Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód (...) w W., wniósł w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zasądzenie od pozwanego J. O. kwoty 38 854,21 złotych z ustawowymi odsetkami od 8 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwanego łączyła umowa z (...) z dnia 26 czerwca 2009 r., na podstawie której bank oddał do dyspozycji strony pozwanej środki pieniężne. Powód wyjaśnił, że strona pozwana nie wywiązała się z przyjętego na siebie zobowiązania, a bank wypowiedział umowę. Powód wskazał również, że na podstawie umowy przelewu wierzytelności nabył skutecznie prawo do dochodzenia roszczenia w niniejszej sprawie.

Nakazem zapłaty wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym z 25 stycznia 2016 roku, sygn. akt VI Nc-e 33349/16, Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie, VI Wydział Gospodarczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw od powyższego orzeczenia, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany zaprzeczył aby był dłużnikiem (...) S.A. w W., jednocześnie pozwany podniósł zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia.

Postanowieniem z dnia 15 marca 2016 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy.

W piśmie procesowym z dnia 17 stycznia 2017 r. powód cofnął pozew bez zrzeczenia się roszczenia co do kwoty 4 680,78 zł w zakresie odsetek za opóźnienie. W ocenie powoda dołączone w niniejszej sprawie dokumenty bezsprzecznie pozwalają uznać, że wierzyciel wykazał w należyty sposób przejście praw z wierzytelności przysługującej pierwotnie względem dłużnika na swoją rzecz. Ponadto w ocenie powoda czynnością przerywającą bieg terminu przedawnienia było złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu w dniu 13 maja 2011 r. natomiast ponownie rozpoczął bieg w dniu następnym po dniu wydania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu tj. w dniu 29 czerwca 2011 r. Kolejną czynnością przerywającą bieg terminu przedawnienia było złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w dniu 26 sierpnia 2011 r.

Wyrokiem z dnia 16 marca 2017 roku Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił powództwo w części co do kwoty 34 173,43 zł i umorzył postępowanie w pozostałej części.

Sąd Rejonowy ustalił, iż w dniu 26 czerwca 2009 r. pozwany zawarł z poprzednikiem prawnym powoda – (...) S.A. w W. umowę, w ramach której bank zobowiązał się do udzielenia pozwanemu kredytu do wymości 21.000,00 zł na okres od 26 czerwca 2009 r. do 25 czerwca 2014 r. Z uwagi na niewywiązanie się pozwanego z przyjętego zobowiązania i braku zwrotu udzielonej kwoty pieniężnej wraz z odsetkami Bank w dniu 17 listopada 2010 r. wypowiedział umowę pozwanemu. Na skutek rozwiązania umowy cała kwota niespłaconego kapitału wraz z kwotą odsetek umownych i odsetek karnych stała się wymagalna. W dniu 13 maja 2011 r. (...) S.A. w W. wystawił pozwanemu bankowy tytuł egzekucyjny z którego wynikało, że zobowiązanie pozwanego z umowy kredytu wynosiły łącznie 23 657,92 zł, z czego 19 243,15 zł z tytułu kapitału, 2 673,80 zł tytułem odsetek umownych oraz kwota 116,73 zł stanowiąca naliczone opłaty i prowizję. Na wniosek (...) S.A. w W. postanowieniem z dnia 28 czerwca 2011 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w sprawie sygn. akt XII Co 8168/11 nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...).

Nadto Sąd Rejonowy ustalił, iż w dniu 26 sierpnia 2011 r. (...) S.A. w W. złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Postępowanie to zostało umorzone przez Komornika Sądowego M. P., wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. W dniu 27 kwietnia 2015 r. powód zwarł z (...) S.A. w W. umowę cesji wierzytelności przysługującej Bankowi względem pozwanego z tytułu umowy kredytu nr (...).

Sąd pierwszej instancji podał, iż powód niniejszy pozew wniósł do Sądu w dniu 5 stycznia 2016 r.

Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych dokonał w oparciu o kopie dokumentów prywatnych dołączonych do akt sprawy, co do których brak było podstaw dla kwestionowania prawdziwości lub wiarygodności ich treści oraz na podstawie dokumentów urzędowych.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji powód przedłożonymi dowodami wykazał swoją legitymację procesową w niniejszym procesie. Przedkładając kopie bankowego tytułu egzekucyjnego i postanowieniu o nadaniu temuż tytułowi klauzuli wykonalności, wykazał istnienie wierzytelności w zakresie kwoty kapitału tj. kwoty 19 243,15 zł, zaś dowodami z dokumentów w postaci odpisów z KRS i wyciągiem z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego wykazał legitymację procesową czynną. Wykazał tym samym, iż przeszła na niego wierzytelność przysługująca (...) S.A. w W. wobec pozwanego.

Sąd Rejonowy zważył, iż zgodnie z art. 118 kc jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat 10, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej trzy lata. Natomiast w myśl art. 117 § 2 kc po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba, że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że art. 1 ust. 4 ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1854) uchylił art. 96 - 98 Prawa Bankowego, które dawały bankom uprawnienie do wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych i po nadaniu klauzuli wykonalności wszczęcia na ich podstawie postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z art. 11 ust. 3 tej ustawy bankowy tytuł egzekucyjny, któremu nadano klauzulę wykonalności na podstawie przepisów dotychczas obowiązujących, zachowuje moc tytułu wykonawczego także po jej wejściu w życie.

Sąd Rejonowy powołał się na jednolite stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym zarówno złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bakowemu tytułowi egzekucyjnemu, jak i wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie takiego tytułu wykonawczego przerywa na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 13 § 2 kpc bieg przedawnienia jako czynność przedsięwzięta bezpośrednio w celu egzekwowania roszczeń (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 r., III CZP 101/03, OSNC z 2005 r. Nr 4, poz. 58, wyroki 23 listopada 2011 r., IV CSK 156/11, OSNC - ZD z 2013 r. Nr 1, poz. 7, z dnia 12 stycznia 2012 r., II CSK 203/11, OSP z 2014 r. Nr 6, poz. 60, z dnia 17 grudnia 2004 r., II CK 276/04, z dnia 22 stycznia 2008 r., V CSK 386/07, z dnia 21 maja 2010 r., II CSK 614/09, z dnia 4 października 2012 r., I CSK 90/12). Rozpoczęcie na nowo biegu przedawnienia następuje bądź z chwilą prawomocnego zakończenia postępowania klauzulowego, bądź z chwilą zakończenia postępowania egzekucyjnego, w tym jego umorzenia (art. 826 KPC) a wyjątek stanowi umorzenie na podstawie art. 823 lub 825 pkt 1 k.p.c. albo zwrot wniosku, które niweczą materialnoprawne skutki przerwy przedawnienia (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2015 r., III CZP 103/14, OSNC z 2015 r. Nr 12, poz. 137, wyroki z dnia 10 października 2003 r., II CK 113/02, OSP z 2004 r. Nr 11, poz. 141, z dnia 23 stycznia 2007 r., V CSK 386/07, z dnia 14 kwietnia 2011 r., IV CSK 439/11, z dnia 19 listopada 2014 r., II CSK 196/14). Umorzenie postępowania z urzędu z przyczyny bezskuteczności egzekucji na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. powoduje, że bieg przedawnienia roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym rozpoczyna się na nowo.
W razie cesji wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, wszystkie właściwości, przywileje i braki, a więc ustawodawca zakłada identyczność wierzytelności cesjonariusza z wierzytelnością cedenta (art. 509 § 2 kc).

