Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powódka M. F. wniosła do Sądu Rejonowego dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi pozew o zasądzenie od pozwanego (...) Sp. z o. o. w B. kwoty 11.260,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2013 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

Należności powyższej dochodziła tytułem pozostałej części wynagrodzenia za miesiąc marzec przysługującej (...) Sp. z o. o. wynikającej z umowy o świadczenie usług księgowych zawartej pomiędzy tą spółką a pozwanym, którą nabyła w drodze przelewu wierzytelności.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt XII GNc 754/14 Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Sprzeciw od powyższego orzeczenia wniósł pozwany domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zwrotu od powódki na rzecz pozwanego kosztów sądowych według norm przepisanych. Ponadto pozwany wniósł o przekazanie sprawy do rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany potwierdził, iż strony w zawartej umowie o świadczenie usług księgowych ustaliły wysokość wynagrodzenia w kwocie 12.000 zł netto. Pozwany podniósł, iż w związku z podjęciem decyzji o przekształceniu spółki jawnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oraz zobowiązaniem się spółki (...) do przeprowadzenia przekształcenia pod względem księgowym w terminie 3 miesięcy, pozwany zawarł z w/w spółką przedmiotową umowę o świadczenie usług księgowych. Podwyższenie wynagrodzenia do kwoty 12 000,00 zł związane było z nadzwyczajnymi okolicznościami, tj. przekształceniem spółki, zaś po przeprowadzeniu tej procedury wysokość wynagrodzenia miała powrócić do dotychczasowej kwoty płaconej poprzedniej księgowej B. B.. Pozwany podniósł, iż działania podjęte przez spółkę (...) nie spełniły oczekiwań pozwanego i wobec powyższego strony uzgodniły, iż od kwietnia 2013 r. wynagrodzenie zmniejszy się do kwoty 4.305 zł brutto miesięcznie. Pozwany wskazał, iż wypłacił spółce (...) wynagrodzenie w kwocie 14.760 zł w styczniu i lutym, zaś wynagrodzenie za marzec 2013 r. miało zostać wypłacone dopiero z chwilą wydania pozwanemu bilansu za okres od 1 stycznia 2013 r. do dnia przekształcenia w spółkę z o.o.,do tego czasu wynagrodzenie za marzec 2013 r. miało być wypłacone w kwocie 3 500 zł. Poza tym podniósł, iż w związku z nienależytym wypełnieniem obowiązków przez zobowiązaną spółkę w dniu 30 lipca 2013 r. wypowiedział umowę o świadczenie usług księgowych. Pozwany podał, iż ustalono, iż pozostała część wynagrodzenia za miesiąc marzec zostanie wypłacona z chwilą wydania bilansu. Pozwany potwierdził, iż bilans za okres os dnia 01.01.2013 r. do dnia 12.09.2013 r. został przekazany pozwanemu w dniu 26 marca 2014 r., lecz nie spełniał on wymogów należytej staranności i zgodności z obowiązującymi przepisami prawa i posiadał znaczne braki. Pozwany wskazał, iż w związku z powyższym nie miał obowiązku zapłaty dochodzonego przez powódkę wynagrodzenia.

Postanowieniem z dnia 14 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy.

W odpowiedzi na sprzeciw powódka podtrzymała wszystkie wnioski i twierdzenia pozwu. Powódka wskazała, iż strony umowy o świadczenie usług wynegocjowały oraz podpisały umowę, a dla ważności jej zmiany zaznaczyły konieczność zawarcia aneksu w formie pisemnej. Powódka podała, iż w celu uniknięcia spłaty powstałego zobowiązania zastraszono prezes spółki L. i wymuszono na niej napisanie zobowiązania i zrzeczenia się części wynagrodzenia. Powódka wskazała, iż powyższe oświadczenie nie spełnia warunków formy wymaganej dla zmiany warunków umowy łączącej strony. Podała, iż nie miała dostępu do dokumentów źródłowych, nie otrzymywała dokumentów potrzebnych do wykonania sprawozdania na czas, ponadto panował bałagan, który uniemożliwiał prawidłowe ustalenie zaliczek na podatek, pozwany odmówił również przeprowadzenia inwentaryzacji stanów magazynowych. Powódka podniosła także, iż księgowość nie mogła być prowadzona w siedzibie spółki (...), ponieważ nie miała ona dostęp do programu księgowego oraz nie mogła zabierać z siedziby pozwanego dokumentów źródłowych. W związku z powyższym prace związane z prowadzeniem księgowości na zlecenie spółki (...) realizowała B. B., która była zatrudniona od stycznia 2013 r. w spółce (...).

