Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 maja 2013 roku

Sąd Okręgowy Gdańsku IX Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mariusz Wicki

Protokolant: Wioleta Morawska

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2013 roku w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa M. T.

przeciwko I. I.

o nakazanie i zapłatę

I. oddala powództwo,

II. opłatę tymczasową uznaje za ostateczną i obciąża nią powoda,

III. zasądza od powoda M. T. na rzecz pozwanej I. I.kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 401,84 zł tytułem zwrotu wydatków pełnomocnika procesowego pozwanej.

Sygn. akt IX GC 539/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 06 sierpnia 2012 roku powód M. T. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) domagał się zobowiązania pozwanej I. I.do jednorazowego zamieszczenia na swój koszt na trzeciej stronie gazety (...) oświadczenia o treści: „I. I.prowadząca działalność gospodarczą (...) I. I.niniejszym przeprasza Pana M. T., prowadzącego działalność gospodarczą (...) M. T. za czyny nieuczciwej konkurencji polegające na nawiązaniu współpracy z jego kontrahentem, co stanowiło naruszenie zasad lojalności kontraktowej”. Powód domagał się również zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód podniósł, że strony przez dłuższy pozostawały w stosunkach gospodarczych, a podstawę współpracy stanowiły zlecenia transportowe, w których każdorazowo zamieszczone były Ogólne Warunki Zlecenia, zgodnie z którymi obowiązywała bezwzględna ochrona klienta powoda. Powód w uzasadnieniu przywołał sformułowanie użyte w Ogólnych Warunkach Zlecenia (...): „Obowiązuje bezwzględna ochrona klientów (...) w trakcie realizacji i po jego wykonaniu. Podjęcie rozmów lub wdrożenie działań wobec naszego klienta skutkuje żądaniem przez nas odszkodowania w wysokości 500 tys. PLN. Przedstawiony zapis powód określił jako podstawę powództwa, wskazując jednocześnie na jego jasność, jednoznaczność i czytelność. Następnie powód zarzucił pozwanej, iż nawiązała współpracę z jego klientem - Z. P.H. (...) s.c. łamiąc tym samym zakaz konkurencji określony w treści zlecenia oraz zasady lojalności kontraktowej, dopuszczając się przy tym czynów nieuczciwej konkurencji. Powód wskazał również na powszechność przyjętej i zastosowanej klauzuli. Mając na uwadze powyższe, powód pismem z dnia 10 października 2011 roku wezwał pozwaną do wyjaśnienia kwestii współpracy z dotychczasowymi klientami powoda t.j. Z. P.H. (...) s.c. oraz Z.H.U. (...) S. C., pod rygorem uznania, iż działania pozwanej spełniają znamiona czynów nieuczciwej konkurencji. W odpowiedzi na wezwanie pozwana zaprzeczyła jakoby naruszyła zasady współpracy z powodem.

Zdaniem powoda podjęcie przez pozwana współpracy z w/w przedsiębiorcami jest sprzeczne z prawem (art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r, o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, zwanej dalej u.z.n.k.), jak również z dobrymi obyczajami. Wskazał, iż do dobrych obyczajów w branży gospodarczej stron należy przestrzeganie zakazu konkurencji rozumianego jako zakaz „podbierania” klientów czy nawiązywaniu z klientami kontrahenta stosunków prawnych z pominięciem kontrahenta. Zapisy o bezwzględnej ochronie klientów i zakazie konkurencji są powszechnie stosowane w obrocie gospodarczym przez przedsiębiorców przewozowych i spedycyjnych. Powód wskazał, też, iż w związku z w/w działaniem powódki polegającym na odebraniu mu jednego z ważniejszych klientów poniósł straty.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz pozwanej od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podniosła, że prowadzi działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego od stycznia 1995 roku, natomiast miesięcznie jej zakład przyjmuje średnio ok. 700 zleceń od różnego rodzaju podmiotów. Wskazała, że powód nie był klientem, z którym pozwaną łączyłaby szczególna więź ukierunkowana na stałą współpracę, zarówno w zakresie okresu trwania współpracy, jak i jej wartości. Pozwana dodała, że nie miała wiedzy, iż wskazane podmioty wcześniej współpracowały z powodem. Ponadto zarzuciła, że powód nie przedstawił dokumentów świadczących, że kiedykolwiek łączyły go z podmiotem o nazwie Z. P.H. (...) s.c. jakikolwiek stosunek umowny. Dodała, że nie dopuściła się przy tym czynu nieuczciwej konkurencji względem powoda, w szczególności nie nakłaniała jego klientów do rozwiązania z nim umowy albo niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy. Pozwana wskazała również na niejednoznaczność i niezrozumiałość ogólnych warunków umowy stosowanych przez powoda, które w jej ocenie nie spełniają wymagań zawartych w art. 385 § 2 k.c. Ponadto klauzula zastosowana przez powoda zawiera szereg braków uniemożliwiających jej stosowanie, nadto czytelnie ukierunkowana jest na wykorzystanie jej wyłącznie w celu osiągnięcia korzyści i zmonopolizowania rynku transportowego. Podniosła przy tym, że postanowienie nie zawiera terminu, znaków identyfikujących jakiekolwiek podmioty, stąd należy ocenić ją jako sprzeczną z zasadami współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 k.c.

