Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII GC 60/14 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2014-09-23

Sygn. akt. VIII GC 60/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2014r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

SSO Wojciech Wołoszyk

Protokolant

Karolina Glazik

po rozpoznaniu w dniu 15 września 2014r. w Bydgoszczy

na rozprawie

spraw:

z powództwa: (...) S.A w Ł.

przeciwko: Szpitalowi (...) im. dr A. J. w B.

oraz z powództwa (...) S.A w Ł.

przeciwko Szpitalowi (...) im. dr A. J. w B.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 220.777,34 zł (dwieście dwadzieścia tysięcy siedemset siedemdziesiąt siedem złotych 34/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 29 listopada 2013r. do dnia zapłaty, a powództwo oddala w części dotyczącej żądania zapłaty kwoty 446,52 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 29 listopada 2013r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 122.523,29 zł (sto dwadzieścia dwa tysiące pięćset dwadzieścia trzy złote 29/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 27 grudnia 2013r. do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 28.014 zł (dwadzieścia osiem tysięcy czternaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesów.

Sygn. akt VIII GC 60/14

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 29 listopada 2013 r. powód - (...) SA w Ł. domagał się zasądzenia od pozwanego - Szpitala (...) im dr. A. J. w B. kwoty 221.223,86 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu podano, że w dniu 8 listopada 2012 r. (...) sp. z o.o. zawarła z powodem umowę współpracy w zakresie obsługi wierzytelności i udzielania poręczeń, na mocy której powód poręczył istniejące i niewymagalne, jak również przyszłe zobowiązania szpitali wymienionych w załączniku nr 1 do umowy, w tym również pozwanego, do górnej granicy określonej w tej umowie wynoszącej 19.290.000,00 zł, przy czym poręczenie obejmowało zobowiązania pozwanego wyłącznie z tytułu należności głównej (...)). Strony zgodnie ustaliły, iż realizacja przedmiotowej umowy będzie się odbywała w następujący sposób. Dostawca zobowiązał się do przekazywania (...) S.A. zestawienia wszystkich faktur VAT, wystawionych w danym miesiącu kalendarzowym na koniec miesiąca, w którym je wystawiono, nie później jednak niż do 10-go dnia następnego miesiąca (§ 1 ust. 6 umowy).W przypadku, gdyby Szpital nie wywiązał się ze swojego zobowiązania i nie uregulował zobowiązań względem dostawcy, strony przyjęły, iż datą zawiadomienia Spółki o konieczności spłaty poręczonego zobowiązania: w przypadku faktur, których termin wymagalności upłynął między 1-7 dniem miesiąca jest 8 dzień miesiąca, w przypadku faktur, których termin wymagalności upłynął miedzy 8-15 dniem miesiąca jest 16 dzień miesiąca, w przypadku faktur, których termin wymagalności upłynął między 16-23 dniem
miesiąca jest 24 dzień miesiąca, w przypadku faktur, których termin wymagalności upłynął między 24-31 dniem miesiąca jest ostatni dzień miesiąca (§ 3 ust. 1 umowy). Strony ustaliły następujące terminy zapłaty przez spółkę (...) poręczonego zobowiązania. W przypadku terminów płatności przypadających pomiędzy 1-7 dniem miesiąca spółka miała dokonać zapłaty 7-ego dnia miesiąca, w przypadku terminów płatności przypadających pomiędzy 8-15 dniem miesiąca spółka miała dokonać zapłaty 15-go dnia miesiąca, w przypadku terminów płatności przypadających pomiędzy 16-23 dniem miesiąca spółka miała dokonać zapłaty 7-ego dnia miesiąca, w przypadku terminów płatności przypadających pomiędzy 24-31 dniem miesiąca spółka miała dokonać zapłaty ostatniego dnia miesiąca (§ 3 ust. 3 umowy).

Powód podał, że w wykonaniu swojego zobowiązania, wynikającego z w/w umowy przekazał dostawcy zestawienie faktur poręczonych z dnia 22 marca 2013 r. obejmujące m. in. faktury VAT o nr (...), zestawienie faktur poręczonych z dnia (...)r. obejmujące m. in. faktury VAT o nr (...) oraz zestawienie faktur poręczonych z dnia (...) roku obejmujące m. in. faktury VAT nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...). O zawarciu umowy poręczenia oraz poręczeniu zobowiązań (...) przez powoda, pozwany został poinformowany odrębnym pismem.

Powód wskazał, że z uwagi na fakt, że pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr (...), powód, w wykonaniu swego obowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 8 października 2013 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z w/w faktur pomniejszoną o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 64.306,92 zł . Powód argumentował, że tym samym w dniu zapłaty na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c. wstąpił w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. Jednocześnie w tym samym dniu powód zawiadomił pozwanego o dokonanej zapłacie, wzywając go do uiszczenia zaległości. O spłacie zobowiązań przez Spółkę (...) pozwany został poinformowany również przez dostawcę. Powód wskazał, że z tytułu uiszczonych za pozwanego w/w należności domaga się od Szpitala zapłaty kwoty 65.787,12 zł tytułem należności głównej oraz 1.194,99 zł – tytułem należnych mu odsetek ustawowych, wyliczonych na dzień 28 listopada 2013 r.

