Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII Ga 230/14 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2015-02-11

Sygn. akt.

VIII Ga 230/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2015r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia

Sędzia

SSO Barbara Jamiołkowska

SO Elżbieta Kala (spr.)

SR del. Artur Fornal

Protokolant

Karolina Glazik

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2015r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w (...) w B.

przeciwko: (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 2 kwietnia 2014r. sygn. akt VIII GC 921/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania za instancję odwoławczą.

Sygn. akt VIII Ga 230/14

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 19 czerwca 2012 r. powódka (...) Sp. z o.o. w likwidacji wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. kwoty 4000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Powódkę i pozwanego (poprzednika prawnego pozwanego Bank (...) S.A.) łączyła umowa kredytu inwestycyjnego, na mocy którego pozwany udzielił powodowej spółce kredytu w wysokości 1113215 zł na finansowanie budowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego w zabudowie szeregowej w N.. Pozwany (kredytodawca) zobowiązywał się przelewać kwotę kredytu na rachunki dostawców/wykonawców wskazane przez kredytobiorcę w odpowiedniej dyspozycji, na podstawie przedstawionych oryginalnych lub potwierdzonych za zgodność z oryginałem przez kredytobiorcę i (...) dokumentów zakupu do 100 % ich wartości brutto (§ 5 ust. 2 umowy). Spłata kredytu miała następować ze środków zgromadzonych na rachunku bieżącym kredytobiorcy prowadzonym w Oddziale (...) w B.. Powodowa spółka w umowie upoważniła do obciążania tego rachunku należnościami wynikającymi z umowy kredytu inwestycyjnego, a dodatkowo wystawiła dokument pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem bankowym upoważniający bank do pobrania z tego rachunku środków pieniężnych z zaliczeniem ich na pokrycie wymagalnych zobowiązań z tytułu kredytu inwestycyjnego udzielonego spółce ( § 6 ust. 3 umowy).

W trakcie procesu inwestycyjnego bank zaksięgował na poczet udzielonego powódce kredytu, obok prawidłowych obciążeń, szereg nie mających umocowania w treści umowy:

1)  w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 2036 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...)

z dnia 29 marca 2006 r.,

2)  w dniu 14 czerwca 2006 roku kwotę 2684 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...) z dnia 27 kwietnia 2006 r.,

3)  w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 30500 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...) z dnia 27 kwietnia 2006 r,

4)  w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 7552,58 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...) z dnia 28 kwietnia 2006 r,

5)  w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 454,44 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...) z dnia 29 maja 2006 r. (zapłata częściowa),

6)  w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 6100 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...) z dnia 31 maja 2006 r.,

7)  w dniu 5 lipca 2006 r. kwotę 104823,18 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...) z dnia 29 maja 2006 r. (zapłata uzupełniająca) oraz za faktury VAT nr (...) z 30 czerwca 2006 r.,

8)  w dniu 5 lipca 2006 roku kwotę 1592 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. - rachunek (...) z dnia 12 czerwca 2006 r.,

9)  w dniu 5 lipca 2006 r. kwotę 1220 zł tytułem zapłaty Przedsiębiorstwu (...)

-Usługowemu D. I. R. O. za fakturę VAT (...) z dnia 30
czerwca 2006 r.,

10)  w dniu 2 sierpnia 2006 r. kwotę 98228,58 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za faktury VAT nr (...) z dnia 31 lipca 2006 r.,

11)  w dniu 1 września 2006 r. kwotę 43550 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...) z dnia 30 sierpnia 2006 r.,

12)  w dniu 2 października 2006 r. kwotę 24290 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za faktury VAT nr (...) z dnia 28 września 2006 r.,

13)  w dniu 6 listopada 2006 r. kwotę 6100 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...) z dnia 30 października 2006 r.,

14)  w dniu 24 kwietnia 2007 r. kwotę 1830 zł tytułem zapłaty B. M. K.- opracowanie dokumentacji N. Z.

15)  w dniu 24 kwietnia 2007 r. kwotę 5240,60 zł na rzecz L. B. (1).

Wyżej wskazane przelewy nie zostały przez powódkę zlecone, nie miały oparcia w treści łączącego powódkę z pozwanym bankiem stosunku prawnego. Faktury oraz inne dokumenty, w oparciu o które dokonano przelewów nie miały oparcia w istniejących stosunkach kontraktowych między kredytobiorcą a tymi podmiotami. Przelewy zostały zatwierdzone przez bank na podstawie dyspozycji przelewów zleconych wyłącznie przez jednego członka zarządu powódki L. B. (1), a dokumenty zakupu — głównie faktury VAT, o których mowa w § 5 ust. 2 umowy kredytowej zostały zaakceptowane pisemnie również tylko przez jednego członka zarządu L. B. (1). O obciążeniach rachunku bankowego powódki w/w kwotami nie wiedział drugi z członków zarządu W. K., który po ujawnieniu tych obciążeń zablokował proceder zgłaszania do obciążenia przez L. B. (1) na poczet kredytu kolejnych nie mających uzasadnienia rozliczeń.

Znakomita większość niewłaściwie autoryzowanych przelewów nastąpiła na rzecz (...) Sp. z o.o., której wyłącznym udziałowcem oraz jedynym członkiem zarządu był w tym czasie współzarządca oraz współudziałowiec powódki L. B. (1), dodatkowo jeden z przelewów dokonany został na jego rzecz bezpośrednio.

Powódka podniosła, że brak należytego oświadczenia woli przez powodową spółkę powoduje, że jednoosobowe dyspozycje nie były odpowiednie w rozumieniu uregulowania zawartego w § 5 ust. 2 umowy kredytowej. Okolicznością bezsporną jest, że w rzeczonym okresie powódka posiadała reprezentację łączną- kontrasygnata drugiego członka zarządu, mająca w istocie funkcję gwarancyjną ochronną dla tego podmiotu była elementem koniecznym dla wyrażenia przez nią oświadczenia woli. Z braku oświadczenia woli drugiego członka zarządu - wyrażonego wprost podpisem bądź dorozumianego - w dyspozycji przelania środków pieniężnych na rachunek dostawców/wykonawców lub innych podmiotów, w tym wspólnika spółki, pozwany bank nie miał podstawy prawnej do przelania tych środków. Skutkiem tych nieprawidłowych przelewów było powstanie na rachunku powodowej spółki obciążenia, które nie powinno zostać zaksięgowane.

