Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Zabrocka

Protokolant: st. Sekr. Alina Bastuba

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2014 r. w Gdańsku

sprawy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przy udziale zainteresowanych : (...) Spółka z o.o. w G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o wymiar składek w stosunku do O. S.

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 21 grudnia 2011 r. nr (...)-783

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od wnioskodawcy na rzecz pozwanego kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

/ na oryginale właściwy podpis/

Sygnatura akt VII U 1284/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 grudnia 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, że dla ubezpieczonej O. S. zatrudnionej u płatnika składek (...) Sp. z o. o., ul. (...), (...)-(...) G. na umowę o pracę, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wynosi:

Okres	Ubezpieczenia emerytalne i rentowe	Ubezpieczenia chorobowe	Ubezpieczenia wypadkowe	Ubezpieczenia zdrowotne
06-2008	2751,00zł	2751,00zł	2751,00zł	2.373,83 zł
07-2008	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.438,55 zł
08-2008	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.438,55 zł
09-2008	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.438,55zł
10-2008	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	2.826,86 zł.
11-2008	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	2.826,86 zł.
12-2008	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	2.826,86 zł.
01-2009	3.577,50 zł	3.577,50 zł	3.577,50 zł	3.087,03 zł
02-2009	3.376,50 zł	3.376,50 zł	3.376,50 zł	2.913,58 zł
03-2009	3.539,50 zł	3.539,50 zł	3.539,50 zł	3.297,75 zł
04- 2009	3 693,00 zł	3 693,00 zł	3 693,00 zł	3.186,68 zł
05-2009	3 693,00 zł	3 693,00 zł	3 693,00 zł	3.186,68 zł
06-2009	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.560,22 zł
07-2009	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.560,22 zł
09-2009	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.560,22 zł
10-2009	3.150,86 zł.	3.150,86 zł.	3.150,86 zł.	2.718,88zł
11-2009	3.440,00 zł	3.440,00 zł	3.440,00 zł	2.968,38 zł
12-2009	3.025,00 zł	3.025,00 zł	3.025,00 zł	2.610,27 zł
01-2010	3.214,00zł	3.214,00zł	3.214,00zł	2.773,36 zł
02-2010	2.979,33 zł	2.979,33 zł	2.979,33 zł	2.687,07
03-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
04-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
05-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
06-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
08-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
09-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
10-2010	2.641,00 zł.	2.641,00 zł.	2.641,00 zł.	2.627,88 zł.
11-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
12-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że w toku czynności kontrolnych

przeprowadzonych przez Wydział Kontroli Płatników Składek ZUS O/G. u płatników składek: (...) Sp. z o. o. oraz (...) Sp. z o. o. stwierdzono, że O. S. w okresie od 06-2008r. do 07-2009r., od 09.2009r. do 06.2010r. i od 08.2010r. do 12.2010r. uzyskała przychód z tytułu wykonania pracy w ramach zawartej z (...) Sp. z o. o. umowy cywilnoprawnej - zlecenia na rzecz płatnika składek (...) Sp. z o. o, z którym jednocześnie pozostawała w stosunku pracy. Miesięczny przychód nie został wliczony do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przez (...) Sp. z o. o z tytułu stosunku pracy.

Organ rentowy wskazał na treść art. 8 ust 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205 poz. 1585 z późn. zm.), art. 18 ust.1 i 1a, art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 81 ust. 1 i ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych za środków publicznych (Dz. U. z 27.09.2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.).

Nadto, organ rentowy powołał się na stanowisko Sądu Najwyższego, który uchwałą z dnia 02.09.2009 r. (sygn. akt II UZP 6/09) określił zasady ustalania podmiotu pełniącego funkcję płatnika składek za osoby, o których mowa w art.8 ust 2a ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych tj. uznanie za podmiot pełniący funkcję płatnika pracodawcy, czyli podmiotu na rzecz którego praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona.

Dalej, organ rentowy wskazał, że w dniu 01.06.2007 r. (...) Sp. z o. o jako zleceniodawca zawarła umowę nr (...) z firmą (...) Sp. z o. o. w G. jako zleceniobiorcą. Zgodnie z § 1 punkt 1 w/w umowy zleceniodawca (...) Sp. z o. o zleca wykonanie przez zleceniobiorcę prac obejmujących działania w zakresie projektowania, usług montersko-spawalniczych. W dniu zawarcia umowy zleceniobiorca spółka (...) sp. z o.o. zatrudniała tylko jednego pracownika w osobie prezesa A. M.. W kontrolowanym okresie (2008r.-2010r.) liczba ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o pracę kształtowała się w granicach od jednego do czterech osób. W celu realizacji postanowień kontraktu (...) sp. z o.o. zatrudniła pracowników (...) Sp. z o. o. zawierając z nimi umowy cywilnoprawne - umowy zlecenia w tym z O. S. . Pełnomocnik płatnika składek (...) sp. z o.o. J. A. zeznał do protokołu przesłuchania, że powodem zatrudnienia pracowników (...) Sp. z o. o. był fakt, że jako jedyni posiadają kwalifikacje do realizacji takiej umowy. Przedłożona w trakcie kontroli (...) sp. z o.o. dokumentacja taka jak: rejestry sprzedaży, raporty kasowe za lata 2008-2010 świadczy o tym, że jedynym kontrahentem, dla którego nastąpiła sprzedaż usług był (...) Sp. z o. o.

Organ rentowy stwierdził także, że płatnik nie złożył zgodnie z art. 41 ust. 7b pkt. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych wymaganych dokumentów korygujących i tym samym nie doprowadził do stanu zgodności z protokołem kontroli.

