Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK ZAOCZNY

(w stosunku do pozwanej M. W. (1) oraz A. W.)

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2025 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XIV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia SR Agata Anna Borucka
Protokolant:	Stażysta Katarzyna Berendt

po rozpoznaniu w dniu 2 kwietnia 2025 r. w Bydgoszczy

sprawy z powództwa Miasta B.

przeciwko P. W. (1), A. W. i małoletnim G. W., M. W. (2), M. W. (3) reprezentowanym przez matkę A. W., R. W., M. W. (1), I. W.

o eksmisję

1.  nakazuje pozwanym P. W. (1), A. W. i małoletnim G. W., M. W. (2), M. W. (3), aby opuścili i opróżnili i wydali powodowi lokal mieszkalny położony w B. przy ul. (...) i wydali go powodowi;

2.  orzeka, że wszyscy pozwani wymienieni w pkt 1 są uprawnieni do otrzymania lokalu socjalnego;

3.  nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu opisanego w punkcie 1 do czasu złożenia pozwanym wymienionym w pkt 1 przez powoda oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

4.  zasądza od pozwanych P. W. (1) i A. W. solidarnie na rzecz powoda kwotę 680,00 zł (sześćset osiemdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

5.  nakazuje pozwanym R. W., M. W. (1), aby opuścili i opróżnili i wydali powodowi lokal mieszkalny położony w B. przy ul. (...) i wydali go powodowi z tym, że co do M. W. (1) wyrokiem zaocznym;

6.  orzeka, że pozwanym wymienionym w pkt 5 nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego z tym, że co do M. W. (1) wyrokiem zaocznym;

7.  zasądza od pozwanych R. W. i M. W. (1) solidarnie na rzecz powoda kwotę 680,00 zł (sześćset osiemdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty z tym, że co do M. W. (1) wyrokiem zaocznym;

8.  nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w punktach 5 i 7 wobec pozwanej M. W. (1);

9.  nakazuje pozwanej I. W., aby opuściła, opróżniła i wydała powodowi lokal mieszkalny położony w B. przy ul. (...) i wydała go powodowi;

10.  orzeka, że pozwanej wymienionej w pkt 9 nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego;

11.  zasądza od pozwanej I. W. na rzecz powoda kwotę 680,00 zł (sześćset osiemdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia SR Agata Anna Borucka

Sygn. akt: XIV C 45/22

UZASADNIENIE

W dniu 10 stycznia 2022 r. powód Miasto B. wniósł pozew o nakazanie pozwanym A. W., P. W. (1), mał. M. W. (3), mał. G. W. i mał. M. W. (2), aby opróżnili ze wszystkich rzeczy do nich należących, opuścili i wydali powodowi pomieszczenia o łącznej powierzchni 40,33 m

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód Miasto B. jest właścicielem nieruchomości położonej w B. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Bydgoszczy X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...).

Nieruchomość tę od czasu zakończenia II W. Światowej zajmowali pradziadkowie pozwanych P. W. (1) i R. W., W. i P. W. (2). Wybudowali oni na terenie nieruchomości budynek mieszkalny, w obrębie którego aktualnie znajdują się trzy nieformalnie wydzielone lokale. Od tego czasu pradziadkowie pozwanych zamieszkiwali w posadowionym przez siebie budynku. Później nieruchomość powoda zajmowała matka pozwanych oraz ich dziadkowie, J. R. i E. R.. Poszczególne lokale w budynku przy ul. (...) zajmowali następnie pozwani I. W., R. W. z żoną, pozwaną M. W. (1) oraz P. W. (1) z żoną, pozwaną A. W. i ich małoletnimi dziećmi, pozwanymi M. W. (3), G. W. i M. W. (2).

