Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Ewa Piotrowska

Protokolant: stażysta Anna Wielgosz

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2015 r. w Gdańsku

sprawy A. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

na skutek odwołania A. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 21 maja 2014 r. nr (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 1310/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 maja 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. dokonał rozliczenia renty rodzinnej ubezpieczonej A. Z. w związku z osiągniętym przychodem w okresie od dnia 01 maja 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013r. i stwierdził, iż łączny przychód ubezpieczonej w w/w okresie wyniósł kwotę 28.951,40 zł – zatem przekroczył niższą kwotę graniczną ustaloną dla tego okresu na 20.580,20 zł - łącznie o kwotę 8.371,20 zł. Tym samym taki dochód uzasadniał zmniejszenie kwoty świadczenia o kwotę 3.734,24 zł (jako iloczyn 8 miesięcy i kwoty 466,78 zł). Tym samym świadczenie, wypłacone ubezpieczonej w poszczególnych miesiącach rozliczanego okresu podlegało odpowiednio zmniejszeniu o łączną kwotę 3.734,24 zł – którą ubezpieczona winna zwrócić na rzecz pozwanego (k. 44 akt rentowych).

Odwołanie z dnia 16 czerwca 2014 r. od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona A. Z., wskazując, iż w jej ocenie doszło do braku staranności ze strony organu w poinformowaniu jej o konsekwencjach wypłaty świadczenia w całości, skoro organ posiadał z urzędu informacje, na podstawie których mógł wnioskować, że dojdzie do wypłaty świadczenia nienależnego. Naruszeniem prawa jest sytuacja, w której ma ona ponosić konsekwencje zaniedbania organu (k. 2 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko przedstawione w zaskarżonej decyzji (k. 4 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. Z., urodzony dnia (...), decyzją pozwanego organu rentowego otrzymał od dnia 15 kwietnia 1992 r. prawo do renty inwalidzkiej II grupy inwalidów.

okoliczność bezsporna, vide: decyzja pozwanego o przyznaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z dnia 08 lipca 1992 r. – nienumerowane karty akt rentowych Z. Z.

Z. Z. zmarł w dniu 26 maja 1993 r.

okoliczność bezsporna, vide: akt zgonu Z. Z. – k. 6 akt rentowych

W okresie od 26.05.1993r. do 30.04.2013r. renta rodzinna była pobierana przez dzieci ubezpieczonego – K. Z. i M. Z. (od 1.10.2005r. jedynym uprawnionym do renty był syn M.).

Składając w dniu 7.05.2013r. wniosek o prawo do renty rodzinnej, ubezpieczona A. Z. nie wypełniła pola IV.I.8 formularza ZUS RP-2 – nie precyzując w żaden sposób, czy po przyznaniu renty zamierza osiągać przychody czy też nie, a jeśli tak - to czy przychody te powodować będą zawieszenie lub zmniejszenie renty. W komentarzu do tego punktu zawarte zostało odesłanie do stosownego fragmentu pouczenia znajdującego się w końcowej części formularza ZUS Rp-2.

dowód: wniosek ubezpieczonej o rentę rodzinną z dnia 07 maja 2013 r. – k. 1-4 akt rentowych, decyzja z dnia 19.08.2005r. k. 88 akt rentowych, decyzja z dnia 15.06.1993r. k. akt rentowych, decyzja z dnia 19.03.2013r. o wstrzymaniu renty

Decyzją z dnia 24.05.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeliczył i wznowił od dnia 1.05.2013r. wypłatę renty rodzinnej po Z. Z. dla jedynej uprawnionej A. Z., przyznając prawo do renty na stałe. Decyzją z dnia 17.06.2013r. organ rentowy dokonał przeliczenia renty rodzinnej przyznanej A. Z..

