Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 18 kwietnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Elblągu I Wydział Cywilny

w składzie

Przewodniczący: SSO Teresa Zawistowska

Sędziowie: SO Ewa Pietraszewska ( spr. )

SO Krzysztof Nowaczyński

po rozpoznaniu w dniu18 kwietnia 2013r. w E.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku M. J.

z udziałem W. W., Z. W., S. W., H. W.

o zniesienie współwłasności

na skutek zażaleń wnioskodawczyni i uczestników W. W. i H. W.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Iławie

z dnia 27 listopada 2012r., sygn. akt I Ns 652/11

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie i w miejsce kwoty 5681,15 zł ( pięć tysięcy sześćset osiemdziesiąt jeden złotych piętnaście groszy) przyznać biegłemu M. P. tytułem wynagrodzenia za sporządzenie pisemnej opinii kwotę 2860,22 zł ( dwa tysiące osiemset sześćdziesiąt złotych dwadzieścia dwa grosze ),

2.  oddalić zażalenia w pozostałym zakresie

Sygn. akt I Cz 135/13

UZASADNIENIE

W zaskarżonym postanowieniu Sąd Rejonowy w I. przyznał biegłemu sądowemu z zakresu budownictwa M. P.wynagrodzenie za sporządzenie w dniu 30.10.2012r. opinii w sprawie I Ns 652/11 w wysokości 5.681,15 zł oraz przyznał biegłemu zwrot wydatków w kwocie 188,89 zł.

W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd I instancji wskazał, że wysokość wynagrodzenia za wykonaną pracę przy sporządzaniu opinii określa się mając na uwadze wymagane do tego kwalifikacje, konieczny po temu czas i nakład pracy. Nadto, rachunek złożony przez biegłego jest zgodny ze stawkami przewidzianymi w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych. Uznano także za zasadny wniosek biegłego o zastosowanie zwyżki w wysokości 50% stawki godzinowej – z uwagi na złożoność opinii i kwalifikacje biegłego. Biegły nadto poniósł i udokumentował wydatki związane ze sporządzeniem opinii, co uzasadniało także wydanie postanowienia o ich zwrocie.

Z rozstrzygnięciem tym nie zgodziła się wnioskodawczyni M. J. i uczestnicy W. W. i H. W..

W zażaleniu od powyższego postanowienia wnioskodawczyni zarzuciła naruszenie art. 89 ustawy z dnia 28.01.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – poprzez przyznanie biegłemu wynagrodzenia znacznie przekraczającego jego nakład pracy i wydatki.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wnioskodawczyni wskazała, że w niniejszej sprawie biegły wydawał już wcześniejsze opinie, zatem był zaznajomiony z materią sprawy, a co więcej – teza opinii sformułowana przez sąd nie budziła wątpliwości i dotyczyła tylko kilku okoliczności. Biegły ponadto bazował na wydanych przez siebie wcześniejszych opiniach – na str. 5 opinii biegły proponuje taki podział nieruchomości, jak w opinii uzupełniającej z dnia 27.07.2011r. oraz na str. 3 opinii biegły powołuje szkice opracowane dla potrzeb opinii z dnia 12.03.2009r. Zaznaczono także, że wizja poprzedzająca wydanie opinii została przeprowadzona przez biegłego w dniu 29.10.2012r., natomiast sama opinia wydana została już w dniu 30.10.2012r., co potwierdza – zdaniem żalącej – fakt, iż czas oraz nakład pracy biegłego potrzebny do sporządzenia przedmiotowej opinii nie były znacząco duże.