Pismem z dnia 31 stycznia 2013 roku powód rozszerzył powództwo domagając się nadto zasadzenia od pozwanej kwoty 47.156,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem naprawienia szkody w związku z dopuszczeniem się przez pozwaną względem powoda czynów nieuczciwej konkurencji. Jako podstawę wskazał art. 18 ust. 1 pkt. 4 u.z.n.k.. Wyjaśnił, że podstawę dochodzonej kwoty stanowi określona w załączonym do pozwu zleceniu (...) kara umowna w wysokości 500.000 zł. W dniu 1 grudnia 2011 roku powód dokonał potrącenia części kary umownej z roszczeniami pozwanej dochodzonymi w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w (...)(sprawa o sygn. akt VI GC 551/12), co dało saldo w kwocie 45.7156,77 zł tytułem kary umownej przysługującej powodowi od pozwanej (wartość przedmiotu sporu przed Sądem Rejonowym w (...)wynosi 42.872 zł, co ma związek z różnicami kursowymi i powód dokonał potrącenia do kwoty 42.843,23 zł). Aby nie narazić się na zarzut rażącego wygórowania kary umownej powód zdecydował się na zmniejszenie jej wysokości i w zestawieniu z obrotami powoda z firmą (...) powód uznał za adekwatną karę umowną kwotę 90.000 zł. Po potrąceniu z należnościami pozwanej daje to kwotę 47.156,77 zł, której to kwoty powód dochodzi w niniejszym postępowaniu. Następnie powód uszczegółowił swoje argumenty w piśmie procesowym z dnia 13 lutego 2013 roku.

W piśmie z dnia 27 lutego 2012 roku pozwana podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie. W zakresie rozszerzenia powództwa wskazała, że ma ono na celu dochodzenie zapłaty kary umownej za naruszenie kontraktu, zaś art. 18 ust. 1 pkt. 4 u.z.n.k.. zgodnie z którym roszczeń można dochodzić wyłącznie w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego dotyczące odpowiedzialności deliktowej. Tym samym roszczenie to nie może być przedmiotem niniejszego postępowania i z tej przyczyny należy je oddalić.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony powód M. T. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) oraz pozwana I. I., prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) - (...) I. (...) świadczą usługi spedycyjno-transportowe. W ramach współpracy powód jako spedytor zlecał pozwanej przewozy towarów. Elementem zleceń transportowych były Ogólne Warunki Zlecenia, które w treści zawierały sformułowanie, iż „Obowiązuje bezwzględna ochrona klientów (...) w trakcie realizacji i po jego wykonaniu. Podjęcie rozmów lub wdrożenie działań wobec naszego klienta skutkuje żądaniem przez nas odszkodowania w wysokości 500 tys. PLN.

Między innymi w dniu 12.03.2010 r. powód zlecił pozwanej w imieniu swego klienta - Z. P.H. (...) s.c. przewóz palet. Na zlecenie powoda pozwana w okresie współpracy wykonała kilkanaście przewozów dla Z. P.H. (...) s.c.. Powód nie zapłacił pozwanej wynagrodzenia za wykonanie sześciu przewozów.

