Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 grudnia 2012 r. powód A. M., domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych M. Z. (1) oraz W. L. (1) kwoty 9.675,30 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że nakazem zapłaty z dnia 19 stycznia 2010 r. , sygn. akt. IX GNc 130/10 wydanym przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądzono na rzecz powoda od (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. kwotę 5.941,40 zł. z odsetkami w wysokości ustawowej od kwoty 5.636,40 zł. od dnia 11 czerwca 2009 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 305 zł. od dnia 19 czerwca 2009 r. do dnia zapłaty a także kwotę 1.467 zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania. Postępowanie egzekucyjne przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. zostało umorzone postanowieniem z dnia 20 maja 2011 r. z uwagi na bezskuteczność egzekucji.

Powód wskazał także, iż pozwani jako członkowie zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. odpowiadają za zobowiązania spółki wobec której egzekucja okazała się bezskuteczna chyba, że wykażą, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe albo, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z ich winy , albo, że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Powód wskazał też, iż wobec pozwanych nie zachodzą żadne z okoliczności egzoneracyjnych.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 8 lutego 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w sprawie o sygn. akt VIII GNc 26/12 orzekł zgodnie z żądaniem zawartym w pozwie oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.

Sprzeciwem od powyższego nakazu zapłaty pozwany M. Z. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany nie kwestionował podstawy zobowiązania (...) sp. z o.o. wobec powoda a także tego, iż (...) sp. z o.o. nie dokonała zapłaty zafakturowanej należności w kwocie 5.636,40 zł. Pozwany nie zaprzeczył tez faktu bezskuteczności egzekucji względem (...) sp. z o.o. z siedzibą w B..

Wskazał jednak, iż w terminie płatności przedmiotowej faktury tj. dnia 11 czerwca 2009r. zarząd spółki był jednoosobowy, a w jego skład wchodził W. L. (1), gdyż jego mandat wygasł z dniem 3 czerwca 2009 r. na skutek złożenia rezygnacji w trybie art. 202 § 4 k.s.h. . Według pozwanego na równi ze zgłoszeniem we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości należy traktować nieistnienie podstaw do jego zgłoszenia w okresie pełnienia przez pozwanego funkcji członka zarządu. Ponadto wskazał, iż nie można mu przypisać winy w niezłożeniu w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty wniósł także pozwany W. L. (1) , w którym wniósł o przyznanie mu pełnomocnika z urzędu.

Postanowieniem z dnia 28 marca 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy ustanowił dla pozwanego W. L. (1) radcę prawnego z urzędu.

Pismem procesowym z dnia 14 maja 2012 r. pełnomocnik pozwanego W. L. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości. Wskazał też ,iż nie zostały spełnione przesłanki z art. 299 k.s.h., albowiem nawet gdyby pozwany złożył wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie to i tak powód nie uzyskałby zaspokojenia, a zatem nie poniósł szkody.

Wyrokiem z dnia 21 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego W. L. (1) na rzecz powoda kwotę 7889,50 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 30 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1785,80 zł.

W pozostałej części powództwo wobec W. L. (1) oddalił.

Sąd oddalił także powództwo wobec pozwanego M. Z. (1).

Rozstrzygając o kosztach postępowania Sąd zasądził od pozwanego W. L. (1) na rzecz powoda kwotę 1761 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz zasądził od Skarbu Państwa - Oddziału Finansowego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy na rzecz rady prawnego K. C. kwotę 1476 zł. tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu W. L. (1) z urzędu.

Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i wnioskach:

Pozwany W. L. (1) od dnia 30 maja 2008 r. pełnił funkcję prezesa zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą (...), której jest udziałowcem. Od dnia 19 marca 2009 r. także pozwany M. Z. (1) został członkiem zarządu i zlecił K. T. (1) przeprowadzenie analizy stanu finansowego spółki .K. T. (1) ustalił, iż na miesiąc kwiecień 2009 roku. spółka posiadała duży zakres robót w toku oraz należności przeterminowanych. Nie miała środków na realizację budowy. W tej sytuacji K. T. (1) proponował uzyskanie przez spółkę kredytu bankowego z gwarancją udziałowców lub dopłatę do kapitału albo ogłoszenie upadłości. Wyniki swego badania świadek K. T. (1) przedstawił pod koniec maja 2009 r. Do tego czasu M. Z. (1) nie znał sytuacji finansowej spółki. Spółka (...) od października 2008 r. nie regulowała na bieżąco swoich zobowiązań, nie regulując np. składek na ZUS. W. L. (1) zrezygnował, natomiast z dochodzenia 120.000 zł od (...) w Ś., co znacznie poprawiłoby sytuację spółki. W związku z informacją K. T., na początku czerwca 2009 r. pozwany M. Z. (1) wnosił o podniesienie kapitału zakładowego spółki przez jej udziałowców. Pozwany W. L. (1) nie wyrażał na to zgody, nie zgodził się również na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości . Po burzliwej rozmowie dotyczącej sytuacji spółki, w dniu 3 czerwca 2009 r. pozwany M. Z. (1) złożył na ręce pozwanego W. L. (1) rezygnację z funkcji członka zarządu spółki. Oświadczenie o rezygnacji pozwany M. Z. (1) napisał odręcznie w obecności M. K., pracownika spółki (...). Następnie oświadczenie pozwanego było przechowywane wraz z resztą dokumentacji spółki w metalowej szafie, w specjalnej teczce. Odwołanie z zarządu nie zostało ujawnione w Krajowym Rejestrze Sądowym. Nakazem zapłaty z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie o sygn. akt IX GNc 130/10 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od (...) sp. z o.o. w B. na rzecz powoda kwotę 5.941,40 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 5.636,40 zł od dnia 11 czerwca 2009 r. do dnia zapłaty, kwoty 305,00 zł od dnia 19 czerwca 2009 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.647,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nakaz zapłaty stał się prawomocny, a następnie został opatrzony klauzulą wykonalności. Prowadzone na wniosek powoda postępowanie egzekucyjne przeciwko tej spółce okazało się bezskuteczne i zostało umorzone postanowieniem Komornika z dnia 20 maja 2011 r. w sprawie sygn. akt KM 662/11. Komornik ustalił także koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 18,80 zł koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu egzekucyjnym na kwotę 300 zł . Powód wezwał pozwanych do zapłaty 9.675,30 zł a pozwani nie spełnili żądania powoda.

Sąd zważył, iż zgodnie z art. 299 k.s.h. jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania, natomiast członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 k.s.h. ponoszą osoby, które były członkami zarządu, kiedy wierzytelność stała się wymagalna(takM. Wiśniewska: Cywilnoprawna odpowiedzialność..., s. 88), a jednocześnie były członkami zarządu w czasie właściwym do ogłoszenia upadłości lub wszczęcia postępowania układowego, i to niezależnie od tego, czy były wpisane do rejestru (por. wyr. SN z dnia z dnia 28 września 1999 r., II CKN 608/98, OSNC 2000, nr 4, poz. 67). Członek zarządu spółki z o.o. nie ponosi odpowiedzialności przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. za zobowiązania spółki, które nie istniały w czasie sprawowania przez niego mandatu, bo powstały dopiero później (wyrok SN z dnia 17 czerwca 2011 r. II CSK 571/10, Lex nr 847124).

Sąd pierwszej instancji zważył, iż pozwany W. L. (1) pełnił funkcję prezesa zarządu spółki (...) od dnia 30 maja 2008 r., a pozwany M. Z. (1) był członkiem zarządu od dnia 19 marca 2009 r. do dnia 3 czerwca 2009 r. a więc w czasie, kiedy powstała wierzytelność powoda. Ponieważ prawomocne postanowienie komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu jego bezskuteczności jest wystarczającym dowodem wykazania wystąpienia materialnoprawnej przesłanki odpowiedzialności określonej w art. 299 § 1 k.s.h. (por. wyrok SN z 2008-05-09 III CSK 364/07 L.), to zadaniem Sądu powód wykazał bezskuteczność postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko spółce (...).

