Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 listopada 2023 r.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Sylwia Roszak

Protokolant: st.sekr.sądowy Magdalena Zasowska

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2023 r. w Bydgoszczy na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółko z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa w B., (...) z ograniczoną
odpowiedzialnością w B.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.-W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 58 844,69 zł (pięćdziesiąt osiem tysięcy osiemset czterdzieści cztery złote sześćdziesiąt dziewięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty:

a)  7072,50 zł od dnia 22 października 2019 roku do dnia zapłaty;

b)  51 772,19 zł od dnia 24 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 8360,00 zł (osiem tysięcy trzysta sześćdziesiąt złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII GC 1352/23

UZASADNIENIE

Powodowie (...) sp. z. o.o. sp. k. z siedzibą w J. oraz (...) Sp. z o. o. Sp. k. wnieśli o zasądzenie solidarnie od pozwanego (...) Sp. z o. o. w Ł.-W. kwoty 58 844,69 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

- 7 072,50 złotych od dnia 22 października 2019 r. do dnia zapłaty,

- 51 772,19 złotych od dnia 24 grudnia 2019 r. do dnia zapłaty.

Ponadto powód wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, że w dniu 14 listopada 2017 roku zawarli z pozwanym umowę podwykonawczą nr (...) na mocy której pozwany zobowiązał się do wykonania elewacji wentylacyjnej z (...) na inwestycji pn. Budowa zespołu szkolno-przedszkolnego w rejonie N., U., M. i R.. Pozwany wykonał umowę i na wykonane przez siebie prace udzielił powodowi gwarancji
i rękojmi na okres 73 miesięcy od dnia odbioru inwestycji przez inwestora. Powodowie podnieśli, iż w dniach 28 września 2018 roku i 7 listopada 2018 roku zgłosili wady wykonanych przez pozwanego prac, polegające na odklejaniu się i odpadnięciu uszkodzonej płyty elewacyjnej. Nadto wskazali, iż w dniu 13 marca 2019 roku zgłosili pozwanemu wadę polegającą na odpadających listwach elewacyjnych kątownikowych nad oknami. Powodowie stwierdzili, iż pozwany nie zakwestionował istnienie wad, lecz nie przystąpił do ich niezwłocznego usunięcia. Zaznaczyli, iż pozwany pozorował jedynie wolę usunięcia wad. Powodowie podkreślili, iż odpadające elementy elewacji zagrażały zdrowiu i życiu osób przebywających w pobliżu budynku i w dniu 8 listopada 2018 roku skierowali do pozwanego ostateczne wezwanie do usunięcia zgłoszonych usterek, wyznaczając w nim termin do dnia 13 listopada 2018 roku. Powodowie podali, iż pozwany nie wywiązał się z powyższego zobowiązania, wobec czego przystąpili do działań mających na celu usunięcie usterek w drodze wykonawstwa zastępczego. Nadto wskazali, iż zlecili mgr T. C. sporządzenie opinii dot. stanu technicznego elewacji i przyczyn jej destrukcji. Na podstawie opinii z dnia 28 grudnia 2018 roku ustalono, iż przyczyną odpadania płyt było: nieprawidłowe przygotowanie podłoża, nie dotrzymanie przez wykonawcę reżimu technologicznego związanego z czasem operowania na systemie SikaTack, braki liniowości i jednopłaszczyznowości podkonstrukcji pod płyty. Powodowie podnieśli, iż z powyższego wynika, iż problemy z elewacją są związanie z nieprawidłową realizacją robót budowlanych przez pozwanego. Wskazali, że za wykonaną opinię ponieśli koszt 6 150,00 złotych, w związku z czym po doliczeniu narzutu 15 %, zgodnie z zawartą umową obciążyli pozwanego notą na kwotę 7 072,50 złotych. Ponadto dodali, iż obciążyli pozwanego również notą w wysokości 58 602,30 złotych, tytułem prac wykonanych w ramach wykonawstwa zastępczego. Powodowie podali, iż dokonali także kompensaty powyższej należności i zatrzymanych od pozwanego kaucji gwarancyjnej, wskutek czego do zapłaty pozostała kwota 51 772,19 złotych. Wskazali, iż pomimo wezwania do zapłaty pozwany do dnia wniesienia pozwu nie uregulował należności.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powodów na jego rzecz kosztów procesu. Podniósł zarzut przedawnienia.

