Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2022 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Wojciech Wołoszyk

Protokolant stażysta Anna Biskup

po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2022 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa(...) w B.

przeciwko (...) w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 13 kwietnia 2022. sygn. akt VIII GC 180/21

1)  Zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda, kwotę 6966 zł ( sześć tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt sześć złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 listopada 2019r. do dnia zapłaty.

2)  Zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda, tytułem zwrotu kosztów procesu, kwotę 3217 zł (trzy tysiące dwieście siedemnaście złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 grudnia 2022r. do dnia zapłaty.

3)  Zmienia zaskarżony wyrok w punkcie III w ten sposób, że nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 2062,15 zł ( dwa tysiące sześćdziesiąt dwa złote 15/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

4)  Zasądza od pozwanego na rzecz powoda, tytułem zwrotu kosztów postepowania apelacyjnego, kwotę 1300 zł ( tysiąc trzysta złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania apelacyjnego do dnia zapłaty.

Sygn. akt VIII Ga 159/22

UZASADNIENIE

Powód (...) w B. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) w W. kwoty 6 966.00 zł wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 5 listopada 2019 r. do dnia zapłaty w związku z zaistnieniem szkody z dnia 1 października 2019 r. w tramwaju należącym do powoda polegającej na uszkodzeniu sprzęgła. Powód wniósł również o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił , iż Powód - (...)w B., zawarł z pozwanym (...) w W. generalną umowę ubezpieczenia pojazdów szynowych powoda w zakresie ubezpieczenia od szkód elektrycznych i mechanicznych. Ubezpieczenie obejmowało okres od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. Polisy ubezpieczeniowe potwierdzające zawarcie poszczególnych rodzajów ubezpieczenia miały być wystawiane na okres 12 miesięcy w czterech okresach. Pozwany ubezpieczył mienie zamawiającego, zgodnie z przedstawioną w wyniku procedury przetargowej ofertą, Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia, które stanowiły załącznik do umowy. Ochroną ubezpieczeniową objęte były ryzyka ubezpieczeniowe na podstawie SIWZ w zakresie który został określony w załączniku IB stanowiących integralną cześć umowy oraz obowiązujących u pozwanego ogólnych warunkach ubezpieczenia - w zakresie w jakim nie były sprzeczne z SIWZ i umową generalną, chyba że były korzystniejsze dla powoda.

Zgodnie z załącznikiem IB do generalnej umowy ubezpieczenia zakres ubezpieczenia obejmował pojazdy szynowe w zakresie szkód elektrycznych i mechanicznych według systemu all risk (od wszystkich ryzyk) wraz z całą elektroniką - oprzyrządowaniem, systemami startującymi itp., przy uwzględnieniu szkód polegających na uszkodzeniu lub zniszczeniu przedmiotu ubezpieczenia powstałe w związku z działaniem człowieka, wadami produkcyjnymi, przyczynami w eksploatacji, działaniem prądu elektrycznego o parametrach niewłaściwych dla ubezpieczonego mienia tj. w wyniku zwarcia, uszkodzenia izolacji, nadmiernego wzrostu lub obniżenia napięcia, niezadziałania zabezpieczeń chroniących przedmiot ubezpieczenia, zmiany napięcia zasilania, zaniku napięcia jednej lub kilku faz itp. oraz wskutek działania elektryczności atmosferycznej, szkodami które były wynikiem zużycia części, podzespołów i innych elementów przedmiotu ubezpieczenia, a także szkody w samych częściach, podzespołach oraz innych elementach przedmiotu ubezpieczenia, szkody które były wynikiem przerw w dostawie energii elektrycznej, błędami projektowymi, konstrukcyjnymi, szkód powstałych wskutek wadliwego wykonania przez producenta lub zastosowania wadliwego materiału, z którego wykonany był przedmiot ubezpieczenia, błędami popełnionymi podczas montażu przedmiotu ubezpieczenia, rozerwaniem spowodowanym działaniem sił odśrodkowych, nadmiernym ciśnieniem lub temperaturą wewnątrz przedmiotu ubezpieczenia, zwarciem, dostaniem się ciała obcego, niezadziałaniem lub wadliwym działaniem urządzeń sygnalizacyjnych, szkodami mechanicznymi lub elektrycznymi z uwzględnieniem uszkodzenia silnika, urządzeń napędowych, osi, urządzeń elektrycznych bądź elektronicznych, agregatów, prądnic, akumulatorów lub ich połączeń oraz pozostałymi wymienionymi w OWU. Zgodnie z powołanym załącznikiem (ustęp II punkt 2 podpunkt 8), zakład ubezpieczeń nie ponosił odpowiedzialności za szkody powstałe w elementach i materiałach, które z uwagi na swoje specyficzne przeznaczenie i warunki pracy ulegały szybkiemu zużyciu lub które podlegały okresowej wymianie w ramach konserwacji, zgodnie z instrukcją techniczną i zaleceniami producenta.

