Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2021 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XIV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Sądu Rejonowego Marta Owsianny

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2021 r. w Bydgoszczy, na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa P. 1 Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w K.

przeciwko M. K.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz kwotę 3 600 zł (trzy tysiące sześćset złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

Sygn. akt XIV C 1703/20

UZASADNIENIE

Powód – P. 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w K. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. K. kwoty 35 252,73 zł z umownymi odsetkami maksymalnymi za opóźnienie oraz o zwrot kosztów procesu według norm przepisanych.

Z uzasadnienia pozwu wynikało, że na podstawie umowy nr (...) zawartej w dniu 15 października 2012 r. (...) im. (...) w G. udzielił pozwanemu pożyczki. Na skutek nie uregulowania rat pożyczki w terminie doszło do wypowiedzenia umowy a roszczenie w dniu 18 lipca 2015 r. stało się wymagalne. Następnie toczyło się postępowanie. Powód nabył wierzytelność na podstawie umowy cesji. o zawezwanie do próby ugodowej na podstawie wniosku z dnia 16 czerwca 2018 r., co przerwało bieg przedawnienia. Na dochodzoną przez powoda kwotę składała się należność główna w kwocie 25 223,16 zł i odsetki w wysokości 10 029,57 zł.

Nakazem zapłaty z dnia 13 lutego 2020 r. Referendarz Sądowy uwzględnił pozew w całości.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany zarzucił, że powód nie wykazał, aby przysługiwała mu wierzytelność dochodzona pozwem ani jej wysokości, nie udowodnił legitymacji czynnej, gdyż nie wykazał umocowania osób zawierających umowę przelewu wierzytelności i aneksu do reprezentowania stron tych czynności, nadużycia prawa podmiotowego poprzez zgłoszenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej w sytuacji, gdy celem strony powodowej nie było zawarcie ugody i zarzut przedawnienia.

Zarządzeniem z dnia 06 października 2020 r. sprawa na podstawie art. 15 zzs1 pkt 2 i 15 zzs2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U.2020.374) została skierowana na posiedzenie niejawne.

Ustosunkowując się do sprzeciwu pozwanych powód podtrzymał powództwo w całości.

S ąd ustalił, co następuje:

Pozwany zwarł ze Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową im. F. S. w G. umowę pożyczki kwoty 37 600 zł, która powinna być spłacona w 60 miesięcznych ratach po 907 zł płatnych do 10 dnia każdego miesiąca.

D. ód: Regulamin udzielania kredytów i pożyczek (...) k. 46-49, uchwała Zarządu (...) w sprawie wysokości oprocentowania k. 50-51, statut (...) k. 110-113, rozliczenie zadłużenia k. 114-115, harmonogram spłaty k. 116, tabela opłat i prowizji k. 117-120regulamin IKS k. 154-157.

Pozwany nie spłacał rat pożyczki w terminie. Był w związku z tym wzywany przez pożyczkodawcę do zapłaty. W dniu 25 marca 2015 r. pozwany złożył wniosek o renegocjacje umowy polegającą na obniżeniu rat do 200 zł, ale strony nie doszły do porozumienia. Pożyczkodawca wypowiedział następnie umowę. Pozwany został wezwany do zapłaty pismem z dnia 18 lipca 2019 r.

D. ód: zestawienie operacji z rachunku płatniczego IKS+ k. 38-43, ostateczne wezwanie do zapłaty z dowodem doręczenia k. 52-53v, wypowiedzenie umowy z dowodem doręczenia k. 54-55v, zestawienie spłat k. 56-57, wezwania do zapłaty k.121-131, wniosek o renegocjację k. 158-158v

W dniu 31 sierpnia 2015 r. pożyczkobiorca złożył pozew w elektronicznym postepowaniu upominawczym przeciwko pozwanemu o zapłatę z tytułu udzielonej pożyczki. Postępowanie umorzono na skutek nieuzupełnienia braków pozwu po przekazaniu sprawy według właściwości ogólnej pozwanego na mocy postanowienia z dnia 23 czerwca 2016 r.