Jak wskazał Sąd Rejonowy członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, chcący uniknąć odpowiedzialności wynikającej z art. 299 § 1 k.s.h., powinien wykazać, iż zaistniały okoliczności ekskulpujące jego odpowiedzialność za zobowiązania spółki (por. wyrok NSA z dnia 22 czerwca 2006 r. I (...) 575/05, Lex nr 250335). Pozwany W. L. (1) nie wykazał, że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. W ocenie sądu I instancji materiał dowodowy nie pozwalał na wniosek, że w razie zgłoszenia we właściwym czasie wniosku o upadłość majątek spółki nie wystarczyłby na zaspokojenie powoda w tym postępowaniu, a tym bardziej, że majątek masy nie pokryłby nawet kosztów postępowania upadłościowego. Ze sprawozdania nadzorcy sądowego z czynności zabezpieczających majątek w spółce (...) wynikało wprawdzie, iż spółka nie spłacała swoich zobowiązań od października 2008 r., a w sierpniu 2010 r. jej majątek nie wystarczył na pokrycie kosztów przeprowadzenia postępowania o ogłoszenie upadłości. Pozwany najpóźniej pod koniec maja 2009 r. zdawał sobie sprawę z sytuacji spółki uzasadniającej złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, jednakże, nie złożył wniosku ani nie podjął kroków sugerowanych przez świadka T.. W konsekwencji Sąd Rejonowy uznał, iż pozwany W. L. (1) nie wykazał, iż niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. Postępowanie to odbiegało, zatem od zachowania współpozwanego M. Z. (1) który po powierzeniu mandatu zlecił sprawdzenie stanu majątkowego spółki, a niezwłocznie po uzyskaniu istotnych informacji, złożył rezygnację. Sąd I instancji przytoczył w tym kontekście pogląd doktryny wskazujący na zwolnienie od odpowiedzialności członka zarządu, który po objęciu swojej funkcji i ustaleniu stanu interesów spółki, natychmiast złożył odpowiedni wniosek (por. J. Namitkiewicz, Kodeks..., op. cit., s. 359; D. Kupryjańczyk, Powództwo przeciwko członkom zarządu spółki z o.o. (art. 299 k.s.h.), Pr.Sp. 2011, nr 12, s. 14). W konsekwencji w ocenie Sądu, pozwanemu M. Z. nie można przypisać winy za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie i na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. Sąd oddalił w tej sytuacji powództwo wobec pozwanego M. Z. (1).

Na podstawie art. 98 k.p.c. Sad oddalił także roszczenie powoda o zasądzenie od tego pozwanego kosztów procesu, albowiem pozwany nie był stroną przegrywającą proces, a w konsekwencji brak było podstaw do obciążenia pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów procesu poniesionych przez powoda (pkt. IV wyroku).

Sąd zważył także, iż odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 k.s.h.. obejmuje zasądzone w tytule wykonawczym, wydanym przeciwko spółce, koszty procesu, koszty postępowania egzekucyjnego umorzonego z powodu bezskuteczności egzekucji i odsetki ustawowe od należności głównej (por. uchwałę SN z dnia 7 grudnia 2006 roku, III CZP 118/06 OSNC 2007/9/136, Prok.i Pr.-wkł. 2008/4/45, Biul.SN 2006/12/7). Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy (art. 482 k.c.).

Reasumując, na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. Sąd zasądził od pozwanego W. L. (2) na rzecz powoda kwotę 7.899,50 zł. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. za art. 482 k.c. (pkt. I wyroku),

Na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. Sąd zasądził od pozwanego W. L. (1) na rzecz powoda kwotę 1.785,80 zł obejmującą koszty procesu w sprawie o sygn. akt IX GNc 130/10 oraz koszty postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. KM 662/11 (pkt. II wyroku),