Dowód: wydruki z (...) powoda i pozwanej – k. 10-11,

- zlecenie transportowe nr (...),

- zeznania świadka K. F. – protokół rozprawy z dnia 31.01.2013r. w wersji elektronicznej – 00:59:24- 01:16:45,

- przesłuchanie pozwanej – protokół rozprawy z dnia 25.04.2013r. w wersji elektronicznej – 01:03:22- 01:13:12,

Pismem z dnia 10 października 2011 roku wezwał pozwaną do wyjaśnienia kwestii współpracy z dotychczasowymi klientami powoda m.in. Z. P.H. (...) s.c.. W piśmie z dnia 20.10.2011r., skierowanym do powoda, pozwana przedstawione zarzuty określiła jako nieuzasadnione. Pozwana wskazała, że nie inicjowała żadnych rozmów ani działań wobec wskazanych przez powoda podmiotów, w szczególności nie zachęcała ich do jakiejkolwiek współpracy. Ponadto dodała, że postanowienia w zleceniu, dotyczące ochrony klientów powoda są tak nieprecyzyjne, że nie sposób wyinterpretować i stwierdzić, że wprowadzają lub ustanawiają jakikolwiek umowny zakaz konkurencji wykraczający poza ramy ochrony ustawowej, nie mówiąc już o tym, że nie nastąpiła jakakolwiek akceptacja tych postanowień. Na marginesie pozwana dodała, że droga walki konkurencyjnej należy do istoty systemu gospodarki rynkowej.

Pozwana prowadzi działalność gospodarczą w zakresie przewozu towarów w znacznym zakresie. Posiada 84 samochody, zaś miesięcznie obsługuje 700-800 zleceń.

Dowód:

- pismo powoda z dnia 10.10.2011r. – k. 13,

- pismo pozwanej z dnia 20.10.2011r. – k. 14-15

- zeznania świadka K. F. – protokół rozprawy z dnia 31.01.2013r. w wersji elektronicznej – 00:59:24- 01:16:45

Z. P.H. (...) s.c. w latach 2010-2011 była jednym z głównych klientów powoda, jednakże Z. P.H. (...) zlecał przewozy również innym podmiotom, w szczególności (...) O.. W związku z współpracą z Z. P.H. (...) powód nabył trzy ciągniki siodłowe i naczepę.

W 2011 r. ilość zleceń od tego podmiotu dla powoda zaczęła się zmniejszać. Z początkiem 2012r. Z. P.H. (...) zaprzestał zlecania przewozów powodowi, gdy jego wspólnicy Ł. D. i S. D. uzyskali informację, iż powód, powołując się na klauzulę zawartą w zleceniach transportowych dotyczącą ochrony klienta, de facto ograniczał ich możliwości zlecania przewozu swobodnie wybranym przewoźnikom i spedytorom. Doszło do sytuacji, gdy przewoźnik, któremu chcieli zlecić przewóz odmówił jego wykonania wskazując na w/w klauzulę, stosowaną przez powoda. Dowiedzieli się również, że pozwana odmówiła przewozu na zlecenie Z.H.U. (...) S. C., powołując się na w/w „klauzulę lojalnościową” stosowaną przez powoda. Nadto, z uwagi na specyfikę towaru mającego być przewiezionym (palety) Z. P.H. (...) domagał się od powoda, aby zlecenia transportowe na jego rzecz wykonywał swoimi autami, nie zaś innych przewoźników, gdyż w takim wypadku znał dokładnie gabaryty powierzchni ładunkowej.

W trakcie współpracy pomiędzy stronami, w okresie od 24.06.2011r. do 23.11.2011 roku pozwana zawarła bezpośrednio z Z. P.H. (...) s.c. cztery umowy przewozu towarów, z czego trzy bezpośrednio, zaś jedną za pośrednictwem spedytora. Z inicjatywą zawarcia tych umów wystąpił Z. P.H. (...). Dane pozwanej S. D. znalazł w Internecie. Powodem zlecenia przez powoda przewozu dla pozwanej był brak możliwości jego wykonania przez powoda na warunkach określonych przez zlecającego. Pozwana zawarła w/w umowy „ przez przeoczenie”. Po otrzymaniu od powoda w/w pisma z dnia 10.10.2011r. pozwana zakazała swoim pracownikom przyjmowania zleceń od Z. P.H. (...) s.c..