Wyrokiem z dnia 2 lipca 2015 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 11260 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 marca 2013 roku do dnia zapłaty, zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 4082,49 zł tytułem zwrotu kosztów proces oraz nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 422 zł tytułem uzupełniającej opłaty od pozwu.

Sąd Rejonowy ustalił, że poprzednik prawny pozwanego Centrala (...) spółka jawna w B. współpracował z (...) sp. z o.o. w B. od początku 2012 roku. (...) sp. z o.o. wraz z pracującą u poprzednika prawnego pozwanego księgową B. B. świadczyła usługi księgowe. W dniu 9 stycznia 2013 r. pozwany zawarł z (...) Sp. z o. o. umowę o świadczenie usług księgowych w ramach, której spółka (...) zobowiązała się do prowadzenia i przechowywania dokumentacji księgowej i podatkowej, sporządzania deklaracji podatkowych i ZUS, sporządzania sprawozdań finansowo- księgowych, prowadzenia dokumentacji i rozliczeń z zakresu prawa pracy, itp. Przedmiotowa umowa obejmowała również opracowanie i przygotowanie wszelkiej dokumentacji niezbędnej do przekształcenia spółki jawnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Sąd pierwszej instancji stwierdził, iż strony w § 10 umowy ustaliły wynagrodzenie miesięczne w wysokości 12.000 zł netto, tj. 14.760 zł brutto oraz w § 17, że wszelkie zmiany i uzupełnienia umowy wymagają dla swojej ważności formy pisemnej w postaci aneksu. W celu należytego prowadzenia obrotu dokumentów w spółce, po uzyskaniu akceptacji prezesa spółki R. C., prezes spółki L. L. K. zmieniła system katalogowania i połączyła magazyny. W związku ze zmianami (...) sp. z o.o. przeprowadzała szkolenia dla pracowników pozwanego. Spółka (...) nie zmieniła oprogramowania pozwanego i dostęp do programu księgowego i zawartych tam danych mieli pracownicy pozwanego i wspólnik spółki jawnej a następnie zarząd pozwanej spółki.

(...) Sp. z o. o. w dniu 10 stycznia 2013 r. oraz w dniu 31 stycznia 2013 r. wystawił pozwanemu faktury VAT na kwotę 14.760 zł brutto, z tytułu świadczonych usług. Pozwany zapłacił zobowiązania wynikające z przedmiotowych faktur. W dniu 28 lutego 2013 r. (...) Sp. z o. o. wystawił Centrali (...) spółka jawna fakturę VAT nr (...) z tytułu świadczonych usług, na kwotę 14.760 zł z terminem płatności do dnia 20 marca 2013 r. Poprzednik prawny pozwanego z tytułu wystawionej faktury VAT nr (...) zapłacił w dniu 2 kwietnia 2013 r. (...) Sp. z o. o. kwotę 3.500,00 zł

W kolejnych miesiącach (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością również otrzymywała niższe wynagrodzenie niż wynikające z postanowień umowy z dnia 9 stycznia 2013r. Strony nie podpisały aneksu do umowy zmieniającego jej postanowienia co do wysokości wynagrodzenia. Dalej Sąd Rejonowy ustalił, iż spółka (...) zatrudniła byłą księgową pozwanego B. B., która zajmowała się obsługą księgowości pozwanego,

była osobą kontaktową między pozwanym a prezesem spółki L. L. K., wykonywała swoje dotychczasowe obowiązki codziennie w siedzibie pozwanego.