Obydwie decyzje zawierały pouczenie o okolicznościach warunkujących konieczność zwrotu nienależnie pobranego świadczenia (punkt IV pouczenia), zmniejszenia świadczenia w przypadku osiągnięcia konkretnego pułapu przychodu (punkt VIII.1 pouczenia), jak również o konieczności poinformowania organu o fakcie i o kwocie osiąganego przychodu w terminie do końca lutego następnego roku (punkt IX pouczenia).

okoliczność bezsporna, vide: decyzje rentowe pozwanego – k. 17 i 27 akt rentowych

Pismem z dnia 2.04.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zwrócił się do A. Z. o złożenie zaświadczenia o wysokości przychodów osiąganych z tytułu zatrudnienia, wskazując jednocześnie że zaświadczenie to powinno być złożone do końca lutego 2014r.

W dniu 16.05.2014r. zostało złożone w organie rentowym zaświadczenie o wysokości osiągniętego przychodu z tytułu zatrudnienia w Zespole (...) w P. w kwotach:

⚫

maj 2013 r. – 3.804,45 zł

⚫

czerwiec 2013 r. – 3.804,45 zł

⚫

lipiec 2013 r. – 3.804,45 zł

⚫

sierpień 2013 r. – 3.804,45 zł

⚫

wrzesień 2013 r. – 3.358,40 zł

⚫

październik 2013 r. – 3.658,40 zł

⚫

listopad 2013 r. – 3.358,40 zł

⚫

grudzień 2013 r. – 3.358,40 zł

tj. w łącznej kwocie 28.951,40 zł.

dowód: pismo Zespołu (...) w P. z dnia 14 maja 2014 r. – k. 41 akt rentowych

Zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją z dnia 21 maja 2014 r. pozwany organ rentowy dokonał rozliczenia renty ubezpieczonej A. Z. w związku z osiągniętym przychodem w okresie od dnia 01 maja 2013 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. i stwierdził, iż łączny przychód ubezpieczonej w w/w okresie wyniósł kwotę 28.951,40 zł – zatem przekroczył niższą kwotę graniczną ustaloną dla tego okresu na 20.580,20 zł łącznie o kwotę 8.371,20 zł. Tym samym taki dochód uzasadniał zmniejszenie kwoty świadczenia o kwotę 3.734,24 zł (jako iloczyn 8 miesięcy i kwoty 466,78 zł). Tym samym świadczenie, wypłacone ubezpieczonemu w poszczególnych miesiącach rozliczanego okresu podlegało odpowiednio zmniejszeniu o łączną kwotę 3.734,24 zł – którą ubezpieczona winna zwrócić na rzecz pozwanego.

Decyzja powyższa została doręczona wnioskodawczyni w dniu 28 maja 2014 r.

dowód: decyzja pozwanego o rozliczeniu renty i zwrocie nienależnie pobranych świadczeń z dnia 21 maja 2014 r. – k. 44 akt rentowych, zpo – k. 47 akt rentowych

Dopiero po odebraniu spornej decyzji, ubezpieczona w dniu 29 maja 2014 r. złożyła u pozwanego oświadczenie o osiąganiu przychodu ZUS Rw-73 – podając, iż pozostaje w stosunku pracy i jej zamiarem jest osiąganie przychodu w wysokości powodującej zmniejszenie świadczenia.

dowód: oświadczenie o osiąganiu przychodu ZUS Rw-73 – k. 48-49 akt rentowych

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych oraz w aktach sprawy, których prawdziwość nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wiarygodności z urzędu. Ustalenia faktyczne Sąd poczynił w oparciu o dokumentację dostarczoną przez strony. Dowód z dokumentów zgromadzonych w sprawie w zakresie w jakim posłużyły do ustalenia stanu faktycznego Sąd uznał za w pełni wiarygodny, gdyż dokumenty te nie budziły żadnych wątpliwości i nie były przez strony kwestionowane. Dowody w postaci dokumentów urzędowych Sąd ocenił na podstawie art. 244 § 1 k.p.c. ustalając, że skoro w toku procesu nie zostały skutecznie podważone, stanowią świadectwo tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone. Powyższe dowody układają się zdaniem Sądu w spójną całość, wzajemnie się potwierdzając lub uzupełniając. Nie były też kwestionowane przez strony i Sąd dał im wiarę w całej rozciągłości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie skarżącej A. Z. nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była kwestia odpowiedzialności ubezpieczonej za zwrot części nienależnie pobranego przez niego świadczenia z ubezpieczenia społecznego w postaci renty rodzinnej za okres od maja do grudnia 2013r.