W okresie obowiązywania umowy doszło do uszkodzenia tulei gumowo - metalowych sprzęgła tramwaju powoda. Powód zgłosił szkodę w dniu 4 października 2019 r. Pozwany przeprowadził postępowanie likwidacyjne wypłacając odszkodowanie za szkody dotyczące (...) (szkoda z 19 września 2019 r.), (...) (szkoda z 22 października 2019 r.) i (...) (szkoda z 6 sierpnia 2019 roku). Pozwany odmówił roszczeń powoda w zakresie szkody z dnia 1 października 2019 roku w (...), dotyczącej wymiany elementów sprzęgła. Pozwany ustalił, że doszło do zużycia eksploatacyjnego tychże części. Powód odwołał się od rzeczonej decyzji. Pozwany odmówił zmiany stanowiska zajętego w sprawie.

Koszt zestawu utrzymania technicznego sprzęgła kolejowego F. w tym 16 tulei elastycznych 55 wyniósł 6 966.00 zł netto. Powód wezwał pozwanego do zapłaty łącznej kwoty 141 242,00 zł wynikającej m.in. z roszczenia objętego powództwem.

Zespół sprzęgła w (...) stanowił sprzęgło dwuprzegubowe przeznaczone do wykorzystania w pełni o resorowanym napędzie dla pojazdów szynowych. Łączyło ono przekładnię z osią zestawu kołowego. Sprzęgło zastosowane w pojeździe szynowym umożliwiało kompensację dużych przemieszczeń wału przy niewielkich siłach odwodzących. Podczas użytkowania sprzęgła dopuszczalne było krótkotrwałe przemieszczenie maksymalne, nie powinno one jednak przekraczać wartości wskazanych przez producenta sprzęgła. Przekroczenie mogło spowodować kolizję części sprzęgła, a nawet jego zniszczenie. Przemieszczenia maksymalne obniżały trwałość użytkową tulei elastycznych. Tuleje gumowa - metalowe były umieszczone na łącznikach sprzęgła. Miały za zadanie przekazywanie momentu obrotowego z przekładni na osi zestawu kołowego i odwrotnie. Ważnym zdaniem była również kompensacja przemieszczeń osiowych i poziomych zestawu kołowego.

Biorąc pod uwagę wszystkie czynniki wpływające na trwałość tulei gumowo - metalowej, jak również warunki w jakich sprzęgła pracują producent tulei określił obligatoryjny czas wymiany tulei na 500 000 km lub w przypadku nie osiągnięcia wymaganych kilometrów na okres 6 lat. Kontrola wzrokowa tulei powinna odbywać się co 20 000 km. Jest to wymóg, który musiał być spełniony, aby utrzymać sprzęgło w pełni sprawne. Książka wagonu tramwajowego (...) nie była prowadzona na bieżąco przez użytkownika pojazdu, brakowało zapisów dotyczących zmiany zespołów i urządzeń na tramwaju według instrukcji prowadzenia książki. Książka powinna całkowicie odzwierciedlać stan eksploatacji, obsługi i remontów pojazdów i jego podzespołów. Stanowi ona dokument istotnych przy rozstrzyganiu spraw spornych. Użytkownik rotował wózkami wagonowymi ze względu na konieczność przeprowadzenia różnych czynności naprawczych. Podczas wymiany wózka konieczna była weryfikacja zabudowy i położenia sprzęgła. Sprzęgła były wyregulowane nieprawidłowo, nie zachowano tolerancji wartości nominalnych.