W konsekwencji żaląca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i obniżenie przyznanego biegłemu wynagrodzenia w kwocie 600,00 zł, stosownie do poniesionego nakładu pracy oraz o zasądzenie do uczestników na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uczestnicy zaś w swoim zażaleniu żądali obniżenia przyznanego biegłemu wynagrodzenia do kwoty 2.000 zł. Wskazali bowiem, że ich zdaniem biegły rażąco zawyżył żądane wynagrodzenie, gdyż pominął okoliczność, iż opinia z dnia 30.10.2012r. była już trzecią opinią, którąś wykonywał biegły P.w niniejszej sprawie oraz w sprawie(...)Sądu Okręgowego w E., przez co dużo wcześniej znał doskonale położenie przedmiotowej nieruchomości, jej parametry i stan techniczny i co powodowało, że nie było potrzebne ponowne opisywanie w opinii samej nieruchomości i jej położenia. Powielanie tych czynności doprowadziło także do nadmiernego rozbudowania opinii o okoliczności doskonale znane już stronom i biegłemu z poprzednich opinii oraz do wykazania nadmiernej ilości godzin koniecznych do jej sporządzenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenia zasługiwały na uwzględnienie częściowo. Sąd Okręgowy podziela bowiem stanowisko skarżących co do zarzutu zawyżenia przez biegłego żądanego i przyznanego zaskarżonym postanowieniem wynagrodzenia w aspekcie faktycznego realnego czasu poświęconego wykonaniu opinii i nakładu pracy biegłego.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 89 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę ustala sąd, uwzględniając wymagane kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii czas i nakład pracy, a wysokość wydatków na podstawie złożonego rachunku. Ponadto według orzeczenia Sądu Najwyższego z 13 października 1988r. ( IV PZ 66/88 - Biul. SN 1988, nr 10, s. 11 ), przy ustalaniu wysokości należnego biegłemu wynagrodzenia decydujące znaczenie ma nie ilość rzeczywiście wykorzystanego przez biegłego czasu, lecz ilość czasu niezbędnego do prawidłowego opracowania opinii przez specjalistę, dysponującego niezbędnymi wiadomościami w danej dziedzinie. Konieczne jest zachowanie stosownych proporcji przy przyznawaniu biegłym wynagrodzenia w związku z opiniami składanymi w podobnych sprawach ( por. również orzeczenie Sądu Najwyższego z 10 maja 1973r., I PZ 25/73 , OSNCP 1973, nr 10, poz. 184 ).

Zdaniem Sądu Okręgowego, przedłożona przez biegłego karta pracy, zawierająca zestawienie czynności i liczby godzin, jest nieadekwatna do ilości czasu niezbędnego do sporządzenia przedmiotowej opinii.

W karcie pracy biegły wskazał bowiem, że sporządzenie opinii zajęło mu łącznie 101 godzin, przy czym na wstępne zapoznanie się z tematem opinii i detalami przeznaczono 1 godzinę, na zebranie niezbędnych danych o cenach nieruchomości budynkowych i lokalowych, danych o aktualnych cenach w budownictwie, sprawdzenie aktualnych przepisów potrzebne były 4 godziny, czynności w postaci oględzin, badań, pomiarów, wykonania zdjęć datowanych na 29 października 2012r. wymagały 2 godzin, szczegółowa analiza zebranych danych oraz nowych dokumentów zawartych w aktach sprawy – 6 godzin, opracowanie opinii zasadniczej wraz z uzasadnieniem, wyliczeniami, weryfikacja wyliczeń wraz z opracowaniem załączników do opinii ( rysunki , tabele ) – kolejne 88 godzin.

Sąd Okręgowy przyjął jednak, że czas niezbędny biegłemu na wydanie przedmiotowej opinii to 58 godzin. Wątpliwości budzi bowiem ostatnia pozycja ujęta w karcie pracy biegłego. Zdaniem Sądu odwoławczego, biegły poświęcił na opracowanie niniejszej opinii nie więcej, niż 40 godzin pracy. Trafnie podnosi się w zażaleniach, że biegły - sporządzając swoją opinię z dnia 30 października 2012r. - bazował na treści opinii, które zostały sporządzone przez niego już wcześniej, w tym na opinii z dnia 22 sierpnia 2011r. oraz z dnia 12 marca 2009r. Powyższe wyraźnie wynika z porównania treści tych opinii, w których zauważyć można tożsame fragmenty tekstu. Co istotne, sporządzając tą opinię biegły był już zaznajomiony z materią sprawy, co musiało mieć wpływ na czas pracy postaci jego skrócenia. Oczywistym jest bowiem, że opracowując kolejną opinię w danej sprawie biegły nie analizuje omawianych zagadnień od podstaw, ale opiera się na wiedzy, którą zdobył w tej sprawie już wcześniej. Podkreślić też należy, że znaczna część załączników do opinii to zdjęcia, których wykonanie i dołączenie z pewnością nie pochłonęło zbyt wiele czasu.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy uznał, że w sumie 58 godzin to czas w zupełności wystarczający na przygotowanie i opracowanie przedmiotowej opinii, a przedstawione w karcie pracy biegłego dane – jak zasadnie zauważyli skarżący – przedstawiają zawyżone wartości. Przyjmując tak ustalony czas, jako relatywnie niezbędny dla wykonania przedmiotowej opinii i uznając zażalenia w tym zakresie za zasadne, obniżono należne biegłemu wynagrodzenie za sporządzenie opinii w przedmiotowej sprawie do kwoty 2860,22 zł ( [( 13 h x 31,86 ) + ( 40 h x 47,78)] x 23% ).