Sąd Rejonowy ustalił także, iż na mocy uchwały wspólników Centrali (...) spółka jawna z dnia 25 lipca 2013 r. Centrala (...) spółka jawna przekształciła się w Centrum (...) Sp. z o. o.

W dnia 26 lipca 2013 r. prezes zarządu pozwanej spółki wraz ze (...) spółki (...) udał się do siedziby (...) sp. z o.o., gdzie wypowiedziano umowę spółce (...) Sp. z o. o., z zachowaniem 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia, ze skutkiem na 27 sierpnia 2013 r. Podczas spotkania w dniu 26 lipca 2013r. L. K. zobowiązała się do sporządzenia bilansu końcowego dla spółki jawnej na dzień przekształcenia w spółkę z o. o., zaś pozwany do zapłaty zaległej kwoty z tytułu wynagrodzenia za miesiąc marzec 2013 r.

Pismem z dnia 9 sierpnia 2013 r. prezes spółki (...) Sp. z o. o. wskazała, iż uchyla się w całości od zobowiązania wyrażonego w oświadczeniu dotyczącego sporządzenia bilansu końcowego, ponieważ oświadczenie zostało złożone pod wpływem groźby przedstawicieli pozwanego.

Sąd I instancji ustalił również, iż w dniu 31 stycznia 2014 r. powódka nabyła wierzytelność przysługującą (...) Sp. z o. o. od pozwanego z tytułu wystawionych faktur za usługi księgowe w łącznej kwocie 87.171,50 zł. Powódka zawiadomiła pozwanego o dokonaniu cesji wierzytelności przysługującej (...) Sp. z o. o. z tytułu wystawionych faktur za usługi księgowe w łącznej kwocie 87.171,50 zł i wezwała do zapłaty należności.

(...) Sp. z o. o. sporządziła bilans końcowy dla spółki jawnej na dzień przekształcenia w spółkę z o. o. (...) obejmował okres od dnia 31.12.2012 r. do dnia 11.09.2013 r. Ponadto w/w spółka sporządziła rachunek zysków i strat obejmujący okres od dnia 01.01.2013 r. do dnia 11.09.2013 r. Prezes spółki (...) Sp. z o. o. odmówiła złożenia podpisu pod sprawozdaniem finansowym pozwanego, wskazując, iż powodem odmowy podpisu jest brak pewności, iż sprawozdanie jest kompletne i przedstawia prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji majątkowej i finansowej pozwanego. Na dzień przekształcenia nie została bowiem sporządzona inwentaryzacja, którą nie zarządził reprezentant spółki jawnej, jak również dokumenty księgowe spółki przekazywane były do księgowania ze znacznym opóźnieniem Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie okoliczności bezspornych, dowodów z dokumentów prywatnych, zeznań świadków G. S., B. B., w części na zeznań świadków A. G. i T. P. oraz L. K.. Ponadto Sąd Rejonowy oparł się na zeznaniach świadka R. C. oraz

reprezentującego pozwaną spółkę (...) w tym zakresie w jakim są spójne z zeznaniami pozostałych świadków i znajdują oparcie w treści dokumentów. W pozostałym zakresie Sąd odmówił im wiarygodności szczegółowo to uzasadniając. Sąd Rejonowy wskazał, iż nie poczynił ustaleń na podstawie zapisu rozmowy pomiędzy osobami reprezentującymi pozwanego J. M. i R. C. a L. K. przedłożonej do akt spray na płycie CD oraz dokonanej transkrypcji, albowiem świadek L. K. nie wyraziła zgody na nagrywanie.

Sąd I instancji zważył, iż w niniejszej sprawie bezsporny był fakt zawarcia umowy o świadczenie usług księgowych między spółką (...), a pozwanym. Stwierdził, iż była to umowa o świadczenie usług w rozumieniu art. 750 k.c.

