego (np. dzierżawy) oraz że wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy jest należnością jednorazową, a oblicza się je według cen rynkowych, biorąc pod uwagę warunki oraz czas korzystania bezumownego (por. wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2000 r., IV CKN 5/00, Lex nr 52680).

Skoro żadna ze stron niniejszego postępowania nie kwestionowała ani okresu bezumownego korzystania z przedmiotu wcześniejszej dzierżawy (1-6 maja 2012r.), ani rynkowego charakteru świadczeń określonych w umowie dzierżawy obowiązującej do dnia 30 kwietnia 2012r., niecelowym było prowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego n okoliczność przysługującego powodowi wynagrodzenia, na które składać się będzie w omawianej sprawie nie tylko czynsz dzierżawny, ale również ryczałt za wskazane w treści umowy opłaty eksploatacyjne. Zasadnie, bowiem można przyjąć, iż te dwa składniki wynagrodzenia powód uzyskałby, gdyby umowa dzierżawy nadal obowiązywała. Powód nie wskazał ani w pozwie, ani w odpowiedzi na zarzutu podniesione w sprzeciwie od nakazu zapłaty sposobu wyliczenia wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania, określonego w treści faktury VAT nr (...) z dnia 18 czerwca 2012r. W takich okolicznościach Sąd przychylił się do stanowiska pozwanego, iż powodowi należy się wynagrodzenie w wysokości proporcjonalnej do czasu bezumownego korzystania, tj. skoro pozwany korzystał z przedmiotu dzierżawy przez 6 dni, a czynsz wynosił miesięcznie 10.500 zł, to powodowi należała się kwota 2.032,26 zł (10.500 zł/31 dni = 338,71 x 6 dni= 2.032,26 zł). Co do ryczałtu za ogrzewanie, bieżącą wodę, odprowadzanie ścieków, wywóz śmieci oraz opłat eksploatacyjnych za okres bezumownego korzystania z przedmiotu dzierżawy, wskazać należy, iż powód prawidłowo wyliczył wysokość roszczenia, proporcjonalnie do czasu bezumownego korzystania (2.795 zł/31 x 6 dni = 540,97 zł). Jak wskazano wyżej, braki w zakresie materiału dowodowego uniemożliwiły wyliczenie należności za energię elektryczną, także w okresie bezumownego korzystania z rzeczy. Jako niezasadny ocenił Sąd Rejonowy zarzut pozwanych, iż żądanie zwrotu kosztów eksploatacji w oparciu o ryczałt jest bezzasadne, jak to już wskazano wyżej, w oparciu o regulację kodeksową tzw. roszczeń uzupełniających powód może domagać się zwrotu wszystkich składników wynagrodzenia, które uzyskałby, gdyby umowa nadal obowiązywała.

Reasumując tę część rozważań, powód mógł domagać się zasadnie zapłaty należności tytułem czynszu dzierżawnego, którego wysokość nie była przez pozwanych kwestionowana wraz z umownym miesięcznym ryczałtem, a także zwrotu kwoty odpowiadającej równowartości czynszu dzierżawnego oraz ryczałtu za bezumowne korzystanie z obiektu dzierżawy w wysokości proporcjonalnej do czasu korzystania z niego. Z tego tytułu powodowi przysługiwała wierzytelność o zapłatę łącznie kwoty 37.003,23 zł. I tak:

- z faktury (...) z dnia 10 stycznia 2012 r. do zapłaty pozostaje kwota 7.045 zł (8.311,66 zł – 1.266,66 zł – koszty zużycia energii),

- z faktury VAT nr (...) z dnia 13 lutego 2012 r. do zapłaty pozostaje kwota 7.045 zł (7.999,27 zł – 954,27 zł – koszty zużycia energii),

- z faktury VAT nr (...) z dnia 12 marca 2012 r. do zapłaty pozostaje kwota 7.045 zł (8.015,83 zł – 970,83 zł – koszty zużycia energii),

- z faktury VAT nr (...) z dnia 10 kwietnia 2012 r. do zapłaty pozostaje kwota 13.295 zł (14.523,20 zł – 1.228,20 zł – koszty zużycia energii),

- z faktury VAT nr (...) z dnia 18 czerwca 2012 r. do zapłaty pozostaje kwota 2.573,23 zł (jako suma kosztów czynszu w wysokości 2.032,26 zł oraz opłaty ryczałtowej w wysokości 540,97 zł obliczonych proporcjonalnie do czasu bezumownego korzystania z przedmiotu dzierżawy).