Dowód: okoliczność bezsporna,

- kopia wykazu obrotów pozwanej z (...) S.C. – k. 74,

- zeznania świadka P. P. – protokół rozprawy z dnia 31.01.2013r. w wersji elektronicznej – 00:25:21- 00:59:24,

- zeznania świadka A. T. – protokół rozprawy z dnia 31.01.2013r. w wersji elektronicznej – 01:18:53- 01:44:45,

- zeznania świadka S. D. – protokół rozprawy z dnia 31.01.2013r. w wersji elektronicznej – 01:50:39- 02:17:29,

- zeznania świadka Ł. D. – protokół rozprawy z dnia 31.01.2013r. w wersji elektronicznej – 02:17:29- 02:32:55,

- przesłuchanie powoda – protokół rozprawy z dnia 25.04.2013r. w wersji elektronicznej – 00:11:51- 01:03:22,

- przesłuchanie pozwanej – protokół rozprawy z dnia 25.04.2013r. w wersji elektronicznej – 01:03:22- 01:13:12,

Zapisy o bezwzględnej ochronie klientów i zakazie konkurencji są stosowane w obrocie gospodarczym również przez innych przedsiębiorców przewozowych i spedycyjnych, w tym pozwaną.

Dowód: okoliczność bezsporna, a nadto dowody:

- zlecenia spedycyjne i transportowe – k. 16-43, 204-205

- przesłuchanie powoda – protokół rozprawy z dnia 25.04.2013r. w wersji elektronicznej – 00:11:51- 01:03:22,

- przesłuchanie pozwanej – protokół rozprawy z dnia 25.04.2013r. w wersji elektronicznej – 01:03:22- 01:13:12.

W związku z, w ocenie powoda, naruszeniem zasad lojalności kontraktowej i naruszeniem warunków zlecenia powód wystawił pozwanej notę obciążeniową nr (...) na kwotę 500.000 zł . Pismem z dnia 25.11. 2011 roku pełnomocnik pozwanej potwierdził otrzymanie ww. noty.

Dowód: nota obciążeniowa (...) -157

pismo z dnia 25 listopada 2011 roku – k. 162

Pismem z dnia 15.11. 2011 roku, skorygowanym dwa dni później, pełnomocnik powoda złożył oświadczenie o potrąceniu kary umownej kwocie 500.000 zł z wierzytelnościami pozwanej określonych w fakturach VAT, które pozwana wystawiła powodowi. Swoje stanowisko podtrzymał w piśmie z dnia 05.12.2011r.

Dowód pisma powoda dni 15 i 17 listopada 2011 roku oraz 05.12.2011r. – k. 158-16, 163

Sąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, których prawdziwość nie budzi wątpliwości Sądu. W ocenie Sądu dokumenty te zawierają spójne informacje i korespondują z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w szczególności z zeznaniami świadków.

Sąd oparł się również na zeznaniach w/w świadków i stron z wyjątkiem części zeznań świadka S. D. w zakresie zeznań co do zadowolenia ze współpracy Z. P.H. (...) z powodem w zakresie terminowości. Sąd odmówił wiary zeznań tego świadka, iż powód wykonywał część przewozów nieterminowo, co miało być jedną z przyczyn zaprzestania z nim współpracy. Zeznania te nie zostały potwierdzone innymi dowodami, a nadto są sprzeczne z zeznaniami świadka Ł. D., który zeznał, iż współpraca z powodem co do terminowości nie odbiegała od współpracy z innymi przewoźnikami. Zatem kwestia ta nie była jedną z przyczyn zaprzestania z nim współpracy. Z tego też powodu Sąd pominął wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z dokumentów z akt sprawy Sądu Rejonowego w (...), sygn. akt VI GC 551/12, w postaci protokołu z rozprawy z dnia 05.11. 2012 roku celem stwierdzenia niewiarygodności zeznań świadka S. D. w w/w zakresie.

Na podstawie art. 227 k.p.c. a contrario Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. rachunkowości na okoliczność osiąganych dochodów i obrotów powoda z Z. P.H. (...). Z uwagi na fakt, iż w ocenie Sądu, powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie co do zasady, przeprowadzenie dowodu na tą okoliczność, w kontekście wysokości szkody poniesionej przez powoda na skutek zaprzestania z mim współpracy przez Z. P.H. (...), nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy pozwana dopuściła się czynów nieuczciwej konkurencji względem powoda określonych w art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16 kwietnia 1993 r. (zwanej dalej u.z.n.k.), t.j. działań sprzecznych z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagrażają lub naruszają interes innego przedsiębiorcy (lub klienta). Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonywania umowy, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa. (art. 3 ust. 2).