Ta wartość obciążenia została następnie poddana przez bank umówionym treścią § 7 ust. 1 umowy oprocentowaniem - operacja została dokonana bez podstawy prawnej. Nienależnie zaksięgowana przez bank narosła kwota wynikła z oprocentowania dokonanych przelewów została następnie na podstawie udzielonego pozwanemu bankowi przez spółkę pełnomocnictwa bez podstawy prawnej pobrana z rachunku bieżącego powodowej spółki w łącznej kwocie 18947,18 zł.

Powódka podała wyszczególnione kwoty poddane oprocentowaniu zgodnie z treścią umowy kredytowej wynoszącemu 7,63 % wraz z okresami, za które bank pobierał odsetki (pierwsza pozycja - podstawa naliczania odsetek, druga - okres naliczania odsetek, trzecia - nienależnie naliczona kwota):

-

49327,02 zł - od 14.06.2006 r. do 30.04.2007 r. - 3309,95 zł,

-

2815,00 zł - od 5.07.2006 r. do 30.04.2007 r. - 204,10 zł,

-

104823,18 zł- od 5.08.2006 r. do 30.04.2007 r. - 5894,42 zł,

-

98228,50 zł - od 2.08.2006 r. do 30.04.2007 r. - 5585,19 zł,

-

7924,10 zł - od 1.09.2006 r. do 30.04.2007 r. - 400,86 zł,

-

35625,90 zł - od 1.09.2006 r. do 31.05.2007 r. - 2033,11 zł,

-

2357,54 zł - od 2.10.2006 r. do 6.06.2007 r. - 119,26 zł,

-

21932,46 zł - od 2.11.2006 r. do 6.06.2007 r. - 994,90 zł,

-

6100zł-od 6.11.2006 r. do 6.06.2007 r. -271,61 zł,

-

7050 zł- od 24.04.2007 r. do 6.06.2007 r. - 133,78 zł.

Pobranie powyższych kwot spowodowało niemożność dysponowania środkami pieniężnymi przez powodową spółkę. W związku z tym przysługuje jej dodatkowe roszczenie o należne jej od banku odsetki ustawowe od nienależnie pobranych kwot - od dat następujących po pobraniu tych środków z konta bieżącego spółki. Łączna kwota narosłych odsetek zamyka się do dnia wniesienia pozwu kwotą 11924,32 zł według poniższego zestawienia:

-

15394,52 zł- od 1.05.2007 r. do 18.06.2012 r. - 9719 zł,

-

2033,11 zł- od 1.06.2007 r. do 18.06.2012 r. - 1263,70 zł,

-

1519,55 zł - d 07.06.2007 r. do 18.06.2012 r. - 941,62 zł.

W przypadku nieuwzględnienia przez Sąd wskazanego powyżej roszczenia o zasądzenie odsetek ustawowych powódka zgłosiła alternatywne roszczenie odszkodowawcze wobec pozwanej w kwocie 4761,99 zł. W ocenie powódki nieuprawnione pobranie z rachunku spółki przez bank kwot pieniężnych spowodowało niemożność dysponowania nimi przez powódkę. W przypadku możliwości dysponowania środkami pieniężnymi powodowa spółka zadysponowałaby tymi środkami osiągając zysk z tego kapitału chociażby w najbardziej bezpieczny, chroniący go sposób - poprzez ulokowanie na lokacie bankowej. W całym okresie od 1 maja 2007 r. istniały zaś oferty banków umożliwiające ulokowanie środków na lokatach bankowych, które umożliwiały osiągnięcie przynajmniej 5 % zysku w skali roku. Obliczenia szkody powódka dokonała w następujący sposób:

-

15394,52 zł- od 1.05.2007 r. do 18.06.2012 r. - 3882,37 zł,

-

2033,11 zł - od 1.06.2007 r. do 18.06.2012 r. - 504,10 zł,

-

1519,55 zł - od 7.06.2007 r. do 18.06.2012 r. - 375,52 zł.

Powódka podała również, że wskazane powyższej w uzasadnieniu pozwu płatności dokonane przez pozwany bank na podstawie jednoosobowego oświadczenia woli L. B. (1) zostały wykonane na podstawie pełnomocnictwa udzielonego pozwanemu bankowi przez powodową spółkę i pobrane przez bank poprzez dokonanie przelewu z rachunku rozliczeniowego powódki - zawartego na podstawie umowy nr (...) w datach wynikających z terminów spłat rat kredytu inwestycyjnego, a opisanych w § 6 tej umowy (daty były następnie aneksem do umowy zmienione). Wychodząc z założenia z przyczyn wskazanych w powyższych wywodach, że powodowa spółka nie zaciągnęła skutecznie poszczególnych zobowiązań wynikających z opisanych dyspozycji wypłat podpisanych jednoosobowo przez L. B. (1), obciążenie rachunku powódki przez pozwany bank nosiło znamiona uiszczenia świadczenia nienależnego bankowi. Spełniająca świadczenie powódka nie była w ogóle zobowiązana do tej czynności - oczywiście w zakresie wskazanych dyspozycji zapłaty (art. 410 § 2 k.c). Na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez powódkę pozwany bank bez podstawy prawnej obciążył rachunek bieżący powodowej spółki na łączną kwotę 336201,38 zł, przelewając tę kwotę na swoje konto - kwota ta stanowi sumę należności za faktury, rachunki i obciążenia inne wskazane w uzasadnieniu pozwu. Powódka podkreśliła, że pobranie wskazanej kwoty 336201,38 zł spowodowało niemożność dysponowania środkami pieniężnymi przez powodową spółkę. W związku z tym powódka uważa, że przysługuje jej dodatkowe roszczenie o należne od banku odsetki ustawowe od nienależnie pobranych kwot - tj. od dat następujących po pobraniu tych środków z konta bieżącego spółki. Łączna kwota naliczonych odsetek w ocenie powódki zamyka się do dnia wniesienia pozwu kwotą 211458,02 zł według poniższego zestawienia:

-

263117,80 zł - od dnia 1.05.2007 r. do 18.06.2012 r. - 166113,84 zł,

-

35625,90 zł - od dnia 1.06.2007 r. do 18.06.2012 r. - 22.143,69 zł,

-

37440 zł - od dnia 7.06.2007 r. do 18.06.2012 r. - 23200,49 zł.