Uznając uprawnienie powoda do naliczenia odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie kwot należności wynikających z umowy, tj. za okres do dnia 30 kwietnia 2012r., które to odsetki powód skapitalizował na dzień 31 grudnia 2012r., dokonano ponownego ich wyliczenia w stosunku do kwot wskazanych w nocie odsetkowej nr 1/ (...)/13 z dnia 31 stycznia 2013r. I tak:

- kwota odsetek za opóźnienie w zapłacie kwoty 7.045zł z faktury VAT nr (...) za okres od dnia następnego po dniu oznaczonym, jako termin płatności, tj. od dnia 25 stycznia 2012r. do dnia 31 grudnia 2012r. wyniosła 858,14zł;

- kwota odsetek za opóźnienie w zapłacie kwoty 7.045zł z faktury VAT nr (...) za okres od dnia następnego po dniu oznaczonym, jako termin płatności, tj. od dnia 28 lutego 2012r. do dnia 31 grudnia 2012r. wyniosła 772,83zł;

- kwota odsetek za opóźnienie w zapłacie kwoty 7.045zł z faktury VAT nr (...) za okres od dnia następnego po dniu oznaczonym, jako termin płatności, tj. od dnia 27 marca 2012r. do dnia 31 grudnia 2012r. wyniosła 702,14zł;

- kwota odsetek za opóźnienie w zapłacie kwoty 13.295zł z faktury VAT nr (...) za okres od dnia następnego po dniu oznaczonym, jako termin płatności, tj. od dnia 25 kwietnia 2012r. do dnia 31 grudnia 2012r. wyniosła 1.188,54zł.

W świetle regulacji art. 481§1 i 2 k.c. powód zasadnie żąda dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie kwot należności głównych, tj. czynszu dzierżawy i ryczałtu, należnych za okres do dnia 30 kwietnia 2012r., tj. od kwoty 34.430zł, od dnia 1 stycznia 2013r. (odsetki powód skapitalizował na dzień 31 grudnia 2012r.).

W zakresie natomiast wynagrodzenia za bezumowne korzystanie Sąd I instancji przyjął termin płatności w/w należności stosownie do reguł wynikających z art. 455 k.c. tj. tak jak dla świadczeń bezterminowych, i oznaczył ten termin na dzień 17 marca 2014r., tj. dzień doręczenia wezwania do zapłaty należności z tego tytułu (vide k. 51, 52 akt sprawy).

Pozwani nie zakwestionowali natomiast należności wskazanych w wystawionych przez powoda notach odsetkowych nr 16/ (...)/12 z dnia 14 lutego 2012r. (2.393,19 zł) i nr 57/ (...)/12 z dnia 9 lipca 2012 r. (2.259,01zł), od których należności powód uprawniony był do żądania dalszych odsetek o dnia wniesienia pozwu, tj od dnia 25 lipca 2014r., zgodnie z treścią art. 482§1k.c.

W dalszej kolejności Sąd rozważył zasadność podniesionego w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzutu potrącenia.

Zgodnie z treścią art. 498 § 1 k.c., gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości, oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (§ 2). Potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie (art. 499 k.c.). Dla oceny skuteczności potrącenia w zakresie modyfikacji łączącego strony stosunku zobowiązaniowego tzw. podstawowego i zniweczenia spoczywającego na pozwanym obowiązku zapłaty, konieczne jest ustalenie, czy wymienione w treści oświadczenia i przedstawione do potrącenia wierzytelności istniały, tak co do zasady jak i wysokości. W oparciu o wskazane wyżej reguły rozkładu ciężaru dowodu oraz zasadę kontradyktoryjności (art.6 k.c., art. 232 k.p.c.), to na stronie korzystającej z procesowego środka obrony, jakim jest w/w zarzut, spoczywa obowiązek przytoczenia okoliczności faktycznych i wskazania dowodów co do samej przedstawionej do potrącenia wierzytelności, jej istnienia i wysokości, a także w zakresie faktu wyrażenia woli potrącenia w celu wzajemnego umorzenia skonkretyzowanych wierzytelności.

Pozwani podnieśli zarzut potrącenia kwoty 58.650zł tytułem wierzytelności odszkodowawczej wynikającej z bezprawnego zajęcia użytkowanej przez nich w ramach prowadzonej działalności gospodarczej łodzi motorowej. Przytoczone okoliczności faktyczne wskazują, iż przedstawiona do potrącenia wierzytelność znaleźć winna podstawę w przepisie art. 415 k.c. (odpowiedzialność deliktowa). W ocenie pozwanych, na poniesioną przez nich szkodę złożyły się kwoty 39.100 zł (strata odpowiadająca podwójnym zadatkom wynikającym z umów najmu łodzi z dnia 12 kwietnia 2012r. i 6 maja 2012r.) oraz 19.555 zł (utracony zysk odpowiadający pozostałemu po uiszczeniu zadatku wynagrodzeniu z w/w umów).