Pozwani, a poprzednio ich dziadkowie, uiszczali podatek od nieruchomości. W dniu 23 maja 2002 r. I. W. zawarła z Miejskimi (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. umowę o zaopatrzenie w wodę nieruchomości położonej przy ul. (...). Kolejna umowę o zaopatrzenie w wodę i odprowadzenie ścieków zawarła z Miejskimi (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. w dniu 12 czerwca 2007 r.

W dniu 9 marca 2017 r. Miasto B. wniosło o objęcie zarządem nieruchomości gminnej położonej w B. przy ul. (...) przez Administrację (...) sp. z o.o. z siedzibą w B..

W dniu 24 kwietnia 2017 r. przeprowadzono na terenie nieruchomości wizję, podczas której ustalono, że przedmiotem przekazania jest zabudowana działka nr (...) w obrębie 140, położona w B., na której znajduje się jednokondygnacyjny budynek mieszkalny, z trzema lokalami mieszkalnymi, rozbudowany bez zgody właściciela gruntu, staraniem i na koszt poszczególnych użytkowników obiektu.

W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji ujawniono, że wysokość pomieszczeń nie spełnia warunków technicznych określonych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, ponieważ budynek nie posiada wymaganej wysokości minimalnej 250 cm.

Pozwani złożyli wniosek o zawarcie umowy najmu poszczególnych lokali w budynku przy ul. (...).

W piśmie z dnia 2 stycznia 2018 r. Administracja (...) sp. z o.o. w B. poinformowała pozwanych, że z uwagi na niespełnienie tych norm technicznych nie ma obecnie możliwości uregulowania kwestii tytułu prawnego do zajmowanych lokali, tj. wyrażenia zgody na zawarcie umowy najmu.

W piśmie z dnia 24 kwietnia 2020 r. Administracja (...) sp. z o.o. w B. wezwała pozwanych do opróżnienia i opuszczenia lokali nr (...) w budynku przy ul. (...). Wezwanie to pozostało bezskuteczne.

Aktualnie budynek przy ul. (...) zajmują pozwani A. W., P. W. (1), mał. M. W. (3), mał. G. W. i mał. M. W. (2), pozwani M. W. (1) i R. W. oraz pozwana I. W..

D. ód: wydruk z treści księgi wieczystej nr (...) – k. 6 – 7, dokumentacja fotograficzna – k. 69 – 70, kserokopia akt księgi wieczystej – k. 71 – 82, pismo z dnia 9 marca 2017 r. – k. 8, protokół – k. 9 – 10, pismo z dnia 2 czerwca 2017 r. – k. 11, inwentaryzacja budowlana – k. 12 – 17, pismo z dnia 25 marca 2020 r. – k. 18, pismo z dnia 2 stycznia 2018 r. – k. 19, pismo z dnia 24 kwietnia 2020 r. – k. 20 – 20v, k. 23 – 23v w aktach sprawy I C 38/22, k. 22 – 22v w aktach sprawy I C 396/22, oświadczenie – k. 21 – 21v, k. 24 – 24v w aktach sprawy I C 38/22, k. 23 – 23v w aktach sprawy I C 396/22, decyzje – k. 83 – 85, umowa – k. 86 – 87, faktura – k. 88, mapa – k. 89 – 90, umowa – k. 91 – 94.

W dniu 10 marca 2022 r. pozwani I. W., R. W. i P. W. (1) wystąpili o stwierdzenie, że każde z nich nabyło w drodze zasiedzenia udział wynoszący 1/3 we własności nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...), obręb 140, położoną w B. przy ulicy (...), o powierzchni 942 mPostępowanie w tym przedmiocie toczyło się przed Sądem Rejonowym w Bydgoszczy w sprawie o sygn. II Ns 305/22.

Postanowieniem z dnia 27 lipca 2023 r. wydanym w sprawie o sygn. II Ns 305/22 Sąd oddalił wniosek.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 2 lipca 2024 r. wydanym w sprawie o sygn. II Ca 1275/23 odrzucił apelację od ww. postanowienia.