Zgodnie z art. 103 ust. 1 ustawy emerytalnej, prawo do emerytur i rent ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu na zasadach określonych w art. 103a-106. Ustęp 3 tego przepisu wskazuje zaś, iż prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, może ulec zawieszeniu również na wniosek emeryta lub rencisty.

W myśl art. 104 ust. 1 ustawy emerytalnej prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, na zasadach określonych w ust. 3-8 oraz w art. 105, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 2 oraz z tytułu służby wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6. Zgodnie zaś z ust. 2 powyższego przepisu za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności, z uwzględnieniem ust. 3. Z kolei ust. 7 mówi, iż prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Regulacja ust. 8 pkt 2 powyższego przepisu wskazuje, iż w razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości 18% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy – uwzględniając kolejne waloryzacje w spornym wypadku wynoszącą 466,78 zł.

Nie była kwestionowana w sprawie górna kwota graniczna przychodu, ustalona dla spornego okresu na podstawie art. 104 ust. 10 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 j.t.), dalej: ustawa emerytalna, wynosiła ona odpowiednio 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego:

⚫

za IV kwartał 2012r.- 2.583,30 zł od dnia 01 marca 2013 r. (komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 lutego 2013 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2013 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent - M. P. z 2013 r. poz. 104)

⚫

za I kwartał 2013 r. – 2.618,10 zł od dnia 01 czerwca 2013 r. (komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 maja 2013 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2013 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent - M. P. z 2013 r. poz. 443)

⚫

za II kwartał 2013 r. – 2.528,80 zł od dnia 01 września 2013 r. (komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 sierpnia 2013 r. w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za II kwartał 2013 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent - M. P. z 2013 r. poz. 674)

⚫

za III kwartał 2013r. - 2556,20 zł – od dnia 1.12.2013r. do 31.12.2013r. (komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19.11.2013r. w sprawie granicznych kwot przychodu dla 2013 r. stosowanych przy zawieszaniu albo zmniejszaniu emerytur i rent M.P.z 2013r. poz. 961)

Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2013 r. poz. 1442 ze zm.), dalej: ustawa systemowa, osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

W myśl art. 138 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. Za nienależnie pobrane świadczenia w uważa się:

1.  świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2.  świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

Z kolei ust. 5 tego przepisu wskazuje, iż kwoty nienależnie pobranych świadczeń w związku z osiągnięciem przychodów, o których mowa w art. 104 ust. 1, podlegają zwrotowi za okres nie dłuższy niż 1 rok kalendarzowy poprzedzający rok, w którym wydano decyzję o rozliczeniu świadczenia, jeżeli osoba pobierająca to świadczenie powiadomiła organ rentowy o osiągnięciu przychodu, w pozostałych zaś przypadkach - za okres nie dłuższy niż 3 lata kalendarzowe poprzedzające rok wydania tej decyzji.

Zgodnie z § 4 pkt 1 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 22 lipca 1992 r. w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty (Dz. U. 1992 r. nr 58 poz. 290), dalej: rozporządzenie, jeżeli z oświadczenia emeryta lub rencisty wynika, że jego zamiarem jest osiąganie dochodów powodujących zawieszenie świadczeń - organ rentowy zawiesza wypłatę świadczeń.