W uzasadnieniu pozwany stwierdził, że w niniejszej sprawie obowiązuje 3 letni termin przedawnienia. Wskazał, iż roszczenia powodów stawały się wymagalne z dniem 21 grudnia 2019 roku oraz z dniem 21 października 2019 roku, zaś powództwo złożone zostało w dniu 27 grudnia 2022 roku. Nadto pozwany wskazał, iż powodowie mieli wiedzę o roszczeniu już w listopadzie i grudniu 2018 roku oraz w marcu i kwietniu 2019 roku, zaś nota wystawiona została dopiero w październiku i grudniu 2019 roku.

Powodowie w piśmie procesowym z dnia 12 czerwca 2023 roku podtrzymali swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Przyznali, iż w niniejszej sprawie obowiązuje 3 letni termin przedawnienia, lecz koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, w związku z czym roszczenie dochodzone w niniejszym postępowaniu uległoby przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2022 roku. Tymczasem pozew wniesiony został w dniu 27 grudnia 2022 roku, a więc przed upływem terminu przedawnienia. Powodowie podkreślili, iż nawet gdyby noty wystawione zostały w najwcześniej możliwym terminie, po poniesieniu kosztów wykonawstwa zastępczego, a więc w marcu i kwietniu 2019 roku, to przedmiotowe należności i tak uległyby przedawnieniu dopiero z dniem 31 grudnia 2022 roku. Zaznaczyli, iż dopiero po wykonaniu opinii przez mgr inż. T. C. byli w stanie podjąć decyzję, jakie kroki podjąć w celu rozwiązania zaistniałej sytuacji.

Postanowieniem z dnia 29 sierpnia 2023 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. zawiesił postępowanie (punkt 1) i podjął postępowanie z udziałem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialności w B. w miejsce (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialności Spółka komandytowa w B..

Sąd ustalił, co następuje:

Strony postepowania w dniu 14 listopada 2017 r. zawarły umowę podwykonawczą nr (...). Na mocy tej umowy pozwany zobowiązał się do wykonania elewacji wentylacyjnej z (...) na inwestycji pn. Budowa zespołu szkolno-przedszkolnego w rejonie N., U., M. i R..

Pozwany zgodnie z § 12 ust. 1 i 2 umowy, udzielił powodom na wykonane roboty gwarancji i rękojmi. Gwarancja została udzielona na okres 73 miesięcy od zakończenia bezusterkowego odbioru końcowego inwestycji przez zamawiającego od powodów oraz po uzyskaniu prawomocnego pozwolenia na użytkowanie.

Strony ustaliły wysokość kaucji gwarancyjnej na 5% szacunkowej wartości umowy brutto. 60% tej kwoty stanowiło zabezpieczenie wykonania zobowiązań podwykonawcy w okresie gwarancji i rękojmi. Kwota ta miała zostać zwrócona podwykonawcy po upływie 30 dni od dnia zakończenia okresu rękojmi (gwarancji) na płaszczyźnie powodowie – inwestor, na pisemny wniosek podwykonawcy (§ 9 ust. 2 i 3 umowy).

Dowód: umowa podwykonawcza z załącznikami k. 20-29 akt, ogólne warunki podwykonawców k. 30-37 akt.

Powodowie zobowiązani byli zawiadomić pozwanego o dostrzeżonej wadzie, która ujawniła się w okresie gwarancji, nie później niż w terminie 5 dni roboczych od daty jej dostrzeżenia. Strony postanowiły, że jeżeli pozwany odmówi usunięcia wad lub nie usunie ich wyznaczonym terminie powodowie będą uprawnieni usunąć wady na koszt i ryzyko pozwanego.