Na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. Sąd oddalił powództwo wobec W. L. (1) w części dotyczącej żądania powoda o zasądzenie odsetek od kosztów procesu w sprawie o sygn. akt IX GNc 130/10 oraz kosztów postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. KM 662/11 albowiem wierzyciel nie może dochodzić od dłużnika w odrębnym procesie cywilnym odsetek ustawowych od kosztów procesu zasądzonych prawomocnym orzeczeniem o kosztach procesu (por. uchwałę SN z dnia 20 maja 2011 r., III CZP 16/11). Sąd oddalił także roszczenie powoda o odsetki od kwoty 7.889,50 zł od dnia 19 grudnia 2011 r. do dnia 29 grudnia 2011 r. albowiem powód mógł żądać odsetek określonych w art. 482 k.c. dopiero od wytoczenia powództwa, tj. dnia 30 grudnia 2011 r. (pkt. III wyroku),

Na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd nałożył na pozwanego W. L. (1) obowiązek zwrotu powodowi wszystkich poniesionych przez stronę powodową kosztów procesu, albowiem powód uległ pozwanemu tylko co do nieznacznej części swego żądania, Na koszty postępowania, które zostały poniesione przez stronę powodową złożyły się: opłata od pozwu, wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym, opłata skarbowa od pełnomocnictwa oraz oplata od pozwu (pkt. V wyroku),

Na podstawie art. 22 ⁵ ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych w zw. z § 15 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radcowskie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U z 2002r., Nr163, poz.1348) Sąd zasądził od Skarbu Państwa – Oddziału Finansowego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy na rzecz radcy prawnego K. C. kwotę 1.476,00 zł brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu W. L. (1) z urzędu.

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł pozwany W. L. (1), który zaskarżył wyrok w pkt.1,2,5 i wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa względem pozwanego W. L. (1) i zasadzenie kosztów postępowania według norm przypisanych w tym przyznania pełnomocnikowi pozwanego kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego zarzucił naruszenie prawa materialnego tj. art. 299 § 2 k.s.h. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego.

Skarżący zarzucił też Sądowi Rejonowemu obrazę następujących przepisów prawa procesowego:

- art. 233 § l k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez dokonanie nieprawidłowej oceny dowodów i przyjęcie, że pozwany nie sprostał ciężarowi dowodu dla wykazania faktu, iż mimo niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości wierzyciel nie poniósł szkody , podczas gdy z przeprowzdonych dowodów w sposób logiczny i wzajemnie się uzupełniający wynika, iż sytuacja finansowa spółki na dzień , w którym wierzytelność powoda stała się wymagalna , nie wystarczyłby na zaspokojenie roszczeń wierzycieli uprzywilejowanych, a tym bardziej roszczenia powoda

- art. 233§ 1 i 2 kpc poprzez pominięcie zeznań świadków K. T. (1) oraz M. K., które miały znaczenie dla potwierdzenia okoliczności wynikających z przedłożonego przez pozwanego dokumentu tj. odpisu sprawozdania nadzorcy sądowego w sprawie XV GU 72/10 z czynności zabezpieczenia majątku (...) sp. z o.o. z siedzibą w B., a w konsekwencji błędnym przyjęciu, że zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz wszczęcie postępowania układowego spowodowałoby zaspokojenie roszczenia powoda w toku upadłości.

W uzasadnieniu skarżący wskazał między innymi, iż sąd pierwszej instancji pominął ustalając odpowiedzialność pozwanego W. L. (1) część zebranego w sprawie i niekwestionowanego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie , mającego istotne znaczenie dla uznania, iż niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nie spowodowało, że wierzyciel poniósł przez to zaniechanie jakąkolwiek szkodę. Zeznania świadków K. T. (1) oraz M. K. w sposób ewidentny w ocenie apelującego potwierdzają, iż również w chwili wymagalności zobowiązania powoda spółka (...) sp. z o.o. w B. była w tak złej sytuacji finansowej, że nawet zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości w ustawowym terminie i tak nie spowodowałby zaspokojenia wierzyciela, co oznacza, iż przez zaniechanie zgłoszenia upadłości wierzyciel nie poniósł szkody.