Poza sporem pozostawało, iż powód, po wypowiedzeniu łączącej strony umowy dzierżawy, w dniu 10 maja 2012r. zajął – powołując się na ustawowe prawo zastawu w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z w/w umowy – znajdującą się w przystani jachtowej łódź motorową o numerze rej. (...). W oparciu o wiarygodne zeznania przesłuchanych w sprawie świadków i pozwanych Sąd ustalił, iż wskazana łódź stanowiła własność S. F.- ojca pozwanej K. S.. Pozwani użytkowali w/w łódź, użyczoną im nieodpłatnie przez właściciela, w ramach prowadzonej przez działalności gospodarczej, min. wynajmowali ją do rejsów turystycznych po Zatoce G.. Pozwani zawarli w dniu 12 kwietnia 2012 r. oraz w dniu 6 maja 2012 r. umowy najmu łodzi z R. T. ( umowa z dn. 12.04.2012r.) i J. W. (1) (umowa z dn.06.05.2012r.). Pozwani niezwłocznie po zajęciu łodzi zwracali się do powoda o jej wydanie, powołując się na zawarte umowy najmu oraz wzywali powoda do naprawienia szkody w wyniku niezrealizowania umów najmu motorówki oraz wynikającego z nich obowiązku zwrotu wpłaconych zaliczek. Łódź wydana została właścicielowi dopiero w dniu 4 lutego 2013r.

Na podstawie art. 670 w zw. z art. 694 k.c., wydzierżawiającemu dla zabezpieczenia czynszu oraz świadczeń dodatkowych, z którymi dzierżawca zalega (co oznacza zwykłe opóźnienie) nie dłużej niż rok, przysługuje ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych dzierżawcy wniesionych do przedmiotu dzierżawy, chyba że rzeczy te nie podlegają zajęciu (art. 829 i n. k.p.c.). Obręb przedmiotu dzierżawy wyznaczają zaś granice nieruchomości objętej dzierżawą, a w przypadku gdy przedmiotem dzierżawy jest przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne, granice nieruchomości wchodzących w ich skład. Stronami umowy zastawu są zastawnik i zastawca. Zastawnikiem jest wierzyciel, na rzecz którego ustanowiony zostaje zastaw. Status zastawnika uzyskuje także nabywca zabezpieczonej wierzytelności w braku wyłączenia jednoczesnego przeniesienia zastawu – zob. art. 323 § 1 zd. 2 k.c. ( J. S. , Zastaw, s. 151). Zastawcą jest niewątpliwie właściciel obciążonej rzeczy, będący stroną umowy zastawniczej.

Przenosząc powyższe rozważania na gruntu rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, iż powodowi nie przysługiwało prawo zastawu na łodzi motorowej o numerze rej. (...). (...) ta niewątpliwie nie stanowiła własności pozwanych (fakt ten możliwy był do potwierdzenia w stosunkowo krótkim czasie, z uwagi na zarejestrowanie łodzi w Polskim Związku Motorowodnym i Narciarstwa Wodnego, na brak podstaw do zajęcia łodzi wskazywali pozwani w pismach kierowanych do powoda w dniach 24 maja i 9 lipca 2012r.), a nadto nie została wniesiona do przedmiotu dzierżawy. Zgodnie z łączącą strony umową przedmiotem umowy dzierżawy była część gastronomiczno-hotelowa, a mianowicie:

a)  pokoje hotelowe z pomieszczeniami technicznymi o powierzchni 222 m ²,

b)  tawernę z zapleczem gastronomicznym o powierzchni 164 m ²,

c)  pomieszczenia magazynowe o powierzchni 36 m ²,

d)  taras widokowy o powierzchni 47 m ²

znajdujące się w Narodowym Centrum Żeglarstwa AWFiS.