Powódka podała, że w przypadku nieuwzględnienia wskazanego powyżej roszczenia o zasądzenie odsetek ustawowych powódka zgłasza alternatywne roszczenie odszkodowawcze wobec pozwanej w kwocie 84441,72 zł - z powołaniem się na argumentację przedstawioną wyżej. Powódka podała, że dokonała obliczenia szkody, uwzględniając możliwość uzyskania 5 % zwrotu kapitału, w następujący sposób:

-

263117,80 zł - od dnia 1.05.2007 r. do 18.06.2012 r. - 66356,15 zł,

-

35625,90 zł- od dnia 1.06.2007 r. do 18.06.2012 r. - 8833,27 zł,

-

37440 zł- od dnia 7.06 2007 r. do 18.06.2012 r. - 9252,30 zł.

Powódka wskazała następnie, że przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie zawierają zakazu rozdrabniania roszczeń, a judykatura sądów cywilnych stanęła na stanowisku dopuszczalności dochodzenia roszczeń częściami (por. między innymi uchwałę składu siedmiu sędziów z dnia 30 maja 1966 r., sygn. III PZP 15/66, OSNCP 1966/12/204) i powódka niniejszym pozwem dochodzi części roszczeń jej przysługujących według poniższego wskazania:

1.  kwoty 1000 zł tytułem nienależnie zaksięgowanych przez pozwaną odsetek umownych wynikających z umowy kredytu - część należności w łącznej kwocie 18947,18 zł opisanej w uzasadnieniu,

2.  kwoty 1000 zł tytułem odsetek ustawowych za korzystanie z kwoty 18793,91 zł narosłych od dnia faktycznego pobrania środków z rachunku bieżącego powódki do dnia 18 czerwca 2012 r., tj. części kwoty 11924,32 wskazanej w uzasadnieniu pozwu, względnie tytułem części wskazanego tam roszczenia odszkodowawczego w łącznie przysługującej powódce kwocie 4761,99 zł,

3.  kwoty 1000 zł tytułem części świadczenia przysługującego powódce w łącznej kwocie 336201,38 zł wskazanego w uzasadnieniu pozwu,

4.  kwoty 1000 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych naliczonych od dnia faktycznego pobrania środków z rachunku bieżącego powódki do dnia 18 czerwca 2012 r. przysługującej powódce w łącznej kwocie 211458,02 zł, skapitalizowanych do dnia 18 czerwca 2012 r., wskazanych w uzasadnieniu, pozwu, względnie tytułem części wskazanego tam roszczenia odszkodowawczego w łącznie przysługującej powódce kwocie 84441,72 zł,

oraz odsetek ustawowych do całości dochodzonego świadczenia (świadczeń głównych oraz skapitalizowanych odsetek) od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty).

Pozwany został wezwany do uiszczenia całości należności, ale wezwanie pozostało bez odpowiedzi. Powódka podała także, że zaproponowana przez powódkę podstawa odpowiedzialności pozwanej wobec niej opiera się w głównej mierze na przepisach o zwrocie nienależnego świadczenia - art. 410 k.c. i następne. Jednakże powódka wnosiła o dokonanie analizy prawnej niniejszej sprawy, na podstawie ustalonych przez Sąd okoliczności faktycznych z punktu widzenia każdego możliwego reżimu odpowiedzialności pozwanej, w szczególności również odpowiedzialności deliktowej i kontraktowej.

W odpowiedzi na pozew pozwany wnosił o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podał, że w jego ocenie powódka w sposób niedozwolony rozdrabnia swoje roszczenie. Zdaniem pozwanego rozdrobnienie sprzeciwia się ekonomice procesowej oraz prowadzi do niedozwolonej zmiany właściwości rzeczowej Sądu.

Pozwany zarzucił, że powództwo jest bezzasadne oraz podniósł zarzut przedawnienia roszczenia w odniesieniu do wszystkich roszczeń podniesionych przez powódkę w pozwie. Pozwany przyznał, że strony zawarły umowę nr (...) kredytu inwestycyjnego z dnia 6 czerwca 2006 r. Kredyt uruchamiany był zgodnie z § 5 ust. 2 umowy kredytu. Zgodnie natomiast z postanowieniami § 6 ust. 2 umowy kredytu powódka zobowiązana była spłacać odsetki umowne w okresach miesięcznych. Z załączonej przez powódkę kopii transakcji wykonywanych na rachunku (...) w okresie od 2.06.2006 r. do 23.03.2012 r. wynika, że ostatnia spłata odsetek umownych z tytułu kredytu nastąpiła w dniu 31 maja 2007 r., a zatem w stosunku do wszystkich roszczeń o zwrot zapłaconych odsetek umownych 3- letni okres przedawnienia upłynął najpóźniej w dniu 31 maja 2010 r. Pozwany zarzucił także, że powódka nie udowodniła zarówno wysokości, jak i zasadności swojego roszczenia. Pozwany podał nadto, że kredyt został w całości spłacony w czerwcu 2007 r., a zatem bezsporny jest upływ 3 - letniego okresu przedawnienia.