Sąd Rejonowy podkreślił, iż między stronami umowy, wytworzył się stosunek zobowiązaniowy. Spółka (...) zobowiązała się do świadczenia usługi polegającej na prowadzeniu i przechowywaniu dokumentacji księgowej i podatkowej, sporządzaniu deklaracji podatkowych i ZUS, sporządzaniu sprawozdań finansowo-księgowy eh, prowadzeniu dokumentacji i rozliczeń z zakresu prawa pracy, itp. Spółka (...) zobowiązała się również do opracowania i przygotowania wszelkiej dokumentacji niezbędnej do przekształcenia spółki jawnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W zamian, wg treści § 10 umowy pozwany zobowiązał się do dokonywania zapłaty kwoty 12 000 zł netto za miesiąc do 20-tego dnia każdego miesiąca. (...) sp. z o.o. nie zrzekła się wynagrodzenia, a składając w imieniu spółki oświadczenie w dniu wypowiedzenia umowy L. K. potwierdziła, iż w dalszym ciągu spółka oczekuje na zapłatę zaległego wynagrodzenia za usługi świadczone w miesiącu marcu 2013r.

Powołując się na przepisy art. 735 § 1 k.c. w związku z art. 750 k.c, Sąd I instancji podał, że zasadą jest odpłatność zlecenia, a zleceniobiorcy należy się stosowne wynagrodzenie.

Sąd Rejonowy zauważył, że zgodnie z § 17 przedmiotowej umowy wszelkie zmiany i uzupełnienia wymagają dla swojej ważności formy pisemnej w postaci aneksu. Strony nie sporządziły aneksu zmieniającego zapisy umowy dotyczące wynagrodzenia (...) sp. z o.o. Pozwany podpisując umowę wyraził zgodę na comiesięczne wypłacanie wynagrodzenia spółce (...) w kwocie 12 000,00 zł netto. Ponadto Sąd I instancji podkreślił, że jeżeli w ocenie pozwanego powstała sytuacja, iż powyższe wynagrodzenie nie było współmierne do wykonywanych przez spółkę (...) usług, należało sporządzić odpowiedni aneks do umowy, zmniejszający kwotę wynagrodzenia bądź wypowiedzieć umowę. Pozwany nie był uprawniony do samoistnego wstrzymania wypłaty pełnego wynagrodzenia. Sąd Rejonowy nie

dał wiary w zakresie twierdzeń członka zarządu pozwanej spółki i wspólnika spółki, iż z prezes spółki L. był utrudniony kontakt i że nie odbierała ona telefonów, ani korespondencji i dlatego nie wypowiedziano umowy we wcześniejszym terminie a dopiero w lipcu 2013r. Nawet jeżeli reprezentująca spółkę (...) rzadko przyjeżdżała do spółki (...), to nie jest to równoznaczne z niemożnością jakiegokolwiek kontaktu. Przez ten okres kilku miesięcy, bo aż od marca do lipca 2013r., kiedy wypowiedziano umowę spółka (...) sp. z o.o. działała w obrocie gospodarczym, nie ogłoszono jej upadłości ani nie była pozbawiona organów, a zatem przy zachowaniu elementarnych zasad należytej staranności możliwym było złożenie wypowiedzenia umowy i tym samym zwolnienia z obowiązku płatności wynagrodzenia za dalszy okres. Wypowiedzenie umowy mogło nastąpić za pośrednictwem doręczyciela pocztowego i taki sposób wypowiedzenia skutkowałoby rozwiązaniem umowy, nawet w sytuacji, gdy prezes spółki L. odmówiłaby odbioru przesyłki. Zgodnie z art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Pozwany, więc miał możliwość wypowiedzenia umowy, która w jego ocenie nie spełniała jego oczekiwań.