Jak wynika to zatem z zawartej umowy przedmiotem dzierżawy była wyłącznie część budynków położonych w G. przy ul. (...). (...) zaś znajdowała się na terenie Narodowego Centrum Żeglarstwa w przystani jachtowej. W ocenie Sądu, takie działanie powoda niewątpliwie wyczerpuje znamiona czynu niedozwolonego, zaś z uwagi na zawarcie, a następnie nie wykonanie przez pozwanych umów najmu łodzi z dnia 12 kwietnia i 6 maja 2012r., poniesiona przez nich szkoda pozostawała w związku przyczynowym z działaniem powoda, stanowiąc jego zwykłe następstwo. Odnośnie natomiast wysokości poniesionej szkody, w ocenie Sądu I instancji sprowadzała się ona do utraconych korzyści, tj. do umówionego, a następnie nie otrzymanego czynszu najmu łodzi w łącznej wysokości 39.100 zł (18.700 zł z umowy z dnia 12 kwietnia 2012r. zawartej z R. T. i 20.400 zł z umowy z dnia 6 maja 2012r. zawartej z J. W. (2)). W zakresie, bowiem wskazywanej przez pozwanych straty, wynikającej z obowiązku zwrotu w podwójnej wysokości zadatków uiszczonych przez najemców przy zawarciu umów, obowiązek ten odpada z uwagi na regulację art. 394 § 3 zd. 2 k.c. (nie ulega wątpliwości, iż z uwagi na bezprawne zachowanie powoda niewykonanie umów najmu nastąpiło na skutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności żadna ze stron tych umów). Uprawnienie do odstąpienia od umowy i zatrzymania zadatku, względnie żądania zapłaty sumy dwukrotnie wyższej, nie powstaje, jeżeli niewykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności. W takim wypadku zadatek wręczony przy zawarciu umowy (przedwstępnej) powinien być zwrócony (por. wyr. SN z 23.2.2001 r., II CKN 314/99, Legalis). Co istotne, wygaśnięcie obowiązku zapłaty dwukrotnej sumy zadatku – mimo niewykonania umowy – ustawodawca powiązał z każdą okolicznością skutkującą niewykonaniem umowy, za którą żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności (art. 394 § 3 KC), a nie tylko z niemożliwością świadczenia (art. 475 § 1 KC), por. wyr. SN z 27.1.2000 r. (II CKN 719/98, Wok. 2000, Nr 5, s. 7).

Odnośnie wymagalności wierzytelności pozwanych, stosownie do regulacji art. 455 k.c. określić ją należy na dzień 19 lipca 2012r., tj. datę upływu 7-dniowego terminu zapłaty wskazanego w wezwaniu do zapłaty z dnia 9 lipca 2012r., doręczonego powodowi w dniu 12 lipca 2012r. (vide k. 90-92 akt sprawy).

Reasumując, pozwani wykazali przysługującą im wierzytelność co do zasady, zaś wysokość tej wierzytelności Sąd ustalił na kwotę 39.100zł. Oświadczenie w przedmiocie potrącenia złożone zostało po raz pierwszy dopiero w sprzeciwie do nakazu zapłaty, stąd skutki materialne i procesowe tego oświadczenia oceniać należało na dzień doręczenia pisma procesowego powodowi, co nastąpiło w dniu 18 kwietnia 2014r. (vide zpo k. 211). Marginalnie należy jeszcze wskazać, iż oświadczenie w przedmiocie przedstawienia do potrącenia wierzytelności, zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty opatrzonym podpisem pełnomocnika procesowego pozwanych, a następnie potwierdzone przez pozwanych w zakresie tak samego oświadczenia, jaki i umocowania pełnomocnika do składnia oświadczeń materialnoprawnych, doręczone zostało bezpośrednio powodowi. Z uwagi natomiast na fakt, iż wynikającą z czynu niedozwolonego wierzytelność do potrącenia przedstawił wierzyciel, nie znajdzie w tym przypadku zastosowania przepis art. 505 pkt. 3 k.c. Negatywne przesłanki potrącenia zawarte w tym przepisie chronią bowiem interesy wierzyciela pasywnego, tj. tego, wobec którego potrącający składa swe oświadczenie. Wierzytelności, które zostały wymienione w tym przepisie, można przedstawić do potrącenia (jako wierzytelności aktywne), nie można natomiast z nimi potrącić ( tak SN w wyr. z 23.01.2004 r. w sprawie III CSK 251/02; również SA w Szczecinie w wyroku z 02.09.2014r. I ACa 384/14).