Dalej pozwany wskazał, że w wykonywaniu umowy kredytu uruchamiał kredyt transzami. Wszystkie dokonane uruchomienia były zgodne z postanowieniami § 5 ust. 2 umowy kredytu, tj. następowały na podstawie przedstawionych przez spółkę (...) Sp. z o.o. faktur i rachunków. Pozwany podniósł, że nie miał możliwości zweryfikowania zasadności czy, też prawdziwości tytułów płatniczych umieszczanych przez powódkę na dokumentach źródłowych lub dyspozycjach płatniczych. Pozwany nadto zgodnie z umową nie miał takiego obowiązku.

Pozwany zarzucił także, że powódka nie wykazała, aby jakiekolwiek działania lub zaniechania pozwanego spowodowały jakąkolwiek szkodę w jej majątku. Pozwany wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego rewidenta na okoliczność ustalenia braku powstania szkody po stronie powódki na skutek działania pozwanego. Pozwany podał także, że powódka nie wykazała, iż do umowy kredytu był załączony odpis KRS, a więc, że w chwili zawarcia umowy kredytu w spółce (...) istniała reprezentacja łączna. Pozwany zarzucił również, że konflikt w spółce (...), ani domniemane działanie na niekorzyść spółki jednego z jej członków zarządu nie mogą być przedmiotem niniejszego postępowania. Nawet jednak w przypadku łącznej reprezentacji przez członków zarządu spółki możliwe jest udzielenie jednemu z członków zarządu umocowania do samodzielnego działania w imieniu spółki w charakterze pełnomocnika szczególnego albo rodzajowego. Udzielenie takiego pełnomocnictwa nie wymaga szczególnej formy i może być stwierdzone per facta concludentia.

W tym kontekście pozwany podniósł, że powódka nie kwestionuje wszystkich jednoosobowych dyspozycji uruchamianych transz kredytu, a jedynie kwestionuje faktyczne wykorzystanie części niektórych transz. Powódka dopiero w kwietniu .2007 r. wstrzymała wykonywanie wszelkich dyspozycji na których nie widniał jej podpis, przy czym podkreślenia wymaga, że nawet wówczas nie dotyczyło to dyspozycji spłaty kredytu z rachunku bieżącego.

Ponadto pozwany zarzucił, że powódka pominęła fakt, iż zgodnie z § 6 ust. 2 umowy kredytu powódka była zobowiązana do spłaty odsetek umownych za korzystanie z kredytu w ratach miesięcznych. Powódka zgodnie z § 6 ust. 2 umowy upoważniła pozwanego do obciążania swojego rachunku bieżącego należnościami wynikającymi z umowy, a zatem również należnościami z tytułu korzystania kredytu, a więc także w zakresie odsetek umownych za korzystanie z kredytu. Na zabezpieczenie w przypadku zwłoki w płatnościach pozwany przyjął od powódki pełnomocnictwo do jej rachunku bieżącego. Pozwany zaprzeczył, aby dokonał nieprawidłowych księgowań wpłat wykonanych przez powódkę Pozwany poddał, że uruchamiał kolejne transze kredytu zgodnie z § 5 ust. 2 umowy, tj. po przedłożeniu przez powódkę faktur i rachunków. Powódka w trakcie trwania umowy kredytu nie kwestionowała składanych przez przedstawiciela powódki faktur. Powódka zaczęła kwestionować te faktury dopiero kiedy pomiędzy członkami zarządu powódki i wspólnikami wybuchł konflikt. Pozwany podał także, że powódka nie mogła dowolnie dysponować środkami uzyskanymi dzięki udzielonemu kredytowi. Powódka mogła te środki pieniężne przeznaczyć zgodnie z celem określonym w umowie kredytu, a nie przeznaczyć je na dofinansowanie innej działalności powódki lub ulokować je na lokatach.

W piśmie procesowym z dnia 2 sierpnia 2012 r. powódka podtrzymała swoje stanowisko w sprawie. Powódka wskazała, że podtrzymuje swoje argumenty w zakresie bezpodstawnego wzbogacenia po stronie pozwanego. Powódka podała także, że pozwany był zobowiązany do weryfikacji zasadności tytułów płatniczych przy uruchamianiu kolejnych transz kredytu. Powódka zarzuciła, że nie weryfikując w/w tytułów pozwany wykonał swoje obowiązki w sposób nienależyty. Powódka wskazała, że podała w pozwie zasady odpowiedzialności pozwanego zarówno w zakresie odpowiedzialności kontraktowej oraz deliktowej, wysokość szkody oraz związek przyczynowy. W kolejnych pismach procesowych strony wnosiły jak dotychczas.

Wyrokiem z dnia 2 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo oraz zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2449 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd wydał rozstrzygniecie w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:

W dniu w 6 czerwca 2006 r. pozwany (...)S.A. (występujący wtedy pod firmą (...) S.A.) oraz powódka (występująca wtedy pod firma (...) Sp. z o.o.) zawarli umowę kredytu inwestycyjnego nr (...). Podczas zawarcia umowy powódka była reprezentowana przez L. B. (1) i W. K. - członków zarządu powódki, którzy posiadali prawo łącznej reprezentacji powódki. Zgodnie z umową Bank udzielił powódce kredytu w wysokości 1113215 zł na okres od dnia 6 czerwca 2006 r. do dnia 31 października 2007 r., a powódka była zobowiązana do wykorzystania kredytu w całości na finansowanie budowy budynku mieszkalnego wielorodzinnego w zabudowie szeregowej w N. oraz na pokrycie kosztów odsetkowych. Zmiana celu kredytu, tj. korzystania ze środków pieniężnych uzyskanych na podstawie tej umowy podczas jej trwania wymagała zgody Banku wyrażonej w formie pisemnej (§ 3 umowy). Strony ustaliły, iż bank był zobowiązany przelać kwotę kredytu na rachunki wykonawców i dostawców powódki, które zostaną wskazane przez powódkę w odpowiedniej dyspozycji na podstawie oryginalnych lub potwierdzonych za zgodność z oryginałem przedstawionych powódkę dokumentów postaci faktur, rachunków do 100 % ich wartości brutto (§ 5 ust. 2 umowy). Ponadto w § 6 ust. 1 umowy strony ustaliły, że powódka była zobowiązana do spłaty kredytu w 4 miesięcznych ratach: w wysokości 300000 zł w terminie do 31 października 2006 r., w wysokości 300000 zł w terminie do 30 listopada 2006 r., w wysokości 300000 zł w terminie do 31 grudnia 2006 r. i w wysokości 213215 zł w terminie do dnia 31 stycznia 2007 r. Spłata kredytu miała następować ze środków pieniężnych zgromadzonych na bieżącym rachunku powódki nr (...).