Z przeprowadzonych badań i oględzin wynikało, że doszło do zużycia zmęczeniowego. Cykliczne zmiany naprężeń w łącznikach sprzęgła prowadziły do obniżenia trwałości, a co za tym idzie do zniszczenia tulei gumowo - metalowych. Liczba przejechanych przez tramwaj kilometrów nie odzwierciedlała ilości kilometrów przejechanych przez wózek wagonowy. Nie wiadomo jaki dystans pokonały wózki tramwajowe. Z analizy dokumentacji wynikało, że do 93 807 km powód nie realizował regulacji sprzęgieł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty i wydruki przedłożone przez strony, których autentyczność nie była kwestionowana i nie budziła wątpliwości, a także w oparciu o przesłuchanie powoda oraz opinie sporządzone przez biegłego sądowego. Sąd zaaprobował także opinie wydane przez biegłego sądowego A. F..

Sąd Rejonowy zważył , iż sporna w sprawie była kwestia zasadności żądania wypłaty odszkodowania, w świetle zapisów wiążącej strony umowy ubezpieczenia. Spór w istocie sprowadzał się do kwalifikacji uszkodzeń zgodnie z postanowieniami zawartymi w ogólnych warunkach ubezpieczenia w szczególności czy szkoda miała charakter szkody eksploatacyjnej i czy miała charakter szkody całkowitej. W tym miejscu należy wskazać, że w myśl art. 805 k.c. przez umowę ubezpieczenia Ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Zgodnie natomiast z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże tylko w sytuacji gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Powszechnie przyjmuje się, iż w polskim systemie prawnym obowiązuje zasada pełnego odszkodowania. Zakres obowiązku naprawienia szkody normuje zaś w podstawowy sposób art. 361 k.c. Nakłada on, co do zasady na zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedzialność ograniczaną normalnymi następstwami działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła oraz stratami, które poszkodowany poniósł bądź (także) korzyściami, których w wyniku wyrządzenia szkody nie uzyskano.

Zobowiązaniowy stosunek ubezpieczenia podlega przepisom o ubezpieczeniach majątkowych, w myśl których odszkodowanie należne od zakładu ubezpieczeń nie może przewyższać wysokości szkody poniesionej przez ubezpieczającego, "chyba, że umowa stanowi inaczej" (art. 8 ustawy ubezpieczeniowej). Podkreślenia wymaga jednak, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z umową dobrowolnego ubezpieczenia casco pojazdów szynowych należących do powoda, a nie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu. W przypadku dobrowolnego ubezpieczenia bardzo istotnego znaczenia nabierają ogólne warunki ubezpieczenia mające zastosowania do zawartej umowy ubezpieczenia. Casco pojazdów szynowych jest ubezpieczeniem dobrowolnym, zawieranym w ramach swobody umów, wobec czego strony umowy ubezpieczenia AC mogą w sposób swobodny ukształtować jej treść.

W przedmiotowej sprawie należy zauważyć, że zgodnie z załącznikiem IB do generalnej umowy ubezpieczenia zakres ubezpieczenia obejmował pojazdy szynowe w zakresie szkód elektrycznych i mechanicznych według systemu all risk (od wszystkich ryzyk) wraz z całą elektroniką — oprzyrządowaniem, systemami startującymi. Jednakże zakład ubezpieczeń nie ponosił odpowiedzialności za szkody powstałe w elementach i materiałach, które z uwagi na swoje specyficzne przeznaczenie i warunki pracy ulegały szybkiemu zużyciu lub które podlegały okresowej wymianie w ramach konserwacji, zgodnie z instrukcją techniczną i zaleceniami producenta.