O. ści bezsporne, znane Sądowi z urzędu, a nadto: postanowienie w sprawie II Ns 305/22 wraz z uzasadnieniem – k. 139 – 145, postanowienie w sprawie II Ca 1275/23 – k. 146.

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie bezspornych twierdzeń stron, częściowo w oparciu o okoliczności znane Sądowi z urzędu, oraz na podstawie powołanych wyżej dokumentów i pism. Sąd dał wiarę dokumentom zgromadzonym w sprawie przed zamknięciem rozprawy, ponieważ ich autentyczność, prawdziwość i moc dowodowa nie budziły wątpliwości Sądu. Dokumenty te obopólnie się uzupełniały, tworząc chronologiczny ciąg zdarzeń. Korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, stanowiły spójną całość, a ich treść zgodna była z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Sąd pominął natomiast dowód z przesłuchania pozwanych P. W. (1), A. W., I. W., M. W. (1) i R. W. na podstawie art. 235

S ąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że w uzasadnieniu wyroku nie ma potrzeby i nie ma obowiązku wyrażania szczegółowego stanowiska do wszystkich poglądów prezentowanych przez strony, o ile nie miały one istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1998 r. w sprawie II UKN 282/98, Legalis 44600, oraz wyrok (...) z 21 lipca 2015 r. w sprawie D. przeciwko Turcji (...), Legalis 1378918). Dopuszczalne – a w świetle brzmienia art. 327 (1) § 2 k.p.c. wręcz konieczne - jest rozprawienie się z poszczególnymi zarzutami niejako en bloc, poprzez zaprezentowanie odmiennego zapatrywania w kwestii faktów lub prawa nie pozostawiające przestrzeni dla racjonalnej obrony pozostałych zarzutów, które – przy uwzględnieniu koncepcji sądu – stają się wówczas bezprzedmiotowe (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie VI ACa 1651/15, Legalis 1733044). Dlatego też Sąd – stosownie do wymogów art. 327Nie budziło więc wątpliwości Sądu, że w toku postępowania o wydanie nieruchomości samoistny posiadacz może podnieść zarzut zasiedzenia, a stwierdzenie zasiedzenia w toku postępowania o wydanie nieruchomości odnosi ograniczony skutek inter partes, tj. wyłącznie między stronami postępowania. Okoliczności związane z zasiedzeniem nieruchomości muszą jednak zostać wykazane.

W ocenie Sądu podniesiony zarzut uznać należy za nieusprawiedliwiony i niezasługujący na uwzględnienie. Wymaga podkreślenia, że wniosek pozwanych I. W., P. W. (1) i R. W. o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości powoda został prawomocnie oddalony (vide – postanowienie na karcie 139 akt).

Sąd zważył, że zgodnie z art. 172 § 1 k.c. posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Z § 2 powołanego wyżej artykułu wynika, iż po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Zasiedzenie jest sposobem nabycia własności przez upływ czasu. Polega mianowicie na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu. Osoba dotychczas nieuprawniona wskutek zasiedzenia nabywa prawo a osoba uprawniona prawo to traci niezależnie od otrzymania jakiegokolwiek świadczenia przez osobę, której dotychczas to prawo przysługiwało. Rolą instytucji jest bowiem usunięcie długotrwałej niezgodności pomiędzy stanem posiadania a stanem prawnym. Przedmiotem badania Sądu są zatem przesłanki zasiedzenia, do których należy posiadanie samoistne i upływ czasu. Świadomość posiadacza w postaci dobrej wiary odnoszącej się do prawa posiadania nie stanowi przesłanki zasiedzenia, dobra wiara jest jedynie czynnikiem skracającym okres zasiedzenia (S. R. Nabycie przez zasiedzenie, s.38).