(...) Sp. z o.o. w G. wniosła odwołanie od powyższej decyzji, zaskarżając ją w całości, żądając jej zmiany poprzez ustalenie prawidłowej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zasądzenia na rzecz wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Wnioskodawca zarzucił rażące naruszenie:

1. art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2009 r., nr 205 poz. 1585 z późn. zm.) (dalej: u.s.u.s.) poprzez jego błędne zastosowanie do przedmiotowego stanu faktycznego;

2. art. 7 k.p.a. poprzez niepodjęcie przez organ wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli;

3. art. 8 k.p.a. poprzez prowadzenie postępowania w sposób niebudzący zaufania jego uczestników do władzy publicznej;

4. art. 9 k.p.a. poprzez nieinformowanie wnioskodawcy będącego stroną postępowania w sposób należyty i wyczerpujący o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie jego praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania;

5. art. 10 § 1 k.p.a. poprzez niezapewnienie wnioskodawcy jako stronie postępowania czynnego udziału w każdym jego stadium;

6. art. 12 k.p.a. poprzez niedziałanie w sprawie w sposób wnikliwy;

7. art. 75 § 1 k.p.a. poprzez niedopuszczenie jako dowodu wszystkiego, co mogło przyczynić się do wyjaśnienia sprawy;

8. art. 77 § 1 k.p.a. poprzez to, iż organ nie zebrał i nie rozpatrzył w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego;

9. art. 78 § 1 k.p.a. poprzez nieuwzględnienie zgłoszonego przez stronę żądania przeprowadzenia dowodu mającego znaczenie dla sprawy;

10. art. 80 k.p.a. poprzez niedokonanie oceny, czy dana okoliczność została udowodniona na podstawie całokształtu materiału dowodowego;

W pkt I uzasadnienia apelacji odwołujący się wskazał, że nieuprawnione jest stanowisko organu rentowego jakoby ubezpieczony w rzeczywistości w ramach umowy zlecenia zawartej ze spółką (...) Sp. z o. o. świadczył pracę na rzecz swojego pracodawcy - spółki (...) Sp. z o.o.

Odwołujący się wskazał, iż jakkolwiek obie spółki wiązała umowa o współpracy, nie konsultowały one nigdy ze sobą faktu nawiązywania współpracy z pracownikami wnioskodawcy przez (...) Sp. z o. o. Co więcej, w łączącej wnioskodawcę ze spółką (...) Sp. z o. o. umowie zawarto zastrzeżenie, iż: „Zleceniobiorca [ (...) Sp. z o. o.] oświadcza, iż realizując Umowę, dochowa w stosunku do zleceniodawcy [ (...) Sp. z o.o.] bezwzględnej lojalności, a w szczególności powstrzyma się od zatrudniania w swoim przedsiębiorstwie, zarówno w formie umowy o pracę jak również w oparciu o umowę cywilnoprawną, pracowników zleceniobiorcy." Według wnioskodawcy cytowany wyżej zapis w sposób jednoznaczny wyraża wolę wnioskodawcy w przedmiotowym zakresie oraz potwierdza, iż kontrolowana nie posiadała żadnej wiedzy o zlecaniu prac jej pracownikom przez spółkę (...) Sp. z o. o.. Wnioskodawca wskazał, że nawet jeśli w badanym przez pozwanego czasie (...) Sp. z o. o. miała tylko jednego kontrahenta taki stan rzeczy musiał zapewne wynikać z ograniczeń natury ekonomicznej wynikających ze zmniejszenia koniunktury na produkty wytwarzane przez tę spółkę. Fakt ten nie może w żadnym razie rodzić negatywnych konsekwencji dla wnioskodawcy, który nie tylko nie wiedział (i nie musiał wiedzieć), iż jest on jedynym odbiorcą usług świadczonych przez spółkę (...) Sp. z o. o. ale również iż jego pracownicy zawierali umowy zlecenia z tą spółką.

Po drugie, jak wskazał odwołujący się - przedmiotowy stan faktyczny tj. okoliczności i sposób wykonywania umowy zlecenia przez ubezpieczonego wykluczają przypisanie im charakteru pracy na rzecz pracodawcy.

Dalej, odwołujący się wskazał, że z orzecznictwa Sądu Najwyższego (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010 r. I UK 259/09 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r., 11 UZP 6/09) wynika, iż za faktyczne świadczenie pracy na rzecz pracodawcy można uznać takie wykonywanie pracy w ramach umowy zlecenia, które odbywa się w miejscu wykonywania pracy w ramach umowy o pracę. Ponadto, pracodawca musi być odbiorcą tych prac.

Z powyższego – według wnioskodawcy - wynika, iż świadczenie pracy na rzecz pracodawcy musi mieć charakter bezpośredni zarówno pod względem rezultatu tej pracy, jak i miejsca jej wykonywania.

Zdaniem odwołującego się, w przedmiotowej sprawie nie można uznać, iż ubezpieczony faktycznie wykonywał pracę na rzecz pracodawcy. Świadczy o tym przede wszystkim to, iż miejsce świadczenia usług wykonywanych na rzecz (...) Sp. z o. o. oraz miejsce pracy wykonywanej na rzecz wnioskodawcy nie były tożsame. W toku kontroli pozwany w żadnym zakresie nie udokumentował innych okoliczności w ww. kwestii. Oparciem dla tego twierdzenia są następujące fakty:

a.  zlecając wykonywanie pewnych prac na terenach postoczniowych spółka (...) Sp. z o. o. nie korzystała z terenu, na którym znajdowało się miejsce pracy należące do wnioskodawcy, lecz wynajmowała własne, odrębne miejsce,

b.  ubezpieczony musiał pracować pod nadzorem osób z (...) Sp. z o. o. lub współpracujących z (...) Sp. z o. o. w żadnym razie nie był on nadzorowany przez wnioskodawcę lub osoby z nim współpracujące,

c.  ubezpieczony wykonując umowę zlecenia na rzecz (...) Sp. z o. o. nie korzystał z urządzeń, maszyn i narzędzi należący do wnioskodawcy;

Ponadto – jak wskazał odwołujący się - w przedmiotowej sprawie wnioskodawca nie był bezpośrednim odbiorcą prac wykonywanych przez ubezpieczonego na rzecz (...) Sp. z o. o. Zdaniem odwołującego się, pozwany nie był w stanie wskazać, ani tym bardziej wykazać, jakie prace były wykonywane przez ubezpieczonego bezpośrednio na rzecz wnioskodawcy, odwołał się jedynie do treści umów, które mają charakter formalny i nie świadczą jeszcze o faktycznym wykonywaniu danych prac, który to element jest niezbędny dla zrealizowania przesłanek z art. 8 ust. 2a u.s.u.s.