Odnosząc się do wskazanych przez powoda czynów nieuczciwej konkurencji, których miała dopuścić się pozwana, w ocenie Sądu, należy z dużą ostrożnością stosować ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji do oceny sposobu wywiązywania się stron ze zobowiązań umownych. Z tego względu należy w takich przypadkach szczególnie starannie badać cel i okoliczności podjęcia działań wbrew postanowieniom umowy oraz ich skutek rynkowy. Kwestię wykonania zobowiązań regulują bowiem przede wszystkim odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego, które wskazują na pewien wzorzec staranności wymaganej przy realizacji zobowiązań - należytej staranności (art. 355 k.c.). W jej ramach uwzględnia się nie tylko standardy postępowania odnoszone do każdego uczestnika obrotu, lecz także wymagane zachowanie dłużnika ze względu na konieczność ochrony interesów drugiej strony - obowiązek zachowań lojalnych i sumiennych (zob. Z. Banaszczyk i in., Kodeks cywilny…, s. 584 i n.). Zakres wymagań został podwyższony w zakresie działalności gospodarczej (art. 355 § 2 k.c.) i w odniesieniu do przedsiębiorców obejmuje te powinności, które wynikają z profesjonalnego charakteru ich działań (zob. uchwała SN z 18 grudnia 1990 r., III CZP 67/90, LexPolonica nr 296206, OSNCP 1991, nr 5-6, poz. 65). Należy też pamiętać, iż problematykę nieuczciwego wkraczania w stosunki umowne regulują postanowienia art. 12 ust. 2 u.z.n.k.

Odnosząc się do kwestii kwalifikowania naruszenia zobowiązań umownych jako czynu nieuczciwej konkurencji, należy zaznaczyć, że sprzeczność z prawem ma miejsce jedynie wówczas, gdy klauzule umowne zawierają postanowienia sprzeczne z iuris cogentis. „Sprzeczność z prawem” w rozumieniu ust. 1 art. 3 u.z.n.k. nie zachodzi natomiast w sytuacji niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, ponieważ skutki takich zachowań zostały całościowo unormowane w prawie cywilnym. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy może być natomiast przypadkiem naruszenia nie tylko przepisów prawa cywilnego, lecz również dobrych obyczajów, o których mowa w art. 3 ust. 1 (bądź realizować hipotezę któregoś z nazwanych czynów nieuczciwej konkurencji). W ocenie Sądu jednakże tylko świadome naruszenie umowy dla zdobycia przewagi rynkowej nad lojalnym kontrahentem może stanowić czyn nieuczciwej konkurencji jako sprzeczny jednocześnie z dobrymi obyczajami. Przykładowo, jeżeli zleceniobiorca zobowiązuje się do niepodejmowania działań konkurencyjnych, to naruszenie tego zobowiązania pociągnie za sobą skutki określone w Kodeksie cywilnym (zob. wyrok SN z 11 września 2003 r., III CKN 579/2001, Lex nr83417, OSP 2005, nr 3, poz. 38). Gdyby natomiast powodem podjęcia działalności konkurencyjnej był zamiar osiągnięcia przewagi rynkowej ze względu na to, że kontrahent opierał swą strategię właśnie na zawartej umowie - naruszenie zobowiązań umownych oznaczałoby jednocześnie naruszenie dobrych obyczajów w rozumieniu art. 3 ust. 1 u.z.n.k.

W realiach sprawy Sąd uznał, iż nie doszło do świadomego naruszenia umowy przez pozwaną, a nadto w celu zdobycia przewagi rynkowej. Za wiarygodne należy uznać zeznania świadków S. D. oraz Ł. D., iż sami znaleźli kontakt do pozwanej w wyszukiwarce internetowej, a powyższe dowodzi, iż pozwana nigdy nie podejmowała jakichkolwiek działań zmierzających do „podebrania” klientów powoda. O tym, iż nieświadomie zostały przyjęte do realizacji te świadczy również okoliczność, iż po uzyskaniu od powoda informacji o przyjęciu i wykonaniu takich zleceń na rzecz Z. P.H. (...) zakazała pracownikom przyjmowania zleceń od tego podmiotu. Tym samym nie można uznać, iż działanie pozwanej było świadome i ukierunkowane na „podebranie” klientów, które jednocześnie mogłoby naruszać znamiona czynu nieuczciwej konkurencji.