W dacie potrącenia wierzytelności stron przedstawiały się następująco:

1. po stronie powoda kwota 59.362,89 zł, na która złożyły się:

- kwota 34.430 zł (należności z tytułu czynszu dzierżawy i ryczałtu za okres od dnia 1.01.2012r. do dnia 30.04.2012r.) oraz kwota 12.383,48 zł jako naliczone od tej kwoty odsetki ustawowe za okres od dnia 01.01.2013r. do dnia 18.04.2016r.;

- kwota 3.522,08 zł (odsetki naliczone od kwot czynszu i ryczałtu j.w.) oraz kwota 551,76 zł jako naliczone od tej kwoty dalsze odsetki ustawowe za okres od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 25.07.2014r. do dnia 18.04.2016r.;

- kwota 2.573,23 zł (wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z przedmiotu wcześniejszej dzierżawy) oraz kwota 521,34 zł jako naliczone od tej kwoty odsetki ustawowe za okres od dnia 18.03.2014r. do dnia 18.04.2016r.

- kwota 4.652,20 zł (skapitalizowane przez powoda odsetki od należności regulowanych przez pozwanych z opóźnieniem przed 1.1.2012r.) oraz kwota 728,80 zł jako dalsze odsetki ustawowe za okres od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 25.07.2014r. do dnia 18.04.2016r.;

2. po stronie pozwanych kwota 55.460,94 zł (39.100 zł tytułem odszkodowania wraz z kwotą 16.360,94zł jako odsetki naliczone od dnia 20.07.2012r. do dnia 18.04.2014r.

Zgodnie z art. 693 § 1 k.c., art. 224§ 1 k.c., art. 225 k.c., art. 415 k.c., art. 481 § 1 i 2 k.c., art. 482 k.c. w zw. z art. 498 § 1 i 2 k.c. zasądzeniu na rzecz powoda podlegała kwota 3.901,95zł na skutek dokonanego potrącenia i umorzenia wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej (59.362,89 zł – 55.460,94 zł) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 19 kwietnia 2016 r., w pozostałym zaś zakresie powództwo należało oddalić, o czym Sąd orzekł w punkcie I i II wyroku.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowiły przepisy art. 98 k.p.c., art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i ustalenie, że pozwany uległ tylko co do nieznacznej części (powód wygrał sprawę jedynie w 7%), dlatego też Sąd nałożył na powoda obowiązek zwrotu wszystkich kosztów. Na wspomniane koszty składa się wynagrodzenie reprezentującego pozwanego pełnomocnika, w tym w postępowaniu zażaleniowym – 4.500zł ustalone stosownie do § 6 pkt 6 w zw. z §12 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (j.t. Dz.U. z 2013r. poz. 490 ze zm.) powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Apelacje od przedmiotowego orzeczenia Sądu w zakresie pkt II złożył powód.

Wyrokowi zarzucił:

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego w sprawie poprzez pominięcie w ustaleniach stanu faktycznego okoliczności wynikających z dowodów, które uznane zostały przez Sąd za wiarygodne, co spowodowało błędne uznanie przez Sąd, że przeprowadzone dowody nie są wystarczające do przyjęcia za udowodnione istotnych dla sprawy okoliczności tj. kwestii obciążania pozwanych kosztami zużycia energii elektrycznej, w sytuacji w której zaoferowane przez stronę powodowa dowody w postaci umowy najmu, faktur Vat oraz dokumentów zestawienia odczytów stanów liczników uznane za wiarygodne, winny stanowić podstawę ustaleń faktycznych w tym zakresie,

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wysnucie wniosku z materiału dowodowego zebranego w sprawie, który w żaden sposób z niego nie wynika a mianowicie, że w dacie zajęcia łodzi przez powoda tj. w dniu 10 maja 2011r., łódź nie stanowiła własności pozwanych a tym samym, iż czyn powoda stanowił znamiona czynu zabronionego,

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy w sposób niewszechstronny, co doprowadziło do błędnego ustalenia, że przyczyną powstania szkody po stronie pozwanych było zawinione działanie powoda,

- naruszenie przepisu art.498 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 499 k.c. w zw. z art. 415 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i bezpodstawne przyjęcie, że pozwanym przysługuje wymagalna wierzytelność w stosunku do powoda nadająca się do potrącenia oraz, że doszło do umorzenia wzajemnych wierzytelności do wysokości wierzytelności mniejszej, kiedy właściwym było uznanie, iż pozwanym nie przysługiwało roszczenie o naprawienie szkody z powodu braku wykazania winy powoda w działaniu polegającym na zajęciu łodzi,

- naruszenie przepisu art. 362 k.c. poprzez brak uwzględnienia w wysokości szkody stopnia przyczynienia się pozwanych do powstania szkody.

W konkluzji powód wniósł o zmianę wyroku, poprzez uwzględnienie powództwa w całości, zasądzenie solidarnie od pozwanych na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego oraz ponowne rozstrzygnięcie o kosztach procesu za I instancję.