Konkludując, Sąd Rejonowy stwierdził, iż skoro strony w miesiącu marcu 2013r. łączyła umowa o świadczenie usług z dnia 9 stycznia 2013r. pozwany jest zobowiązany do zapłaty należności wynikającej ze spornej faktury zgodnie z ustalonymi warunkami umowy.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego, iż usługi świadczone przez spółkę (...) były wykonywane nienależycie Sąd I instancji wskazał, iż umowa o świadczenie usług, po myśli art. 734 § 1 k.c, jest umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu. Celem umowy zlecenia nie jest osiągnięcie danego rezultatu, lecz podjęcie czynności nakierowanych na jego uzyskanie. Strony, w świetle art. 353' k.c. w zw. z art. 734 § 1 k.c, nie mogą zatem skutecznie ustalić, że zawarta przez nich umowa będzie umową rezultatu i uzależnić wynagrodzenie wyłącznie od tego, czy rezultat ten zostanie osiągnięty. Zważyć należy, iż spółka (...) zobowiązała się nie tylko do opracowania i przygotowania wszelkiej dokumentacji niezbędnej do przekształcenia spółki jawnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, ale do szeregu czynności księgowych w tym do sporządzania deklaracji podatkowych i ZUS, sporządzania sprawozdań finansowo- księgowych, prowadzenia dokumentacji czy rozliczeń z zakresu prawa pracy. Spółka (...) nie wprowadziła nowego programu, a jedynie dokonała i to za zgodą wspólnika spółki jawnej połączenia magazynów i zmianę katalogów. Niezadowolenie pracowników z wprowadzonych zmian nie jest

równoznaczne z brakiem wykonywania obowiązków przez (...) sp. z o.o. Spółka zatrudniła pracownika B. B., w celu wykonywała obowiązków księgowej na stałe w siedzibie pozwanego. Pracownik ten dotychczas wykonywał obowiązki księgowej, a zatem była nie tylko doświadczonym ale również kompetentnym pracownikiem znającym funkcjonowanie spółki jawnej. Zatrudnienie pani B. B., która wykonywała swoje obowiązki tylko i wyłącznie na rzecz pozwanego w jego siedzibie uznać należy za staranne działanie w celu należytego wykonania usługi. Nadto pani B. B. wykonywała swoją pracę aż do marca 2014r. pomimo rozwiązania umowy pomiędzy (...) sp. z o.o. a pozwanym. Bezspornie Centrum (...) spółka jawna przekształciła się w (...) sp. z o.o., a spółka (...) sporządziła bilans i rachunek zysków i strat. Co prawda reprezentująca spółkę (...) odmówiła podpisania tych dokumentów, jednakże była do tego uprawniona w świetle art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Okoliczność, iż sprawozdanie finansowe jest niekompletne nie stanowi podstaw do automatycznego ustalenia, że spółka (...) nienależycie wykonała zobowiązanie i nie dołożyła należytej staranności. Powyższe wynika bowiem z faktu zaniechania sporządzenia inwentaryzacji, którą winien zlecić pozwany, a nie spółka (...).

Dalej Sąd wskazał, iż w przedmiotowej sytuacji, gdyby pozwany chciał opierać swe zarzuty na przepisach o niewłaściwym wykonaniu zobowiązań, to powinien on udowodnić, że wykonane przez cedenta usługi były wykonane w sposób nieprawidłowy, w dalszej kolejności pozwany powinien wykazać, jaką z tego tytułu poniósł szkodę i zgłosić zarzut potrącenia należności przysługującej powódce z kwotą należnego odszkodowania. Pozwany w przedmiotowej sprawie nie wykazał, jaką szkodę poniósł wskutek nieprawidłowego wykonania przez poprzedniczkę prawną powódki zobowiązania.

Wobec powyższe, na podstawie art. 750 k.c. w zw. z art. 735 k.c. i § 10 umowy o świadczenie usług księgowych, Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 11.260,00 zł. O odsetkach od wskazanej kwoty Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. O kosztach postępowania orzekł po myśli art. 98 k.p.c. Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 - tekst jedn. ze zm.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 422,00 zł tytułem części nieuiszczonej opłaty od pozwu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany domagając się:

- zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu,

- ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy.