D. ód: dokumenty w aktach sprawy I C882/16.

W dniu 15 czerwca 2018 r. powód złożył do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. Powód nie stawił się na posiedzenie wyznaczone w celu zawarcia ugody w dniu 03 sierpnia 2018 r. Na posiedzenie stawił się pozwany.

D. ód: wniosek k. 44, zawiadomienie k. 45 dokumenty w aktach sprawy I Co 193/18.

W dniu 27 lutego 2018 r. doszło do zawarcia umowy cesji pomiędzy pożyczkodawcą a powodem, na mocy której na powoda przeszła wierzytelność z umowy pożyczki.

D. ód: umowa przelewu wierzytelności k. 8-12, aneks z dnia 27 lutego 2018 r. k. 13-15, dokumenty potwierdzające umocowanie osób podpisujących umowę i aneks k. 16-37.

S ąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów prywatnych złożonych przez stronę powodową oraz dekunków urzędowych znajdujących się w aktach spraw I C 882/16 i I Co 193/18 , którym w całości dął wiarę.

Skoro powód jest następcą prawnym pożyczkodawcy to zasadność zgłaszanych przez niego roszczeń należao oceniać przez pryzmat przepisów kodeksu cywilnego regulujących zagadnienie umowy pożyczki. Sensem tej umowy jest, według art. 720 k.c., przeniesienie przez pożyczkodawcę własności określonej sumy pieniężnej na rzecz pożyczkobiorcy przy jednoczesnym zobowiązaniu się przez pożyczkobiorcę, iż w określonym terminie zwróci tę samą ilość pieniędzy pożyczkodawcy. Do zwyczajowych postanowień takich umów należy ponadto umieszczenie odpowiedniego oprocentowania kwoty pożyczki jako swoistego wynagrodzenia dla pożyczkodawcy za udzielenie środków pieniężnych. W przypadku zatem gdy pożyczkobiorca nie wywiązuje się ze swego zobowiązania pożyczkodawca może żądać nie tylko zwrotu niespłaconej pożyczki, ale także odsetek umownych, w tym odsetek za opóźnienie.

Zgodnie z art. 6 k.c. obowiązkiem procesowym powoda było wykazania nie tylko faktu zawarcia umowy ale także wysokości dochodzonego roszczenia, w szczególności wysokości oprocentowania, opłat i prowizji. Powód nie złożył dokumentu umowy pożyczki co uniemożliwiało zapoznanie się z jej zapisami i ustalenie powyższych okoliczności. W ocenie Sądu niebyło możliwe zastąpienie powyższego dowodu złożeniem wydruków z rachunku płatniczego Iks, regulaminów udzielania pożyczek, tabeli opłat i prowizji, obowiązujących w okresie udzielani pożyczki, ani harmonogramu spłaty. Były to bowiem dokumenty wytworzone wyłącznie przez powoda, bez podpisu pozwanego. Co prawda pozwany nie kwestionował, że umowę pożyczki zawarł, skoro wnosił o jej restrukturyzację, jednak odnośnie długu pozwanego Sad mógł przyjąć tylko taki stan rzeczy jaki wynikał z podpisanego przez pozwanego wniosku o restruktuyryzację, a z treści tego dokumentu wywieść można jedynie, ze pozwanych chciał obniżyć wysokości raty do 200 zł. W tym kontekście zarzut niewykazania w szczególności wysokości roszczenia należało uwzględnić.

Przyczyna oddalenia powództwa był jednak w głównej mierze zarzut przedawnienia roszczenia.

Pozwany zarzucił bowiem, że skoro w dniu 18 lipca 2015 r. skutecznie rozwiązano umowę, zatem z końcem grudnia 2018 r. upłynął termin przedawnienia. Powód złożył w Sądzie wniosek o zawezwanie do próby ugodowej w dniu 16 lipca 2018 r. jednak nie miał rzeczywistej woli zawarcia ugody, ponieważ nie stawił się na posiedzenie wyznaczone przez Sąd. Z tego względu nie doszło do przerwania biegu przedawnienia, gdyż powód nie złożył wniosku w celu dochodzenia roszczenia, a jedynie uzyskania przerwy biegu przedawnienia, co uznać należy za nadużycie prawa.