Zgodzić należy się z powodem, że w pierwszej kolejności w sprawie powinny mieć zastosowanie zapisy określone w załączniku nr 1 B. Strony taką okoliczność przewidziały w § 8 ust. 2 generalnej umowy ubezpieczenia. Powód powyższe wyłączenie rozumiał niejako łącznie. W sprawie natomiast najistotniejsze znaczenia miał zapis dotyczący części podlegających okresowej wymianie w ramach konserwacji, zgodnie z instrukcją techniczną i zaleceniami producenta. Spór w zasadzie sprowadzał się do ustalenia czy w sprawie doszło do uszkodzeń eksploatacyjnych tulei czy też mechanicznych co bezpośrednio przekładałoby się na odpowiedzialność pozwanego za zdarzenie ubezpieczeniowe.

Wskazać należy, że w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2008 r. sygn. akt. III CZP 31/08 stwierdzono, że spójnik "lub" oznacza alternatywę łączną (nierozłączną) i stanowi przeciwieństwo wyrazu "albo", właściwego dla alternatywy rozłącznej. Takie samo stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 marca 2006 r. sygn. akt I CSK 8 I/OS, a w uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 września 2006 r. sygn. akt II UZP 10/06 stwierdzono, że "lub" wyraża "alternatywę łączną, czyli dopuszcza możliwość współwystępowania sytuacji komunikowanych przez zdanie łączone tym spójnikiem". Zatem możliwe jest spełnienie warunków wynikających z jednego lub kilku, a także ze wszystkich zdań oddzielonych spójnikiem "lub". Inaczej rzecz ujmując, zgodnie z zasadami rządzącymi logiką, alternatywą łączną (nierozłączną) jest zdanie złożone, które powstaje zbudowane przy pomocy funktora alternatywy nierozłącznej, do oznaczenia którego używa się słowa "lub". Warunkiem prawdziwości alternatywy łącznej (nierozłącznej) jest prawdziwość choćby jednego argumentu zdaniowego. Natomiast warunkiem koniecznym dla fałszywości alternatywy zwykłej jest fałszywość obu zdań składowych. Zatem warunkiem wystarczającym przy alternatywie łącznej (nierozłącznej) jest prawdziwość, tj. istnienie chociażby jednego zdania, przy czym nie jest konieczne spełnienie wszystkich warunków z innych zdań rozdzielonych wyrazem "lub". Zgodnie z poglądem przyjętym w doktrynie w przypadku połączenia znakiem alternatywy nierozłącznej kilku zdań, dla prawdziwości całego zdania, wystarcza prawdziwość przynajmniej jednego zdania składowego (Logika praktyczna, Zygmunt Ziembiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, str. 79).

Sąd uznał zatem, że pozwany nie ponosił odpowiedzialności za szkody powstałe w elementach i materiałach, które podlegały okresowej wymianie w ramach konserwacji, zgodnie z instrukcją techniczną i zaleceniami producenta i bez znaczenia przy tym było czy materiały te miały charakter specyficzny i czy podlegały szybkiemu zużyciu, co wskazano w pierwszej części zdania.