W odpowiedzi na apelację pozwani wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanych kosztów postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu wskazali, że Sąd I instancji prawidłowo ocenił materiał dowodowy, szczegółowo w treści uzasadnienia odnosząc się do poszczególnych dowodów, w sposób logiczny i spójny uzasadniając swoje wnioski.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu.

Zarzuty podniesione przez powoda dotyczyły naruszenia przez Sąd Rejonowy zarówno przepisów prawa procesowego, tj. w szczególności art. 233 kpc, poprzez ustalenie, że uznane przez Sąd za wiarygodne dowody w postaci umowy najmu, faktur Vat oraz dokumentów zestawienia odczytów stanów liczników nie są wystarczające dla ustalenia wysokości obciążenia pozwanych kosztami zużycia energii elektrycznej, poprzez wysnucie z materiału dowodowego wniosku, że w dacie zajęcia łodzi przez powoda nie stanowiła ona własności pozwanych a także błędne ustalenia, że przyczyną powstania szkody po stronie pozwanych były zawinione działania powoda, jak i prawa materialnego, konkretnie zaś dokonania przez Sąd I instancji błędnej wykładni przepisów art. 498 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 499 k.c. w zw. z art. 415 k.c. poprzez bezpodstawne przyjęcie, że pozwanym przysługuje wymagalna wierzytelność w stosunku do powoda nadająca się do potrącenia oraz, że doszło do umorzenia wzajemnych wierzytelności a także art. 362 k.c. poprzez brak uwzględnienia w wysokości szkody stopnia przyczynienia się pozwanych do powstania szkody .

Zdaniem Sądu Odwoławczego żaden ze zgłoszonych zarzutów nie zasługiwał na uwzględnienie.

W ocenie Sądu rozstrzygającego apelację, wbrew twierdzeniom skarżącego, Sąd Rejonowy Gdańsk - Północ dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, w sposób zgodny z treścią zebranego materiału, nie uchybiając zasadzie swobodnej oceny dowodów a także zgodnie z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego. Stanowisko Sądu Okręgowego w zakresie ustaleń faktycznych w sprawie oraz w zakresie ich oceny prawnej pokrywa się z argumentacją zaprezentowaną przez Sąd I instancji. Ustalenia i rozważania Sądu I instancji, Sąd Odwoławczy w całości podziela, przyjmując je za własne.

W niniejszym postępowaniu powódka domagała się od pozwanych zasądzenia solidarnie kwoty wskazanej w pozwie z tytułu czynszu dzierżawnego, opłat eksploatacyjnych oraz kosztów zużycia energii (w tym skapitalizowanych odsetek za nieterminowe regulowanie w/w należności), a nadto odszkodowania za bezumowne korzystanie z przedmiotu dzierżawy po wygaśnięciu umowy. Pozwani zakwestionowali wysokość roszczenia z tytułu kosztów zużycia energii oraz odszkodowania, a nadto podnieśli zarzut potrącenia przysługującej im wierzytelności odszkodowawczej z tytułu bezprawnego zajęcia przez powoda łodzi motorowej.

Sąd Rejonowy uznał, iż powódka wykazała zasadność swoich roszczeń w zakresie należności tytułem czynszu dzierżawnego, którego wysokość nie była przez pozwanych kwestionowana wraz z umownym miesięcznym ryczałtem, a także należności odpowiadającej równowartości czynszu dzierżawnego oraz ryczałtu za bezumowne korzystanie z obiektu dzierżawy w wysokości proporcjonalnej do czasu korzystania z niego i częściowo skapitalizowanych odsetek. Jednocześnie przyjął, że powódka nie wykazała wysokości kosztów zużycia energii elektrycznej przez pozwanych a zaoferowane w tej kwestii dowody, chociaż wiarygodne, były niewystarczające. Sąd I instancji uznał także, że zgłoszony przez pozwanych zarzut potrącenia okazał się zasadny, co do kwoty 39.100 zł (wraz z kwotą 16.360,94 zł z tytułu skapitalizowanych odsetek) W tym zakresie Sąd I instancji przyjął, że powód bezprawnie zajął łódź użytkowaną przez pozwanych, co w konsekwencji spowodowało szkodę w ich majątku w postaci utraconych korzyści, tj. umówionego, a następnie nie otrzymanego czynszu najmu łodzi w łącznej wysokości 39.100 zł.

Prawidłowości powyższych ustaleń i ocen nie zmienia stanowisko zaprezentowane przez powódkę w apelacji.

