Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 3 stycznia 2023 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, uwzględniając w całości powództwo (...) w S. zasądził od pozwanego M. M. kwotę 1 038,71 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 21 kwietnia 2022 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu w kwocie 387 zł.

Rozstrzygnięcie to Sąd I instancji oparł o następujące ustalenia faktycznie i rozważania.

Strony łączyła współpraca gospodarcza w ramach której powód sprzedał pozwanemu towar, wystawiając z tego tytułu faktury VAT opiewające na kwoty: (...) oraz (...) zł. Pozwany uregulował wskazane należności z opóźnieniem. Z uwagi na nieterminową spłatę zobowiązań, powód wystawił pozwanemu notę księgową opiewającą na kwotę (...) tytułem odsetek za opóźnienie w uregulowaniu ww. faktur VAT.

Pozwany nie uregulował tej należności, w związku z czym – pismem z 16 sierpnia 2021 r., doręczonym 26 sierpnia 2021 r. – powód wezwał go do jej zapłaty. Wezwanie pozostało bez odpowiedzi ze strony pozwanego.

Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił na podstawie uznanych za wiarygodne dokumentów przedłożonych przez strony. W sprawie poza sporem pozostawał fakt istnienia stosunku zobowiązaniowego stron, na mocy którego powód sprzedał pozwanemu towar, za co ten zapłacił uzgodnioną cenę z opóźnieniem (art. 535 k.c.). Nie kwestionował tego pozwany podnosząc, że strona powodowa nie wykazała zasadności dochodzonych roszczeń, a zwłaszcza doręczenia mu noty księgowej w przedmiocie odsetek za opóźnienie w spłacie zobowiązania.

Zdaniem Sądu Rejonowego powód udowodnił fakty uzasadniające jego roszczenie – za pomocą faktur VAT, potwierdzeń przelewów, noty księgowej i wezwania do zapłaty – natomiast pozwany nie zakwestionował faktu, że z opóźnieniem uregulował zobowiązania wynikające z faktur VAT. Żądanie zapłaty wynikających z tego tytułu odsetek zasługiwało więc w całości na uwzględnienie w całości.

Za uzasadnione Sąd I instancji uznał również żądanie zwrotu kosztów odzyskiwania należności w kwocie(...), które przysługiwało wierzycielowi bez wezwania, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro, przeliczonej na złote według średniego kursu Euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego ten, w którym świadczenie stało się wymagalne (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych)

O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono na podstawie art. 481 k.c., przyznając je od dnia wniesienia pozwu. O kosztach procesu rozstrzygnięto zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik (art. 98 k.p.c.).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w całości. Pozwany zarzucił naruszenie art. 233 § 1 i 2 k.p.c. poprzez:

• dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego skutkującą przyjęciem, że pozwany zapłacił powodowi z opóźnieniem,

• błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że powód nie przedłużał terminu spłaty należności z uwagi na trudną sytuację finansową pozwanego.

Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

Uzasadniając apelację pozwany podniósł, że nie podpisał noty odsetkowej, a powód wyrażał zgodę na przesunięcie spłaty. W tej sytuacji pozwany nie powinien być zobowiązany do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Trzeba zaznaczyć, że w apelacja w postępowaniu uproszczonym ma charakter apelacji ograniczonej i jej funkcją nie jest, tak jak w przypadku apelacji pełnej, ponowne rozpoznanie sprawy, lecz wyłącznie kontrola zgodności z prawem wyroku wydanego przez sąd pierwszej instancji (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008 nr 6, poz. 55). W aktualnym stanie prawnym podkreśla się, że chociaż funkcja rozpoznawcza tego środka zaskarżenia w postępowaniu uproszczonym nie jest całkowicie wyeliminowana, to jednak sąd odwoławczy pozostaje związany zarzutami apelacyjnymi (art. 505 ⁹ § 1 ¹ i 2 k.p.c.; zob. uzasadnienie uchwały SN z dnia 26 lutego 2021 r., III CZP 19/20, OSNC 2021, nr 7-8, poz. 49). Apelacja ograniczona wiąże więc sąd drugiej instancji, a zakres jego kompetencji kontrolnych jest zredukowany do tego, co w apelacji zarzuci skarżący ( tantum devolutum, quantum apellatum).

Stosownie także do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. skoro w niniejszej sprawie Sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie niniejszego wyroku należało ograniczyć do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Chybiony jest podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia tego przepisu wymagałoby wykazania przez skarżącego, że sąd pierwszej instancji uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Tylko wówczas, gdy brak jest logiki w wysnuwaniu wniosków ze zgromadzonego materiału dowodowego lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza reguły logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (zob. m.in. wyrok SN z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906).

Pozwany wadliwości rozstrzygnięcia Sądu upatrywał jedynie w bezpodstawnym – jego zdaniem – uznaniu, że obciążający go dług z tytułu ceny sprzedaży (art. 535 § 1 k.c.) zapłacił powodowi z opóźnieniem. Dla uzasadnienia swojego stanowiska powoływał się w pierwszej kolejności na fakt braku podpisania noty księgowej, obejmującej skapitalizowane odsetki ( zob. k. 7 akt). Nie miało to jednak żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia. Jeżeli bowiem dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może – co wynika wprost z regulacji ustawowej (art. 481 § 1 k.c.) – żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jest zasadą, że w transakcjach handlowych – a z takimi mamy do czynienia w niniejszej sprawie – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli wierzyciel spełnił swoje świadczenie i nie otrzymał zapłaty w umówionym terminie (art. 7 ust 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych; t.j.: Dz. U. z 2023 r. poz. 711 ze zm.). Obowiązek zapłaty przez pozwanego należności odsetkowej za czas opóźnienia w spełnieniu ww. świadczeń pieniężnych wynikał więc wprost z ustawy i nie był uzależniony od doręczenia mu i zaakceptowania noty odsetkowej.

Podniesiony również w apelacji zarzut wyrażenia przez powoda zgody na przesunięcie terminu płatności (z uwagi na trudną sytuację finansową pozwanego) podlegał z kolei pominięciu na podstawie art. 381 k.c. Przepis ten stanowi, że Sąd drugiej instancji może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je powołać w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później. W dotychczasowym toku postępowania – przed Sądem Rejonowym – pozwany nie podnosił tego rodzaju twierdzeń, ograniczając się do złożenia ogólnikowych zarzutów odnoszących się do nieudowodnienia dochodzonego pozwem roszczenia, wskazując jedynie na brak własnego podpisu na nocie obejmującej wyliczenie odsetek (zob. sprzeciw od nakazu zapłaty oraz pismo pozwanego z 28 listopada 2022 r. – k. 23-24 i 50 akt). Obecnie – dopiero w apelacji – pozwany powołał się na rzekomą prolongatę płatności jakiej miał mu udzielić wierzycie, jednak bez jakiegokolwiek sprecyzowania okoliczności w jakich miało to nastąpić (co powinno obejmować wskazanie kto konkretnie, kiedy, w jakiej formie, a także na jakich warunkach miał poczynić wiążące strony uzgodnienia w tym zakresie). Pozwany niewątpliwie mógł powołać związane z tym twierdzenia już w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, czego jednak zaniechał.

Zarzutów podniesione przez pozwanego w apelacji nie mogły więc doprowadzić do zakwestionowania ustaleń faktycznych i ocen Sądu Rejonowego, stanowiących podstawę także rozstrzygnięcia Sądu drugiej instancji (art. 387 § 2 ¹ pkt 1 i 2 k.p.c.). Apelacja podlegała w związku z tym oddaleniu (art. 385 k.p.c.).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 w zw. z art. 391 § 1 zd. 1 k.p.c., a także w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

Na oryginale właściwy podpis