Pismem procesowym z dnia 19 lutego 2013 r. pełnomocnik pozwanego wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz zwrot wydatków w kwocie 484 zł. w postaci opłaty od apelacji, którą uiścił ze środków własnych na skutek braku możliwości nawiązania kontaktu z pozwanym.

W odpowiedzi na apelację pozwanego powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie apelacji jako całkowicie bezzasadnej i zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód stwierdził, iż całkowicie chybionym jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 299 § 2 k.s.h., pozwany bowiem w żaden sposób nie wykazał , że powód nie zostałby zaspokojony nawet w przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w odpowiednim terminie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie była uzasadniona i podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy w pełni podziela poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne i ich ocenę prawną, uznając je za własne. Wbrew argumentacji powoda nie miało miejsca podniesione w apelacji naruszenie prawa materialnego ani uchybienia o charakterze proceduralnym.

Niezasadny jest zarzut obrazy art. 233 k.p.c. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, który Sąd Okręgowy podziela, iż dla skuteczności zarzutu naruszenia tego przepisu konieczne jest wykazanie, że Sąd pierwszej instancji uchybił podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy dowodowej poszczególnych dowodów, tj. zasadom logicznego myślenia, doświadczenia życiowego, właściwego kojarzenia faktów lub też nie uwzględnił całokształtu zebranego materiału dowodowego bądź przeprowadził dowody z naruszeniem przepisów procedury cywilnej (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r., III CK 314/05,Lex nr 172176 i z dnia 13 października 2004 r., III CK 245/04, Lex nr 174185). Sąd drugiej instancji takich naruszeń nie stwierdził. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy - w oparciu o wszechstronną analizę materiału dowodowego, nie naruszającą zasady swobodnej oceny dowodów z art. 233 § 1 k.p.c. i z analizy tego materiału wyprowadził logicznie poprawne wnioski. Wbrew zarzutom powoda Sąd Rejonowy ustosunkował się do całego materiału dowodowego w sprawie, nie pomijając żadnego z dowodów przedstawionych przez strony, a jego ocena w tej mierze zasługuje na akceptację. Należy przy tym podkreślić, że kwestionowanie dokonanej przez sąd oceny dowodów nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dla skarżącego oceny materiału dowodowego (zob.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 czerwca 2013 r., I ACa 221/13, LEX nr 1353604 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r. sygn. II CKN 572/99, Lex nr 53136).

W apelacji zostały postawione przede wszystkim zarzuty dotyczące wadliwości oceny materiału dowodowego przez Sąd pierwszej instancji. Dotyczyły one kwestii ustalenia, czy zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości w przewidzianym prawem terminie lub wszczęcie postępowania układowego spowodowałoby zaspokojenie roszczenia powoda w toku upadłości. Zdaniem apelującego sytuacja finansowa (...) sp. z o.o. w B. na dzień w którym pozwany powinien złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości nie pozwalałaby na zaspokojenie roszczeń wierzycieli uprzywilejowanych, a tym bardziej roszczenia powoda. W konsekwencji wskutek niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez pozwanych w terminie powód nie poniósł żadnej szkody.

W ocenie Sądu Okręgowego, wbrew twierdzeniom skarżącego, uzasadnione jest stanowisko Sądu pierwszej instancji, iż w przedmiotowej sprawie pozwany W. L. (1) nie wykazał żadnej z okoliczności egzoneracyjnych przewidzianych przepisem art., 299 k.s.h.

Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności przewidzianej przepisem art. 299 k.s.h. w trzech sytuacjach.

-jeżeli wykaże, że we właściwym czasie złożono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto wobec postępowanie układowe

-jeżeli wykaże, że choć nie doszło do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie to miało to miejsce nie z jego winy

-jeżeli wykaże, że choć nie doszło we właściwym czasie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości to wierzyciel nie poniósł z tego tytułu szkody.

Należy nadmienić, iż ciężar dowodu wskazanych wyżej okoliczności egzoneracyjnych spoczywa na osobie pozwanej.

W niniejszej sprawie nie było sporu co do tego, iż pozwany nie złożył wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie wynikającym z ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jednolity Dz.U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1361 ze zm.) z art. 21 tj. w terminie 14 dni od momentu zaistnienia przesłanki niewypłacalności . Pozwany W. L. (1) próbował zaś wykazać, iż mimo, iż wniosku takiego nie złożył wierzyciel spółki tj. powód nie poniósł żadnej szkody.

W ocenie Sądu Okręgowego o szkodzie w rozumieniu art. 299 § 2 k.s.h. zgodnie z ugruntowanym i jednolitym poglądem doktryny można mówić wówczas, gdy zgłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania układowego w terminie spowodowałoby zaspokojenie wierzyciela w części większej niż w przypadku zaniechania dokonanego przez członka zarządu.

W konsekwencji tego rozmiarem szkody będzie różnica miedzy tym co wierzyciel mógł w wyniku wszczęcia wspomnianych postępowań uzyskać a rzeczywistym stanem zaspokojenia jego roszczeń .

Za sądem I instancji wskazać w tym miejscu trzeba, iż ze sprawozdania tymczasowego nadzorcy sądowego w sprawie XV GU 72/12 wynika, iż spółka (...) nie spłacała swoich wymagalnych zobowiązań od października 2008 r. , zaś w sierpniu 2010 r. jej majątek nie wystarczył na pokrycie kosztów postępowania o ogłoszenie upadłości.

Pozwany zatem chcąc się zwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania spółki winien wykazać jaki stopień zaspokojenia wierzycieli spółki nastąpiłby gdyby wniosek o ogłoszenie upadłości zgłoszono w terminie 14 dni od zaistnienia stanu niewypłacalności tj. najpóźniej do 14 listopada 2008 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 10 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Według zaś art. 11 ust. 1 ustawy niewypłacalność zachodzi wówczas, gdy dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych- w niniejszej sprawie datę ta ustalono na październik 2008 r.

Pozwany zatem winien w niniejszej sprawie wykazać nie tylko jaka była kwota nieregulowanych zobowiązań i ich rodzaj, aby móc zakwalifikować zobowiązania do poszczególnych kategorii zgodnie z prawem upadłościowym i naprawczym ale także jaki był majątek spółki poprzez wykazanie konkretnego spisu majątku wraz z rynkową jego wyceną oraz oszacować jakie byłyby koszty postępowania upadłościowego. Tylko bowiem znając te dane można byłoby obliczyć jaki byłby stopień zaspokojenia wierzycieli w tym powoda.

Nie sposób zatem zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego jakoby zeznania świadka K. T. (1) oraz M. K. w powiązaniu z treścią sprawozdania tymczasowego nadzorcy sądowego wykazały przedmiotowe okoliczności.

Bezzasadny jest także w świetle powyższych rozważań zarzut naruszenia przez Sąd I instancji prawa materialnego tj. art. 299 § 2 k.s.h. poprzez jego niezastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego.

Pozwany bowiem nie wykazał braku szkody po stronie wierzyciela spółki tj. powoda w niniejszej sprawie o czym była mowa powyżej.

Mając na względzie wymienione okoliczności Sąd Okręgowy uznał apelację za nieuzasadnioną i orzekł o jej oddaleniu na podstawie 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na mocy art. 98 k.p.c., w tym o kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym na podstawie § 2 w zw. z § 6 pkt 4 w zw. § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu - Dz.U. z 2013 r., poz. 461 j.t.) . O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu W. L. (1) z urzędu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie § 15 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Wskazać tez trzeba, iż opłata od apelacji poniesiona w tej sprawie przez pełnomocnika pozwanego nie jest niezbędnym wydatkiem radcy prawnego w rozumieniu § 15 ust. 2 wyżej cytowanego rozporządzenia , gdyż stanowi element kosztów sądowych których zobowiązany do uiszczenia był w sprawie pozwany, nie zwolniony od uiszczenia kosztów sądowych stąd Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw dla jej zasądzenia.