Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 2 listopada 2022 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XII Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Karolina Bieńkowska

po rozpoznaniu w dniu 2 listopada 2022 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku wierzyciela (...)

przeciwko dłużnikowi R. E.

o egzekucję świadczenia pieniężnego

w przedmiocie skargi wierzyciela na postanowienie Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy Michała Popiela z dnia 14 września 2022 r. w sprawie Km 937/13 w zakresie obciążenia go opłatą stosunkową

postanawia:

oddalić skargę.

sędzia Karolina Bieńkowska

UZASADNIENIE

Wierzyciel wniósł skargę na postanowienie Komornika sądowego z dnia 14 września 2022 r. w zakresie obciążenia go opłata stosunkową w kwocie 4 277,00 zł ustaloną na mocy art. 29 ust 1 u.k.k. W opinii wierzyciela niesłusznie został on obciążony powyższymi kosztami, bowiem na podstawie art. 114 ust 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych korzysta ze zwolnienia z opłat sądowych, co winno obejmować opłatę, o której mowa w art 29 ust 1 ukk. Skarżący wskazał, iż w myśl art. 45 ustawy o kosztach komorniczych zwolnienie od kosztów sądowych przysługujące stronie na mocy ustawy albo przyznane stronie w postępowaniu rozpoznawczym rozciąga się na koszty komornicze.

W odpowiedzi na powyższe Komornik wniósł o oddalenie skargi z uwagi na jej bezzasadność. Odnosząc się do argumentacji wierzyciela, komornik zauważył, iż nie do przyjęcia pozostaje dokonana przez niego wykładnia literalna, według której przepis art. 114 ust 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi wystarczającą podstawę do zwolnienia (...)z opłaty egzekucyjnej w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego. Komornik wskazał, że konieczność obciążenia wierzyciela opłata egzekucyjną na podstawie art. 29 ust 1 u.k.k. wynika wprost z art. 47 tej ustawy, zgodnie z którym zwolnienie strony od kosztów komorniczych nie zwalnia jej z obowiązku poniesienia opłaty egzekucyjnej za egzekucję świadczeń pieniężnych. Opłata egzekucyjna określona na postawie art. 29 ust 1 u.k.k. stanowi podstawę obciążenia tą opłatą wierzyciela albo dłużnika, która należna jest komornikowi sądowemu w związku z egzekucją świadczenia pieniężnego. Organ egzekucyjny wskazał, że opłaty egzekucyjne za egzekucję świadczeń pieniężnych ponoszone w przedmiotowej sprawie przez wierzyciela są obligatoryjne, a wierzyciel zobowiązany jest do poniesienia przez niego opłaty egzekucyjnej za egzekucję świadczeń pieniężnych. Komornik powołał się w tej mierze na postanowienia Sądu Okręgowego w Zielonej Górze w sprawie VI Cz 603/19, Sądu Rejonowego w Tychach – sygnatura IX Co 458/21 i Sądu Rejonowego w Jaworznie w sprawie I CO 339/21, w świetle których (...) jest zobowiązany do ponoszenia opłat egzekucyjnych z art. 29 ust. 1 ukk.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy Michał Popiel wszczął postępowanie egzekucyjne na skutek rozstrzygniętego zbiegu administracyjnego postępowania egzekucyjnego z sądowym postępowaniem egzekucyjnym. W toku postępowania dokonał niezbędnych czynności mających na celu egzekucję należności. Egzekucja była skuteczna do ruchomości dłużnika oraz przysługujących mu wierzytelności.

Postanowieniem z dnia 29 lipca 2021 r. Komornik zawiesił postępowanie egzekucyjne z uwagi na zgon dłużnika. W okresie roku wierzyciel nie dokonał czynności potrzebnych do dalszego prowadzenia postępowania i nie wniósł o jego podjęcie. Wobec powyższego, postanowieniem z dnia 14 września 2022 r. Komornik stwierdził umorzenie postępowania na mocy art. 823 k.p.c. oraz ustalił koszty komornicze na kwotę 8 701,60 zł, zawierającą opłatę stosunkową w wysokości 4 277,00 zł, którą został obciążony wierzyciel.

Na powyższe postanowienie wierzyciel wniósł skargę, która w ocenie Sądu jest niezasadna.

Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych do spraw wszczętych przed wejściem w życie niniejszej ustawy tj. 1 stycznia 2019 r. zastosowanie mają dotychczasowe przepisy, poza art. 29 i 30 (art. 52 ust. 2 przywołanej ustawy). W związku z powyższym, w sprawie nie ma zastosowania art. 45 ustawy o komornikach sądowych, na który powołują się strony.