Ustalenia w zakresie przyczyn uszkodzeń wymagały natomiast wiadomości specjalnych, które uzyskano na podstawie opinii biegłego sądowego A. F.. Zgodnie z rzeczoną opinią badane sprzęgła były wyregulowane nieprawidłowo, nie zachowano bowiem tolerancji wartości nominalnych. Z przeprowadzonych badań i oględzin wynikało również, że doszło do zużycia zmęczeniowego. Cykliczne zmiany naprężeń w łącznikach sprzęgła prowadziły do obniżenia trwałości, a co za tym idzie do zniszczenia tulei gumowo - metalowych. Co również istotne liczba przejechanych przez tramwaj kilometrów nie odzwierciedlała ilości kilometrów przejechanych przez wózek wagonowy. Nie wiadomo było zatem jaki dystans pokonały wózki tramwajowe z uszkodzonymi tulejami. Z analizy dokumentacji wynikało także, że do 93 807 km powód nie realizował regulacji sprzęgieł, do której był zobowiązany. Biorąc natomiast pod uwagę wszystkie czynniki wpływające na trwałość tulei gumowo - metalowej, jak również warunki w jakich sprzęgła pracują producent tulei określił obligatoryjny czas wymiany tulei na 500 000 km lub w przypadku nie osiągnięcia wymaganych kilometrów na okres 6 lat. Co jednak najistotniejsze, kontrola wzrokowa tulei powinna odbywać się co 20 000 km. Jest to wymóg, który musiał być spełniony, aby utrzymać sprzęgło w pełni sprawne, a którego to wymogu powód nie dopełnił. W dalszej kolejności wskazać należy, że książka (...) nie była prowadzona na bieżąco przez użytkownika pojazdu, brakowało zapisów dotyczących zmiany zespołów i urządzeń na tramwaju według instrukcji prowadzenia książki. Rzeczona książka powinna całkowicie odzwierciedlać stan eksploatacji, obsługi i remontów pojazdów i jego podzespołów, bowiem stanowiła ona dokument istotnych przy rozstrzyganiu spraw spornych. Podczas wymiany wózka konieczna była weryfikacja zabudowy i położenia sprzęgła, której również nie przeprowadzono. Wprawdzie podczas użytkowania sprzęgła dopuszczalne było krótkotrwałe przemieszczenie maksymalne, nie powinno one jednak przekraczać wartości wskazanych przez producenta sprzęgła. Przekroczenie to mogło spowodować kolizję części sprzęgła, a nawet jego zniszczenie. Przemieszczenia maksymalne obniżały trwałość użytkową tulei elastycznych.

W ocenie Sądu żaden dowód w sprawie nie wykazał, że do uszkodzenia części doszło w sposób nagły, z powodu wad mechanicznych tulei czy sprzęgła. Wręcz przeciwnie, w sprawie ustalono, że części te były nieprawidłowo i prawdopodobnie również nadmiernie eksploatowane, co prowadziło do konieczności ich wymiany. Powód czynności tych nie przeprowadził, bowiem zaniedbał obowiązki związane z przeglądem tychże części, zgodnie z zaleceniami producenta. W sprawie w zasadzie niemożliwym również było ustalenie faktycznego przebiegu wagonów ze względu na brak ich udokumentowania. W toku postępowania jednoznacznie ustalono jednak, że w tulejach doszło do zużycia zmęczeniowego. Cykliczne zmiany naprężeń w łącznikach sprzęgła prowadziły do obniżenia trwałości tychże części, a co za tym idzie do zniszczenia tulei gumowo - metalowych. Zużycie to było spowodowane nieprawidłowym działaniem powoda, które doprowadziło do konieczności wymiany wyeksploatowanych części, za co pozwany nie może ponosić odpowiedzialności zgodnie z ustępem II pkt. 2 ppkt 8 załącznika nr IB do generalnej umowy ubezpieczenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 805 § 1 i 2 k.c. w związku z ogólnymi warunkami ubezpieczenia casco i załącznikami, powództwo oddalił.

W pkt II wyroku Sąd orzekł o kosztach postępowania, opierając swoje rozstrzygniecie o przepisy art. 98 § 1 kpc - zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty poniesione przez pozwanego składają się: kwota 1.800 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, oraz kwota 1.000 zł tytułem uiszczonej i wykorzystanej zaliczki na poczet dowodu opinii biegłego. Na podstawie art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd nakazał pobrać od powoda kwotę 2.062,15 złotych, tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państw tj. kosztów opinii biegłego sądowego, ponad sumę zaliczek uiszczonych na ten cel przez strony (pkt. III wyroku).