Zważyć należy, iż przepis art. 233 § 1 k.p.c. przyznaje sądowi swobodę w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a zarzut naruszenia tego uprawnienia tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki, wiedzy powszechnej bądź z zasadami doświadczenia życiowego. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów, choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne, a tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania, w świetle kryteriów wyżej wzmiankowanych, przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez sąd. W niniejszej sprawie - zdaniem Sądu Okręgowego - zasady z art. 233 § 1 k.p.c. nie zostały naruszone, gdyż ocena zgromadzonego materiału dowodowego i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne zostały dokonane przez Sąd I instancji w sposób prawidłowy i brak jest podstaw do podzielenia w tym zakresie odmiennego stanowiska apelującego.

W szczególności zamierzonego rezultatu nie mógł odnieść zarzut, że Sąd Rejonowy nieprawidłowo przyjął, iż dowody zaoferowane przez powoda w zakresie naliczenia kosztów energii elektrycznej były niewystarczające. Zdaniem skarżącego, skoro Sąd dokumenty w postaci umowy najmu i faktur wraz z załącznikami uznał za wiarygodne, to powinny stanowić one podstawę ustalenia, że naliczenia te były zgodne z umową i należne. Powyższy pogląd nie zasługuje na aprobatę. Czym innym jest, bowiem, ocena wiarygodności poszczególnych dowodów a czym innym ocena ich przydatności dla poczynienia konkretnych ustaleń. Istotnie umowa stron przewidywała pokrywanie kosztów energii przez pozwanych według odczytów licznika a złożone faktury wskazywały określone kwoty z tytułu zużycia energii elektrycznej. Do faktur tych dołączono także załączniki w postaci tabel wskazujących daty odczytu i stany licznika podpisane przez osobę nosząca nazwisko M.. Rację należy jednak przyznać Sądowi I instancji, że dokumenty te, nie budzące wątpliwości, co do ich autentyczności, w żadnym razie nie pozwalały na przyjęcie, ani, że wskazane zużycie rzeczywiście miało miejsce ani też, że wartości podane w fakturach są prawidłowe. Po pierwsze załączniki, wbrew oczekiwaniom powoda, stanowiły jedynie potwierdzenie, że sporządzająca je osoba oświadczyła, że stan liczników w dacie odczytów wynosił tyle, ile wskazują tabele, co nie jest równoznaczne z ustaleniem, że istotnie miało miejsce konkretne zużycie. Po wtóre oświadczenie to było jednostronne i pochodziło ( jak można się domyślać) od pracownika powodowej spółki, a jego prawdziwość nie została potwierdzona przez stronę przeciwną, ani podpisem pozwanych na dokumencie, ani też w toku procesu. Wprost przeciwnie - pozwani konsekwentnie poddawali w wątpliwość prawidłowość wskazanych w załącznikach wartości. Warto także podkreślić, że sporne należności powód wyliczył przemnażając ustalone w bliżej nieokreślony sposób zużycie energii przez tzw.” cenę jednostkową wraz z podatkiem”, której wysokość nie znajdowała potwierdzenia w żadnym z dowodów. Rację należało, zatem, przyznać Sądowi I instancji, że przedłożone dowody nie pozwalały na procesową weryfikację roszczeń powoda w omawianym zakresie.

Za nieuprawnione Sąd Okręgowy uznał także stanowisko apelującego, co do tego, że brak było podstaw do przyjęcia, iż łódź motorowa użytkowana przez pozwanych w dacie jej zajęcia przez powoda w maju 2012r. nie stanowiła ich własności. Wbrew przekonaniu skarżącego podstawy do takich ustaleń nie stanowiła jedynie otrzymana z Polskiego Związku Motorowego informacja z listopada 2011r. , ale także zeznania świadka S. F., i zeznania pozwanych, których wiarygodności skarżący nie kwestionował w apelacji Co więcej z zeznań tychże osób wynikało także, że powód („pan Z.”) był informowany, o tym, że właścicielem zajętej łodzi jest S. F.. Słuchany w charakterze świadka teść pozwanego zeznał przy tym, że „ przedłożył dokumenty świadczące o tym, że łódź jest jego własnością”. Warto, przy tym także wskazać, że chociaż informacja z PZM pochodzi z listopada 2012 r. to z jej treści nie wynika, aby osoba właściciela i numer rejestracji spornej łodzi uległa zmianie.

Prawidłowo, w ocenie Sądu Odwoławczego Sąd Rejonowy ustalił, iż przyczyną szkody związanej z utraconymi korzyściami wynikającymi z niemożliwości uzyskania czynszu najmu za zajętą łódź było zawinione działanie powoda.