Przepis art. 114 ust 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przewiduje, iż w zakresie prowadzonej działalności określonej w ustawie (...)nie ponosi opłat skarbowych i sądowych, zaś stosownie do przepisu art. 771 kpc, zwolnienie od kosztów sądowych, przyznane stronie przez sąd w postępowaniu rozpoznawczym lub z którego strona korzysta z mocy ustawy, rozciąga się także na postępowanie egzekucyjne. Powyższe oznacza, że w niniejszej sprawie wierzyciel, jako korzystający z mocy prawa ze zwolnienia od opłat sądowych, korzysta z tego prawa dalej w postępowaniu egzekucyjnym. Art. 29 ust. 1 w ustawy o kosztach komorniczych nie jest lex specialis w stosunku do art. 114 ust 4 ustawy o systemie ubezpieczeń ani do art. 771 kpc. Z uwagi na powołane wyżej przepisy przejściowe, wyłączenie zwolnienia w tej sprawie na podstawie art. 47 ustawy o kosztach komorniczych nie będzie mieć zastosowania, ani też na podstawie art. 45 ww. ustawy. Jednak nie może umknąć uwadze aktualna nadal teza oraz wykładnia przepisów płynąca z Uchwały Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 28 kwietnia 2005 r. III CZP 22/05 „ Zwolnienie od kosztów egzekucji przyznane dłużnikowi w toku postępowania egzekucyjnego - podobnie jak zwolnienie od kosztów sądowych udzielone w postępowaniu rozpoznawczym - pozostaje bez wpływu na możliwość ściągnięcia od dłużnika opłaty egzekucyjnej należnej komornikowi za dokonaną egzekucję .

W sprawach, w których nie mają zastosowania w całości rozwiązania płynące z ustawy o kosztach komorniczych reguła wynikająca z ww. uchwały powoduje, iż w połączeniu z treścią art. 52 ust. 2 w zw. z art. 29 ust. 1 ustawy o kosztach komorniczych (...) nie będzie zwolniony z opłaty egzekucyjnej, która jest wynikiem ekonomicznym postępowania egzekucyjnego. Strona zwolniona z kosztów sądowych (czy to z ustawy, czy decyzji sądu) zobowiązana jest do poniesienia tego rodzaju opłaty, które wiążą się z przeprowadzonym postępowaniem egzekucyjnym. Zwolnienie tej strony w postępowaniu egzekucyjnym przejawia się w braku obowiązku ponoszenia opłat inicjujących to postępowanie. Zasadą postępowania egzekucyjnego jest to, iż koszty z nim związane obciążają dłużnika. Niemniej nowe rozwiązania zawarte w art. 29 i 30 ukk dają prawo komornikowi do obciążania opłatami wierzyciela. Zmiana przepisów dokonana w roku 2018 jest m.in. wyrazem postulatów środowiska komorniczego, aby usankcjonować konieczność zabezpieczenia komornika przed utratą możliwości naliczenia opłaty wierzycielowi, gdy obciążenie nią dłużnika jest niezasadne. Zresztą treść art. 30 pewnym zakresie odzwierciedla treści art. 49 ust. 4 nieobowiązującej ustawy o egzekucji sądowej i komornikach.

Wprowadzenie regulacji z art. 47 obecnej ustawy ukk stanowi natomiast normatywne wyrażenie zasady wynikającej z przytoczonej uchwały Sądu Najwyższego. W treści uzasadnienia tej uchwały wskazano: ‘ Zwolnienie od kosztów sądowych odnosi się przy tym do takich kosztów, które powstają na skutek czynności podejmowanych przez stronę (np. wniesienie pisma podlegającego opłacie czy wniosek o podjęcie czynności połączonej z wydatkami), nie odnosi się natomiast do kosztów, których strona nie ma obowiązku uiścić, czy do kosztów , które ma obowiązek uiścić strona przeciwna. Stąd, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 121 KPC, zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi. Trzeba więc odróżnić kwestię ponoszenia kosztów sądowych w toku postępowania i ewentualnego zwolnienia strony od tych kosztów od kwestii odpowiedzialności strony za koszty procesu. W zakresie odpowiedzialności za koszty procesu obowiązują zasady wyrażone w art. 98 i nast. KPC. […] Za dokonaną egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera opłatę stosunkową, którą ściąga od dłużnika. Przysługujące dłużnikowi - z mocy art. 771 KPC - zwolnienie od kosztów musi przy tym pozostać bez znaczenia z punktu widzenia możliwości ściągnięcia omawianej opłaty. Zwolnienie dłużnika od kosztów egzekucji nie może przecież prowadzić do takiego stanu rzeczy, że nie można ściągnąć od niego należnej opłaty stosunkowej, której obowiązku uiszczenia nie miał wierzyciel (art. 45 ust. 1 KomSEgzU).”

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż mimo ustawowego zwolnienia wierzyciela z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania egzekucyjnego, obciążać go zawsze będzie opłata z art. 29 (po zaistnieniu ku temu przesłanek), gdyż we wskazanych przypadkach to on jest odpowiedzialny za wynik sprawy (złożenie wniosku o umorzenie postępowania, czy też np. swą bezczynność).

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.

sędzia Karolina Bieńkowska

XII Co 2745/22

ZARZĄDZENIE

1.  zakreślić nr sprawy,

2.  odpis postanowienia doręczyć

- skarżącemu z poucz nr 8,

- komornikowi z poucz nr 8,

3. z wpływem lub za 30 dni z zpo.

Bydgoszcz, dnia 2 listopada 2022r.

sędzia Karolina Bieńkowska