W dniu 12 czerwca 2006 r. powódka reprezentowana przez L. B. (1) zwróciła się do pozwanego o uruchomienie kredytu w kwocie 1113215 zł i wypłatę transzy kredytu zgodnie z przedłożonymi fakturami.

Generalnym wykonawcą inwestycji prowadzonej przez powódkę była spółka (...) - (...) Sp. z o.o., obecnie działająca pod firmą (...) Sp. z o.o. Przy wykonywaniu tej inwestycji prace budowlane prowadziła także spółka (...) Sp. z o.o., w której udziały miał L. B. (1).

Od 2006 r. powódka w zakresie księgowym była obsługiwana przez Z. W., który prowadził biuro rachunkowe. Na tej podstawie pracownik Z. W. przygotowywał dla powódki przelewy bankowe i zestawienia faktur.

Przekazywaniem informacji do biura Z. W. zajmował się L. B. (1). Biuro (...) sprawdzało faktury pod względem rachunkowym i formalnym. Już przy podpisaniu umowy dotyczącej prowadzenia księgowości dla powódki ustnie ustalono, że dokumentację będzie przekazywał do biura pan B..

Po sprawdzeniu faktur przez biuro (...) przekazywał te dokumenty do pozwanego (...) celem uruchomienia kolejnych transz kredytu oraz zapłaty należności z przedkładanych faktur.

W trakcie procesu inwestycyjnego pozwany bank zaksięgował na poczet udzielonego powódce kredytu następujące faktury i rachunki: w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 2036 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...), w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 2684 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...), w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 30500 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...), w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 7552,58 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...), w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 454,44 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...) (zapłata częściowa), w dniu 14 czerwca 2006 r. kwotę 6100 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...), w dniu 5 lipca 2006 r. kwotę 104823,18 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...) (zapłata uzupełniająca) oraz za faktury VAT nr (...), w dniu 5 lipca 2006 r. kwotę 1592 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. - rachunek (...) z dnia 12 czerwca 2006 r., dniu 5 lipca 2006 r. kwotę 1220 zł tytułem zapłaty Przedsiębiorstwu (...) za fakturę VAT (...), w dniu 2 sierpnia 2006 r. kwotę 98228,58 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za faktury VAT nr (...), w dniu 1 września 2006 r. kwotę 43550 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...), w dniu 2 października 2006 r. kwotę 24290 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za faktury VAT nr (...), w dniu 6 listopada 2006 r. kwotę 6100 zł tytułem zapłaty (...) Sp. z o.o. za fakturę VAT nr (...), w dniu 24 kwietnia 2007 r. kwotę 1830 zł tytułem zapłaty B. M. K. i w dniu 24 kwietnia 2007 r. kwotę 5240,60 zł na rzecz L. B. (1).

W piśmie z dnia 4 maja 2007 r. pozwany poinformował powódkę, że zgodnie z dyspozycją W. K. z dnia 25 kwietnia 2007 r. pozwany wstrzymał wykonywanie wszystkich dyspozycji na rachunku bieżącym powódki za wyjątkiem spłaty kredytu inwestycyjnego udzielonego przez pozwanego. Ponadto W. K. zastrzegł, aby pozwany nie realizował dyspozycji przelewu z rachunku powódki na pana M. w kwocie około 54000 zł.

W dniu 14 lutego 2012 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 561041 zł tytułem nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych przez pozwany bank oraz odsetek od tych świadczeń. Powódka reprezentowana przez likwidatora zarzuciła, że przelewy wykonane przez pozwanego nie miały oparcia w stosunku obligacyjnym istniejącym pomiędzy stronami, ponieważ dyspozycje do wykonania przelewów zostały wykonane wyłącznie przez L. B. (1). Tymczasem powódka powinna być reprezentowana łącznie przez dwóch członków zarządu. W tej sytuacji powódka zarzucała pozwanemu, że wykonując wskazane przelewy, a następnie przelewając z rachunku bieżącego powódki kwotę stanowiącą równowartość wykonanych przelewów na swój rachunek, po stronie pozwanego powstało bezpodstawne wzbogacenie.

W dniu 19 czerwca 2012 r. powódka wniosła do tutejszego Sądu pozew w niniejszej sprawie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów prywatnych znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwość, autentyczność i moc dowodowa nie budziły jego wątpliwości. Dodać należy, że żadna ze stron nie podważała ich autentyczności, a także na podstawie zeznań świadków: Z. W., W. K. i L. B. (1).

W ocenie Sądu zeznania świadka Z. W. były logiczne, jasne i rzeczowe.

Przy ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd miał na uwadze treść art. 233 § 1 k.p.c, zgodnie z którym Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Na podstawie art. 217 § 3 k.p.c. Sąd pominął pozostałe wnioski dowodowe stron z uwagi na zasadność podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczeń powódki. W tej sytuacji przeprowadzenie tych wszystkich wniosków dowodowych było bezcelowe.

Sąd wskazał na znany mu fakt skłócenia wspólników powodowej spółki i podał, że nie dokonywał kompleksowej oceny zeznań wskazanych świadków z uwagi na zgłoszony skutecznie przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczeń powódki.

W ocenie Sądu nie ulegało wątpliwości, że umowa kredytu inwestycyjnego nr (...) z dnia 6 czerwca 2006 r. była umową kredytu w rozumieniu art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, zgodnie z którym, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Odnośnie zarzutu przedawnienia roszczeń powódki podniesionego przez pozwanego Sąd zważył, że w myśl z art. 117 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba, że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jeżeli zaś przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata (art. 118 k.c).