Apelujący zarzucił Sądowi Rejonowemu:

-naruszenie przepisów prawa materialnego, a konkretnie art. 76 k.c. w zw. z art. 60 i 65
k.c. poprzez przyjęcie, że skoro nie został sporządzony pisemny aneks do umowy o
świadczenie usług księgowych, to brak wpłaty kwoty objętej umową stanowiło naruszenie
postanowień umownych;

-naruszenie przepisów postępowania cywilnego, a konkretnie art. 233 k.p.c. w zw. za
art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że pozwana nie udowodniła, iż (...) sp. z o.o. nienależycie
wykonał swój obowiązek opracowania rzetelnego bilansu i rachunku wyników na dzień
przekształcenia pozwanej z innej przyczyny, niż nieprzeprowadzenie inwentaryzacji;

-oraz art. 233 k.p.c. poprzez:

odmówienie wiarygodności zeznaniom świadków A. G., T. P., R. C. oraz reprezentanta pozwanego J. M.,

-

uznanie za udowodnione, iż wyłączną przyczyną „nieścisłości i braków w bilansie" jest nieprzeprowadzenie inwentaryzacji przez pozwaną,

-

uznanie za wiarygodne zeznań świadka L. K., z wyjątkiem okoliczności sporządzenia pisemnego oświadczenia z dnia 30 lipca 2013 roku, a

-brak dokonania przez Sąd Rejonowy jakiejkolwiek oceny skutków prawnych
oświadczenia L. K. z dnia 30 lipca 2013 roku.

Na rozprawie apelacyjnej strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowisko.

S ąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację pozwanego jest bezzasadna.

W ocenie Sądu Okręgowego, w realiach niniejszej sprawy nie było żadnych racji, które przemawiałyby za koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia lub jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne po rozważeniu całokształtu materiału dowodowego bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podzielił. Oparte one były o analizę zebranego materiału dowodowego. Ocena tego materiału dokonana przez Sąd pierwszej instancji nie budziła zastrzeżeń Sądu Okręgowego w kontekście brzmienia art. 233 k.p.c.

Jedynie w zakresie zeznań świadka L. K. dotyczących premii w wysokości 60 000 zł, którą miała otrzymać od pozwanego za pomoc przy przekształceniu pozwanej spółki, Sąd Okręgowy uznał, iż brak okoliczności pozwalających za uznanie ich za wiarygodne w tej części. Przy tym zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania wskazują, iż skoro świadek ten jako reprezentant (...) sp. z o.o. w B. zawarł pisemną umowę dotyczącą obsługi księgowej poprzednika prawnego pozwanego, gdzie wyraźnie określono przedmiot umowy, wysokość wynagrodzenia oraz rygor zmiany umowy, to również w zakresie wysokiej kwoty 60 000 zł, która miała być, według zeznań świadka, premią 1 za przekształcenie spółki jawnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością strony zawarłyby umowę pisemną. Niezależnie od powyższego ta okoliczność nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Dokonując ponownej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego (art. 378 § 1 k.p.c. i art. 382 k.p.c.) Sąd drugiej instancji przyjął za własne ustalenia faktyczne poczynione w sprawie przez Sąd Rejonowy, jak również i jego ocenę prawną. W ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw dla podważenia szeroko i prawidłowo uzasadnionego stanowiska Sądu pierwszej instancji, stąd też nie ma obecnie potrzeby szczegółowego powtarzania go w niniejszym uzasadnieniu. Sąd Okręgowy czyni je zatem podstawą także i swojego rozstrzygnięcia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2007 r., I CSK 410/06, LEX nr 439229).

Nieuzasadniony jest zatem zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Należy bowiem zwrócić uwagę, że kwestionowanie dokonanej przez Sąd oceny dowodów nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, zadowalających dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej oceny materiału dowodowego (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99, LEX nr 53136). Jeśli tylko z materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena taka nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby nawet w równym stopniu, na podstawie tego materiału dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko wówczas, gdy brak jest logiki w wysnuwaniu wniosków ze zgromadzonego materiału dowodowego lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza reguły logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906). Zdaniem Sądu Okręgowego nie

można jednak uznać, aby ocena dowodów dokonana w niniejszej sprawie przez Sąd pierwszej instancji wykraczała poza powyższe ramy.