W pierwszej kolejności należy wskazać, że podniesiony w toku procesu zarzut zasiedzenia dotyczył wyłącznie budynku posadowionego na nieruchomości gruntowej powoda, co wynikało wprost z treści uzasadnienia odpowiedzi na pozew. Pozwani w toku procesu nie powoływali się na zasiedzenie całej nieruchomości, tj. budynku i gruntu, co z kolei było przedmiotem rozważań Sądu w sprawie II Ns 305/22. Należy wskazać, że przedmiotem samoistnego posiadania koniecznego do stwierdzenia zasiedzenia nieruchomości nie może być część składowa rzeczy (tj. w tym przypadku budynku), ponieważ nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (art. 47 § 1 k.c.). Dlatego lokal, czy odpowiednio budynek, jako część składowa nieruchomości, nie może być przedmiotem posiadania prowadzącego do zasiedzenia (vide: G. Rudnicki S. Rudnicki "Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe" Wyd. Lexis Nexis 2011, patrz także: post. SN z 6.06.1973 - I CR 413/73 i z 9.12.2010 - III CSK 66/10 - niepubl.). Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego (art. 47 § 2 k.c.). Zgodnie natomiast z przepisem art. 48 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Sąd zważył, że w chwili posadowienia budynku na terenie nieruchomości gruntowej przy ul. (...) w B., stał się on częścią składową gruntu będącego własnością powoda. Nie ma możliwości zasiedzenia wyłącznie części składowej gruntu, czyli budynku.

Ponadto zdaniem Sądu pozwani nie wykazali, że do zasiedzenia istotnie doszło, a było to kwestionowane przez powoda (właściciela), który wskazał w pozwie na fakt, iż pozwani domagali się zawarcia umowy najmu, co przesądzało o niesamoistnym charakterze posiadania (posiadanie zależne). Naczelną przesłanką zasiedzenia jest posiadane samoistne nieruchomości. Zgodnie z przepisem art. 336 k.c. posiadaczem samoistnym jest ten, kto rzeczą faktycznie włada jak właściciel, o czym świadczą okoliczności dostrzegalne dla innych osób, wyrażając tym samym wolę wykonywania względem niej prawa własności. Stan posiadania współtworzą fizyczny element władania nieruchomością ( corpus) oraz intelektualny element zamiaru ( animus) władania rzeczą dla siebie. W przypadku posiadania samoistnego mamy na uwadze animus domini – posiadacz samoistny włada rzeczą ,,jak właściciel”. W praktyce natomiast przy ustalaniu charakteru posiadania kierować się należy manifestowanym na zewnątrz wobec otoczenia zachowaniem posiadacza. Z ustalonego stanu faktycznego wynikało, że pozwani złożyli wniosek o zawarcie umowy najmu poszczególnych lokali w budynku przy ul. (...). W związku z tym pozwani domagali się zawarcia umowy najmu, a więc nie sposób uznać, że czuli się posiadaczami samoistnymi nieruchomości i to uczucie uzewnętrzniali. Najemca jest bowiem posiadaczem zależnym. Pozwani nie wykazali, by okoliczność związana z wnioskiem o zawarcie umowy najmu nie miała miejsca i nie przedstawili innych dowodów na okoliczność zasiedzenia przez siebie nieruchomości (gruntowej wraz z budynkiem jako częścią składową) należącej do powoda.