Przedawnienie jest szczególną instytucją prawa cywilnego. Umożliwia ono skuteczne uchylenie się w procesie przez stronę pozwaną od spełnienia świadczenia. Po upływie wskazanych przepisami prawa terminów przedawnienia (terminów, kiedy roszczenie majątkowe przedawnia się) następuje bowiem przekształcenie się zobowiązania pełnego w zobowiązanie niepełne, naturalne, czyli takie zobowiązanie, którego zobowiązany spełnić nie musi, jeżeli podniesie zarzut przedawnienia.

Zgodnie z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. W przypadku zobowiązań terminowych roszczenie staje się wymagalne z upływem terminu spełnienia świadczenia, określanego w odniesieniu do zobowiązań pieniężnych terminem zapłaty (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 r., sygn. I CK 65/05, Lex nr 159107).

W niniejszej sprawie powódka wywodziła swoje roszczenia z tytułu umowy kredytu, podnosząc, że na skutek wykonywania przez pozwanego tej umowy doszło do powstania szkody po jej stronie. Powódka podniosła także, że w związku z powyższym po stronie pozwanego doszło do bezpodstawnego wzbogacenia.

W ocenie Sądu niezależnie od tego czy powódka wywodziłaby swoje roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, czy też z umowy kredytu, a właściwie żądania odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania tej umowy przez pozwanego, zarówno wymagalność roszczeń wynikających z zobowiązań bezterminowych, jak i początek biegu przedawnienia tych roszczeń należy określać przy uwzględnieniu art. 455 k.c. Gdy dług ma charakter tzw. zobowiązania bezterminowego to termin spełnienia świadczenia nadchodzi z momentem wezwania (art. 455 k.c), a gdy wezwanie nie następuje to dochodzi do swoistego "wymuszenia" początku wymagalności na zasadach określonych w art. 120 § 1 zd. 2 k.c, poprzez odniesienie się do "... dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie" (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 1999 r., sygn. III CKN 474/98).

W związku z tym należy przyjąć, że roszczenie wynikające z zobowiązania bezterminowego, w tym także z tytułu nienależnego świadczenia, staje się wymagalne w dniu, w którym świadczenie powinno być spełnione, gdyby wierzyciel wezwał dłużnika do wykonania zobowiązania w najwcześniej możliwym terminie. Ustalenia, kiedy uprawniony (wierzyciel) mógłby najwcześniej podjąć czynność, o jakiej mowa w komentowanym przepisie, należy dokonywać in casu, analizując konkretny stan faktyczny, w jakim znalazł się wierzyciel.

Do roszczeń z tytułu nienależnego świadczenia zastosowanie ma art. 118 k.c. w zakresie, w jakim przewiduje skrócenie do trzech lat terminu przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2011 r., sygn. III CSK 282/10 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 kwietnia 2011 r., sygn. VI ACa 1168/10, Lex nr 852459).

Ponadto należy dodać, że gdyby podstawę roszczeń powódki stanowiły przepisy dotyczące odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania przedmiotowej umowy przez pozwanego to roszczenia te jako ewidentnie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przez powódkę jak i pozwanego podlegałyby także 3 - letniemu terminowi przedawnienia.

W niniejszej sprawie nie może budzić wątpliwości, że powódka dowiedziała się o rzekomym bezpodstawnym wzbogaceniu najpóźniej w dniu 25 kwietnia 2007 r., kiedy pismem sporządzonym przez W. K. wstrzymała dyspozycje przelewów, które pozwany wykonywał z rachunku powódki w oparciu o dyspozycje udzielane przez L. B. (1). Przyjmując, że wezwanie powinno nastąpić „niezwłocznie" to powódka w terminie 7, ewentualnie 14 dni powinna była wezwać pozwanego do zapłaty.

Wobec powyższego w ocenie Sądu należało przyjąć, że bieg terminu przedawnienia roszczenia powódki wobec pozwanego z tytułu rzekomego bezpodstawnego wzbogacenia rozpocząłby się najpóźniej w maju 2007 r. a zakończył w maju 2010 r.

Dodać należy, że analogicznie rozpocząłby się także bieg terminu przedawnienia gdyby potraktować roszczenia powódki jako odszkodowanie z tytułu nienależytego wykonania umowy (art. 471 k.c).

Zważyć należy, że powódka nie wykazała, iż wystąpiły okoliczności przerywające bieg terminu przedawnienia roszczenia pozwanego (art. 123 k.c).

Skoro zatem powódka wniosła do Sądu pozew w niniejszej sprawie w dniu 19 czerwca 2012 r. to pozwany mógł skutecznie uchylić się od zaspokojenia jej roszczeń.