W tym miejscu należy zauważyć, że zgodnie z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 marca 1975r. w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym, w razie złożonego charakteru problemu będącego przedmiotem opinii, wynagrodzenie określone w ust. 2 § 2 może być na wniosek zainteresowanego podwyższone w granicach do 50% stawki, jeżeli biegły ma dyplom ukończenia studiów wyższych lub dyplom mistrzowski oraz pełni funkcję biegłego sądowego nie krócej, niż jedną kadencję lub rzeczoznawcy przez okres co najmniej pięciu lat.

W ocenie Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie podwyższenie wynagrodzenia biegłego za sporządzenie opinii z dnia 30.10.2012r. było uzasadnione. Biegły sądowy ma wyższe wykształcenie i sprawuje funkcję biegłego sądowego nie krócej, niż jedną kadencję. O potrzebie zwiększenia wynagrodzenia na podstawie § 2 ust. 3 w/w rozporządzenia winien decydować złożony charakter problemu będącego przedmiotem opinii. W przedmiotowej sprawie nie sposób nie zauważyć, że opinia z dnia 30.10.2012r. mimo tego, że jest niejako kontynuacją wcześniej sporządzonych przez tego samego opinii, co uprawnia Sąd II instancji do przyjęcie poglądu, iż podstawowy i złożony problem dotyczący koncepcji zniesienia współwłasności został już niejako rozpoznany przez biegłego przy okazji wydawania wcześniejszych opinii, to zachowała ona jednak swój złożony charakter z uwagi na konieczność uwzględnienia w projekcie zniesienia współwłasności także prac adaptacyjnych wykonalnych na cele mieszkaniowe w budynku gospodarczym i garażu. Zwiększenie więc o 50% wynagrodzenia biegłego za sporządzenie opinii z dnia 30.10.2012r. powinno więc mieć miejsce, skoro złożoność problemu będącego przedmiotem tej opinii nadal występuje.

Wbrew stanowisku skarżących, w całości na uwzględnienie zasługiwał natomiast wniosek biegłego o przyznanie kosztów podróży samochodem z miejsca jego zamieszkania ( E. ) do miejsca wykonania czynności ( I. ). Zgodnie bowiem art. 89 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i z § 13. 1. Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 marca 1975r. w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym, biegłym ( jednostkom organizacyjnym wymienionym w § 7 i 8 ) niezależnie od wynagrodzenia za wykonaną pracę przysługuje zwrot kosztów zużytych materiałów oraz innych wydatków niezbędnych do wydania opinii. Sam zaś koszt podróży wyliczony przez biegłego odpowiada normie § 2 pkt 1 b rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 roku w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów nie będących własnością pracodawcy ( Dz. U. Nr 27 poz. 271 ze zm. ), na podstawie którego maksymalna wysokość stawki za 1 km przebiegu samochodu osobowego o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm ³ wynosi 0,8358 zł.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy w pkt 1 na podstawie art. 386 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie i obniżył przyznaną biegłemu tytułem wynagrodzenia za sporządzenie pisemnej opinii kwotę 5681,15 zł - do kwoty 2860,22 zł.

W pozostałej części zażalenie podlegało oddaleniu jako niezasadne na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., co też znalazło swoje odbicie w treści pkt 2.