Narzut wykonawcy z tytułu wykonania zastępczego wynosił 15% i był każdorazowo doliczany do kosztów wykonania zastępczego (pkt. 6 uzgodnień dodatkowych umowy).

Dowód: gwarancja jakości na wykonane roboty budowlane – k. 38 – 39 akt, umowa podwykonawcza z załącznikami k. 20-29 akt, ogólne warunki podwykonawców k. 30-37 akt,

Pozwany wykonał prace powierzone mu w umowie.

Okoliczność bezsporna.

Powodowie w dniu 28 września 2018 roku przesłali pozwanemu zgłoszenie naprawy gwarancyjnej, tj. uszkodzoną płytę elewacyjną. Powodowie wyznaczyli pozwanemu termin do potwierdzenia przyjęcia do realizacji zgłoszonych usterek do dnia 2 października 2018 r. Poinformowali pozwanego, iż w przypadku nie otrzymania potwierdzenia w zakreślonym terminie, będą uprawnieni do wprowadzenia wykonawcy zastępczego na koszt i ryzyko gwaranta, w celu zachowania umownego terminu usunięcia usterek.

Powodowie wyznaczyli termin wykonania napraw do dnia 8 października 2018 roku.

Dowód: pismo z dnia 29 września 2018 roku - k. 40 akt, zgłoszenie naprawy gwarancyjnej wraz z dowodem nadania – k. 41-42 akt.

W dniu 7 listopada 2018 roku powodowie przesłali pozwanemu zgłoszenie naprawy gwarancyjnej, tj. odklejanie się płyt i pozostałych elementów elewacyjnych oraz uszkodzoną płytę elewacyjną. Wezwali do pilnego usunięcia usterek, wskazując, iż są one zagrożeniem dla życia i zdrowia użytkujących obiekt. Powodowie wyznaczyli pozwanemu termin do potwierdzenia przyjęcia do realizacji zgłoszonych usterek do dnia 8 listopada 2018 r. Powodowie poinformowali pozwanego, iż w przypadku nie otrzymania potwierdzenia w zakreślonym terminie, będą uprawnieni do wprowadzenia wykonawcy zastępczego na koszt i ryzyko gwaranta, w celu zachowania umownego terminu usunięcia usterek.

Powodowie wyznaczyli termin wykonania napraw do dnia 12 listopada 2018 roku.

Dowód: pismo z dnia 7 listopada 2018 roku - k. 43 akt, zgłoszenie naprawy gwarancyjnej wraz z dowodem nadania – k. 44 – 45 akt.

Pismem z dnia 8 listopada 2018 roku powodowie wezwali pozwanego do usunięcia zgłoszonych usterek w terminie do dnia 13 listopada 2018 roku. Powodowie wezwali nadto do zabezpieczenie wszystkich płyt przed odklejeniem, wskazując, iż odklejające się płyty stanowią realne zagrożenie dla życia i zdrowia użytkowników obiektów i przechodniów.

Dowód: ostateczne wezwanie z dnia 8 listopada 2018 roku - k. 48-50 akt.

Pismem z dnia 13 marca 2019 roku powodowie przesłali pozwanemu zgłoszenie naprawy gwarancyjnej wskazując na usterkę w postaci odpadającej listy elewacyjnej kątownika nad oknami. Wyznaczyli pozwanemu termin do potwierdzenia przyjęcia do realizacji zgłoszonych usterek do dnia 15 marca 2019 r. Powodowie poinformowali pozwanego, iż w przypadku nie otrzymania potwierdzenia w zakreślonym terminie, będą uprawnieni do wprowadzenia wykonawcy zastępczego na koszt i ryzyko gwaranta, w celu zachowania umownego terminu usunięcia usterek.

Wyznaczyli termin wykonania napraw do dnia 19 marca 2019 roku.

Dowód: pismo z dnia 29 września 2018 roku - k. 46 akt, zgłoszenie naprawy gwarancyjnej wraz z dowodem nadania – k. 46a akt.