W dalszej kolejności powód podał, że z uwagi na fakt, że pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy wynikających z faktur VAT nr (...) powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 30 września 2013 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z w/w faktur pomniejszoną o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy wpłynęła kwota 17.222,69 zł. Tym samym, zdaniem powoda, w dniu zapłaty na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 kc, wstąpił on w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty, tj. całej należności głównej. Jednocześnie w tym samym dniu powód zawiadomił pozwanego o dokonanej zapłacie, wzywając go do uiszczenia zaległości. O spłacie zobowiązań przez spółkę (...) pozwany został poinformowany również przez dostawcę. W tym stanie rzeczy powód domaga się od pozwanego zapłaty kwot: 17 619,12 zł - tytułem należności głównej oraz 370,25 zł - tytułem należnych powodowi odsetek ustawowych, wyliczonych na dzień 28 listopada 2013 r.

Na koniec powód podał, że z uwagi na fakt, iż pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr (...) powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu (...)r. spłaciła za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z w/w faktury pomniejszoną o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego dostawcy należała się kwota 129.541,81 zł. Powód wyjaśnił, że spłata nastąpiła przez potrącenie w/w kwoty z wierzytelności przysługujących powodowi względem dostawcy z innego tytułu. Tym samym, zdaniem powoda, w dniu zapłaty na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c. wstąpił on w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty - tj. całej należności głównej. Jednocześnie w tym samym dniu powód zawiadomił pozwanego o dokonanej zapłacie, wzywając go do uiszczenia zaległości. O spłacie zobowiązań przez Spółkę (...) pozwany został poinformowany również przez dostawcę. W tej sytuacji powód podał, że dochodzi od pozwanego (...)zapłaty kwot: 132 523,56 zł tytułem należności głównej oraz 3.728,82 zł - tytułem należnych powodowi odsetek ustawowych, wyliczonych na dzień 28 listopada 2013 r.

Podsumowując powyższe powód podał, że pismami z dnia 17 lipca 2013 r., 9 i 25 października 2013 r. wzywał pozwanego do zapłaty należności objętych przedmiotowym pozwem, jednak bezskutecznie.

Powód skonkludował, że w przedmiotowym pozwie domaga się zapłaty od pozwanego kwoty 221.223,86 zł, na którą składają się: kwota 215.929,80 zł tytułem należności głównych oraz kwota 5.294,06 zł tytułem odsetek ustawowych, wyliczonych na dzień 28 listopada 2013 r.

Nakazem zapłaty z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt I Nc 601/13 Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny uwzględnił roszczenie powoda i orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości, domagając się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu. Ponadto wniósł o przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy jako właściwemu, zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt. 1 kpc oraz o nieobciążanie go kosztami procesu na podstawie art. 102 kpc.

Na wstępie uzasadnienia sprzeciwu pozwany podniósł, że w zestawieniu należności na dzień 28 listopada 2013 r. powód wskazał jako część należności głównej kwotę w wysokości 132.523,56 zł, przy czym kwota ta nie wynika ani z treści pozwu ani też z załączonych do niego faktur. W tym zatem zakresie, powództwo jest, zdaniem pozwanego, nieuzasadnione. Ponadto, pozwany zarzucił, że do faktury nr (...) z dnia 22 kwietnia 2013 r. opiewającej na kwotę 5.030,64 zł, wystawiono w dniu 29 października 2014 r. korektę o numerze (...) na kwotę 434,16 zł. W związku z powyższym, zdaniem pozwanego, kwota należnych od tej faktury odsetek powinna zostać pomniejszona o kwotę 12,36 zł.

W dalszej części skarżący zakwestionował w ogóle możliwość dochodzenia przez powoda przedmiotowych wierzytelności. Pozwany wskazał, że dochodzone niniejszym pozwem wierzytelności objęte są umową z dnia 1 lutego 2013 r. o numerze (...) (...) (...)/W zawartą pomiędzy pozwanym a (...) sp. z o.o. Skarżący podniósł, że zgodnie z treścią § 9 umowy, wykonawca, bez zgody zamawiającego wyrażonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, nie ma prawa dokonać cesji wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy, udzielić pełnomocnictwa do dochodzenia wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy na drodze sądowej lub pozasądowej, za wyjątkiem pełnomocnictwa dla radcy prawnego lub adwokata ani zawrzeć umowy poręczenia dotyczącej wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją niniejszej umowy. W konsekwencji, zdaniem pozwanego, czynności podejmowane przez powoda zmierzają do obejścia zarówno zapisu powołanego w powyżej wskazanej umowie (z wyłączeniem pełnomocnictwa sądowego dla adwokata i radcy prawnego), jak i przepisu art. 54 ust. 5 zawartego w ustawie o działalności leczniczej, zgodnie z którym czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący.