W ocenie Sądu powyższy zarzut pozwanego zasługiwał na uwzględnienie.

W myśl art. 118 k.c. - jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat sześć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże termin przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. Trzyletni termin przedawnienia roszczeń powoda jest uzasadniony, albowiem poprzednika prawnego powoda jak i powoda uznawać należy za podmioty prowadzące działalność gospodarczą, a roszczenie niewątpliwie wynika z tej właśnie działalności. (uchwała SN z dnia 21 stycznia 2011 r. III CZP 125/10 Lex 685568.

Jeśli, jak twierdził powód, roszczenie stało się wymagalne na skutek wypowiedzenia umowy przez pożyczkodawcę w dniu 18 lipca 2015 r. zatem zgodnie z powyższym przepisem z końcem grudnia 2018 r. roszczenie przedawniło się. Zgodnie z art. 123 § 1 pkt. 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń (…) przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia albo zaspokojenia roszczenia. W okresie pomiędzy 18 lipca 2015 r. a 31 grudnia 2018 r. powód złożył wniosek o zawezwanie pozwanego do próby ugodowej z czego wywodził, że doszło do przerwanie biegu przedawnienia.

Sąd zważył, że gdyby zgodnie z wolą ustawodawcy każdy wniosek o zawezwanie do próby ugodowej automatycznie wywoływał skutek w postaci przerwy przedawnienia, ustawodawca wskazałby enumeratywnie, w treści art. 123 k.c., rodzaje czynności procesowych, które taki skutek powodują, zwłaszcza, że stanowią one katalog zamknięty. Skoro jednak w powyższym przepisie określono tylko jakie kryteria powinna spełniać czynność przedsięwzięta przed Sądem lub innym organem, aby uznać, że przerwała bieg przedawnienia, toteż w wypadku podniesienia stosownego zarzutu Sąd każdorazowo obowiązany jest zbadać, czy czynność, która z pozoru zmierzała do dochodzenia ustalenia lub zaspokojenia roszczenia rzeczywiście miała taki cel. O ile wnosząc pozew, czy wniosek w postępowaniu egzekucyjnym nie rodzą się żadne wątpliwości, co do rzeczywistych intencji powoda lub wierzyciela, o tyle w przypadku wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, w okolicznościach faktycznych jak w niniejszej sprawie powstają ku temu poważne wątpliwości. Postępowanie pojednawcze opisane w 184-186 k.p.c. ma wyłącznie ten cel, aby strony mogły rozstrzygnąć spór prawny w drodze ugody. Nie służy ono zastępowaniu powództwa w sytuacji, gdy osoba wnosząca wniosek nie ma rzeczywistej woli zawarcia ugody, ale podejmuje wskazaną czynność procesową korzystając z faktu mniejszego obciążenia obowiązkiem uiszczenia niższej opłaty sądowej, wyłącznie w celu skorzystania następnie z dobrodziejstwa art. 123 § 1 pkt. 1 k.c. Takie zachowanie należy oceniać jako nadużycie prawa procesowego jest ono bowiem skorzystaniem z uprawnienia w sposób niezgodny z celem dla którego je ustanowiono (art. 41 k.p.c.)

W niniejszej sprawie nie budziło wątpliwości, że powód składając w lipcu 2018 r. wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, a następnie nie stawiając się bez żadnego usprawiedliwienia na termin posiedzenia wyznaczonego w celu zawarcia między stronami ugody, wykazał brak rzeczywistej woli porozumienia się z pozwanym. Intencją powoda nie było zatem zawarcie ugody przed Sądem o mocy zrównanej z wyrokiem sądowym i w ten uproszczony sposób dochodzenie roszczenia z umowy pożyczki. Powód składając wniosek na miesiąc przed upływem trzech lat od daty wymagalności roszczenia zmierzał w ocenie Sądu wyłącznie do przerwania biegu przedawnienia, zwłaszcza, że nie obowiązywało wówczas jeszcze aktualne brzmienie przepisu art. 118 k.c. o upływie terminu przedawnienia co do zasady z końcem roku kalendarzowego. Co należało ponadto wyraźnie podkreślić pozwany składał do pożyczkodawcy wniosek o restrukturyzację pożyczki, którego nie uwzględniono, tym bardziej zatem należało oczekiwać, że po złożeniu wniosku o zawezwanie do próby ugodowej pozwany będzie zainteresowany zawarciem ugody. Brak stawiennictwa ze strony powoda uniemożliwiał jednak w oczywisty sposób jakiekolwiek rokowania czy porozumienie między stronami.