Odwołujący się zwrócił również uwagę, że ustalenia kontrolne pozwanego świadczą o wykroczeniu poza tezy orzecznictwa Sądu Najwyższego (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010 r. I UK 259/09 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r., II UZP 6/09) wynika z niego bowiem, iż za faktyczne świadczenie pracy na rzecz pracodawcy można uznać takie wykonywanie pracy w ramach umowy zlecenia, które odbywa się w miejscu wykonywania pracy w ramach umowy o pracę. Ponadto, pracodawca musi być odbiorcą tych prac, tak więc musi być świadomy wykonywania pracy przez jego pracowników w ramach umowy zlecenia. Według odwołującego się w przedmiotowym stanie faktycznym wnioskodawca nie miał świadomości, że jego pracownicy świadczą pracę w ramach umowy zlecenia na rzecz (...) sp. z o.o. (przed taką ewentualnością wnioskodawca zabezpieczył się stosownymi zapisami umownymi w umowie z dnia 01.06.2007 z późn. zm.). Ponadto, wnioskodawca – jak wskazał - po powzięciu wiedzy o naruszeniu postanowień ww. umowy przez (...) sp. z o.o. zakazujących wykorzystywania przez (...) sp. z o.o. pracowników (...) sp. z o.o., podjął działania zmierzające do wyjaśnienia tej sytuacji.

Według odwołującego się organ rentowy wydając skarżoną decyzję w oparciu o tezę m.in. wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010 r. I UK 259/09 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r., II UZP 6/09) naruszył również podstawowe zasady regulujące profesjonalny obrót gospodarczy m.in. poprzez:

1) Nieuprawnione przeniesienie ryzyka w związku z prowadzoną działalności gospodarczą z (...) sp. z o.o. na wnioskodawcę,

2) Naruszenie niezależność dwóch odrębnych podmiotów gospodarczych w obrocie prawnym,

3) Pominięcie faktu, iż wnioskodawca dochował należytej staranności w stosunkach zobowiązaniowych z (...) sp. z o.o. poprzez wprowadzenie klauzuli lojalności wiążącej (...) sp. z o.o..

W pkt II uzasadnienia odwołania wnioskodawca podniósł argumentację dotyczącą naruszenia przez organ rentowy szeregu przepisów procedury administracyjnej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ rentowy podtrzymał stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji oraz wskazał na następujące okoliczności:

W toku czynności kontrolnych ujawniono, iż wskazane Spółki podjęły ścisłą współpracę w zakresie prac projektowych oraz usług spawalniczych na podstawie umowy o współpracy z dnia 01 czerwca 2007r. Jednocześnie, kontrola u płatnika (...) Sp. z o. o. wykazała, iż (...) Sp z o.o. w G. jest jedynym kontrahentem firmy. Dokumentacja księgowa w sposób niepodważalny wskazuje, iż jedyny dochód jaki osiągała firma (...) Sp. z o. o. pochodzi z realizacji zleceń na rzecz (...). Co więcej firma (...) Sp. z o. o. nie posiadała w okresie realizacji umowy jakichkolwiek innych zleceń, nie posiadała własnego zaplecza pozwalającego na realizację tego typu zleceń, jak tez nie zatrudniała pracowników, którzy mogliby takie prace wykonywać. W chwili podpisywania umowy o współpracę jedynym pracownikiem firmy (...) Sp. z o. o. był jej Prezes Zarządu Pan A. M., natomiast w okresie przeprowadzania kontroli, Spółka zatrudniała zaledwie 4 pracowników, głównie do obsługi biurowej. Ujawniono natomiast, iż w ramach realizacji umowy o współpracę z (...), płatnik (...) Sp. z o. o. zawarł umowy zlecenia z grupą 150 osób, które były w czasie realizacji zleceń pracownikami Spółki (...). W toku kontroli u płatnika ABC FORMAT zabezpieczono część umów zlecenia oraz przesłuchano dostępne osoby ubezpieczone. Zabezpieczono również dokumentację księgową firmy. Pełnomocnik płatnika - J. A. oświadczył, iż przyjęty mechanizm działania wynika z faktu, iż jedynie pracownicy Spółki (...) są należycie przeszkoleni do pracy z konstrukcjami aluminiowymi. Płatnik rzekomo przyjmował od ubezpieczonych ustne oświadczenie, iż podlegają ubezpieczeniom społecznym z tytułu innego zatrudnienia i nie chcą dodatkowego dobrowolnego ubezpieczenia. Stąd z tytułu wykonywanych umów zlecenia zostali zgłoszeni wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Dalej organ rentowy stwierdził, że w świetle przytoczonych podstaw prawnych, w szczególności przepisu art. 8 ust. 2 powołanej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, pracownicy Spółki (...), wykonujący w okresie zatrudnienia jednoczesne zlecenia na rzecz Spółki (...), w istocie świadczą pracę na rzecz swojego pracodawcy. Wyłączność współpracy obu podmiotów oraz zatrudnianie w formie zlecenia pracowników Spółki (...) wskazuje, iż część składnika wynagrodzenia pracowników została niejako wyniesiona poza obszar obowiązku składkowego. Sztuczne wytworzenie dodatkowego tytułu ubezpieczenia spowodowało uszczuplenie należności składkowych. Zdaniem organu rentowego, w okolicznościach sprawy trudno znaleźć racjonalne uzasadnienie dla zlecania wykonywania poszczególnych czynności poza Stocznię (...), w sytuacji gdy zlecenia te i tak są realizowane przez pracowników tejże stoczni. Brak tu jakichkolwiek przesłanek ekonomicznych, poza rzeczonym zaniżeniem zobowiązań składkowych. Inne aspekty przyjętego mechanizmu działania pozostają poza właściwością i zakresem działania pozwanego.