Judykatura przyjmuje, iż przepis art. 84 ust. 1 u.s.u.s., a także przepis art. 138 ust. 1 u.e.r.f.u.s. nie określa, w jakim terminie nienależne świadczenie winno być zwrócone, a zatem dłużnik, według zasad prawa cywilnego, winien spełnić świadczenie niezwłocznie od doręczenia mu decyzji ustalającej obowiązek zwrotu świadczenia, jako nienależnie pobranego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 września 2012 r., III AUa 316/12). Żądanie zwrotu nienależnie pobranego świadczenia następuje przez doręczenie ubezpieczonemu decyzji organu rentowego wydanej w tym zakresie. Z tą też dopiero chwilą staje się wymagalne roszczenie o odsetki (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2012 r., III AUa 2112/11).

Sąd Najwyższy precyzyjnie wskazał, iż w konstrukcji obowiązku z art. 138 ust. 1 w związku z ust. 2 pkt 1 ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pouczenie o braku prawa do pobierania świadczenia w całości lub w części występuje jako warunek konieczny ( sine qua non) zwrotu nienależnie pobranego świadczenia (Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2010 r., II UK 79/10). Jeśli organ rentowy zaniechał pouczenia osoby pobierającej świadczenie o okolicznościach powodujących ustanie prawa do świadczenia, to nienależne świadczenie traci przymiot świadczenia nienależnie pobranego i tym samym powoduje zwolnienie osoby bezpodstawnie pobierającej świadczenia z obowiązku ich zwrotu. Obowiązek taki, na podstawie art. 138 ust. 1 u.e.r.f.u.s., istnieje bowiem tylko w stosunku do osób, które nienależnie pobrały świadczenia, a nie wobec osób, które pobrały nienależne świadczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 24 stycznia 2013 r., III AUa 1279/12).

Sam fakt pobierania świadczenia, które nie przysługiwało wobec istnienia okoliczności powodującej wstrzymanie wypłaty świadczenia bądź też zawieszenie prawa do świadczenia, nie przesądza jeszcze o obowiązku jego zwrotu. Brak pouczenia rencisty o okolicznościach powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń emerytalnych lub rentowych zwalnia go z obowiązku zwrotu świadczeń pobranych mimo istnienia tych okoliczności, choćby nawet mógł powziąć o nich wiadomość z innych źródeł. Obowiązek pouczania spoczywa na organie rentowym, samo zaś pouczenie powinno być wyczerpujące, zawierające informację o obowiązujących w dniu pouczania zasadach zawieszalności prawa do świadczeń. Brak pouczenia zwalnia bowiem osobę bezpodstawnie pobierającą świadczenia z obowiązku ich zwrotu. Pouczenie takie nie może być abstrakcyjne, obciążone brakiem konkretności, a w szczególności nie może odnosić się do wszystkich hipotetycznych okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2005 r., II UK 445/03). Żądanie zwrotu nienależnego świadczenia z ubezpieczenia społecznego uzasadnione jest tylko wobec osoby, która otrzymała świadczenie bez podstawy prawnej, i tylko wówczas, gdy miała świadomość, że wypłacone świadczenie jej się nie należy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 2012 r., I UK 331/11; podobnie wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 21 listopada 2012 r., III AUa 792/12).