Nie powielając w całości argumentacji Sądu I instancji wskazać jedynie należy, że istotnie zajęcie łodzi przez powoda było działaniem bezprawnym. Przepis art. 670 k.c. dopuszcza, bowiem, ustanowienie ustawowego prawa zastawu na rzeczach ruchomych posiadających łącznie dwa przymioty: stanowiących własność najemcy (w tym przypadku dzierżawcy) i wniesionych do przedmiotu najmu (dzierżawy), przy czym żadna z powyższych przesłanek w realiach niniejszej sprawy nie miała miejsca. Zajęta ruchomość (co wskazano powyżej) niewątpliwie nie stanowiła własności pozwanych, co więcej, jak słusznie podkreślił to Sąd Rejonowy) nie sposób uznać, że wniesiona została do przedmiotu najmu. Przedmiot dzierżawy został przez strony procesu ustalony szczegółowo, co znalazło odzwierciedlenie w treści pisemnej umowy z dnia 1 listopada 2009 r. - była nim wyłącznie część budynków położonych w G. przy ul. (...). (...) zaś znajdowała się na terenie Narodowego Centrum Żeglarstwa w przystani jachtowej, która z całą pewnością przedmiotu umowy dzierżawy nie stanowiła. Brak przesłanek do ustanowienia ustawowego prawa zastawu na przedmiotowej ruchomości i jednoczesne zajęcie łodzi należało, zatem ocenić w kontekście działań bezprawnych. Bez znaczenia, przy tym są twierdzenia powoda, że miał on prawo przypuszczać, iż łódź stanowi własność pozwanych. Rzeczą powoda było dokonanie stosownych ustaleń przed dokonaniem zajęcia. Nie umknęło przy tym uwadze Sądów obydwu instancji, że w tym zakresie działania powoda były zdecydowanie spóźnione, mimo że poczynienie ustaleń w obydwu zakresach (co do prawa własności łodzi i co do ewentualnego wniesienia jej w przedmiot dzierżawy) nie nastręczało żadnych trudności. Co więcej powód mimo otrzymania potwierdzenia, że zajęta ruchomość nie stanowi własności pozwanych już w listopadzie 2012r. i wiedzy o tym, że pozwani wykorzystują ją w prowadzonej działalności gospodarczej ( pisma pozwanych z maja i lipca 2012 r.) zdecydował się na jej wydanie dopiero w dniu 4 lutego 2013r. Powyższe nie dosyć, że potwierdza stanowisko Sądu Rejonowego, co do zakwalifikowania zachowań wnoszącego spór jako czynu niedozwolonego to dodatkowo, zdaniem Sądu Okręgowego, przesądza o uznaniu tych działań za stanowiące wyłączną przyczynę powstania szkody i czyni nieuzasadnionym zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 362 k.c.

Istotnie pozwani nie opłacali należności czynszowych mimo nałożonego umową dzierżawy obowiązku. Sąd Odwoławczy nie dostrzega jednak związku przyczynowego między takim zachowaniem pozwanych a powstaniem szkody związanej z brakiem możliwości czerpania zysków z zajętej bez podstawy prawnej ruchomości. Brak takiego związku i fakt, że działania powoda nosiły znamiona winy umyślnej zwalniał Sąd Rejonowy z konieczności badania stopnia przyczynienia się pozwanych do powstania szkody.

Wreszcie wskazać należy, że w świetle prezentowanych powyżej argumentów nieuprawniony jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 498 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 499 k.c. w zw. z art. 415 k.c. Zgromadzony materiał dowodowy dawał, bowiem ( co wskazano już w uzasadnieniu) podstawy do przyjęcia, że pozwanym przysługuje wymagalna wierzytelność w stosunku do powoda nadająca się do potrącenia oraz, że doszło do umorzenia wzajemnych wierzytelności. Skoro, bowiem, powodowi nie przysługiwało prawo zastawu na łodzi motorowej o numerze rej. (...) i skoro z tytułu jej zajęcia pozwani utracili dochód w postaci czynszu najmu tejże łodzi, to wierzytelność powstałą z tego tytułu mogli skutecznie potrącić z wierzytelnościami powoda. Potrącenia tego pozwani dokonali w złożonym sprzeciwie, co prawidłowo ocenił Sąd Rejonowy.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, że wyrok Sądu I instancji jest prawidłowy i odpowiada prawu, a zarzuty powoda nie są zasadne. Z tych też względów, na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

Stosownie do wyniku sporu rozstrzygnięto o kosztach postępowania przed sądem drugiej instancji w oparciu o przepisy art. 98 § 1 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych z późn. zm.)