Postanowieniem z dnia 10 lipca 2012r. Sąd wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanych (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.. (k. 22 akt sprawy)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 01 czerwca 2007 r., pomiędzy (...) Sp. z o.o. z siedziba w G. a (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. została zawarta umowa, której przedmiotem było wykonanie przez zleceniobiorcę [ (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G.] prac, do których należą m.in.: a) prace projektowe, b) usługi montersko-spawalnicze. Szczegółowy zakres prac przewidzianych do wykonania w ramach umowy, został częściowo zawarty w Załączniku nr 1 do umowy. Jednocześnie wskazano, że usługi związane z realizacją przedmiotowego zlecenia będą świadczone w miejscu i czasie odpowiednim do należytego wykonania świadczonych usług przez zleceniobiorcę.

Załącznik nr 1 do umowy wskazywał szczegółowy zakres prac będących przedmiotem niniejszej umowy:

1. prace projektowe w zakresie nietypowym i nie wykonywanym przez biuro konstrukcyjne zleceniodawcy.

2. montaż i demontaż rusztowań w zakresie obsługi zleceń lądowych w sferze budownictwa mieszkaniowego.

3. prace spawalnicze w zakresie nietypowych konstrukcji stalowych.

4. prace monterskie w zakresie nietypowych konstrukcji stalowych.

5. montaż konstrukcji wielkogabarytowych

6. spawanie podwodne.

Załącznik nr 2 zawierał oświadczenie zleceniobiorcy, zgodnie z którym:

1. Zleceniobiorca oświadcza, iż realizując Umowę, dochowa w stosunku do Zleceniodawcy bezwzględnej lojalności, a w szczególności powstrzyma się od zatrudniania w swoim przedsiębiorstwie, zarówno w formie umowy o pracę, jak również w oparciu o umowę cywilnoprawną, pracowników Zleceniodawcy.

2. Zobowiązanie Zleceniobiorcy, o którym mowa w ust. 1. dotyczy również prób werbowania pracowników Zleceniodawcy, jak również nakłaniania ich do rozwiązania umowy o pracę ze Zleceniodawcą.

3. Powierzenie przez Zleceniobiorcę czynności, o których mowa w ust. 1-2. osobom trzecim, będzie traktowane jak naruszenie przez niego postanowień niniejszego oświadczenia.

4. Za każdy udowodniony przypadek naruszenia obowiązków o których mowa w ust. 1-3. Zleceniobiorca zapłaci Zleceniodawcy karę umowną w wysokości 10.000 PLN.

Dowód: umowa k. 41-43 akt sprawy,; załącznik nr 1 do umowy k. 44 akt sprawy, załącznik nr 2 k. 45 akt sprawy,

O. S. była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia w na podstawie umowy o pracę u płatnika (...) Sp. z o.o. w okresie od dnia 19 lutego 2007 r. Początkowo zatrudniona była w charakterze sekretarki w pełnym wymiarze czasu pracy , następnie od dnia 21 sierpnia 2008r. kierownika zakupów materiałów produkcyjnych i kierownika grupy magazynowej, także w pełnym wymiarze czasu pracy , od dnia 29 kwietnia 2009r. na tym samym stanowisku w wymiarze 4/5 etatu , od 1 października 2009r. na stanowisku kierownika sekretariatu w wymiarze 4/5 etatu , a od 1 września 2011r. na tym samym stanowisku w wymiarze pełnego etatu .

Jako pracownik sekretariatu wykonywała prace biurowe, zajmowała się dystrybucją poczty, wykonywała obowiązki recepcyjne. Jako kierownik zaopatrzenia zajmowała się zakupem materiałów produkcyjnych , ich wyceną i nadzorem nad pracownikami magazynowymi i narzędziowni . Jako kierownik sekretariatu wykonywała prace takie jak pracownik sekretariatu oraz nadzorowała pracę pracowników sekretariatu.

Jednocześnie, w okresach od 06-2008r. do 07-2009r., od 09 . 2009r. do 06.2010r. i od 08.2010r. do 12.2010r. wykonywała umowy zlecenia na rzecz płatnika (...) Sp. z o. o., za które otrzymywała wynagrodzenie. Firma ta posiadała biuro w G. na ul. (...) .

O. S. wszystkie prace zlecone przez (...) Sp. z o. o. wykonywała na tym samym terenie , gdzie wykonywała pracę dla swojego pracodawcy firmy (...) tj. w G. na ul. (...) .

Dla firmy (...) zainteresowana wykonywała drobne prace biurowe, wysyłała pocztę, a także przygotowywała wycenę materiałów .

O. S. nie miała wyznaczonego miejsca pracy ani godzin pracy . Nikt nie nadzorował jej pracy . Nie podpisywała listy obecności. Wynagrodzenie wypłacane było przez prezesa A. M. „do ręki”, czasem na konto .