W ocenie Sądu – zbieżnej z poglądem prezentowanym przez Sąd Najwyższy –niewątpliwie niezasadnym było by oczekiwanie, aby pouczenie o okolicznościach, których wystąpienie spowoduje brak prawa do świadczeń, odnosiło się indywidualnie do pobierającego świadczenie, gdyż nie da się przewidzieć, które z okoliczności przewidzianych w licznych przepisach wystąpią u konkretnego świadczeniobiorcy. W takim sensie wystarczające jest przytoczenie przepisów określających te okoliczności. Jednakże pouczenie musi być na tyle zrozumiałe, aby pobierający świadczenie mógł je odnieść do własnej sytuacji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2006 r., I UK 161/05). Obowiązek pouczenia spoczywa na organie rentowym - pouczenie to powinno być wyczerpujące, nie może być obciążone brakiem konkretności, a w szczególności nie może odnosić się do wszystkich hipotetycznych okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń. Pouczenie takie nie może bowiem zostać uznane za należyte i rodzące po stronie świadczeniobiorcy obowiązek zwrotu świadczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 20 kwietnia 1995 r., III AUr 110/95). Obowiązek zwrotu nienależnie pobranych świadczeń istnieje tylko wtedy, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do jego pobierania. Brak zatem pouczenia czyni świadczenie nieodwracalnym, mimo że nie można go nazwać świadczeniem należnym, skoro brak było podstaw do jego wypłaty (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 12 stycznia 1996 r., III AUr 344/95).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż ubezpieczona jak zeznała, przed wypełnieniem wniosku o rentę rodzinną, zapoznała się z informacją i pouczeniami w końcowej części formularza ZUS Rp-2 (k. 4 akt sprawy) – zatem znana jej była treść pouczenia w punkcie 14, w którym jest mowa o sytuacji, w której dochodzi do zmniejszenia renty w przypadku osiągnięcia przychodu w konkretnej wysokości.

Ponadto, skarżąca A. Z. w obydwu decyzjach przyznających jej prawo do renty rodzinnej została niewątpliwie pouczona o obowiązku zwrotu nienależnie pobranych świadczeń (punkt IV pouczenia), jak również o okolicznościach warunkujących zmniejszenie lub zawieszenie prawa do świadczenia w przypadku osiągania odpowiedniego przychodu (VIII.1 pouczenia), a także o konieczności poinformowania organu o fakcie i kwocie osiąganego przychodu do końca lutego kolejnego roku (punkt IX pouczenia). Pouczenie w tym zakresie, analogiczne, widnieje na drugiej oraz trzeciej stronie zarówno decyzji z dnia 24 maja 2013 r. (k. 17v-18 akt rentowych), jak i decyzji z dnia 17 czerwca 2013 r. (k. 27v-28 akt rentowych).

Ubezpieczona ponadto, jak zeznała, przed wypełnieniem wniosku o rentę rodzinną, zapoznała się z informacją i pouczeniami w końcowej części formularza ZUS Rp-2 (k. 4 akt sprawy) – zatem znana jej była treść pouczenia w punkcie 14, w którym jest mowa o sytuacji, w której dochodzi do zmniejszenia renty w przypadku osiągnięcia przychodu w konkretnej wysokości.

Sąd Okręgowy w całej rozciągłości podziela stanowisko zaprezentowane w postępowaniu przez pozwany organ rentowy, jako w pełni zasadne i zasługujące na uwzględnienie.

Skoro bowiem wnioskodawczyni została prawidłowo pouczona o konsekwencji zaistnienia sytuacji, w których przyznane mu świadczenie podlegało zmniejszeniu (tj. w przyznanej kwocie przynajmniej w pewnym zakresie było nienależne), to niewątpliwie za prawidłowe należało uznać ustalenie pozwanego organu rentowego, który wykazał, iż do przekroczenia górnej kwoty przychodu w wypadku A. Z. doszło od maja do grudnia 2013 r. (tj. za cały okres, w którym otrzymywała ona w 2013 r. rentę rodzinną po zmarłym mężu). Uzyskany zatem przez ubezpieczoną przychód (k. 41 akt rentowych) uzasadniał zmniejszenie wypłacanego świadczenia emerytalnego o kwotę 8.371,20 zł (jako różnicę pomiędzy uzyskanym przychodem w kwocie 28.951,40 zł a kwotą graniczną ustaloną dla spornego okresu na 20.580,20 zł) – co nie nastąpiło (świadczenie nie było bowiem zawieszane ani zmniejszane). Zatem w tym zakresie świadczenie wypłacone skarżącej było nienależne i podlega zwrotowi na rzecz organu, z ograniczeniem do kwoty maksymalnego zmniejszenia tj. 466,78 zł, pomnożonej przez ilość miesięcy pobierania świadczenia (maj–grudzień 2013 r., zatem 8) – tj. w zakresie kwoty 3.734,24 zł.