Powodowie zlecili mgr. T. C. sporządzenie opinii dot. stanu technicznego elewacji i przyczyn jej destrukcji.

W opinii z dnia 28 grudnia 2018 roku ustalono, iż przyczyną odpadania płyt elewacji było: nieprawidłowe przygotowanie podłoża, nie dotrzymanie przez wykonawcę reżimu technologicznego związanego z czasem operowania na systemie SikaTack, braki liniowości i jednopłaszczyznowości podkonstrukcji pod płyty. Stwierdzono, iż problemy z elewacją są związanie z nieprawidłową realizacją robót budowlanych przez pozwanego.

Powodowie za wykonaną opinię ponieśli koszt w wysokości 6 150,00 złotych.

Dowód: prywatna opinia mgr. T. C. - k. 51-56 akt, faktura VAT nr (...) – k. 57 akt.

Powodowie w dniu 16 października 2019 roku wystawili na pozwanego notę obciążeniową nr (...) na kwotę 7 072,50 złotych tytułem kary umownej za wykonanie ekspertyzy w zakresie usterek na obiekcie Zespołu szkolno-przedszkolnego w rejonie N., U., M. i R., z terminem zapłaty do dnia 21 października 2019 roku. Do kosztów poniesionych za wykonanie opinii doliczono narzut 15 % zgodnie z pkt. 6 uzgodnień dodatkowych umowy.

Dowód: nota obciążeniowa nr (...) z potwierdzeniem nadania – k. 58-59 akt.

Powodowie zlecili naprawę uszkodzonych elementów elewacji. W ramach wykonania zastępczego ponieśli koszty:

- wynajmu podnośnika koszowego – 934,80 złotych;

- wynajmu podnośnika koszowego –642,68 złotych;

- zakupu wkrętów do płyt (...) 14.883,00 złotych;

- zakupu wkrętów do płyt (...) oraz płytę (...) 7.662,90 złotych;

- montażu wkrętów do płyt (...) 24.000,00 złotych;

- wynajmu podnośnika koszowego – 2.220,15 złotych;

- opracowanie opinii technicznej w zakresie elewacji wentylowanej - 615,00 złotych.

Dowód: faktura nr (...) – k. 60 akt, faktura nr (...) – k. 61, faktura nr (...) – k. 62 akt, faktura nr (...) – k. 63 akt, faktura 6 nr (...) – k. 64 akt, faktura nr (...) – k. 65 akt, faktura nr (...) – k. 66 akt.

Powodowie wystawił na pozwanego notę obciążeniową nr (...) na kwotę 58 602,30 złotych tytułem kary umownej za wykonawstwo zastępcze na obiekcie Zespołu szkolno-przedszkolnego w rejonie N., U., M. i R., z terminem zapłaty do dnia 21 grudnia 2019 roku. Do kosztów wykonawstwa zastępczego doliczono narzut 15 % zgodnie z pkt. 6 uzgodnień dodatkowych umowy.

Dowód: nota obciążeniowa nr (...) z potwierdzeniem nadania - k. 67-68 akt.

Powodowie pismem datowanym na dzień 17 października 2022 r. poinformowali pozwanego, iż dokonują potrącenia przysługującej im wierzytelności o zapłatę kwoty 58 602,30 złotych wynikającą z noty obciążeniowej nr (...) z zatrzymanymi z faktur wystawionych przez pozwanych kaucjami gwarancyjnymi w łącznej kwocie 6 830,11 złotych. Do zapłaty pozostała kwota 51 772,19 zł tytułem noty obciążeniowej nr (...)

Dowód: pismo z dnia 17.10.2022 r. potwierdzeniem nadania - k. 69 – 70 akt

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów i wydruków przedłożonych przez stronę powodową, których autentyczność nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana.

Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. pominął wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków A. Ł., K. B., E. W. z uwagi na fakt, iż dowody te zostały powołane w celu wykazania okoliczności bezspornych, których pozwany w toku postępowania nie kwestionował oraz przeprowadzenie powyższych dowodów spowodowałoby nieuzasadnione przedłużenie postępowania.