Jedynie dodatkowo Sąd wskazał, że nawet gdyby hipotetycznie uznać, iż roszczenie powódki nie uległo przedawnieniu to poważne wątpliwości Sądu budzi czy wypłaty podpisane przez L. B. (1) były oświadczeniami woli, czy też czynnościami o znaczeniu technicznym, które wykonywane były w oparciu o istniejący pomiędzy stronami stosunek obligacyjny - umowę kredytu inwestycyjnego nr (...). Zgodnie bowiem z art. 69 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe w umowie kredytu należy określić terminy i sposób (w przypadku jednorazowego uruchomienia kredytu) lub termin i sposób (w razie podziału kwoty kredytu na transze) postawienia środków kredytowych do dyspozycji kredytobiorcy. Niniejsze warunki są przede wszystkim uzależnione od kwoty kredytu oraz jego przeznaczenia, np. na finansowanie bieżących płatności, na cele inwestycyjne. Środki kredytowe mogą być przekazane kredytobiorcy w gotówce albo poprzez przekazanie kredytobiorcy specjalnych blankietów kredytowych, którymi posługując się, nabywa określone towary w sieci handlowej (np. zakupy ratalne sprzętu gospodarstwa domowego). Uruchomienie kwoty kredytu bank uzależnia od przedstawienia przez kredytobiorcę dokumentu, z którego wynika, że nastąpiło zabezpieczenie zwrotu kredytu w sposób określony w umowie kredytowej. Powyższe warunki zostały spełnione przez powódkę, która zgodnie z § 5 ust. 1 umowy kredytu udzieliła stosownych zabezpieczeń umowy kredytu, po czym nastąpiło uruchomienie tego kredytu. Na skutek powyższego uruchamianie kolejnych transz kredytu oraz zapłata przez bank faktur i rachunków obciążających powódkę z tytułu prowadzonej inwestycji było wyłącznie czynnością techniczną, a nie nowym, każdorazowym oświadczeniem woli, które powinno być składane przez dwóch członków zarządu powódki. Pozwany - bank był zgodnie z § 5 ust. 2 umowy kredytu zobowiązany jedynie do weryfikacji tych faktur i rachunków w zakresie czy zostały wystawione w oparciu o cel umowy kredytowej, a także, czy wartość tych faktur nie przekracza wartości środków pieniężnych przyznanych powódce na podstawie tej umowy kredytu.

Nadto zważyć należy także, że gdyby przyjąć prezentowane przez powódkę stanowisko, to oświadczenie złożone w imieniu powódki przez W. K. w dniu 25 kwietnia 2007 r. o wstrzymaniu transz kredytu winno być nieskuteczne, ponieważ zgodnie z prezentowaną przez powódkę argumentacją takie pismo nie było czynnością techniczną, lecz oświadczeniem woli, które powinno zostać złożone przez dwóch członków zarządu powódki.

Ponadto, co niezmiernie istotne, powódka nie mogła środków pieniężnych oddanych do jej dyspozycji na mocy umowy kredytu umieścić na lokatach, gdyż byłoby to sprzeczne z celem przeznaczenia kredytu udzielonego jej przez pozwanego. Gdy powódka w istocie umieściła na lokatach oszczędnościowych środki pieniężne, które były przeznaczone na zapłatę rachunków i faktu wykonawców inwestycji (cel kredytu), to pozwany byłby zobligowany do wypowiedzenia umowy kredytu (por. art. 75 ustawy - Prawo bankowe).

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 117 § 2 k.c. powództwo oddalił.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Powyższy wyrok zaskarżyła powódka w części, co do kwoty 2.000 zł, zarzucając naruszenie prawa materialnego w postaci błędnego zastosowania art. 118 kc. Skarżąca domagała się uchylenia wyroku w zaskarżonej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy, a także zasądzenia na jej rzecz od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego.

W ocenie powódki, w stosunku do części zgłoszonych roszczeń nie miał zastosowania trzyletni termin przedawnienia, a termin dziesięcioletni z tego względu, że nie były to roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, jako nie prowadzące do wytwarzania dóbr materialnych i nie przynoszące żadnego zysku.

Wskazała, że genezą tych roszczeń jest tylko i wyłącznie bezprawne pobranie z rachunku bieżącego bądź bezprawnie naliczonych odsetek przewidzianych kredytem inwestycyjnym (od wpłaconych z transz kredytu kwot dla podmiotu, któremu nigdy powódka nie wyraziła woli wypłaty – odnośnie roszczenia na kwotę 18.947,18 zł), bądź pobrania z rachunku bieżącego powódki kwot, które pozwana niesłusznie zaksięgowała na poczet wpłaconych transz kredytu, a następnie zgodnie z harmonogramem te kwoty wypłaciła z rachunku bieżącego powódki (roszczenie w łącznej kwocie 336.201,38 zł). Roszczenia te spełniają podstawowe warunki, aby uznać je za związane nie z prowadzeniem działalności gospodarczej, a jedynie przysługujące przedsiębiorcy, ale nie w związku z tą działalnością. Dla uzasadnienia swojego stanowiska, skarżąca powołała orzeczenia Sądu Najwyższego: z 6 czerwca 2012 r., sygn. akt III CSK 282/11 oraz z 14 maja 1998 r., sygn. akt III CZP 12/98.

Powódka kwestionowała również uboczne rozważania Sądu na temat skuteczności obciążania rachunku kredytowego powódki na podstawie poleceń uruchamiania transz kredytowych wyłączne przez jednego z członków zarządu. Wskazała, że zawarte w § 5 ust. 2 umowy kredytowej wymaganie odpowiedniej dyspozycji kredytobiorcy zakładało spełnienie wymogów przewidzianych dla oświadczeń woli spółki, zatem wymagało podpisów zgodnie z zasadami reprezentacji spółki, a nie było czynnością techniczną, jak przyjął Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja powódki była bezzasadna.

Sąd Rejonowy dokonał w sprawie właściwych ustaleń faktycznych oraz prawidłowej analizy prawnej zgłoszonych przez strony żądań oraz zarzutów.

Powódka zresztą, jak wynikało z uzasadnienia apelacji, nie kwestionowała ustalonego stanu faktycznego, z tym zastrzeżeniem, że był on niepełny, z uwagi na oparcie rozstrzygnięcia na uznaniu najdalej idącego zarzutu – przedawnienia roszczeń powódki. Powódka zgodziła się z rozstrzygnięciem także w zakresie oceny prawnej odnośnie przedawnienia części roszczeń, a mianowicie określonych w apelacji jako część roszczenia odszkodowawczego, względnie o skapitalizowane odsetki. Uznawała za prawidłowe rozważania Sądu Rejonowego tak co do początku biegu okresu przedawnienia, jak i braku jego przerwania.

Zaskarżeniu apelacją podlegała jedynie ta część rozstrzygnięcia, która dotyczyła roszczeń o zwrot nienależnego świadczenia pobranego przez pozwanego od powódki, a które zdaniem powódki nie podlegały trzyletniemu okresowi przedawnienia, z uwagi na brak związku z prowadzeniem działalności gospodarczej powódki. Powódka twierdziła, że przelewy nie miały oparcia w treści łączącego spółkę z bankiem stosunku prawnego – faktury i inne dokumenty nie miały żadnego oparcia w istniejących stosunkach kontraktowych między kredytobiorcą a podmiotami na rzecz których dokonano wypłat.