Wyrok zaskarżył powód zarzucając :

A ) naruszenie przepisów prawa materialnego mających istotny wpływ na wynik sprawy tj.;

- art. 6 Kodeksu Cywilnego polegające na jego błędnym zastosowaniu i przyjęciu, że to na Powodzie spoczywa obowiązek wykazania okoliczności na podstawie których odpowiedzialność Pozwanego zostaje wyłączona;

- art. 65 par. 2 Kodeksu cywilnego polegającej na dokonaniu wadliwej wykładni oświadczeń woli stron z Generalnej Umowy Ubezpieczenia i błędnym uznaniu, że szkody eksploatacyjne nie są ubezpieczone oraz błędnym uznaniu, że postanowienie umowy wyłączające odpowiedzialność Pozwanego obejmuje przedmiot szkody jakim jest tuleja sprzęgła.

- art. 362 Kodeksu cywilnego polegające na jego niewłaściwym zastosowaniu i przyjęciu, że Powód przyczynił się do powstania szkody w sytuacji, gdy nie ma dowodu, który by to potwierdził.

B) naruszenie przepisów postępowania, których uchybienie miało istotny wpływ na rozstrzygniecie, tj.:

- naruszenie art. 233 § 1 KPC poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego skutkujące błędną oceną, że Powód przyczynił się do powstania szkody w sytuacji, gdy biegły sądowy wskazał wiele potencjalnych przyczyn przyspieszonego zużycia tulei sprzęgła nie określając jednak kategorycznie, która z nich miała faktyczny wpływ na uszkodzenie w tym konkretnym przypadku;

- naruszenie art. 233 § 1 KPC poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego skutkujące błędnym ustaleniem, że szkody eksploatacyjne nie są ubezpieczone w sytuacji, gdy zgodnie z Generalną Umową Ubezpieczenia ubezpieczenie obejmuje szkody w eksploatacji;

- naruszenie art. 232 KPC poprzez błędną ocenę, iż to Powód winien wykazać okoliczności, które wyłączają odpowiedzialność Pozwanego mimo, że to na Pozwanym spoczywa taki obowiązek.

Powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uwzględnienie powództwa w całości a także o zasądzenie od Pozwanej na rzecz Powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja okazała się uzasadniona , co skutkowało koniecznością zmiany zaskarżonego orzeczenia.

Za słuszne uznać należało przede wszystkim zarzuty powoda dotyczące błędnej oceny przez sąd I instancji Generalnej Umowy Ubezpieczenia , w tym załącznika IB do tej umowy. Jak słusznie podniósł powód , ubezpieczenie to było skonstruowane wg zasady all risk , czyli że zakres ubezpieczenia obejmuje wszystkie zdarzenia, które nie są wprost wyłączone w umowie. W w/wwym załączniku zapisano , iż Ubezpieczenie dotyczy pojazdów szynowych w zakresie szkód elektrycznych jak i mechanicznych wg systemu all risk (od wszystkich ryzyk) wraz z całą elektroniką - oprzyrządowaniem, systemami sterującymi, itp. przy uwzględnieniu w szczególności szkód polegających na uszkodzeniu lub zniszczeniu przedmiotu ubezpieczenia powstałe w związku z : 1) działaniem człowieka 2) wadami produkcyjnymi 3) przyczynami w eksploatacji [...] ( ust. I pkt 1 ppkt 3 w/wym załącznika , k. 13 akt ). Z kolei w ust. II pkt 4 załącznika ( k. 14 v ) wyłączono z zastosowania § 6 ust. 1 pkt 7 OWU , który wyłączał odpowiedzialność pozwanego za szkody wynikające z ciągłej eksploatacji pojazdu.