Jedynie na marginesie Sąd Okręgowy wskazuje, iż w ramach złożonego wniosku o rentę rodzinną z dnia 07 maja 2013 r. ubezpieczona w punkcie IV.1.8 formularza ZUS Rp-2 (u góry – k. 3 akt sprawy) w ogóle nie wypełniła tego pola – nie precyzując w żaden sposób, czy zamierza osiągać przychody czy też nie, a jeśli tak to czy przychody te powodować będą zawieszenie lub zmniejszenie renty. Tym samym pozwany nie miał żadnych podstaw do przyjęcia, iż ubezpieczona A. Z. takowe przychody przychodu wpływające na wysokość należnego świadczenia osiągać zamierza. Oświadczenie w tym przedmiocie ubezpieczona złożyła w organie rentowym dopiero po otrzymaniu zaskarżonej w niniejszym postępowaniu decyzji.

Sąd Okręgowy podzielił w całej rozciągłości ustalenia dokonane przez pozwany organ rentowy w powyższych wywodach (zaskarżona decyzja, odpowiedź pozwanego na odwołanie ubezpieczonego) i uczynił je podstawą swojego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, uznając je za prawidłowe. Trafnie bowiem pozwany wskazał, iż to na wnioskodawczyni spoczywał ciężar powiadomienia organu o osiąganym przychodzie i przedłożenia dowodów na okoliczność wysokości tychże przychodów.

Zgodnie zatem z wyliczeniami pozwanego, których ubezpieczona nie zakwestionowała na żadnym etapie postępowania, otrzymała ona nienależne kwoty tytułem świadczenia rentowego za okres od maja do grudnia 2013 r., odnośnie których, zgodnie z przepisami, pozwany organ rentowy miał prawo domagać się zwrotu. Tym samym żądanie zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, skierowane przez pozwanego pod adresem ubezpieczonej, należało uznać za zasadne na podstawie przedstawionych wyliczeń – zaś wydaną w tym zakresie, a zaskarżoną w niniejszym postępowaniu, decyzję za prawidłową, wobec faktu braku kwestionowania dokonanych w niej wyliczeń, w tym kwoty żądanej przez pozwanego.

Zaskarżona w niniejszym postępowaniu decyzja pozwanego, jest w ocenie Sądu Okręgowego prawidłowa, biorąc pod uwagę brzmienie § 6 ust. 1 rozporządzenia, wskazującego, iż ustalenie, czy dochód emeryta lub rencisty uzasadniał wypłatę świadczeń w pełnej wysokości, ich zmniejszenie albo zawieszenie, następuje po upływie roku kalendarzowego na podstawie zawiadomienia zakładu pracy i emeryta lub rencisty, o których mowa w § 5. Bez wątpienia wspomniana decyzja pozwanego w całości oparta jest na dokumentach ubezpieczonego oraz jego pracodawców w spornym okresie, co w zestawieniu z prawidłowymi jej wyliczeniami nie daje podstaw do skutecznego jej kwestionowania.

W ocenie Sądu Okręgowego, brak jest zatem przyczyn dla uznania uwzględnienia odwołania ubezpieczonej A. Z., jako że zaskarżona przez nią w niniejszym postępowaniu decyzja pozwanego organu rentowego odpowiada prawu, opiera się na niekwestionowanym przez ubezpieczoną rozliczeniu świadczeń rentowych przypadających za 2013 r. i w swojej treści przywołuje prawidłowy wynik rozliczenia tychże świadczeń, wiążący się z obowiązkiem zwrotu pozwanemu tytułem nienależnego świadczenia prawidłowo wskazanych kwot.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oraz powołanych wyżej przepisów, Sąd Okręgowy oddalił odwołanie wnioskodawczyni A. Z. od zaskarżonej decyzji pozwanego organu rentowego z dnia 21 maja 2014 r., nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia.

SSR del. Ewa Piotrowska