Zdaniem Sądu Okręgowego, apelacja pozwanego nie zawiera zarzutów, które mogłyby stanowić skuteczne podważenie oceny materiału dowodowego dokonanej przez Sąd Rejonowy. Odmienna ocena w znikomym zakresie zeznań świadka L. K., na co wskazano powyżej nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Niezależnie od powyższego trzeba podkreślić, iż zgodnie z art. 247 k.p.c. dowód ze świadków lub z przesłuchania stron przeciwko osnowie lub ponad osnowę dokumentu obejmującego czynność prawną może być dopuszczony między uczestnikami tej czynności tylko w wypadkach, gdy nie doprowadzi to do obejścia przepisów o formie zastrzeżonej pod rygorem nieważności i gdy ze względu na szczególne okoliczności sprawy sąd uzna to za konieczne.

Zgodnie z § 17 zawartej umowy o świadczenie usług księgowych z dnia 9 stycznia 2013 roku wszelkie zmiany i uzupełnienia umowy wymagają dla swej ważności formy pisemnej w postaci aneksu. W świetle orzecznictwa dowodem przeciwko osnowie dokumentu jest ten, który zmierza do wykazania oświadczeń woli sprzecznych z treścią dokumentu (por. orzeczenie SN z dnia 18 lipca 1997 r., II CKN 215/97, niepubl.). Zatem zeznania żadnego ze świadków złożone w niniejszej sprawie nie mogły zostać dopuszczone na okoliczność wysokości wynagrodzenia, gdyż zmierzałyby do wykazania oświadczeń woli sprzecznych z treścią umowy w zakresie umówionego wynagrodzenia.

Przechodząc do oceny charakteru stosunku prawnego łączącego strony, to należy podkreślić, iż trafna jest ocena prawna dokonana przez Sąd I instancji. Zawarta pomiędzy stronami umowa jest umową o świadczenie usług, co było też bezsporne pomiędzy stronami.

Bezpodstawny jest zarzut pozwanego naruszenia przepisów art. 76 k.c. w zw. z art. 60 k.c. i art. 65 k.c.

W myśl art. 76 k.c. jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między nimi powinna być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy. Jednakże gdy strony zastrzegły dokonanie czynności w formie pisemnej, nie określając skutków niezachowania tej formy, poczytuje się w razie wątpliwości, że była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych. Natomiast zgodnie z art. 60 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).

Przepis artykułu 60 k.c. wyraża zasadę swobody formy oświadczeń woli. Należy zaznaczyć, że ma on wyłącznie wtedy zastosowanie, gdy umowa lub przepis ustawy nie wymagają dokonania czynności prawnej w formie szczególnej. W przedmiotowej sprawie, strony wyraźnie zastrzegły, że wszelkie zmiany umowy wymagają dla swej ważności formy pisemnej w postaci aneksu (§ 17 umowy). Brak zmiany umowy w formie pisemnej, co słusznie zauważył Sąd I instancji skutkuje, że wszelkie zmiany dokonane w innej formie są nieważne. Nie ma przy tym znaczenia okoliczność, iż za okres od kwietnia do lipca 2013 roku L. wystawiała faktury VAT w wysokości 3 500 zł netto, zamiast w kwocie 12 000 zł netto przewidzianej w umowie. Nie stanowi to bowiem zmiany umowy w formie pisemnej, która to zmiana winna być dokonana w takiej formie pod rygorem nieważności (§17 umowy), na co wskazano już powyżej. Pozwany był zatem zobowiązany do zapłaty pełnej kwoty wynagrodzenia za świadczone usługi księgowe za miesiąc marzec 2013 roku.