Sąd Rejonowy wskazał, iż co do zasady, nabywca wstępuje w sytuację prawną cedenta, w tym również w zakresie przedawnienia, zbycie wierzytelności jest bowiem irrelewantne dla jego biegu. W przypadku wierzytelności objętej bankowym tytułem wykonawczym sytuacja prawna cesjonariusza kształtuje się jednak odmiennie od sytuacji prawnej nabywcy wierzytelności objętej innym tytułem wykonawczym. Uprawnienie do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego przysługiwało jedynie bankom i tylko na ich rzecz mogła być nadana klauzula wykonalności; nadanie klauzuli na rzecz cesjonariusza nie będącego bankiem nie było dopuszczalne (uchwały Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2004 r., III CZP 9/04, OSNC z 2005 r. Nr 6, poz. 98, z dnia 22 lutego 2006 r., III CZP 129/05, OSNC z 2007 r. Nr 1, poz. 4, z dnia 19 lutego 2015 r., III CZP 103/14). Cesjonariusz nie mógł kontynuować egzekucji wszczętej przez bank, bowiem w postępowaniu egzekucyjnym nie ma zastosowania art. 192 pkt 3 k.p.c., a więc fundusz sekurytyzacyjny, który nie mógł się powołać na bankowy tytuł egzekucyjny, przejście uprawnień i uzyskać klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 § 1 k.p.c., musiał ustalić istnienie roszczenia w drodze procesu sądowego, uzyskać nowy tytuł wykonawczy i dopiero na jego podstawie egzekwować roszczenie.

Sąd pierwszej instancji powołał wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2014 r., II CSK 196/14, w którym wskazał, iż przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 kc następuje, co do zasady, tylko pomiędzy stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione, a więc skutek przerwania zachodzi tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela. Wniosek o wszczęcie egzekucji wywołuje zatem skutek przerwy wtedy, gdy pochodzi od wierzyciela wskazanego w tytule egzekucyjnym, na rzecz którego została wydana klauzula wykonalności; nie jest bowiem wystarczająca tożsamość wierzytelności lecz konieczna jest również identyczność osób, na rzecz których czynność ta została dokonana. Skutki prawne postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie bankowego tytułu wykonawczego związane są więc tylko z podmiotami w nim uczestniczącymi na podstawie tego tytułu w granicach podmiotowych i przedmiotowych ukształtowanych treścią klauzuli wykonalności. Nie może umknąć uwadze, że przerwa biegu przedawnienia została spowodowana czynnością banku zmierzającą do egzekwowania roszczenia, podczas gdy nabywcy nie będącemu bankiem miałaby służyć do jego dochodzenia. Nabywca wierzytelności nie będący bankiem nabywa wierzytelność w swej treści i przedmiocie tożsamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia i rozpoczęciem biegu na nowo. Czynność wszczęcia postępowania egzekucyjnego przez bank wywołuje materialnoprawny skutek przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym, natomiast nabywca wierzytelności nie będący bankiem, nawet jeżeli nabycie nastąpiło po umorzeniu postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. i rozpoczęciu biegu terminu przedawnienia w stosunku do banku na nowo, nie może się powołać na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela - banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy nie będącego bankiem.

Zdaniem Sądu Rejonowego, nie można było przyjąć, iż nastąpiła przerwa biegu przedawnienia roszczenia. Tym samym Sąd uznał za skutecznie podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia, które przedawniło się po upływie trzech lat od daty wymagalności, tj. 25 listopada 2013 r.

Sąd pierwszej instancji wskazała, iż umorzył postępowanie, co do kwoty 4 680,78 zł na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. Nie rozstrzygał o kosztach procesu, bowiem pozwany jako strona wygrywająca sprawę ich nie poniósł. Z tej przyczyny, postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2017 roku sąd oddalił wniosek pozwanego o uzupełnienie wyroku o rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł powód wskazując, iż zaskarża wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 16 marca 2017 roku w punkcie I.