Sąd zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie bezsporne było, że strony łączyła umowa o podwykonawstwo. Przedmiotem żądania pozwu była zapłata przez pozwanego na rzecz powodów kwoty z tytułu wykonawstwa zastępczego usunięcia wad. Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności z tytułu gwarancji oraz wysokości roszczenia powodów. Podniósł zarzut przedawnienia.

W sprawie niniejszej nie budziło wątpliwości, iż strony łączyła umowa o roboty budowlane, która została zawarta między wykonawcą (powodami) a podwykonawcą (pozwanym). Podkreślenia wymaga to, iż umowa o podwykonawstwo, z uwagi na jej essentialia negotii, jest umową o roboty budowlane, z tą jedynie różnicą, że zawieraną między wykonawcą a podwykonawcą.

Zgodnie zaś z art. 647 k.c., przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

W niniejszej sprawie bezsporne było, iż pozwany wykonał na rzecz powodów elewację wentylacyjną z (...) na inwestycji pn. Budowa zespołu szkolno-przedszkolnego w rejonie N., U., M. i R.. Nadto bezspornym było, iż pozwany udzielił powodom gwarancji i rękojmi na okres 73 miesięcy od dnia odbioru inwestycji przez inwestora.

Pozwany nie zakwestionował w żaden skuteczny sposób, iż w okresie udzielonej gwarancji, ujawniły się wady robót przez niego wykonanych. Pozwany nie przedłożył żadnych dowodów mających wykazać, iż powstałe w elewacji uszkodzenia nie były wynikiem wadliwości jego prac. Jedyny zarzut, jaki pozwany podniósł, to zarzut przedawnienia.

Wobec tego Sąd zważył, iż zgodnie z art. 117 § 1 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba, że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia (art. 117 § 2 k.c.).
W myśl art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat sześć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej trzy lata. Przepisem szczególnym, o którym mowa w art. 118 k.c. jest – w stosunku do roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – każdy przepis ustawy przewidujący krótszy niż trzyletni termin przedawnienia (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1994 r., sygn. III CZP 136/94 OSNC 1995/2/38). Jednocześnie należało wskazać, iż w myśl uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2002 r. (sygn. III CZP 63/01, OSNC 2002/9/106) roszczenia wynikające z umowy o roboty budowlane przedawniają się w terminach określonych w art. 118 k.c. (tj. na zasadach ogólnych), a więc mając na uwadze, iż w niniejszej sprawie powyższe wynikało z prowadzonej przez strony działalności gospodarczej, termin ten wynosił 3 lata.

Zgodnie natomiast z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Roszczenie wynikające z zobowiązania bezterminowego, obejmującego obowiązek zapłaty kary umownej staje się wymagalne w dniu, w którym świadczenie powinno być spełnione, gdyby wierzyciel wezwał dłużnika do wykonania zobowiązania w najwcześniej możliwym terminie (por. wyrok SA w Łodzi z dnia 11 sierpnia 2017 r. I ACa 67/17).
W ocenie Sądu rozważania dot. zapłaty kary umownej można analogicznie odnieść do obowiązku zapłaty roszczenia wynikającego z tytułu wykonawstwa zastępczego.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 5 listopada 2014 roku w sprawie III CZP 76/14 (Legalis): „ (…) W orzecznictwie przyjmuje się, że zastrzeżenie kary umownej nie rodzi zobowiązania, z właściwości którego wynikałby określony termin spełnienia świadczenia, nie ma bowiem wystarczających podstaw do twierdzenia, że świadczenie kary umownej powinno nastąpić niezwłocznie po naruszeniu powinności kontraktowych (art. 455 k.c.), przeciwnie, wskazuje się, że jeżeli w umowie strony nie oznaczyły terminu spełnienia świadczenia z tytułu kar umownych, zobowiązanie takie ma charakter bezterminowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2011 r. III CSK 282/10).

