Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2017r.

Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym

Przewodniczący: SSO Alicja Romanowska

Protokolant: sekr. sądowy Agnieszka Grądzik

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2017r. w Elblągu

na rozprawie sprawy

z odwołania I. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 23/08/2016 r. znak: SP2- (...)

o świadczenie przedemerytalne

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej I. P.

prawo do świadczenia przedemerytalnego od 6 lipca 2016r.

Sygn. akt IV U 1225/16

UZASADNIENIE

I. P. zakwestionowała decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w E. z dnia 23 sierpnia 2016r., znak SP2- (...), którą odmówiono jej prawa do świadczenia przedemerytalnego.

W uzasadnieniu odwołania skarżąca wskazała, że stosunek pracy skarżącej ustał w wyniku wypowiedzenia przez pracodawcę z przyczyn ekonomicznych, tj. likwidacja stanowiska pracy. Również w świadectwie pracy jako podstawę rozwiązania stosunku pracy wskazano art. 30 § 1 ust. 2 k.p., a zatem oświadczenie pracodawcy z zachowaniem okresu wypowiedzenia.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. wniósł o jego oddalenie. Pozwany powołując się na przepisy ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U.2013, poz. 170) wskazał, że skarżąca nie spełniła wszystkich przesłanek do świadczenia, gdyż stosunek pracy łączący ją z pracodawcą nie został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy, tj. z powodu likwidacji stanowiska pracy. Pozwany wskazał, że przeprowadzone postępowanie wyjaśniające wykazało, iż faktyczną przyczyną rozwiązania ze skarżącą stosunku pracy, była konieczność zatrudnienia innej osoby posiadającej odpowiednie kwalifikacje, pozwalające na rozszerzenie przez firmę sprzedaży kredytowej, których to kwalifikacji skarżąca nie posiadała. Nadto, z informacji płatnika składek nie wynika aby stanowisko sprzedawcy, na którym zatrudniona była skarżąca do dnia 31 grudnia 2015r., zostało – po rozwiązaniu z nią stosunku pracy – zlikwidowane.

Sąd ustalił, co następuje:

Wnioskodawczyni I. P. urodziła się w dniu (...), zatem w dniu (...) 2015r. ukończyła 57 lat.

Ostatni stosunek pracy skarżącej trwał od dnia 15 grudnia 2014r. do dnia 31 grudnia 2015r., kiedy to ubezpieczona była zatrudniona w Firmie Handlowo – Usługowej (...) spółka jawna M. S. (1) i M. S. (2) na stanowisku sprzedawcy. Spółka posiadała dwa punkty handlowe, jeden stanowił sklep meblowy, drugi zaś zajmował się sprzedażą produktów AGD, RTV, rowerów, skuterów oraz telefonów komórkowych. Współwłaścicielka firmy, M. S. (1), na stałe przebywała w drugim z tych punktów, zajmowała się obsługą sprzedaży kredytowej, obsługą administracyjną, rachunkami, jak również obsługą klientów. Drugi ze wspólników jedynie „z doskoku” pomagał w sprzedaży zarówno w jednym, jak i drugim punkcie. Właściciele firmy zatrudniali czterech pracowników, po dwóch w każdym punkcie oraz dwie uczennice na praktykach szkolnych.

Skarżąca nie znała wcześniej właścicieli firmy. O pracy dowiedziała się od znajomej, w okresie gdy była zarejestrowana w urzędzie pracy i nie miała już prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Skarżąca została zatrudniona w dniu 15 grudnia 2014r., na czas nieokreślony, w sklepie meblowym, gdzie oprócz niej pracowało dwóch mężczyzn. Do zadań skarżącej należała obsługa klientów, oferowanie towarów, sprzętu, pomoc przy dobieraniu obicia do mebli tapicerowanych, przedstawianie oferty zawartej w broszurach i folderach reklamowych. Czasami pomagała pozostałym pracownikom, którzy poza sprzedażą zajmowali się pracami typowo fizycznymi, tj. przyjmowaniem towaru, przenoszeniem mebli oraz ich składaniem i przygotowywaniem ekspozycji. Gdy któryś z klientów chciał kupić meble na raty, w celu sfinalizowania transakcji był odsyłany do drugiego punktu handlowego, gdzie obsługą sprzedaży kredytowej zajmowała się współwłaścicielka firmy.