W związku z powyższym Sąd uznał, że wniosku powoda o zawezwanie do próby ugodowej nie można ocenić jako czynności przedsięwziętej bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia roszczenia. Wobec tego złożenie wniosku nie mogło wywołać skutku przerywającego bieg przedawnienia w myśl art. 123 § 1 pkt. 1 k.c. W tej kwestii Sąd podziela pogląd prawny wrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 2018 r. V CSK 384/17, z tą jedynie różnicą, że zdaniem Sądu kwestia badania czy wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przerwał bieg przedawnienia powinno nastąpić w wypadku podniesienia zarzutu przedawnienia w procesie sądowym, bowiem z art. 184-186 k.p.c. nie wynika taka procedura w postępowaniu pojednawczym. Na wypadek niestawiennictwa wzywającego do próby ugodowej ustawodawca rozstrzygnął jedynie o obowiązku poniesienia kosztów postępowania. Rolą Sądu w postępowaniu pojednawczym jest co do zasady wyznaczenie posiedzenia, sporządzenie ugody i protokołu, ewentualnie stwierdzenie, że do ugody nie doszło. W ramach wskazanego postępowania brak jest natomiast podstaw do odrzucanie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, tym bardziej na posiedzeniu, na tej podstawie, że wzywający się nie stawił i tym samym zniweczenie skutku w postaci przerwy biegu przedawnienia. Natomiast w ewentualnym procesie, jaki toczy się następczo Sąd na zarzut pozwanego powinien zbadać czy złożenie wniosku w trybie art. 185 k.p.c. spełniało przesłanki z art. 123 § 1 pkt. 1 k.c., albowiem nie można tu przyjmować automatyzmu.

