Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2014r.

Sąd Okręgowy w Elblągu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Tomasz Koronowski

Protokolant: st. sekr. sądowy Agnieszka Grądzik

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2014r. w Elblągu na rozprawie

sprawy z odwołania J. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 29 maja 2014r. znak: (...)

z udziałem zainteresowanego P. K.

o zwrot nienależnie pobranego świadczenia

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, iż skarżącej J. B. nie obciąża obowiązek zwrotu renty Z. K. za marzec 2014r.

Sygn. akt IV U 630/14

UZASADNIENIE

Skarżąca J. B. zakwestionowała decyzję pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 29 maja 2014r., znak (...) w przedmiocie zwrotu nienależnie wypłaconego świadczenia rentowego Z. K.. Skarżąca wyjaśniła, że rentę Z. K., z którym od 26 lat pozostawała w konkubinacie, odebrała od listonosza w dniu 19 marca 2014r. Później dowiedziała się, że Z. K. zmarł w szpitalu tego samego dnia. Skarżąca twierdziła, że była upoważniona do odbierania świadczeń i wszelkiej korespondencji, która przychodziła na adres jej zamieszkania. Otrzymane świadczenie przeznaczyła na wydatki związane z pogrzebem.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie. Pozwany powołał się na przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013r., poz. 1440 ze zmianami, dalej określanej jako „ustawa emerytalna”) i wyjaśnił, że jest nienależne świadczenie wypłacone osobie innej, niż wymieniona w decyzji organu rentowego, a taką osobą była skarżąca. Wobec śmierci Z. K., osoby uprawnione do niezrealizowanego świadczenia określa ustawa emerytalna. Decyzją z dnia 30 maja 2014r. znak (...) prawo do tego świadczenia przyznano synowi zmarłego P. K..

Postanowieniem z dnia 4 września 2014r. wezwano P. K. do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanego. Zainteresowany wniósł o oddalenie odwołania. Potwierdził, że jego ojciec i skarżąca żyli w wolnym związku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie decyzji z dnia 21 stycznia 2014r. znak (...) Z. K. był uprawniony do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 grudnia 2013r. W dniu 19 marca 2014r. zmarł. Do dnia śmierci jego miejsce zamieszkania było wspólne ze skarżącą, z którą pozostawał w konkubinacie. Świadczenie rentowe Z. K. pozwany wypłacał do 20. dnia miesiąca przekazem pocztowym. Rentę za marzec 2014r. listonosz doręczył skarżącej na adres domowy w dniu śmierci Z. K..

Z. K. miał jedno dziecko – zainteresowanego P. K.. Decyzją z dnia 30 maja 2014r. znak (...) organ rentowy przyznał zainteresowanemu prawo do niezrealizowanego świadczenia za marzec 2014r. Decyzja ta nie została doręczona skarżącej.

(bezsporne, ponadto decyzje k.72 i 100 akt rentowych)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie było uzasadnione.

Na wstępie należy zaznaczyć, że stan faktyczny sprawy był bezsporny, uczestnicy procesu różnili się jedynie w ocenie prawnej.

Trzeba wobec tego wyjaśnić, że śmierć osoby uprawnionej do emerytury powoduje ustanie prawa do świadczenia, co wynika z art. 101 pkt 2 ustawy emerytalnej, przy czym zgodnie z art. 136a tej ustawy wstrzymanie wypłaty świadczenia następuje od miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym rencista zmarł.

Jak wynika z art. 130 ust. 2 ustawy emerytalnej, w braku wniosku o wypłatę świadczeń na rachunek płatniczy lub inny instrument płatniczy, organ rentowy wypłaca świadczenie osobom uprawnionym za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczenia świadczeń, w rozpatrywanej sprawie za pośrednictwem (...) S.A. Zgodnie z kolei z art. 37 ust. 1, ust. 2 pkt 3 i ust. 5 ustawy z dnia 23 listopada 2012r. Prawo pocztowe (Dz.U. z 2012r. poz. 1529), kwotę pieniężną określoną w przekazie pocztowym doręcza się adresatowi pod adresem wskazanym na przekazie, przy czym kwota określona w przekazie pocztowym, jeżeli nie jest nadana na poste restante, może być także wypłacona ze skutkiem doręczenia m.in. pod adresem wskazanym na przekazie pocztowym osobie pełnoletniej zamieszkałej razem z adresatem, jeżeli adresat nie złożył w placówce pocztowej zastrzeżenia w zakresie doręczenia przekazu pocztowego.

W niniejszej sprawie nie twierdzi się, a tym bardziej nie wykazuje, aby Z. K. składał zastrzeżenie dotyczące niedoręczania skarżącej kwot z przekazów pocztowych. Wobec tego wypłata przekazu pocztowego, dokonana w trybie art. 37 ust. 2 pkt 3 Prawa pocztowego do rąk skarżącej, jako dorosłemu domownikowi Z. K., skoro nastąpiła nie później, niż w dniu śmierci Z. K., odniosła skutek taki sam, jakby została wypłacona bezpośrednio uprawnionemu.

W przypadku skutecznie dokonanej wypłaty świadczenia za miesiąc, w którym rencista zmarł, jedynie świadczenia wypłacone za miesiące przypadające po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć świadczeniobiorcy, mogłyby mieć charakter świadczeń wypłaconych nienależnie, o których stanowi art. 138 ust. 3 ustawy emerytalnej. Takich nienależnych wypłat świadczenia w rozpatrywanej sprawie nie było. Wypłacając rentę za marzec 2014r. w sposób, jaki przewiduje ustawa, tj. przekazem pocztowym doręczonym osobie pełnoletniej wspólnie zamieszkałej z adresatem, organ rentowy nie wypłacił ich osobie innej niż wskazana w jego decyzji. Tymczasem świadczenie za nienależnie pobrane w rozumieniu art. 138 ust. 1 w związku z ust. 3 ze skutkiem obowiązku jego zwrotu można uznać jedynie w sytuacji, gdy organ wypłacił je osobie innej. Warto zaznaczyć, że zbliżony pogląd, choć w nieco innym stanie faktycznym, został wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 maja 2013r. w sprawie III AUa 1707/12.

Mając powyższe na uwadze Sąd, stosownie do art. 477 ¹⁴§2 kpc, zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że skarżącej nie obciąża obowiązek zwrotu renty Z. K. za marzec 2014r.