Dowód: akta ubezpieczeniowe – nienumerowane kart -druk (...) , umowa zlecenia , listy plac

akta sprawy –k. 182 akta osobowe cz B –k. 1 , 9 , 12 umowy o pracę, porozumienia zmieniające k. 15, 16, 18, umowy o pracę k. 22, 24 , 29, 37 , porozumienia zmieniające - k. 30 , 32 , kserokopie umów zlecenia k. 198-199, zeznania O. S. k. 210-211, 213 protokół

Decyzją z dnia 21 grudnia 2011r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. – po przeprowadzeniu kontroli (...) Sp. z o. o. w G. i (...) Sp z o.o. w G. - stwierdził, że dla ubezpieczonej O. S. zatrudnionej u płatnika składek (...) Sp. z o. o., ul. (...), (...)-(...) G. na umowę o pracę, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wynosi:

Okres	Ubezpieczenia emerytalne i rentowe	Ubezpieczenia chorobowe	Ubezpieczenia wypadkowe	Ubezpieczenia zdrowotne
06-2008	2751,00zł	2751,00zł	2751,00zł	2.373,83 zł
07-2008	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.438,55 zł
08-2008	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.438,55 zł
09-2008	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.826,00 zł	2.438,55zł
10-2008	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	2.826,86 zł.
11-2008	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	2.826,86 zł.
12-2008	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	3.276,00 zł.	2.826,86 zł.
01-2009	3.577,50 zł	3.577,50 zł	3.577,50 zł	3.087,03 zł
02-2009	3.376,50 zł	3.376,50 zł	3.376,50 zł	2.913,58 zł
03-2009	3.539,50 zł	3.539,50 zł	3.539,50 zł	3.297,75 zł
04- 2009	3 693,00 zł	3 693,00 zł	3 693,00 zł	3.186,68 zł
05-2009	3 693,00 zł	3 693,00 zł	3 693,00 zł	3.186,68 zł
06-2009	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.560,22 zł
07-2009	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.560,22 zł
09-2009	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.967,00 zł	2.560,22 zł
10-2009	3.150,86 zł.	3.150,86 zł.	3.150,86 zł.	2.718,88zł
11-2009	3.440,00 zł	3.440,00 zł	3.440,00 zł	2.968,38 zł
12-2009	3.025,00 zł	3.025,00 zł	3.025,00 zł	2.610,27 zł
01-2010	3.214,00zł	3.214,00zł	3.214,00zł	2.773,36 zł
02-2010	2.979,33 zł	2.979,33 zł	2.979,33 zł	2.687,07
03-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
04-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
05-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
06-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
08-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
09-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
10-2010	2.641,00 zł.	2.641,00 zł.	2.641,00 zł.	2.627,88 zł.
11-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.
12-2010	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	3.146,00 zł.	2.714,68 zł.

Dowód: akta ubezpieczeniowe –nienumerowane karty : protokół kontroli (...) Sp. z o.o. w G., protokół kontroli (...) Sp z o.o. w G., decyzja z dnia 21.12.2011r

(...) spółka z o.o. przesłała zainteresowanej O. S. świadectwo pracy z daty 31 grudnia 2010r. stwierdzające zatrudnienie w okresie od 1.01.2008 r. do 31. 12.2010r. w wymiarze pełnego etatu .

W dniu 7 lutego 2014 r. przez tą samą spółkę wystawione zostało kolejne świadectwo pracy , stwierdzające zatrudnienie na stanowisku koordynatora w wymiarze 1/3 etatu w okresie 1.05.2008r. – 31.10.2010r.

Oba „świadectwa „ podpisane zostały przez tą samą osobę - M. R. .

Dowód: akta sprawy k. 135 –koperta , kserokopia świadectwa pracy z dowodem nadania , k. 200 i 208 świadectwa pracy

O. S. , z tytułu pracy na rzecz (...) Sp. z o. o. została zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego.

Do ubezpieczeń społecznych została zgłoszona wyłącznie z tytułu zatrudnienia w (...) Spółka z o.o.

Dowód : k. 167 169 – wydruki z konta ubezpieczonej

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stan faktyczny w sprawie Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zawartych w aktach sprawy, w tym w aktach przedłożony przez organ rentowy co do postępowania kontrolnego w sprawie (...) Sp. z o. o. w G. i (...) Sp z o.o. w G..

Sąd Okręgowy zważył, że dokumenty te i kserokopie dokumentów nie były kwestionowane przez żadną ze stron co do ich prawdziwości i rzetelności. Także i Sąd nie znalazł podstaw by nie dać im wiary. Brak także podstaw do podważenia wiarygodności dokumentów z akt osobowych zainteresowanej za okres jej zatrudnienia w skarżącej spółce.

Zeznaniom zainteresowanej O. S. Sąd dał wiarę jedynie w części , która znalazła odzwierciedlenie w ustalonym stanie faktycznym . Ocenę tych zeznań Sąd rozszerzy w dalszej części uzasadnienia.

W świetle dokonanych ustaleń odwołanie uznał Sąd za nieuzasadnione.

Na wstępie wskazać należy , iż odwołujący kwestionując zaskarżoną decyzję przywołał szereg zarzutów , wskazując między innymi na naruszenie szeregu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Te zarzuty nie mogły odnieść skutku.

W postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zastosowanie znajdują przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a nie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. W związku z tym nie ma możliwości badania w świetle przepisów tego kodeksu prawidłowości wydanej przez organ rentowy decyzji. Naruszenie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stanowi przesłanki wzruszenia decyzji przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, więc także w tym aspekcie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego nie są przez ten sąd stosowane. Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego i kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania, pozostaje poza przedmiotem tego postępowania. W związku z tym jest oczywiste, że wśród przewidzianych w art. 477 ⁹ § 3, 477 ¹⁰ § 2 i art. 477 ¹⁴ k.p.c. sposobów rozpoznania odwołania przez sąd nie przewidziano stwierdzania nieważności decyzji organu rentowego, nawet przy odpowiednim stosowaniu art. 180 § l k.p.a.

Sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego (por. uchwały Sądu Najwyższego z 21 listopada 1980r., III CZP 43/80, OSNCP 1981 nr 8, póz. 142, z 27 listopada 1984r., III CZP 70/84, OSNCP 1985 nr 8, póz. 108 oraz z 21 września 1984r., III CZP 53/84, OSNCP 1985 nr 5-6, póz. 65), jako przedmiotu odwołania. Stwierdzenie takiej wady następuje jednak tylko dla celów postępowania cywilnego i ze skutkami dla tego tylko postępowania. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w postanowieniu z 28 maja 2002r., II UKN 356/01, OSNP 2004/3/52 przychylając się do stwierdzenia, iż postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej jest samodzielnym postępowaniem administracyjnym ograniczającym się do ustalenia, czy decyzja dotknięta jest jedną z wad wymienionych w art. 156 § 1 pkt 1-7 k.p.a. Rozstrzygnięcie kończące to postępowanie następuje w drodze decyzji (art. 158 § 1 k.p.a.) podejmowanej przez organ administracji publicznej ( art. 156 § 1 k.p.a.), toteż orzekanie w tej kwestii przez sąd powszechny byłoby naruszeniem kompetencji właściwego organu administracji publicznej.

Nie przedstawił skarżący także dowodów świadczących przeciwko tezie pozwanego , że zainteresowana w ramach zawartych z (...) Sp. z o. o. w G. umów zlecenia wykonywała pracę na rzecz swojego pracodawcy, tj. (...) Sp. z o.o. w G.. W tej mierze bowiem skarżący przedstawił zarzuty rażącego naruszenia prawa materialnego , bez wykazania ich zasadności .

Z dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych ubezpieczonej O. S. wynika , że zakres prac wykonywanych w ramach umowy zlecenia był tożsamy z zakresem jaki wykonywała na rzecz swojego pracodawcy, a sama zainteresowana przesłuchiwana na okoliczność zakresu obowiązków wykonywanych na rzecz ABC Format poza ogólnikami nie podała nic konkretnego, zasłaniając się w tej mierze niepamięcią .

Argumentów przeciwko stanowisku pozwanego starała się dostarczyć zainteresowana (...) Sp. z o. o. w G. twierdząc, że z O. S. miał ją łączyć stosunek pracy zawarty , według ostatecznych twierdzeń, w oparciu o ugodę pozasądową z grudnia 2012r., złożoną do akt sprawy w dniu 3 marca 2014r. (k. 2002 akt sprawy ) .

W tej mierze , po pierwsze Sąd Okręgowy nie dał wiary co do sekwencji zdarzeń polegających na złożeniu w dniu 17.12.2012r. przez zainteresowaną O. S. wniosku o zawarcie umowy o pracę, a następnie podpisanie ugody co tego stosunku w dniu 21 grudniu 2012r. , po wtóre w łączącym zainteresowanych stosunku prawnym trudno dopatrzeć się cech stosunku pracy .

Co do pierwszej kwestii.

W ocenie Sądu , brak wykazania , że w istocie wolą stron umów zlecenia było zawarcie umowy o pracę i że w ostateczności doszło do tego z oddolnej inicjatywy zainteresowanej ,a nie na skutek działań zainteresowanej ABC Format mających na celu , jak słusznie podnosił pozwany , wykreowanie sytuacji, która odciąży od zobowiązań składkowych płatnika (...) Spółka z o.o. , od którego zainteresowana spółka jest ściśle uzależniona , nie posiadając własnego majątku , a posiadając zaległości z tytułu nieopłaconych składek na kwotę ponad 600.000 zł.

Te działania , w ocenie Sądu Okręgowego , mogą być efektem po pierwsze, ugód sądowych jakie zostały zawarte przed Sądem Rejonowym Gdańsk Południe w Gdańsku z rzeczywistej inicjatywy 6 pracowników, po wtóre , niezaskarżonych przez pozwanego rozstrzygnięć Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 27 lutego 2013r. w sprawach (VII U 1342/12 i VII U 1163/12 ) dotyczących zainteresowanych S. W. i C. J. , którzy taką ugodę sądową zawarli.

W tym miejscu Sąd podkreśla, że nie ma oczywiście co do zasady znaczenia , czy strony wykreowały stosunek pracy w drodze ugody sadowej , czy pozasądowej, ale ma to znaczenie dla celów dowodach .

W przedmiotowej sprawie brak jest racjonalnych przyczyn , dla których zainteresowany nie wskazywał na fakt zawarcia w dniu 21 grudniu 2012r. ugody pozasądowej kreującej stosunek pracy ,aż do marca 2014r.

W nadesłanym Sądowi piśmie z dnia 24 maja 2013r. pełnomocnik procesowy zainteresowanej Spółki i jednocześnie osoba podpisana pod „ugodą „ wskazał na instrukcję podpisaną przez Prezesa Zainteresowanej Spółki zawierającą wytyczne co do sposobu postępowania w sprawach roszczeń pracowników wykonujących pracę na umowę zlecenia o uznanie łączącego strony stosunku prawnego za stosunek pracy.

Z kolei przy piśmie z dnia 20 sierpnia 2013r. zainteresowana ABC Format przesłała jedynie świadectwo pracy datowane na 31 grudnia 2010r. , także podpisane przez pełnomocnika procesowego zainteresowanej Spółki , chociaż w tej dacie nie posiadał on umocowania do takich działań ( pełnomocnictwo opatrzone jest datą 13 grudnia 2011r. ) , a przynajmniej ich nie przedstawił.

Dokument ten stwierdzał zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy i poza tym wymiarem zatrudnienia zawierał tylko okresie czasu trwania domniemanego stosunku pracy.