Mając na uwadze, że niniejszy spór dotyczy roszczenia przeciwko konsumentowi, a Sąd zgodnie z art. 117 § 21 k.c. winien z urzędu badać przedawnienie roszczenia należało ponadto zwrócić uwagę, że 31 sierpnia 2015 r. poprzednik prawny powoda złożył pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym, które postanowieniem z dnia 23 czerwca 2016 r. zostało umorzone na skutek nieuzupełnienie przez powoda braków pozwu. Również ta czynność w ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie nie może być uznana za przerywająca bieg przedawnienia. Sąd nie podziela bowiem przeciwnej argumentacji zawartej w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2013 r., III CZP 66/13. Przy ocenie skutków prawnych umorzenia postępowania wywołanego wniesieniem pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym nie można pomijać jego specyfiki, zwłaszcza w kontekście przekazania sprawy do sądu właściwości ogólnej pozwanego, przed którym powód jest obowiązany do podjęcia czynności określonych w art. 50537 § 1 k.p.c. pod rygorem umorzenia postępowania. Są to braki o charakterze fundamentalnym dla dalszego toku postępowania, dotyczą bowiem wykazania umocowania, ewentualnie uiszczenia opłaty sądowej. Brak aktywności powoda po przekazaniu sprawy, w ocenie Sądu należy, zatem utożsamiać z brakiem woli powoda do kontynuowania postępowania, analogicznej jak w przypadku nieuzupełnienia braków pozwu po wezwaniu zgodnie z
art. 130 § 1 k.p.c., skutkującego zwrotem pozwu. Po przekazaniu sprawy z elektronicznego postępowania upominawczego do zwrotu pozwu dojść nie może skoro sprawie formalnie został nadany bieg (Sąd podjął czynność nawet tylko w postaci postanowienia o przekazaniu sprawy), zaś czynności podejmowane przed sądem właściwości ogólnej pozwanego są kontynuacją postępowania elektronicznego. Jednak umorzenie postępowania na skutek bezczynności powoda ma ten sam charakter co zwrot pozwu. Taki wniosek wywieść można również z uzasadnienia projektu ustawy z dnia 09 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks postepowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 26 poz. 156) – druk sejmowy Sejmu VI kadencji nr 859. W zamyśle ustawodawcy umorzenie postępowania stanowić miało bowiem surogat zwrotu pozwu w postępowaniu zwykłym. Przyjęcie argumentacji z uchwały Sądu Najwyższego prowadziłoby też w sposób oczywisty do dyskryminowania powodów, którzy zdecydowali się na wniesienie powództwa w postępowaniu zwykłym w stosunku do tych, którzy wnieśli je w postepowaniu elektronicznym, co niewątpliwie nie było zamiarem ustawodawcy. Powód wnosząc bowiem pozew tradycyjnie, jeśli uchybiłby wymogom formalnym i nie uzupełnił ich na wezwanie z Sądu ( nota bene w krótszym terminie 7 dni) nie wywołałby swym powództwem skutku przerwania biegu przedawnienia na skutek zwrotu pozwu. Powód korzystający z postępowania elektronicznego nie uzupełniwszy tylko niektórych wymogów formalnych powództwa w terminie 14 dni od wezwania, skutek taki osiągnąłby mimo swojej bezczynności. Odnosząc się krytycznie do tezy uchwały SN III CZP 16/13 Sąd ponadto przychylił się do argumentacji wyrażonej w glosie krytycznej do wskazanej uchwały z dnia 21 listopada 2013 r., autorstwa T. P.. Dlatego mając powyższe na uwadze, Sąd wywiódł wniosek, że chociaż w treści art. 50537 § 1 k.p.c. ustawodawca wprost nie zawarł zastrzeżenia, że pozew wniesiony nie wywołuje żadnych skutków jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa (podobnie jak w art. 130 § 2, 203 § 2 i 182 § 2 k.p.c.) to jednak umorzenie postępowania na skutek nieuzupełnienia pozwu po elektronicznym postępowaniu upominawczym ma tożsamy skutek.

Mając powyższe na uwadze od dnia 18 lipca 2015 r. ani powód, ani jego poprzednik prawny nie doprowadzili do przerwania biegu terminu przedawnienia, a dochodzone pozwem roszczenie przedawniło się z dniem 31 grudnia 2018 r. Kolejny pozew wniesiony 28 października 2019 r. wpłynął zatem po upływie terminu przedawnienia. Skutkowało to oddaleniem powództwa w całości.

Natomiast na uwzględnienie nie zasługiwał zarzut pozwanego dotyczący niewykazania legitymacji czynnej powoda, albowiem z dokumentów załączonych do pozwu wynikało, że K. G. i R. M. otrzymali od zarządu (...) im. (...) w G. stosowne pełnomocnictwo (załączono dokument pełnomocnictwa oraz odpis z KRS). Natomiast działający za powoda pełnomocnik R. S. posiadał osobne upoważnienia do zawarcia umowy przelewu wierzytelności i aneksu udzielone przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., zaś z pełnego odpisu z KRS tego podmiotu wynikało, że osoby udzielające pełnomocnictw w dacie ich udzielenia uprawnieni byli to reprezentacji spółki (każda z osób podpisana pod pełnomocnictwami była umocowana w dacie ich udzielenia). Powód natomiast jako Fundusz Inwestycyjny reprezentowany jest przez wskazane wyżej towarzystwo.

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu w zakresie powyższego żądania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., który wprowadza zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Pozwany wygrał sprawę w całości ponosząc koszty w postaci wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika 3 600 zł (§ 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. 2015, poz. 1800.).

B. 22 kwietnia 2021 r.

SSR Marta Owsianny