Tak więc ubezpieczone przez pozwanego były m. in. przyczyny tkwiące w eksploatacji pojazdu szynowego. Z niekwestionowanej przez strony opinii biegłego wynikało , iż w niniejszej sprawie doszło do zużycia zmęczeniowego. Cykliczne zmiany naprężeń w łącznikach sprzęgła prowadziły do obniżenia trwałości, a co za tym idzie do zniszczenia tulei gumowo - metalowych. Zdaniem sądu odwoławczego , jest to typowy przykład uszkodzenia wynikłego właśnie z przyczyny natury eksploatacyjnej , związanej z długotrwałym użytkowaniem danego elementu.

Sąd okręgowy podziela także stanowisko wyrażone w apelacji , iż sąd rejonowy błędnie zinterpretował zapisy umowy ubezpieczeniowej wyłączające odpowiedzialność Pozwanego. Tuleje gumowo-metalowe nie mogą być uznane za elementy które podlegają okresowej wymianie w ramach konserwacji, zgodnie z instrukcją techniczną i zaleceniami producenta. Słusznie powód wywodzi , iż celem tej regulacji miało być wykluczenie z zakresu ubezpieczenia takich rzeczy, które z natury są wyczerpywalne lub uzupełniane cyklicznie np. filtry, oleje etc. Należy zważyć , iż w uzupełniającej opinii biegły wskazał , że tulei gumowo-metalowych nie można zakwalifikować jako elementów podlegających szybkiemu zużyciu.

Przy przyjętej formule ubezpieczenia all risk , to na pozwanym zgodnie z art. 6 kc w zw. z art. 232 kpc spoczywał ciężar dowodu w zakresie wykazania , iż zachodzi podstawa do wyłączenia jego odpowiedzialności. Należy podnieść , iż biegły wskazał bardzo wiele potencjalnych przyczyn przyśpieszonego zużycia tulei gumowo-metalowych w tym zależnych od Powoda (przeglądy, regulacja sprzęgła) jak i niezależnych od Powoda ( m. in. temperatura eksploatacji, ilość przystanków na trasie, stan torowiska, ilość łuków, ilość świateł na trasie, ilość punktów zatrzymywania czy ilość przewożonych pasażerów). Biegły nie przesądził jednak kategorycznie, która z tych przyczyn faktycznie wpłynęła na przyśpieszone zużycie tulei. Pozwany tymczasem nie udowodnił w toku postępowania ani , że szkoda nie zaistniała jak też , że zachodzą podstawy do wyłączenia jego odpowiedzialności.

Sąd odwoławczy uznał zatem , iż pozwany ponosi odpowiedzialność za szkodę w postaci uszkodzenia tulei gumowo-metalowych sprzęgieł i zmienił wyrok w pkt I na podstawie art. 386 § 1 kpc poprzez zasądzenie dochodzonej przez powoda kwoty wraz z należnymi odsetkami od dnia 5 listopada 2019 r. , w oparciu o art. 805 kc oraz art. 481 § 1 kc. Konsekwencją owego rozstrzygnięcia była zmiana pkt II wyroku SR poprzez zasądzenie na rzecz powoda kosztów procesu na podstawie art. 98 kpc. Na koszty te składały się : opłata od pozwu w wysokości 400 zł , koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.800 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych , 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 1.000 zł uiszczonej zaliczki na biegłego , łącznie 3.217 zł wraz z odsetkami należnymi na podstawie art. 98 § 1 ¹ kpc. W myśl art. 98 kpc w zw. z art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych , zmieniono pkt III wyroku SR i obciążono pozwanego kosztami w wysokości 2.062,15 zł tymczasowo wyłożonymi przez Skarb Państwa na pokrycie kosztów opinii biegłego.

Na podstawie art. 98 kpc obciążono pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego poniesionymi przez powoda w łącznej wysokości 1.300 zł , na które składają się : opłata od apelacji w wysokości 400 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 900 zł. Od powyższej kwoty powodowi należą się odsetki ustalone zgodnie art. 98 § 1 ¹ kpc.