Po upływie 6 miesięcy od momentu zatrudnienia skarżącej, wspólnicy spółki doszli do wniosku, że praca w sklepie meblowym nie jest odpowiednia dla kobiety, gdyż jest zbyt dużo dźwigania ciężarów. Nie zwolnili jednak skarżącej i dopiero w grudniu 2015r., gdy M. S. (1) zaczęła poważnie chorować, podjęli decyzję o przeorganizowaniu działalności. Wspólnicy zdecydowali, że w sklepie meblowym pozostaną dwaj wcześniej zatrudnieni mężczyźni a M. S. (2) będzie częściej pomagał im w pracy. Z kolei w sklepie z AGD i RTV zatrudniono osobę po studiach bankowych, która przejęła obowiązki M. S. (1), gdyż ta skoncentrowała się na leczeniu a nadto chciała już przejść na emeryturę. Skarżąca została wówczas poinformowana, że jej stanowisko pracy zostanie zlikwidowane. Nie zatrudniono nikogo innego na jej miejsce w sklepie meblowym.

Na dzień rozwiązania ostatniego stosunku pracy skarżąca legitymuje się okresem uprawniającym do emerytury wynoszącym łącznie 31 lat, 1 m-c i 11 dni.

Ubezpieczona została zarejestrowana jako bezrobotna z dniem 4 stycznia 2016r. Od tego też dnia pobierała zasiłek dla bezrobotnych. 180 dni pobierania tego zasiłku upłynęło z dniem 2 lipca 2016r. W powyższym okresie skarżąca nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

W dniu 5 lipca 2016r. złożyła pozwanemu wniosek o świadczenie przedemerytalne. Zaskarżoną decyzją z dnia 23 sierpnia 2016r. organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do świadczenia przedemerytalnego. Pozwany uznał bowiem, iż stosunek pracy z Firmą Handlowo – Usługową (...) sp. j. M. S. (1) i M. S. (2) nie został rozwiązany przez pracodawcę z przyczyn dotyczących zakładu pracy, lecz w związku z potrzebą zatrudnienia pracownika posiadającego odpowiednie kwalifikacje do nowych działań firmy.

(wyjaśnienia wnioskodawczyni e-protokół z dnia 7.02.2017r., nadto dowód: zeznania świadka M. S. e-protokół z dn.07.02.2017r. 00:08:13; wniosek k. 1-2, świadectwo pracy k. 7, umowa o pracę k. 8, zaświadczenie z PUP k. 9, wydruk stażu ubezpieczenia k. 16-17, decyzja k. 20 – plik III akt ZUS)

Sąd zważy, co następuje:

Odwołanie skarżącej zasługiwało na uwzględnienie.

Warunki przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego określone zostały w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. z 2013r. poz. 170 ze zmianami). Z mającego zastosowanie w rozpatrywanej sprawie art. 2 ust. 1 pkt 2 tej ustawy wynika, że prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn. Dalsze warunki uzyskania przedmiotowego prawa wynikają z art. 2 ust. 3 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych. Przepis ten stanowi, że świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Skarżąca bezspornie spełnia przesłanki stażowe oraz dotyczące wieku i okoliczności związanych z zarejestrowaniem jako osoba bezrobotna. Spór ograniczał się do tego, czy ostatni stosunek pracy skarżącej został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia. Trzeba wobec tego wskazać, że ustawa o promocji zatrudnienia w art. 2 ust. 1 pkt 29 ppkt b) przewiduje, iż gdy jest w niej mowa o przyczynach dotyczących zakładu pracy – oznacza to m.in. rozwiązanie stosunku pracy z powodu z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych (ppkt b).

Wskazać w tym miejscu należy, że jak wyjaśnił Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 lutego 2013r. (sygn. III AUa 1384/12), semantyka wyrażeń użytych w art. 2 ust. 1 pkt 29 ppkt b) ww. ustawy, tj. „z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych” nie jest w bezwzględny sposób podyktowana przez definicje legalne, a zajście jednej z tych przyczyn bada każdorazowo organ rentowy działając w konkretnej sprawie i decydując - w zależności od wyniku własnych wniosków - o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia przedemerytalnego. W żadnym razie znaczenie terminów „przyczyna ekonomiczna”, „przyczyna organizacyjna”, „przyczyna produkcyjna” oraz „przyczyna technologiczna” nie można rozumieć w oderwaniu od potocznego znaczenia tych wyrażeń. Nadawane im znaczenie w procesie stosowania prawa powinno być dokonywane w sposób zrozumiały i zgodny z zasobem wiedzy oraz doświadczenia przeciętnego obywatela, w prawidłowy sposób posługującego się językiem polskim. (…) Przyczyny ekonomiczne to takie przyczyny, nieodłącznie związane lub bezpośrednio wynikające z niedoboru środków finansowych na podstawową sferę działalności pracodawcy, które w prosty sposób prowadzą do ograniczenia zatrudnienia przy określonym rodzaju pracy poprzez likwidację stanowiska pracy.(…) Przyczynami organizacyjnymi można nazwać te przyczyny, których źródłem jest konieczność ukształtowania takiej struktury organizacyjnej zakładu pracy, która jako oczywiście uzasadniona przyniesie obiektywnie skutek w postaci poprawy jakości pracy, zwiększy jej wydajność nie powodując równocześnie nieproporcjonalnego zwiększenia nakładu pracy (A. K., W. M., M. W., Świadczenia emerytalne. Komentarz, C. H. Beck, 2008).