Przenosząc powyższe rozważania na okoliczności niniejszej sprawy należało wskazać, iż powodowie już w dniach 28 września 2018 roku i 7 listopada 2018 roku zgłosili wady wykonanych przez pozwanego prac, polegające na odklejaniu się i odpadnięciu uszkodzonej płyty elewacyjnej i wezwali do ich usunięcia wyznaczając termin wykonania prac. Pozwany jednakże nie podjął prac zmierzających do usunięcia wad w wyznaczonym czasie.

Wobec tego powodowie przystąpili do usunięcia powstałych wad. Jak słusznie podnosili powodowie, wobec biernej postawy pozwanego zmuszeni byli do wykonania niezbędnych robót we własnym zakresie, gdyż powstałe wady zagrażały życiu i zdrowi przebywających na terenie obiektu osób.

Powodowie noty obciążeniowe z tytułu poniesionych przez siebie kosztów prac zastępczych wystawili w dniu 16 października 2019 roku z terminem zapłaty do dnia 21 października 2019 roku oraz w dniu 16 grudnia 2019 roku z terminem zapłaty do dnia 21 grudnia 2019 roku. W tej sytuacji 3 letni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg od dnia 22 października 2019 roku oraz od dnia 22 grudnia 2019 roku. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. W związku z tym należności powodów uległyby przedawnieniu z końcem roku 2022 roku.

W ocenie Sądu, niesłuszne są zarzuty pozwanego, iż powodowie zwlekali z wystawieniem not obciążeniowych i wobec tego wydłużyli termin przedawnienia. Jak już wyżej wskazano pozwany został wezwany do usunięcia wad we wrześniu oraz w listopadzie 2018 roku, zaś prace usuwające wady wykonane zostały w marcu i kwietniu 2019 roku. Zatem, dopiero wówczas powstały koszty wykonania zastępczego. W tym stanie rzeczy nie można uznać, iż powodowie winni wystawić noty wcześniej, gdyż dopiero po wykonaniu prac powstało roszczenia o zapłatę należności za wykonanie zastępcze. Powyższe rozważania uzasadniają uznanie zarzutu przedawnienia za bezzasadny.

Przechodząc do podstawy żądania, którą powodowie wywodzili z tytułu gwarancji, to należy zaznaczyć, co już wyżej ustalono, do niniejszej stanu faktycznego zastosowanie mają przepisy dotyczące umowy o roboty budowlane.

Zgodnie natomiast z art. 656 § 1 k.c. do skutków opóźnienia się przez wykonawcę z rozpoczęciem robót lub wykończeniem obiektu albo wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu, jak również do uprawnienia inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło. Natomiast w myśl art. 638 § 2 k.c., jeżeli zamawiającemu udzielono gwarancji na wykonane dzieło, przepisy o gwarancji przy sprzedaży stosuje się odpowiednio.

Należy zaznaczyć, iż w wymienionym art. 656 § 1 k.c. w zakresie rękojmi za wady wykonanego obiektu znajduje się odesłanie do art. 638 k.c. Jednocześnie art. 656 § 1 k.c. nie przewiduje stosowania przepisów o gwarancji. Ponieważ rękojmia i gwarancja to odrębne instytucje, stosowanie przepisów o gwarancji przy sprzedaży do umowy o roboty budowlane będzie zatem możliwe jedynie w drodze analogii legis, a nie odpowiednio (czyli tylko w takim zakresie, w jakim da się „dopasować” te przepisy do danego stanu faktycznego – zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 października 2020 r., VII AGa 550/19; K. K., S. Ż., radca prawny, praktyka nieruchomości i inwestycji budowlanych kancelarii (...)).