Zdaniem Sądu Okręgowego nie można uznać oświadczenia podpisanego przez prezesa zarządu (...) sp. z o.o. L. K. z dnia 30 lipca 2013 roku za zmianę umowy w formie pisemnej w świetle treści art. 78 § 1 k.c. W myśl tego przepisu, zdanie drugie, do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany, co nie miało miejsca w przedmiotowej sprawie. Poza tym w treści wskazanego oświadczenia mowa jest o pozostałej części wynagrodzenia za miesiąc marzec 2013 roku. Wbrew twierdzeniem pozwanego, nie można zatem przyjąć, iż jest to pisemne potwierdzenie dokonania zmian postanowień umownych m.in. w zakresie warunku zapłaty pozostałej części wynagrodzenia za miesiąc marzec 2013 rok. Nie jest to także, zdaniem Sądu Okręgowego, zmiana umowy w formie pisemnej, która by pozwalała przyjąć, że wynagrodzenie za miesiąc marzec 2013 roku miało być płatne po przedłożeniu przez spółkę (...) bilansu i rachunku na dzień przekształcenia I.. Zgodnie bowiem z § 10 ust. 1 zawartej umowy z dnia 9 stycznia 2013 roku wynagrodzenie miało być płatne do dnia 20-go każdego miesiąca z góry za miesiąc, za który dostarczono dokumenty księgowe. Treść tego postanowienia umownego nie została zmieniona w formie pisemnej w postaci aneksu, co przewidywał § 17 umowy.

Nie zmienia powyższego rozumowania fakt, iż prezes zarządu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością złożyła oświadczenie w przedmiocie uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia z dnia 30 lipca 2013 roku. Oświadczenie bowiem to, jak już wskazano powyżej, nie stanowiło zmiany umowy zawartej pomiędzy stronami, gdyż zmiana ta nie została dokonana w przewidzianej formie.

Należy podkreślić, iż słusznie Sądu Rejonowy przyjął, iż pozwany nie był uprawniony do samodzielnego wstrzymania wypłaty pełnego wynagrodzenia. W przypadku utraty zaufania do spółki (...) lub uznania, iż umówione wynagrodzenie jest niewspółmierne wysokie do wykonywanych czynności pozwany mógł przecież wypowiedzieć zawartą pomiędzy stronami umowę. Zupełnie niezrozumiałe jest twierdzenie pozwanego, iż utrudniony był kontakt z prezes zarządu spółki L. i dlatego dopiero w lipcu 2013 roku została wypowiedziana umowa. Zgodnie bowiem z art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Pozwany mógł wypowiedzieć spółce (...) umowę poprzez złożenie stosownego oświadczenia woli i wysłania go chociażby przesyłką poleconą czy za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Nie musiał tego dokonywać osobiście.

Sąd Okręgowy podziela również ustalenia Sądu pierwszej instancji w zakresie braku udowodnienia przez pozwanego, iż (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nienależycie wykonywała umowę o świadczenie usług księgowych. Jednakże, nawet gdyby przyjąć, iż usługi cedenta były wykonane w sposób nieprawidłowy, to pozwany chcąc opierać swe zarzuty na przepisach o niewłaściwym wykonaniu zobowiązań, powinien udowodnić, poza wykazaniem nienależytego wykonania umowy, jaką z tego tytułu poniósł szkodę i zgłosić zarzut potrącenia należności przysługującej powódce z kwotą należnego odszkodowania. Pozwany, co podkreślił Sąd pierwszej instancji nie wykazał, czy poniósł, a jeżeli tak, to jaką szkodę wskutek nieprawidłowego wykonania przez poprzedniczkę prawną powódki zobowiązania, nie zgłosił zarzutu potrącenia, nie złożył też oświadczenia o potrąceniu.

Reasumując, w przedmiotowej sprawie Sąd I instancji słusznie przyjął, iż pozwany i (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w B. nie dokonali zmiany umowy o świadczenie usług księgowych w formie pisemnej w postaci aneksu, a jakiekolwiek uzgodnienia w tym zakresie były nieważne z uwagi na treść § 17 zawartej umowy w związku z art. 76 k.c.

Tym samym apelację pozwanego, jako bezzasadną należało oddalić w oparciu o przepis art. 385 kpc.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 350 § 1 k.p.c. sprostował oznaczenie strony pozwanej zawarte w wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 2 lipca 2015 roku, gdyż

jak wynika z odpisu KRS-u pozwanego jego nazwa brzmi (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a nie jak wskazano w treści wyroku.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 kpc i 99 kpc. Zasądzona od pozwanego na rzecz powoda kwota 1200 zł stanowi wynagrodzenie pełnomocnika strony powodowej zgodne z § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U z 2013 r. poz. 490 ze zm.).