Pozwany zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie prawa materialnego:

1.  art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 124 k.c. poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, iż w niniejszej sprawie nie spowodowały przerwania biegu przedawnienia czynności zainicjowane przez pierwotnego wierzyciela w postępowaniu klauzulowym (wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu), a później w postępowaniu egzekucyjnym (wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie tego tytułu), podczas gdy prawidłowa wykładnia przedmiotowych przepisów powinna doprowadzić do stwierdzenia, że zarówno wniosek wierzyciela pierwotnego o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu jak również wniosek wierzyciela pierwotnego o wszczęcie postępowania egzekucyjnego i następnie prowadzenie postępowania egzekucyjnego spowodowały skutecznie przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczenia dochodzonego w niniejszym postępowaniu,

2.  art. 509 § 2 k.c. w zw. z art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 124 k.c. przez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że przerwanie biegu terminu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. następuje tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela, podczas gdy na cesjonariusza wraz z wierzytelnością przechodzą wszelkie związane z nią prawa, w tym cesjonariusz wchodzi w sytuację prawną cedenta w całości, w szczególności odnosi się do cesjonariusza skutek przerwania biegu terminu przedawnienia roszczenia czynnościami podejmowanymi przez cedenta, skoro nabywa on wierzytelność wraz ze wszystkimi związanymi z nią prawami.

Wobec powyższego powód wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez uwzględnienie powództwa co do kwoty 34 173,43 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od tej kwoty od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty,

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż czynnością przerywającą bieg terminu przedawnienia było złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu w dniu 13 maja 2011 roku, natomiast ponownie rozpoczął bieg w dniu następnym po dniu wydania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu tj. w dniu 29 czerwca 2011 roku. Kolejną czynnością przerywającą bieg terminu przedawnienia było złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w dniu 26 sierpnia 2011 roku. Termin przedawnienia rozpoczął bieg w dniu 5 czerwca 2012 roku tj. w dniu następnym po dniu wydania postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Bieg terminu przedawnienia został przerwany ponownie przez złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, a rozpoczął bieg w dniu następnym po dniu wydania postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji, tj. w dniu 13 czerwca 2015. Wniesienie pozwu w dniu 5 stycznia 2016 r. spowodowało przerwanie biegu terminu przedawnienia. Oznacza to, że roszczenie nie uległo przedawnieniu. Dalej w treści uzasadnienia apelacji powód ograniczył się do polemiki z uchwał Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 r., sygn. III CZP 29/16. Podkreślił, że przedmiotowa uchwała została podjęta w trybie art. 390 k.p.c. i stosownie do przepisu art. 390 § 2 k.p.c. wiąże w sprawie w której została wydana. Oznacza to, że sądy rozpoznające podobne stany faktyczne w innych sprawach nie są zobowiązane stosować się do podjętej uchwały. Podał, iż przyjęcie tezy z uchwały III CZP 29/16 prowadzi w tym zakresie do stwierdzenia, że cesjonariusz ma mniej praw niż cedent w chwili dokonania cesji, natomiast dłużnik na skutek cesji wierzytelności uzyskuje prawo zgłoszenia zarzutu, który nie mógłby być skutecznie użyć przed zawarciem umowy przelewu wierzytelności. Stwierdził, że uchwala Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 r., sygn. III CZP 29/16 jest niekonsekwentna oraz stoi w sprzeczności w podstawowymi przepisami prawa, sądy powszechne powinny ją pomijać przy wykładni przepisów art. 509 § 2 k.c. w zw. z art. 123 § 1 pkt 1 k.c,

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o:

1.  oddalenie apelacji powoda w całości jako oczywiście bezzasadnej,

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, iż wszelkie podniesione przez stronę powodową zarzuty stanowią w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi jakimkolwiek błędem ustaleniami Sądu I instancji. Racji bytu, zdaniem pozwanego nie mają też zarzuty powoda związane z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 r., sygn. III CZP 29/16.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda była bezzasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy, przyjmując je za własne i czyniąc integralną częścią poniższych rozważań, wobec czego nie ma konieczności ich ponownego, szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 sierpnia 2002 r. sygn. akt V CKN 348/00). Sąd Okręgowy ustalił jedynie odmienny termin wymagalności przedmiotowego roszczenia niż Sąd Rejonowy, a tym samym datę przedawnienia. Należy bowiem zaznaczyć, iż pismem z dnia 17 listopada 2010 roku pierwotny wierzyciel tj. (...) Spółka Akcyjna wypowiedział pozwanemu umowę kredytu z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, które zostało doręczone pozwanemu w dniu 24 listopada 2010 roku (k. 123 akt). Zatem, nie następnego dnia, jak przyjął Sąd Rejonowy, a po upływie 30 dni, czyli 24 grudnia 2010 roku roszczenie z tytułu umowy kredytu zawartej z pozwanym w dniu 26 czerwca 2009 roku było wymagalne i od tego dnia, zgodnie z art. 120 § 1 zdanie pierwsze k.c. biegł termin przedawnienia roszczenia. W myśl bowiem tego przepisu bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Sądu Okręgowego roszczenie nie przedawniło się z dniem 25 listopada 2013 roku, a w dniu 25 grudnia 2013 roku.

Bezzasadne były zarzuty powoda w zakresie naruszenia art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 124 k.c. i art. 509 § 2 k.c.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż zarówno wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu jak i wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia objętego tym tytułem wobec cesjonariusza niebędącego bankiem. W tym zakresie Sąd Okręgowy aprobuje stanowisko wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2017 roku, sygn. akt III CZP 17/17 oraz uchwale z dnia 29 czerwca 2016 roku, sygn. akt III CZP 29/16.

Należy powtórzyć za Sądem Najwyższym, iż „na poziomie ogólnym nie ulega wątpliwości, iż skutki przerwy biegu przedawnienia wywołanej przez zbywcę wierzytelności odnoszą się z zasady także do cesjonariusza. Nabywa on wierzytelność w takim kształcie, w jakim przysługiwała ona zbywcy, także pod względem „stanu” jej przedawnienia. W konsekwencji, jeżeli bieg terminu przedawnienia uległ przerwaniu, cesjonariusz - wstępując w tę samą sytuację, w której w chwili zbycia wierzytelności pozostawał cedent - zostaje objęty skutkami tej przerwy. Innymi słowy, zgodnie z ogólnym założeniem, fakt zbycia wierzytelności pozostaje z zasady bez wpływu na bieg terminów przedawnienia oraz skutki zdarzeń kształtujących ten bieg, które nastąpiły przed dokonaniem cesji. W razie zmiany podmiotu w zobowiązaniu - np. w wypadku cesji, - nowy podmiot wstępuje w miejsce dotychczasowego wierzyciela, przyjmując na siebie wszystkie skutki czynności wymienionych w art. 123 § 1 pkt 1 KC, których stroną był jego poprzednik prawny. Nie ulega wątpliwości, że pogląd ograniczający przerwę biegu przedawnienia wyłącznie do relacji interpartes tych czynności ma jedynie na celu zawężenie tego skutku do osób, w stosunku do których czynności te w istocie zmierzały do „dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia” w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 KC - nie zaś do ich następców prawnych.

Reguły te nie mają jednak zastosowania do przerwy biegu przedawnienia, która została spowodowana dochodzeniem roszczenia na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego”. Stanowisko Sądu Najwyższego w tym zakresie zostało sformułowane wprost w uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r. (III CZP 29/16). Przyjęto w niej, że w razie cesji wierzytelności przerwa biegu przedawnienia wywołana złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji na podstawie tego dokumentu zachowa swój skutek wyłącznie wobec tych cesjonariuszy, którzy sami mogliby posłużyć się bankowym tytułem egzekucyjnym. W pozostałych sytuacjach przerwę biegu przedawnienia uznaje się za niebyłą, zatem bieg terminu przedawnienia w stosunku do nabywcy wierzytelności określa się na zasadach ogólnych. Na wyjątkowy charakter bankowego tytułu egzekucyjnego z tego punktu widzenia zwrócił także uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 26 października 2016 r. (sygn. akt III CZP 60/16). Jak stwierdzono, w wypadku tego tytułu należy przyjąć wyjątek od zasady ogólnej, zgodnie z którą nabywca wierzytelności przejmuje ją w takiej postaci, w jakiej przysługiwała ona zbywcy. Jeżeli podstawę przerwy biegu przedawnienia stanowiła czynność związana z bankowym tytułem egzekucyjnym, skutki tej przerwy powinny zostać uzależnione od charakteru podmiotu, który nabył wierzytelność. Może on powołać się na przerwanie biegu przedawnienia przez cedenta jedynie wówczas, gdy sam mógłby posłużyć się w obrocie bankowym tytułem egzekucyjnym. Przemawiają za tym stanowiskiem, jak wskazał Sąd Najwyższy, a co Sąd w tutejszym składzie podziela, zarówno względy konstrukcyjne, jak i aksjologiczne, zasadnicze założenie, że bankowy tytuł w tym egzekucyjny, będąc szczególnym przywilejem, dostępnym jedynie wybranej grupie wierzycieli, nie może być stosowany w nadmiernie szerokich granicach, tj. służyć także innym podmiotom, którym ustawodawca nie przyznał możliwości posłużenia się tym instrumentem. Założenie to wzmacnia także argumentacja konstytucyjna, oparta na uznaniu przez Trybunał Konstytucyjny regulacji bankowego tytułu egzekucyjnego za sprzeczną z konstytucją (wyrok TK z dnia 14 kwietnia 2015 r., sygn. P 45/12, Dz.U.201, poz. 559). Orzeczenie to stanowi dodatkowy, silny argument za ujmowaniem wszelkich skutków bankowego tytułu egzekucyjnego w wąskich granicach i ochronie tym samym w możliwie szerokim zakresie wartości konstytucyjnych, na które powołał się Trybunał.

Tym samym zarzuty powoda sformułowane w apelacji były bezzasadne. Sąd Okręgowy pragnie podkreślić, że w najnowszym orzecznictwie jednoznacznie zostało przesądzone, iż dochodzenie roszczenia na podstawie bankowego tytułu wykonawczego zaopatrzonego w klauzule wykonalności nie przerywa biegu przedawnienia wobec nabywcy wierzytelności niebędącego bankiem (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 roku, III CZP 29/16, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2017 roku, V CSK 493/16, , wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2017 roku, I CSK 6/17, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2016 roku, III CZP 60/16).

Sąd Okręgowy nie podziela krytyki uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2016 roku, III CZP 29/16, wyrażonej w apelacji powoda. Nie można bowiem się zgodzić, iż uchwała ta jest niekonsekwentna i stoi w sprzeczność z podstawowymi przepisami prawa. Argumentacja zawarta w treści uzasadnienia uchwały jest jasna i zrozumiała i wskazuje, iż „nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 KC). Warto też zaznaczyć, iż po podjęciu omawianej uchwały, nie tylko Sąd Najwyższy wypowiadał się w tym samym duchu kilkakrotnie (por. powyżej wskazane orzeczenia), ale także sądy powszechne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 11 maja 2017 roku, V ACa 646/16).

Sąd Okręgowy uznał, iż złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnego i wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu wykonawczego nie spowodowało przerwania biegu przedawnienia roszczenia dochodzonego w niniejszej sprawie, albowiem sprawa o nadanie klauzuli wykonalności nie była i nie mogła być czynnością pomiędzy powodem a pozwanym w niniejszej sprawie, a nadto postępowanie egzekucyjne na podstawie bankowego tytułu wykonawczego nie mogło dalej się toczyć z wniosku powoda, gdyż nie jest i nie był nigdy podmiotem uprawnionym do egzekwowania roszczeń na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego.

Dodać należy, iż jak wynika z art. 123 § 1 pkt 1 k.c., bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Zgodnie z art. 124 k.c., po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo, z tym że w razie przerwania przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.

Jak już wskazano powyżej celem instytucji przelewu unormowanej w art. 509 k.c. jest przejście wierzytelności na nabywcę. Co do zasady wierzytelność przechodzi przy tym na nabywcę z wszystkimi związanymi z nią prawami (art. 509 § 2 k.c.). Nie oznacza to jednak, co podkreślono już wcześniej, że w niniejszej sprawie dokonany przez (...) S.A. przelew na rzecz powoda wierzytelności objętej bankowym tytułem egzekucyjnym zaopatrzonym w klauzulę wykonalności nie zniweczył skutku, jakim było przerwanie biegu przedawnienia. Jak już wcześniej zaznaczono, Sąd Najwyższy w powołanej uchwale z dnia 29 czerwca 2016 r., III CZP 29/16, wyjaśnił, że nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wskazał, że uprawnienie do wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych przysługiwało wyłącznie bankom oraz że tylko na ich rzecz mogła być nadawana tym tytułom klauzula wykonalności. Cesjonariusz nie mógł więc kontynuować egzekucji wszczętej przez bank bez uprzedniego ustalenia roszczenia w drodze procesu sądowego i uzyskania nowego tytułu wykonawczego (zob. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2004 r., III CZP 9/04, OSNC 2005, nr 6, poz. 98, z dnia 22 lutego 2006 r., III CZP 129/05, OSNC 2007, nr 1, poz. 4 i z dnia 19 lutego 2015 r., III CZP 103/14, OSNC 2015 r., nr 12, poz. 137).

Poza tym przerwanie biegu przedawnienia na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. następuje, co do zasady, tylko między stronami postępowania, jeżeli z istoty łączącego je stosunku prawnego wynika, że są materialnie zobowiązane lub uprawnione, a więc skutek przerwania zachodzi tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach czynności podjętej przez wierzyciela (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2014 r., II CSK 196/14, OSNC 2015, nr 12, poz. 145). Jak już wcześniej wskazano przerwanie biegu przedawnienia na skutek wszczęcia postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności jest związane tylko z podmiotami uczestniczącymi w tym postępowaniu i na podstawie tego tytułu, w granicach ukształtowanych klauzulą wykonalności. Powód, jako nabywca wierzytelności niebędący bankiem, nabył wprawdzie wierzytelność tożsamą z wierzytelnością (...) S.A., lecz nie wszedł w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwaniem biegu przedawnienia i jego rozpoczęciem na nowo (zob. też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2016 r., III CZP 52/16, nie publ.).

Konkludując, trzeba stwierdzić, że trzyletni termin przedawnienia dochodzonego roszczenia upłynął przed wniesieniem pozwu tj. w dniu 25 grudnia 2013 roku (po upływie 3 lata od wypowiedzenia umowy kredytu), wobec czego podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia musi być uznany za zasadny (zob. art. 118 in fine k.c.; wyroki Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003 r., II CK 113/02, OSP 2004, nr 11, poz. 141, z dnia 30 stycznia 2007 r., IV CSK 256/06, nie publ. i z dnia 2 października 2008 r., II CSK 212/08, OSNC-ZD 2009, nr C, poz. 60).

Warto nadto dodać, iż powód wraz ze zbywcą wierzytelności (...) postąpił nierzetelnie wobec dłużnika - pozwanego. (...)zbył bowiem swoją wierzytelność w stosunku do pozwanego umową z dnia 27 kwietnia 2015 roku, a pomimo to nie cofnął wniosku egzekucyjnego, znajdującego się u komornika przeciwko pozwanemu, mimo, iż wówczas nie dysponował już legitymacją do egzekwowania należności. Postępowanie wobec pozwanego zostało bowiem umorzone dopiero w dniu 12 czerwca 2015 roku. Zdaniem Sądu takie postępowanie nie zasługuje także na ochronę prawną.

Reasumując, apelacja powoda była bezzasadna. Tym samym należało ją oddalić w oparciu o przepis art. 385 kpc.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 kpc i 99 kpc. Na zasądzoną od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2717 zł składa się: kwota 17 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa oraz kwota 2700 zł tytułem wynagrodzenie pełnomocnika strony pozwanej zgodne z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokatów (Dz. U z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w dniu 8 maja 2017 roku tj. w dniu wniesienia apelacji i przy uwzględnieniu, iż pełnomocnik pozwanego nie prowadził sprawy w pierwszej instancji, a zatem stanowi ona 75% stawki minimalnej z § 2 pkt 5 powołanego rozporządzenia.

Wiesław Łukaszewski Wojciech Wołoszyk Sylwia Roszak