Trzeba w tym miejscu także zaznaczyć, że gwarancja to termin prawa cywilnego, którym posługujemy się przy najróżniejszych umowach, przy czym gwarancja nie jest zasadniczo regulowana przepisami prawa w ramach regulacji odnoszących się do poszczególnych typów umów. Zazwyczaj jednak idea jest zawsze taka sama - strona zobowiązana do spełnienia świadczenia niepieniężnego (gwarant) zobowiązuje się wobec strony spełniającej świadczenie pieniężne, że spełni na rzecz tej strony jakieś dodatkowe świadczenia w przypadku gdyby się okazało, że przedmiot umowy jest wadliwy czy też nie ma właściwości o jakich zapewniał gwarant. Treść gwarancji (prawa i obowiązki stron) może być więc całościowo uregulowana w umowie zawartej przez strony w zasadzie w dowolny sposób w ramach zasady swobody umów wynikającej z art. 353 ¹ k.c. Jedynym wyjątkiem jest umowa sprzedaży, w przypadku której gwarancję regulują art. 577-581 k.c. Najczęściej jednak gwarancja – w tym w umowach na roboty budowlane - jest wzorowana na przepisach Kodeksu cywilnego o gwarancji przy umowie sprzedaży. Uprawnienia z rękojmi i gwarancji są od siebie niezależne – to od zamawiającego w przypadku umowy o roboty o dzieło zależy z jakiego tytułu będzie domagał się pociągnięcia sprzedającego do odpowiedzialności. Co ważne, żądanie z gwarancji nie musi być poprzedzone próbą skorzystania z rękojmi.

Stosunek gwarancji ma charakter umowny i podlega zasadzie swobody umów, co oznacza, że treść zobowiązania gwaranta może być, co do zasady, określona swobodnie, gwarancja jakości robót jest pisemnym zapewnieniem wykonawcy co do jakości wykonanych robót budowlanych, jest udzielana dobrowolnie, a jej treść formułuje gwarant (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 marca 2018 roku, I AGa 55/18). Podstawowym źródłem co do zakresu i treści obowiązku gwaranta jest umowa lub dokument gwarancyjny, jeśli go wystawiono.

W podsumowaniu powyższych teoretycznych wywodów należy zatem wskazać, że brak przepisów o gwarancji przy umowie o roboty budowlane nie stoi na przeszkodzie udzieleniu gwarancji przez wykonawców robót lub przyjmujących zamówienia w ramach swobody umów i w takim przypadku przepisy gwarancji w umowach sprzedaży należy stosować w drodze analogii. Zawarcie dodatkowej umowy gwarancji nie sprzeciwia się w szczególności naturze głównego stosunku obligacyjnego wynikającego np. z umowy o roboty budowlane (por. uchwała Sądu Najwyższego wydana w sprawie o sygnaturze akt III CZP 62/08 z dnia 10 lipca 2008 roku).

Wracając na grunt przedmiotowej sprawy należy wskazać, iż bezsporne było, że pozwany udzielił stronie powodowej gwarancji na wykonane roboty. Wynika to z treści zawartej umowy oraz wystawionego przez pozwanego dokumentu gwarancji jakości na wykonane roboty budowlane.

Zgodnie z § 12 ust. 1 i 2 umowy, pozwany udzielił powodom na wykonane roboty gwarancji i rękojmi. Gwarancja została udzielona na okres 73 miesięcy od zakończenia bezusterkowego odbioru końcowego inwestycji przez zamawiającego od powodów oraz po uzyskaniu prawomocnego pozwolenia na użytkowanie. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż wady zgłaszane przez powodów pozwanemu od września 2018 roku do marca 2019 roku ujawniły się w okresie gwarancji. Przy tym pozwany nie kwestionował, że ponosi odpowiedzialność za wady wskazane w zgłoszeniach naprawy gwarancyjnej.

Należy przy tym zaznaczyć, iż z postanowień umownych oraz dokumentu gwarancji wynikało, że jeżeli pozwany (gwarant) odmówi usunięcia wad lub nie usunie ich w wyznaczonym terminie, powodowie będą uprawnienia usunąć wady na koszt i ryzyko pozwanego. Dodatkowo strony postanowiły, iż do kosztów wykonania zastępczego, powodowie będą mogli doliczyć narzut w wysokości 15% (pkt 6 uzgodnień dodatkowych umowy).