Jednocześnie za wiarygodne należy uznać zeznania S. D. i Ł. D., iż współpracy powodem zaprzestali z uwagi na fakt uzyskania przez nich informacji o stosowaniu i egzekwowaniu przez niego „klauzul lojalnościowych”, co ograniczało im dostępność do usług transportowych i spedycyjnych świadczonych przez inne, poza powodem, podmioty gospodarcze. Potwierdza to chociażby zestawienie dat wystąpienia powoda w stosunku do pozwanej pismem z dnia (05.10.2011r.), oraz całkowitego zaprzestania zlecania powodowi przewozów (początek 2012 roku).

W ocenie Sądu zdobywanie klientów kosztem innego uczestnika rynku powinno następować na drodze uczciwej rywalizacji, za którą uważa się w szczególności konkurencję cenową i jakościową. Uczciwe przejęcie klientów powinno być zatem wynikiem atrakcyjności oferty własnej. W tym miejscu godzi się zauważyć, że wolny rynek jako konkurencyjność i różnorodność usług oraz podmiotów je świadczących, wpływa na jakość i stabilność oraz poziom życia gospodarczego, wzmaga innowacyjność i kreatywność oraz znacząco wpływa na poziom cen towarów i usług, a tym samym i na ich dostępność. Każdy podmiot gospodarczy ma prawo do swojej klienteli. Jednak nie każde działanie konkurencji w sferze oddziaływania na ową klientelę będzie ocenione jako bezprawne, pomimo że z reguły prowadzi do strat w dochodach danego przedsiębiorcy. Wykorzystywanie prawa podmiotowego przedsiębiorcy jest tylko wtedy sprzeczne z dobrym obyczajem, gdy przybiera postać nadużycia prawa.

Na marginesie należy wskazać, iż działania powoda w zakresie stosowania w/w klauzuli oceniać należy w kontekście art. 15 ust. 1 pkt. 5 w zw. z ust. 2 pkt. 1 u.z.n.k.. W istocie bowiem, jak podnosili to świadkowie S. D. oraz Ł. D., wprowadzenie i egzekwowanie przez powoda tej klauzuli w konsekwencji skutkuje tym, iż wymusza się na nich niekorzystnie z usług przedsiębiorców (w tym pozwanej), którzy wcześniej na zlecenie powoda wykonali na ich rzecz przewóz. Bez znaczenia w tym zakresie jest okoliczność, iż podobne klauzule stosują również inni przedsiębiorcy prowadzący działalność spedycyjną. Nie skutkuje to, w ocenie Sądu tym, iż takie postępowanie przestaje być czynem nieuczciwej konkurencji, w szczególności gdy klauzule nie zawierają ograniczeń czasowych ochrony klientów zleceniodawcy. Godzi się w tym miejscu zauważyć, iż w szeregu przykładowych zleceń transportowych i przewozowych pochodzących od innych podmiotów, dołączonych przez powoda do pozwu, stosowane są ograniczenia czasowe (przykładowo 1 lub 2 lata). W konsekwencji, w ocenie Sądu, należy uznać, iż klauzula ta jest nieważna w rozumieniu art. 58 § 1 k.c. jako sprzeczna z treścią art. 15 ust. 1 pkt. 5 w zw. z ust. 2 pkt. 1 u.z.n.k..

Zważywszy na powyższe orzeczono w pkt. I sentencji.

O kosztach procesu Sąd należało orzec na podstawie art. 98 § 1 i 2 oraz art. 108 § 1 k.p.c., kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu – jak w punkcie II.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono nadto na podstawie § 6 pkt. 6 w zw. z § 2. 1. i § 3. 1 ROZPORZĄDZENIA MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 28 września 2002 r. (Dz.U.02.163.1348) w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu biorąc pod uwagę nakład pracy pełnomocnika i stopień zawiłości sprawy oraz uwzględniając uiszczoną opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł..

Nadto, na podstawie art. 98 § 3 k.p.c. Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 401,84 zł tytułem kosztów dwukrotnego przejazdu profesjonalnego pełnomocnika pozwanej na rozprawy, celem wzięcia udziału w rozprawie (vide: spis kosztów – k.203). Możliwość przyznania tych kosztów znajduje oparcie w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2012 r.; III PZP 4/12 (OSNP 2012/23-24/280, Biul. SN 2012/6/27, LEX 1168758).