Trudno przy tym mówić o pomyłce w dacie , skoro analogiczne „świadectwa „ , takiej samej treści przedstawione zostały nie tylko w tej , ale wielu innych sprawach, jakie zawisły przed tutejszym Sądem . Zresztą także treść tego świadectwa różni się znacząco od drugiego , wydanego w lutym bieżącego roku.

W żadnym momencie zainteresowana (...) Sp. z o. o. w G. nie wskazywała na zawarcie pisemnej ugody z zainteresowaną O. S. . Podawała jedynie sygnatury 6 spraw sądowych , w których w istocie doszło do zawarcia takiej ugody. Żadna z tych spraw nie dotyczyła zainteresowanej O. S..

Brak danych , kiedy zainteresowanej zostało przesłane świadectwo z daty 31.12.2010r. Sama zainteresowana zeznała w dniu 5 marca 2014r. , że było to „latem ubiegłego roku „. Tak więc pomimo rzekomego zawarcia ugody w grudniu 2012r. świadectwo pracy z nieprawdziwą datą wystawienia wysłane zostało dopiero latem 2013r.

Następnie złożone zostaje kolejne świadectwo pracy z dnia 7 lutego 2014r. mające już wypełnione wszystkie rubryki, jednakże jego treść nie została Sądowi wyjaśniona.

Na pewno zaś nie jest ona wynikiem rzekomej ugody z grudnia 2012r. , bo w treści ugody brak jest odpowiednich postanowień. Brak w niej określenia wymiaru zatrudnienia, stanowiska, trybu rozwiązania stosunku pracy . Zainteresowana O. S. także nie wyjaśniła Sądowi tych kwestii. Pamiętała tylko , że zawarła ugodę i że ktoś, nie pamiętała kto, zgłosił się do niej z gotowym dokumentem , który podpisała i nic poza tym. W szczególności nie pamiętała czy prowadziła w tej kwestii jakieś rozmowy. Nie wnosiła o sprostowanie pierwszego ze świadectw pracy , choć , jak zeznała , „na jego widok nastąpił wybuch śmiechu” (k. 211). W świetle treści wypowiedzi O. S. , trudno uznać jej zeznania co do zawarcia ugody kreującej stosunek pracy za wiarygodne. Niemalże zupełny brak pamięci co do tej kwestii jest tym bardziej dziwny , że z faktu zawarcia umowy o pracę wynikają określone konsekwencje , dla pracownika korzystniejsze niż te , związane z umową zlecenia . Tymczasem zainteresowana nie pamiętała prawie nic, chociaż w świetle rzekomej ugody pozostawała w stosunku pracy z (...) Spółka z o.o. w G. przez okres 2 lat i 6 miesięcy.

W tych okolicznościach trafne jest stanowisko pozwanego , iż zainteresowana (...) Sp. z o. o. w G. generuje dokumenty by uwiarygodnić swoje stanowisko odnośnie związania z zainteresowaną stosunkiem pracy.

To stanowisko zainteresowanej (...) Sp. z o. o. w G. nie może ostać się i z innych przyczyn .

Zgodnie z art. 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Do cech stosunku pracy należą: dobrowolność zobowiązania, osobisty charakter świadczenia pracy przez pracownika, odpłatność świadczeń, podporządkowanie pracownika pracodawcy wyrażające się zwłaszcza w możliwości wydawania pracownikowi poleceń dotyczących pracy, ponoszenie ryzyka gospodarczego, produkcyjnego i osobowego przez pracodawcę, ciągłość świadczenia pracy. Tak więc wśród cech odróżniających stosunek pracy od innych, podobnych stosunków zobowiązaniowych – jest świadczenie pracy pod kierownictwem pracodawcy oraz ponoszenie ryzyka gospodarczego, produkcyjnego, osobowego i socjalnego przez pracodawcę.

Dla stwierdzenia więc, że strony łączył stosunek pracy wskazuje się na takie elementy, jak: określony czas pracy i miejsce wykonywania czynności, podpisywanie listy obecności (wyrok OSPiUS w Łodzi z dnia 25 listopada 1975 r., I P 848/75, Służba Pracownicza 1976 nr 4, s. 38); podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy oraz obowiązek przestrzegania norm pracy (wyrok z dnia 27 lutego 1979 r., II URN 19/79, Nowe Prawo 1981 nr 6, s. 82); obowiązek wykonywania poleceń przełożonych (wyrok z dnia 11 kwietnia 1997 r., I PKN 89/97, OSNAPiUS 1998/2/35); wykonywanie pracy zmianowej i stała dyspozycyjność (wyrok z dnia 11 września 1997 r., II UKN 232/97, OSNAPiUS 1998/13/407); dokładne określenie miejsca i czasu realizacji powierzonego zadania oraz ich wykonywanie pod nadzorem kierownika (wyrok z dnia 22 grudnia 1998 r., I PKN 517/98, OSNAPiUS 2000/4/138).

W przypadku zainteresowanych (...) Sp. z o. o. w G., w świetle treści zeznań zainteresowanej (wiarygodnych w tym zakresie ) występuje brak podporządkowania . Brak w istocie wyznaczonego miejsca pracy , czasu pracy . To zainteresowana sama decydowała , gdzie pracę wykona . Także czas nie był narzucony. Nie było żadnego nadzoru. Sprowadzało się to do tego , że dostała coś do wysyłki w zamkniętych kopertach lub coś bliżej nieokreślonego do skopiowania , lub polecenie wyceny bliżej nieokreślonych materiałów produkcyjnych na podstawie katalogów, folderów. Nikt nie sprawdzał prawidłowości wykonania tej pracy .

Trudno więc uznać, że treść tego stosunku prawnego wyczerpywała treść stosunku pracy z uwagi na ewidentny brak podporządkowania .