Należy podkreślić, że pozwani P. W. (1), A. W., I. W., M. W. (1) i R. W. nie stawili się do Sądu celem złożenia zeznań. Sąd wzywał pozwanych na rozprawę do osobistego stawiennictwa celem przesłuchania pod rygorem pominięcia dowodu z zeznań w razie ich niestawiennictwa. Mimo, że pozwani osobiście odebrali wezwanie, nie stawili się do Sądu odbierając możliwość zweryfikowania prawdziwości ich twierdzeń zawartych w odpowiedzi na pozew. Sąd wskazując rygor pominięcia dowodu wyraźnie dał do zrozumienia pozwanym, reprezentowanym zresztą w większości przez fachowego pełnomocnika, że niestawiennictwo pozwanych nie pozwoli zweryfikować prawdziwości ich twierdzeń. Gdyby pozwani stawili się na termin rozprawy i złożyli zeznania, Sąd dysponowałby dowodem przeciwnym w postaci zeznań pozwanych, co potencjalnie mogło pozwolić na obalenie twierdzeń powoda i wykazanie, że zarzut zasiedzenia zasługuje na uwzględnienie. Samo zaś podniesienie tego zarzutu, w świetle prawomocnego oddalenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia i niewykazania jego przesłanek w toku niniejszej sprawy, nie może w tym zakresie zostać uznane za wystarczające.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd doszedł do przekonania, że zarzut zasiedzenia jest niezasadny i pozwanym nie przysługuje skuteczny względem powoda tytuł do władania rzeczą. Wobec tego żądanie eksmisji co do wszystkich pozwanych Sąd uznał za uzasadnione i orzekł jak w punkcie 1, 5 i 9 wyroku, nakazując pozwanym, aby opróżnili i opuścili lokal mieszkalny położony w B. przy ul. (...) (oraz odpowiednio 15/2 i 15/3).

Wskazać należy, że zgodnie z przepisem art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu albo braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia najmu socjalnego lokalu ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Z kolei zgodnie z ust. 3 Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, orzeka o uprawnieniu osób, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną. W myśl przepisu art. 14 ust. 4 ww. ustawy Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wobec:

1)  kobiety w ciąży,

2)  małoletniego, osoby niepełnosprawnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 511 i 1000) lub ubezwłasnowolnionego oraz osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej,

3)  obłożnie chorego,

4)  emeryta lub rencisty spełniającego kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,

5)  osoby posiadającej status bezrobotnego,

6)  osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały

– chyba, że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

Sąd zważył, że w myśl ww. przepisów w niniejszej sprawie zachodziły obligatoryjne przesłanki do przyznania uprawnienia do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego pozwanym A. W., P. W. (1), M. W. (3), G. W. i M. W. (2), bowiem pozwani M., G. i M. W. (2) są małoletni (art. 14 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy). Wobec tego Sąd w punkcie 2 wyroku orzekł, że pozwani wymienieni w punkcie 1 są uprawnieni do otrzymania lokalu socjalnego i w punkcie 3 wyroku nakazał wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu opisanego w punkcie 1 do czasu złożenia pozwanym wymienionym w punkcie 1 przez powoda oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Natomiast w odniesieniu do pozwanych M., R. i I. W. Sąd zważył, że nie zachodzą po ich stronie obligatoryjne przesłanki do przyznania pozwanym uprawnienia do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Co istotne, wymienieni pozwani nie składali w tym przedmiocie wniosku i nie podnosili okoliczności mogących uzasadniać przyznanie im takiego uprawnienia. Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie 6 i 10 wyroku.

W punkcie 8 sentencji Sąd nadał wyrokowi w punktach 5 i 7 rygor natychmiastowej wykonalności w stosunku do pozwanej M. W. (1), której nie przysługuje prawo do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, na podstawie przepisu art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c., zgodnie z którym Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 4, 7 i 11 wyroku, na podstawie art. 98 k.p.c. i zasądził na rzecz powoda jako strony wygrywającej proces od pozwanych P. i A. W. (pkt 4), od pozwanych M. i R. W. (pkt 7) i od pozwanej I. W. (pkt 11) kwoty po 680 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Wymienienie w punkcie 7 wyroku I. W. zamiast M. W. (1) stanowi oczywistą omyłkę pisarską podlegającą sprostowaniu w drodze osobnego postanowienia. Na koszty procesu powoda złożyła się opłata sądowa od pozwu w kwocie 200 zł i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w osobie radcy prawnego w kwocie 480 zł ustalone w oparciu o przepis § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Mając zaś na uwadze przepis art. 98 § 1 Sędzia SR Agata Anna Borucka