W świetle poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych oraz dotychczasowych twierdzeń strony, argumentacja powódki nie mogła zostać uznana za trafną.

W postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji powódka nie wykazała, by dokumenty stanowiące podstawę uruchomienia przez pozwany bank transz kredytu inwestycyjnego były błędne, nierzetelne, fikcyjne czy sfałszowane. Przesłuchany na okoliczność prowadzenia usług księgowych w powodowej spółce świadek – Z. W. nie miał wątpliwości, co do tego jakie zdarzenia gospodarcze dokumentowały składane mu do sprawdzenia pod względem formalnym i rachunkowym faktury. Wskazał on, że sprawa w tym wypadku była prosta, gdyż powódka miała wyłącznie koszty dotyczące budowy obiektu, a także koszty administracyjne. Faktury K. dotyczyły zadania budowy obiektów i nie budziły jego wątpliwości, aż do rozmowy z zarządem powódki w styczniu 2007 r. Księgowy zastrzegł jednak, że do jego kompetencji nie należało ocenianie faktur pod względem wiarygodności zdarzeń gospodarczych (k. 213 – 214 akt).

Jedynie W. K., obecnie finansujący działalność powodowej spółki w likwidacji, który podważał skuteczność poleceń przelewu dokonanych samodzielnie przez drugiego członka zarządu - pana B., wskazywał na brak związku merytorycznego spornych faktur z inwestycją i podawał, że dotyczyły dzierżawy, powiernictwa, czy śmieci. Zeznania te nie mogły być jednak uznane za wiarygodne z uwagi na bezpośrednie zainteresowanie świadka wynikiem sprawy.

Należało zważyć, że powódka w niniejszym procesie nie twierdziła ani nie wykazywała niewiarygodności, czy fikcyjności zdarzeń ujętych w fakturach stanowiących podstawę dyspozycji uznanych za nieprawidłowe. Jej zarzuty koncentrowały się na braku kontasygnaty drugiego członka zarządu, nie twierdziła natomiast, by brak było związku faktur z inwestycją, dla której finansowania uzyskano kredyt inwestycyjny. Postępowanie przed Sądem pierwszej instancji nie było w tym kierunku prowadzone. Bezspornie jednak faktury te zostały zaksięgowane w powodowej spółce, spółka (...) bezspornie była podwykonawcą części robót budowlanych przy inwestycji „ (...)”. Potwierdzał to w zeznaniach sam pan K. (k. 194 akt).

W ustalonym stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy brak było podstaw do uznania, że dokumentacja stanowiąca podstawę uruchomienia transz kredytu nie dokumentowała zdarzeń związanych z budową budynku mieszkalnego wielorodzinnego w N..

Brak wykazania, że dyspozycje wypłat nie wiązały się z budową – causą zawarcia przez powódkę umowy kredytowej z pozwanym bankiem powodował zaś brak możliwości przypisania im innego celu niż związany z prowadzoną działalnością gospodarczą. Tym samym prawidłowo przyjęto, że zawarta umowa kredytowa stanowiła podstawę wszystkich roszczeń dochodzonych przez powódkę w sprawie.

Z powyższych przyczyn w ocenie Sądu Okręgowego nie mogły mieć zastosowania w rozpoznawanej sprawie powołane w uzasadnieniu apelacji wyroki sądów dotyczące rozróżnienia działalności przedsiębiorców polegającej na prowadzeniu działalności gospodarczej i nie polegające na prowadzeniu działalności gospodarczej, w tym wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2012 r., sygn. akt III CSK 282/11 (dotyczący relacji między spółką a jej wspólnikiem), czy uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 1992 r., sygn. akt III CZP 64/92 (dotycząca definicji pojęcia sprawy o charakterze gospodarczym na przykładzie działalności spółdzielni - zlecenia dozorowania mienia, jako nieprzewidzianej statutem).

Tym samym uznać należało, że także roszczenia zdefiniowane przez powódkę jako roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia pobranego przez pozwanego od powódki, jako związane z wykonaniem umowy kredytu z 6 czerwca 2006 r. na cele określone w tej umowie, były związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i przedawniały się w terminie określonym w art. 118 kc in fine.

Nietrafne były argumenty powódki dotyczące przyjęcia dziesięcioletniego terminu przedawnienia wywodzone z niezachowania postulatu partnerstwa podmiotów stosunków gospodarczych z powodu braku reakcji pozwanego banku na zgłoszenie przez pana K. rzekomo niesłusznie pobranych z rachunku powódki kwot. Przyjęcie uzasadnienia zastosowania ogólnego terminu przedawnienia zaproponowanego przez powódkę, jak słusznie wskazał pozwany prowadziłoby do uznania, że w każdym sporze o zapłatę należności w obrocie gospodarczym, z uwagi na brak partnerstwa, należałoby stosować termin dziesięcioletni. Należy zwrócić uwagę na okoliczność, że obowiązek dbałości o interesy spółki ciążył w pierwszej kolejności na jej zarządzie. Nie można przyjąć, że w należyty sposób wywiązywał się z tego obowiązku pan K., który wstrzymanie dyspozycji zgłosił dopiero 25 kwietnia 2007 r. (wcześniej - w styczniu poinformował o tym księgowego), podczas gdy kwestionowane dyspozycje podpisane przez pana B. miały miejsce w miesiącach czerwcu, sierpniu, wrześniu i październiku 2006 r.

Z powyższych względów apelację należało oddalić na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego, na które składały się w niniejszej sprawie koszty zastępstwa procesowego pozwanego przez radcę prawnego, Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 kpc w zw. z § 6 pkt 3 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 490 z 2013 r.).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Bożena Przewoźniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Data wytworzenia informacji: