Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2023 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy XII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Marcin Kawecki

Protokolant : starszy sekretarz sądowy Piotr Szczerba

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2023 r. w Bydgoszczy

sprawy z powództwa M. P. (1), M. P. (2), J. S. (poprzednio P.)

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  oddala powództwo;

2.  kosztami postępowania, od których strona powodowa była zwolniona obciąża Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Bydgoszczy;

3.  na podstawie art. 102 kpc nie obciąża powodów kosztami zastępstwa procesowego strony przeciwnej.

Sędzia Marcin Kawecki

Sygn. akt XII C 32/23

UZASADNIENIE

Wyroku Sądu Rejonowego z dnia 30 listopada 2023 r., XII C 32/23

Powodowie M. P. (2), M. P. (1) oraz J. S. (wcześniej: P.) pozwem przeciwko (...) Sp. z o.o. wnieśli o pozbawienie w stosunku do siebie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego I Wydziału Cywilnego z dnia 28 lutego 2007 r. w sprawie o sygn. akt I C 954/05 w sprawie o eksmisję, któremu postanowieniem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy XII Wydziału Cywilnego z dnia 12 czerwca 2023 r. w sprawie akt o sygn. XII Co 489/23 nadano klauzulę wykonalności. Nadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu powodowie wskazali, że w/w wyrokiem została orzeczona eksmisja wobec D. S., M. P. (2), M. P. (3), M. P. (1), J. P., M. P. (1), M. P. (4) i M. P. (5). W pkt II. wyroku sąd orzekł uprawnienie do lokalu socjalnego, a pkt III. nakazał wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez Miasto B. oferty umowy najmu lokalu socjalnego. Z kolei w/w postanowieniem została nadana klauzula wykonalności wyrokowi co do punktu I i IV sentencji z zaznaczeniem przejścia uprawnień na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. jako następcy prawnego J. T. z zastrzeżeniem, że wstrzymuje się wykonanie opróżnienia lokalu do czasu złożenia w/w osobom oferty zawarcie najmu lokalu socjalnego. Dalej powodowie wskazali, że Sąd orzekł uprawnienie do lokalu socjalnego dla 7 osób. Pismem z dnia 31 grudnia 2021 r. (...) Sp. z o.o. przedłożyła powodom ofertę lokalu socjalnego, która nie spełnia minimalnego metrażu powierzchni użytkowej przypadającej dla 7 osób, a jedynie dla 3. Powodowie podkreślili, że obecnie w lokalu przy ul. (...) jest 7 współnajemców, z czego tylko 3 osoby zostały wskazane w wyroku o eksmisję, w tym matka J. S., która w sytuacji wykonania wyroku o eksmisję pozostawiłaby w mieszkaniu troje małoletnich dzieci, nieuwzględnionych w wyroku Sądu Rejonowego z dnia 28 lutego 2007 r. Zarówno (...) jak i wierzyciel posiadali informację o ilości osób zamieszkujących w lokalu, jak również posiadali wiedzę, iż od czasu wydania wyroku Sądu Rejonowego urodziło się troje dzieci J. S., które zostały zameldowane w przedmiotowym lokalu bezpośrednio po urodzeniu. Powodowie podnieśli, że opróżnienie lokalu winno być wstrzymane do czasu złożenia oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Oferta najmu lokalu socjalnego dotychczas przedstawiona obejmowała tylko części uprawnionych i nie spełniała minimalnego metrażu wynikającego z ustawy na 1 osobę. Powodowie wskazali, że (...) Sp. zo.o. w przedstawionej ofercie uwzględniła tylko trzy dorosłe osoby z wyroku: M. P. (2), M. P. (1) i J. S.. W dacie proponowania lokalu najmu socjalnego, w czasie pandemii, (...) Sp. z o.o. była poinformowana, iż lokal nie spełnia minimalnych standardów z ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego oraz, iż zgodnie z wyrokiem oferta najmu lokalu socjalnego powinna obejmować wszystkich z w/w wyroku. Do dnia dzisiejszego Urząd Miasta nie przedstawił powodom nowej oferty najmu lokalu socjalnego uwzględniającej minimalny metraż najmu lokalu socjalnego, natomiast postępowanie egzekucyjne zostało wobec nich wszczęte. Dalej powodowie podkreślili, że wierzyciel po zakupie przedmiotowej nieruchomości nie wzywał ich, jako dłużników, do zapłaty jakiejkolwiek należności. Po zmianie właściciela powodowie byli przekonani, iż wyrok o eksmisję nie będzie wykonany, albowiem pozostali w kontakcie z nowym wierzycielem, który informował powodów jakie kwoty mają przelać w danym miesiącu. Powodowie wskazali również, że regularnie płacili, ale nie otrzymywali pism wskazujących zużycie mediów lub wysokość czynszu, czy też jakichkolwiek wezwań do zapłaty. Mimo braku pisemnej umowy najmu z obecnym właścicielem lokalu powodowie żyli w przekonaniu, iż płacąc nie małe pieniądze mogą być spokojni o dach nad głową. Pozwany informował ich o konieczności zapłacenia, np. kwoty 10 000 zł, aby mogli dalej mieszkać, którą to kwotę uiścili. Mimo powyższego pozwany wystąpił o wszczęcie egzekucji, której przyczyną było zadłużenie finansowe wobec ówczesnego wierzyciela J. T.. Powodowie podnieśli, że z chwilą nabycia nieruchomości przez obecnego wierzyciela domagał się on zapłaty zaległych kwot wobec poprzedniego wierzyciela. Powodowie uregulowali zaległość oraz regularnie opłacają najem, pomimo braku umowy najmu. Po uregulowaniu żądanych kwot pozwany wystąpił o nadanie klauzuli wykonalności wyrokowi o eksmisję.

Jednocześnie powodowie wnieśli o udzielenie zabezpieczenia przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego Km 85/23 wszczętego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy Ł. P. 3w sprawie wierzyciela (...) Sp. z o.o. przeciwko dłużnikom M. P. (2), M. P. (1) i J. S., w całości do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy. Postanowieniem z dnia 7 września 2023 r. Sąd zabezpieczył powództwo poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy Ł. P. w sprawie sygn. akt Km 85/23 do czasu prawomocnego zakończenia niniejszego postępowania (k. 30).

W odpowiedzi na pozew pozwany, działając przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanych na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu pozwana wskazała, że na podstawie przedmiotowego tytułu wykonawczego wszczęła postępowanie egzekucyjne przeciwko powodom. Zgodnie z jego treścią wykonanie opróżnienia lokalu zlokalizowanego w B. przy ul. (...) wobec osób nim objętych, w tym powodów wstrzymane było do czasu złożenia pozwanym przez Miasto B. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Pismem z dnia 31 grudnia 2021 r. Administracja (...) Sp. z o.o. przedstawiła powodom ofertę zawarcia stosownej umowy najmu lokalu socjalnego. Wedle wiedzy pozwanej powodowie nie przystali na złożoną im propozycję, nie zawarli umowy lokalu socjalnego a tym samym nie opuścili lokalu mieszkalnego stanowiącego własność pozwanej. W konsekwencji powyższego pozwana uzyskała prawną możliwość wystąpienia do Komornika ze stosownym wnioskiem egzekucyjnym przeciwko powodom. Pozwana wskazała, że pozostałe osoby objęte i wskazane w treści w/w wyroku nie zamieszkują w przedmiotowym lokalu a więc uznać należy, iż oferta najmu lokalu socjalnego została złożona przez (...) Sp. z o.o. w prawidłowym zakresie. Wierzyciel podkreślił także, że jako właściciel zajmowanej bez tytułu prawnego nieruchomości nie ma żadnego wpływu na treść składanych przez Gminę B. ofert umów najmu lokali socjalnych. Pozwana zaznaczyła również, że na podstawie w/w wyroku mogła wszcząć postępowanie egzekucyjne jedynie przeciwko osobom, których on dotyczył. Trójka małoletnich dzieci powódki J. S. nie byli objęci przedmiotowym tytułem egzekucyjnym, a w konsekwencji czego pozwana nie miała możliwości uzyskać również przeciwko nim klauzuli wykonalności, urodziły się one po wdaniu Wyroku eksmisyjnego. Jednocześnie pozwana potwierdziła, iż otrzymała część zaległości, jednakże nigdy nie zostały pomiędzy stronami dokonane jakiekolwiek wiążące ustalenia odnośnie dalszej możliwości zamieszkiwania w lokalu przez powodów. Pozwana informowała powodów, że do takich ewentualnych rozmów może przystąpić, jednakże dopiero po uregulowaniu całości zadłużenia, co jednak do dnia dzisiejszego nie nastąpiło.

Sąd ustalił, co następuje:

Wyrokiem z dnia 28 lutego 2007 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt I C 954/05 nakazał D. S., M. P. (2), M. P. (3), M. P. (1), J. P. oraz małoletnim M. P. (1), M. P. (4) i M. P. (5), aby opróżnili i wydali J. T. lokal mieszkalny nr (...) położony w B. przy ul. (...). Jednocześnie Sąd orzekł, iż w/w przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego oraz nakazał wstrzymanie wykonania wyroku do czasu złożenia pozwanym przez Miasto B. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Nadto nakazał wstrzymanie wykonania opróżnienia w/w lokalu do czasu złożenia pozwanym przez Miasto B. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

Okoliczność bezsporna, nadto dowód: wyrok SR w Bydgoszczy z dnia 28.02.2007 r. w sprawie o sygn. akt I C 954/05 – k. 78 akt sprawy o sygn. I C 954/05, przesłuchanie powódki M. P. (2) (e-protokół) – k. 87v

D. S., M. P. (3), M. P. (1), M. P. (4) i M. P. (6) opuścili w/w lokal przed 2020 r., o czym Miasto B. zostało powiadomione.

Dowód: przesłuchanie powódki M. P. (2) (e-protokół) – k. 87v, przesłuchanie powódki J. S. (e-protokół) – k. 88

Pismami z dnia 31 grudnia 2021 r. Administracja (...) sp. z o.o., działając w imieniu Miasta B., wskazała M. P. (2), M. P. (1) oraz J. S. lokal przeznaczony do zasiedlenia w ramach uprawnienia do najmu socjalnego, zastrzeżonego w w/w wyroku eksmisyjnym, położony przy ul. (...) w B. o powierzchni użytkowej 27,00 m ², składający się z 2 pokoi o pow. 16,30 m ² oraz łazienki z wc. Termin zasiedlenia w/w lokalu upływał w dniu 31 stycznia 2022 r.

Dowód: pisma (...) Sp. z o.o. z dnia 31.12.2021 r. – k. 9-11 akt Km 85/23

W dniu 31 stycznia 2022 r. upłynął termin zasiedlenia w lokalu socjalnym przy ul. (...).

Okoliczność bezsporna.

W dniu 12 czerwca 2023 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zaopatrzył wyrok z dnia 28 lutego 2007 r. w klauzulę wykonalności co do punktów I i IV sentencji z zaznaczeniem przejścia uprawnień na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. jako następcy prawnego J. T. przeciwko dłużnikom M. P. (2), M. P. (3), M. P. (1), J. S. (poprzednio P.), oraz małoletnim M. P. (3), M. P. (4) i M. P. (5) z zastrzeżeniem, że wstrzymuje się wykonanie opróżnienia w/w lokalu do czasu złożenia w/w osobom oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Jednocześnie Sąd umorzył postępowanie w stosunku do D. S..

Okoliczność bezsporna

Pismami z dnia 1 sierpnia 2023 r. Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy Ł. P. zawiadomił dłużników: M. P. (2), M. P. (1) oraz J. S. o wszczęciu postępowania egzekucyjnego oraz wezwał powodów do dobrowolnego wykonania obowiązku.

Dowód: pisma z dnia 1.08.2023 r. – akta Km 85/23

W lokalu przy ul. (...) w B. zamieszkują małoletnie dzieci J. S.: L. S. urodzona (...), K. S. (1) urodzony (...), K. S. (2) urodzony (...) oraz mąż powódki J. B. S., którzy nie są objęci przedmiotowym tytułem wykonawczym. Powodowie informowali Urząd Miasta B. o ilości osób zamieszkujących w/w lokal. Nie występowali jednak o przyznanie im lokalu socjalnego, który uwzględniałby ilość osób zamieszkujących w lokalu przy ul. (...) w B..

Okoliczność bezsporna, nadto dowód: przesłuchanie powódki J. S. (e-protokół) – k. 88

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie było zasadne i nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumentację zgromadzoną w aktach sprawy, aktach sprawy o sygn. akt I C 854/05 oraz akt egzekucyjnych o sygn. Km 85/23, której autentyczność oraz treść co do zasady nie były kwestionowane między stronami postępowania.

Jednocześnie Sąd pominął dowód o przedłożenie przez pozwaną rozliczeń za okres 2021 r. do chwili obecnej i obciążania nimi powodów jako nieistotny dla rozpoznania sprawy.

W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd wskazuje, iż zastosowanie ma art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne.

Art. 840 § 1 pkt. 2 kpc stwarza zatem podstawę do zwalczania tytułu wykonawczego w przypadku, gdy już po powstaniu tytułu egzekucyjnego zaszły zdarzenia prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania lub wskutek których zobowiązanie nie może być egzekwowane. W oparciu o regulacje materialnoprawne w literaturze rozróżnia się zdarzenia zależne od woli stron (np. spełnienie świadczenia, potrącenie) oraz niezależne od woli stron (m.in. przedawnienie roszczenia).

Powodowie natomiast oparli swoje powództwo na twierdzeniu, że uregulowali zaległości będące podstawą wyroku eksmisyjnego oraz na bieżąco regulują należności. Nadto podnieśli, że lokal zaoferowany im przez Miasto B. nie spełnia wymogów do zamieszkania go przez wszystkie osoby zamieszkałe w lokalu przy ul. (...) w B., bowiem w ofercie nie zostały uwzględnione małoletnie dzieci powódki J. S..

Zgodnie z treścią art. 22 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 172 z późn. zm.) umową najmu socjalnego lokalu jest umowa najmu lokalu nadającego się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m ², a w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego 10 m ², przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie. W niniejszej sprawie, wbrew twierdzeniom powodów, Miasto B. przedstawiło ofertę spełniającą w/w wymagania.

Nadto podnoszone przez powodów okoliczności uregulowania zaległości oraz opłacania bieżących należności w niniejszej sprawie były irrelewantne dla jej rozstrzygnięcia. Podkreślić należy, że w sprawach przeciwegzekucyjnych zwalczany jest konkretny tytuł wykonawczy. W niniejszej sprawie tytułem tym jest wyrok eksmisyjny, nie zaś wyrok o zapłatę zaległych należności na rzecz pierwotnego właściciela lokalu. Przedmiotowy wyrok zapadł na zupełnie innej podstawie, a zatem w dniu jego wydania istniały skonkretyzowane przesłanki, aby ówczesne powództwo zostało przez Sąd uwzględnione. Przy rozpoznawaniu powództwa przeciwegzekucyjnego Sąd nie jest władny ponownie rozpoznawać sprawy już prawomocnie rozstrzygniętej. Podkreślić należy, że „powództwo opozycyjne skierowane przeciwko prawomocnemu orzeczeniu sądu nie może naruszać powagi rzeczy osądzonej, w związku z czym co do zasady może być ono oparte jedynie na zdarzeniach, które nastąpiły po powstaniu tytułu egzekucyjnego (zamknięciu rozprawy), wskutek których zobowiązanie wygasło lub nie może być egzekwowane. Prekluzyjny skutek prawomocności orzeczenia i powagi rzeczy osądzonej obejmuje okoliczności i zarzuty, które istniały i dały się sformułować w chwili zamknięcia rozprawy, lecz strona skutecznie ich nie przytoczyła. Nie ma przy tym znaczenia, czy ponosiła winę w zaniechaniu skutecznego podniesienia właściwych zarzutów i okoliczności. Przedmiotem rozpoznania w sprawie zainicjowanej powództwem opozycyjnym nie mogą być zdarzenia istniejące przed powstaniem tytułu korzystającego z powagi rzeczy osądzonej, prowadziłoby to bowiem do zanegowania tej powagi i zakwestionowania prawomocnych orzeczeń. (…) Co do zasady zaś powództwo opozycyjne nie może prowadzić do ponownego merytorycznego rozpoznania prawomocnie rozstrzygniętej sprawy ani służyć sanowaniu uchybień strony, która we właściwym czasie nie wystąpiła ze stosownym zarzutem, lub korygowaniu błędów sądu orzekającego, który zarzut taki przeoczył” (Postanowienie SN z 20.05.2022 r., I CSK 610/22, LEX nr 3357619).

Tym samym, Sąd rozpoznający sprawę z powództwa opozycyjnego bada jedynie, czy po wydaniu wyroku zaszły takie okoliczności, które pozwolą na uznanie, że istnieje możliwość uchylenia klauzuli wykonalności. W przedmiotowej sprawie Sąd doszedł do przekonania, iż takie okoliczności się nie pojawiły.

Przedmiotowy wyrok oraz postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności obejmowały konkretnie wskazane osoby. W toku niniejszego postępowania wykazano, iż pięć osób, tj. D. S., M. P. (3) oraz małoletni wówczas M. P. (1), M. P. (4) oraz M. P. (5), opuścili na stałe lokal przy ul. (...) w B.. Natomiast w lokalu tym, w zakresie rzeczonego orzeczenia, nadal pozostają trzy osoby, tj. M. P. (2), M. P. (1) i J. S. (wcześniej: P.). Orzeczenie to nie obejmuje natomiast ani męża J. S., ani jej małoletnich dzieci. O opuszczeniu lokalu przez część osób wskazanych w wyroku z dnia 28 lutego 2007 r. Miasto B. uzyskało informację od powodów, a tym samym zaproponowało im stosowny lokal socjalny, odpowiadający pozostałej treści wyroku eksmisyjnego, jak i warunkom wynikającym z ustawy. W ocenie Sądu brak było podstaw, w szczególności ekonomicznych, aby przedstawić powodom ofertę najmu lokalu socjalnego w stosunku do osób, które w lokalu przy ul. (...) w B. już nie mieszkają, a tym bardziej w stosunku do osób, które nie są objęte tytułem wykonawczym. Jeżeli przedstawiona powodom oferta najmu lokalu socjalnego nie odpowiadała, brak było przeszkód, aby zawnioskowali oni samodzielnie do Urzędu Miasta o przyznanie im lokalu socjalnego, który odpowiadałby ilości osób zamieszkujących obecnie w lokalu przy ul. (...) w B.. Jednakże z możliwości tej do dnia dzisiejszego nie skorzystali.

W niniejszej sprawie powodowie nieprawidłowo również podnosili okoliczności uregulowania zaległości i regulowania bieżących należności, albowiem okoliczności te w żaden sposób nie wpływają na wykonalność wyroku eksmisyjnego. Tym samym nie mogą one stanowić podstawy rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Reasumując, okoliczności na jakie powoływali się powodowie w niniejszym pozwie nie stanowią przesłanek, o których mowa w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., uzasadniających pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności.

Tym samym Sąd oddalił powództwo, o czym orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach sądowych orzeczono w punkcie 2 sentencji wyroku, w myśl art. 108 kpc, mając na uwadze fakt, że powodowie zostali postanowieniem Sądu z dnia 7 września 2023 r. zwolnieni od ponoszenia kosztów sądowych (art. 102 ust 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych; Dz. U. z 2022 r. poz. 1125 tekst jedn. z zm.), a powództwo zostało w całości oddalone. Zatem w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do obciążania którejkolwiek ze stron kosztami sądowymi, które w tej sytuacji ponieść musiał Skarb Państwa.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 3 sentencji wzroku, na podstawie art. 102 k.p.c., który stanowi, iż w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Kwestia zastosowania powyższego artykułu pozostawiona jest orzekającemu sądowi z odwołaniem się do jego kompetencji, bezstronności, doświadczenia i poczucia sprawiedliwości. Ocena w tym zakresie ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem oraz oceną okoliczności i może być podważona przez sąd wyższej instancji w zasadzie jedynie wtedy, gdy jest rażąco niesprawiedliwa (wyrok SN z dnia 10 października 2012 r., I CZ 66/12, L.). W niniejszej sprawie rozstrzygając o kosztach procesu Sąd miał na względzie sytuacje osobiste i majątkowe powodów, dlatego też Sąd nie znalazł podstaw, aby obciążać powódkę kosztami procesu.

sędzia Marcin Kawecki