Bezsporne w sprawie było, iż pozwany nie przystąpił do usunięcia wad ujawnionych w okresie gwarancji i w związku z tym powodowie zlecili wykonanie zastępcze. Zatem, zlecając wykonanie zastępcze powodowie realizowali uprawnienia przysługujące im z mocy umowy - w związku z udzieloną gwarancją, brakiem działań pozwanego i umownym prawem do dokonania naprawy przez inny podmiot. Przyznanie w umowie w razie wystąpienia wad uprawnienia do ich usunięcia na koszt przyjmującego zamówienie, bez potrzeby wcześniejszego uzyskania zgody sądu, nie narusza zasady swobody umów (zob. także uchwałę SN z 15 lutego 2002 r., III CZP 86/01, OSNC 2002, Nr 11, poz. 132).

Uprawnienie do wykonania zastępczego oznacza, że pozwany jest zobowiązany do zwrotu kosztów pozostających w związku przyczynowym z czynnościami wykonania zastępczego. Tym samym powodowie mieli prawo obciążyć pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów poniesionych z tytułu robót naprawczych i ekspertyzy w zakresie usterek na obiekcie Zespołu szkolno-przedszkolnego w rejonie N., U., M. i R. z uwzględnieniem narzutów z tytułu wykonania zastępczego, który zgodnie z pkt 6 uzgodnień dodatkowych umowy wynosił 15% i był każdorazowo doliczany do kosztów wykonania zastępczego. Wysokość kosztów wykonania zastępczego, w tym ekspertyzy wynikała z przedłożonych przez powodów faktur.

Nadto podkreślenia wymaga, iż strony zastrzegły w umowie tzw. kaucję gwarancyjną oraz określiły zasady jej zwrotu, co jest dopuszczalne w świetle zasady swobody umów wynikającej z treści art. 353 ¹ k.c.

W niniejsze sprawie bezsporne było, że powodowie potrącili pobraną od pozwanego kaucje gwarancyjną w łącznej wysokości 6 830,11 złotych na poczet należności z tytułu wykonania zastępczego i nie zrealizowanych przez pozwanego zobowiązań z tytułu gwarancji tj. na poczet kosztów poniesionych w związku z usunięciem powstałych wad, dokonując potrącenia w/w kwoty z przysługującej im wierzytelności o zapłatę kwoty 58 602,30 złotych wynikającą z noty obciążeniowej nr (...).

Wobec tego sąd na podstawie powołanych powyżej przepisów oraz umowy łączącej strony i udzielonej gwarancji zasądził na rzecz powodów solidarnie od pozwanego kwotę 58 844,69 złotych tytułem kosztów wykonania zastępczego.

W zakresie żądania zapłaty odsetek Sąd zauważył, iż w myśl art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Nadto zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Powodowie w notach obciążeniowych wezwali pozwanego do zapłaty należności z tytułu wykonawstwa zastępczego co do kwoty 7 072,50 złotych w terminie do dnia 21 października 2019 roku oraz co do kwoty 51 772,19 złotych w terminie do dnia 21 grudnia 2019 roku. Wobec tego powodom należą się odsetki od kwoty 7 072,50 złotych od dnia 22 października 2019 roku oraz od kwoty 51 772,19 złotych od dnia 22 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie, z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

W niniejszej sprawie koszty poniesione przez powodów wyniosły łącznie 8 360,00 zł. W powyższej kwocie mieściła się kwota 17,00 zł stanowiąca opłatę skarbową od pełnomocnictwa, kwota 5 400,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika ustalonego w oparciu o § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1814 ze zm.) oraz kwota 2 943,00 złotych tytułem opłaty od pozwu.

W wyroku w punkcie II zasądzono, zatem od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 8 360,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Nadto zgodnie z art. 98 § 1 ¹ kpc od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. W związku z powyższym Sąd zasądził od kwoty 8 360,00 złotych odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.