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Przepis ten rozszerza pojęcie pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych poza sferę stosunku pracy. Rozszerzenie to dotyczy dwóch sytuacji. Pierwszą jest wykonywanie pracy na podstawie jednej z wymienionych umów prawa cywilnego, przez osobę, która umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy. Drugą, jest wykonywanie pracy na podstawie jednej z tych umów przez osobę, która umowę taką zawarła z osobą trzecią, jednakże w jej ramach wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Przesłanką decydującą o uznaniu takiej osoby za pracownika w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest to, że - będąc pracownikiem związanym stosunkiem pracy z danym pracodawcą - jednocześnie świadczy na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, zawartej z nim lub inną osobą. W konsekwencji, nawet, gdy osoba ta (pracownik) zawarła umowę zlecenia z osobą trzecią, to pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy (uzyskuje on rezultaty jej pracy). Można też wskazać, że art. 8 ust. 2a dotyczy z reguły takiej pracy wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej na rzecz pracodawcy, która mogłaby być świadczona przez jej wykonawcę w ramach stosunku pracy z tym pracodawcą, z tym, że musiałby on wówczas przestrzegać przepisów o godzinach nadliczbowych, powierzeniu pracownikowi do wykonywania pracy innej niż umówiona (art. 42 § 4 k.p.) i innych ograniczeń i obciążeń wynikających z przepisów prawa pracy.

W ocenie Sadu Okręgowego ustalony w sprawie stan faktyczny wskazuje, że zainteresowana O. S. w ramach zawartych z (...) Sp. z o. o. w G. umów zlecenia wykonywała pracę na rzecz swojego pracodawcy, tj. (...) Sp. z o.o. w G..

Podstawowym skutkiem uznania osoby wskazanej w art. 8 ust. 2a za pracownika, jest objęcie jej obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym tak, jak pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). W związku z tym osoba ta podlega obowiązkowi zgłoszenia do wymienionych ubezpieczeń społecznych. Obowiązek ten obciąża płatnika składek (art. 36 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Jest on także zobowiązany obliczać, rozliczać i przekazywać składki co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 17 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Ponadto, płatnicy składek w stosunku do pracownika, obliczają części składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe finansowane przez ubezpieczonych i po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonych przekazują do Zakładu (art. 17 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a i e ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych za środków publicznych (Dz. U. z 27.09.2008 r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.) stanowi, że obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają: osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są: pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia lub osobami z nimi współpracującymi. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego uważa się za spełniony po zgłoszeniu osoby podlegającej temu obowiązkowi do Funduszu zgodnie z przepisami art. 74-76 oraz opłaceniu składki w terminie i na zasadach określonych w ustawie. (art. 67 ust 1 wskazanej ustawy). Art. 81 ust. 1 i ust. 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych za środków publicznych stanowi, że do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a, d-i i pkt 3 i 11, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

Problem, kto jest płatnikiem składek w stosunku do osoby wykonującej pracę na rzecz pracodawcy w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią został rozstrzygnięty przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 2 września 2009 r. w sprawie II UZP 6/09 (OSNP 2010/3-4/46, Prok.i Pr.-wkł. 2010/11/44, Biul.SN 2009/9/22, M.P.Pr. 2010/3/158-160). Zgodnie z treścią uchwały pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy. Poglądy zawarte w przedmiotowej uchwale znajdą wprost zastosowanie wobec osoby wykonującej pracę na rzecz pracodawcy w ramach umowy zlecenie zawartej z osobą trzecią.

W uzasadnieniu wskazanej powyżej uchwały Sąd Najwyższy stwierdził, że zważywszy, że w stosunku do pracownika płatnikiem składek jest pracodawca (art. 4 pkt 2 lit. a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), a art. 8 ust. 2a rozszerza pojęcie pracownika na jego dalszą aktywność w ramach umowy cywilnoprawnej, jeżeli w jej ramach świadczy on pracę na rzecz swojego pracodawcy, naturalne i zgodne z wykładnią literalną tego przepisu jest uznanie, że także w zakresie tej sfery aktywności należy go uznać na potrzeby ubezpieczeń społecznych za pracownika tego właśnie pracodawcy. Za taką wykładnią przemawia także art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, według którego, w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Z przepisu tego wynika logicznie, że płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej jedynie "uwzględnia się" w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy.

Gdy umowa cywilnoprawna została zawarta z innym podmiotem (osobą trzecią), lecz praca w jej ramach jest wykonywana na rzecz pracodawcy obowiązki płatnika powinny obciążać podmiot, na rzecz którego praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona, i który w związku z tym uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń i obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy. Należy też wziąć pod uwagę, że wskazanej w art. 18 ust. 1a operacji uwzględnienia w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy przychodu uzyskiwanego z tytułu umowy cywilnoprawnej nie jest w stanie wykonać osoba trzecia, będąca zamawiającym (zlecającym) w umowie cywilnoprawnej zawartej z pracownikiem. Teoretycznie może ona nawet nie wiedzieć, że zleceniobiorca (przyjmujący zamówienie) jest pracownikiem podmiotu, dla którego świadczy usługi (wykonuje dzieło) w ramach własnej umowy. Wobec tego należy przyjąć, że pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło (umowy zlecenie) zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy.

Należy także wziąć pod uwagę, że stosownie do art. 18 ust. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej jedynie "uwzględnia się" w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy.

W konsekwencji należy uznać, że odwołanie od zaskarżonej decyzji nie zasługuje na uwzględnienie, co na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w związku z przywołanymi przepisami uzasadnia oddalenie odwołanie.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł w pkt 2 wyroku kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik sporu, na podstawie art. 98 § 1 kpc, art. 99 kpc oraz art. 108 kpc oraz na podstawie § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349), uznając za zasadne przyznanie kwoty 60 zł, przy uwzględnieniu wkładu pracy pełnomocnika w przyczynienie się do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy .

SSO Elżbieta Zabrocka