W toku całego postępowania pozwany utrzymywał, że rozwiązanie stosunku pracy skarżącej nie nastąpiło z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jak również, że nie doszło do likwidacji stanowiska pracy skarżącej z przyczyn ekonomicznych, a przemawiać miał za tym fakt, że po zwolnieniu skarżącej spółka zatrudniła kolejną osobę. Wydaje się, że pozwany nie wziął w ogóle pod uwagę przyczyn organizacyjnych, jako leżących u podstaw decyzji wspólników firmy (...) o rozwiązaniu ze skarżącą stosunku pracy. Tymczasem nie budziło wątpliwości Sądu, że to właśnie przyczyny organizacyjne stanowiły główny powód zwolnienia skarżącej. Oceniając okoliczności towarzyszące rozwiązaniu ze skarżącą stosunku nie można przede wszystkim zapominać, że firma (...) posiadała dwa punkty handlowe o różnych profilach sprzedaży. Tym samym podnoszona przez pozwanego okoliczność zatrudnienia przez spółkę – po zwolnieniu skarżącej - kolejnej osoby i w konsekwencji zatrudniania tej samej liczby pracowników jak w okresie gdy skarżąca pozostawała w zatrudnieniu, nie może stanowić podstawy dla uznania decyzji organu rentowego za prawidłową. Zważyć bowiem należy, że w sklepie meblowym de facto nie został zatrudniony nikt inny na miejsce skarżącej, zaś biorąc pod uwagę charakter pracy sprzedawcy w sklepie meblowym, który – poza samą czynności sprzedaży – jest zdecydowanie inny od czynności sprzedawcy w sklepie z AGD czy RTV, gdyż wiąże się przede wszystkim z ciężką pracą fizyczną, za logiczne należało uznać zeznania wspólniczki spółki (...), która wskazywała, że praca w sklepie meblowym okazała się jednak zbyt ciężka dla kobiety. Nie budzi wątpliwości Sądu, że praca kobiety na takim stanowisku będzie zdecydowanie mniej wydajna niż praca mężczyzny. Z kolei w punkcie zajmującym się sprzedażą RTV, AGD i telefonów zatrudniono nową osobę, lecz przejęła ona obowiązki M. S. (1), która z uwagi na stan zdrowia oraz przejście na emeryturę wycofała się czasowo z działalności. Drugi ze wspólników od tego czasu bardziej niż dotychczas zaangażował się w działalność firmy, wspomagając w większym zakresie pracowników sklepu meblowego. Tym samym, mimo iż spółka zatrudniła po zwolnieniu skarżącej kolejną osobę, to z całą pewnością nie można uznać, iż osoba ta zajęła miejsce skarżącej przejmując jej obowiązki, tym bardziej, że pracowała w drugim punkcie handlowym o innym profilu sprzedaży.

Należy również wskazać, że mimo iż spółka nie miała problemów z płynnością finansową, z czego zarzut czynił pozwany, to jednak z zeznań wskazanego wyżej świadka wynikało, że wspólnicy poszukiwali sposobu na zwiększenie obrotów spółki i uznali, że może się temu przysłużyć rozpowszechnienie sprzedaży ratalnej. To właśnie dlatego potrzebowali do pracy osoby posiadającej odpowiednie kwalifikacje, która bez problemu przejęłaby obowiązki M. S. (1).

W ocenie Sądu te wszystkie działalna spółki nie mogą być zakwalifikowane inaczej niż przyczyny organizacyjne wymuszające zlikwidowanie stanowiska pracy skarżącej. Spółka ukształtowała taką strukturę organizacyjna, która potencjalnie miała przynieść obiektywny skutek w postaci poprawy jakości pracy oraz dochodów firmy. Nie zasługuje zatem na uznanie stanowisko organu rentowego, że w świetle warunków ekonomicznych pracodawcy, rozwiązanie ze skarżącą stosunku pracy z uwagi na brak dalszej potrzeby jej zatrudniania, nie jest rozwiązaniem stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.

W konsekwencji Sąd doszedł do przekonania, że ubezpieczona spełnia wszystkie wymagane łącznie przesłanki przyznania jej wnioskowanego prawa, wobec czego zaskarżoną decyzję zmieniono na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. i przyznano skarżącej prawo do świadczenia przedemerytalnego począwszy od dnia 6 lipca 2016r, tj. od dnia następnego po dniu złożenia wniosku, a więc zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.