Konkludując pozwany stwierdził, że działania powoda są nieważne. Organ założycielski pozwanego - C. M. im. L. R. w B., nie wydał bowiem zgody na dokonanie jakichkolwiek z poruszanych w niniejszym postępowaniu czynności prawnych.

Uzasadniając wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie na podstawie 177 § 1 pkt. 1 kpc pozwany podał, że przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi i Sądem Okręgowym w Łodzi, pomiędzy tymi samymi stronami toczą się postępowania cywilne w sprawach o sygn. akt - właściwość sądu rejonowego: I Nc 407/13, I Nc 553/13 (I C 643/13) i właściwość sądu okręgowego: I Nc 320/13 (I C 1516/13, SO Bydgoszcz – I C 779/13), I Nc 367/13, I Nc 457/13 (IC 1814/13), I Nc 541/13, I Nc 533/13, I Nc 536/13, I Nc 535/13, których przedmiotem jest zasądzenie kwot zapłaconych przez powoda w ramach umowy poręczenia. Pozwany przyznał, że stan faktyczny powyższych spraw jest odmienny od rozpatrywanego w przedmiotowym postępowaniu, to jednak zdaniem pozwanego, wspólnym elementem, który wpływa na zależność wskazanych spraw jest zagadnienie prawne – nieważność lub bezskuteczność umowy poręczenia.

Uzasadniając wniosek o nieobciążanie (...) kosztami postępowania na zasadzie art. 102 kpc, pozwany podał, że znajduje się w trudnej sytuacji, bowiem jako podmiot prowadzący działalność leczniczą boryka się z ciągłymi i znacznymi problemami finansowymi. Pozwany podkreślił, że posiada ogromne zadłużenie, przy czym niekorzystna sytuacja finansowa podmiotów leczniczych jest powszechnie znana. Pozwany uzyskuje środki finansowe przede wszystkim na podstawie umów o udzielenie świadczeń zdrowotnych zawartych z(...) (...) Pozwanemu w przeciwieństwie do innych podmiotów leczniczych, przepisy prawa zabraniają udzielać osobom uprawnionym do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych odpłatnie świadczeń zdrowotnych objętych umową pozwanego z (...) co w zdecydowany sposób ogranicza możliwości pozyskiwania przez niego dodatkowych środków finansowych. Podkreślono, że na dzień 30 września 2013 roku strata pozwanego z działalności gospodarczej wyniosła 8.877.047,64 zł, a zobowiązania krótkoterminowe łącznie 117.105.078,58 zł. Zdaniem pozwanego, nie może on też być kwalifikowany jako typowy przedsiębiorca, gdyż jego działanie nie jest w pełni samodzielne, ale ograniczone kwotami pochodzącymi z systemu finansów publicznych.

Postanowieniem z dnia 14 stycznia 2014 r., sygn. akt I C 54/14 Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny stwierdził swoją właściwość miejscową i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy – Wydziałowi Cywilnemu.

W odpowiedzi na sprzeciw, w piśmie procesowym z dnia 10 kwietnia 2014 r. powód podtrzymał żądanie pozwu, wnosząc o nieuwzględnienie wniosku pozwanego o nieobciążanie go kosztami postępowania na zasadzie art. 102 kpc oraz wezwał pozwanego do wyjaśnienia zarzutu dotyczącego kwoty 132.523,56 zł, jako niezrozumiałego. Odnosząc się do wniosku pozwanego o zawieszenie postępowania, powód stwierdził, że jest on bezzasadny. Toczące się przed innymi sądami sprawy o zbieżnych stanach faktycznych nie uzasadniają, zdaniem powoda, zawieszenia postępowania w sprawie niniejszej. Powód zarzucił, że pozwany nie wyjaśnił z jakiego powodu Sąd Okręgowy w Bydgoszczy winien wstrzymać procedowanie oczekują na zakończenie innych sporów. Poza tym, kwestia będąca przedmiotem niniejszego postępowania, została już szeroko omówiona przez Sądy Apelacyjne z różnych stron Polski. Ponadto, powód argumentował, że poprawna analiza przepisów art. 53 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej i art. 54 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej wskazuje na to, że w przepisach tych chodzi o regulacje stanowiące wskazania wyłącznie dla kierowników (...) których obowiązki reguluje ustawa, reglamentuje zawieranie czynności prawnych z udziałem (...)-u, reprezentowanego przez jego kierownika. Nie są to zaś i nie mogą być, zdaniem powoda, przepisy skuteczne erga omnes - czyniące rewolucje w zakresie konstytucyjnych gwarancji uczestników obrotu gospodarczego. Zdaniem powoda, nie jest niezbędna zgodna organu tworzącego na takie czynności prawne, w których stroną nie jest (...) i których skuteczność nie wymaga jego zgody. W szczególności chodzi tu o sytuację wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 i 2 kc, czy też cesję wierzytelności pomiędzy osobami trzecimi w sytuacji braku umownego zastrzeżenia pactum de non cedendo określonego w umowie pomiędzy (...)a cedentem.

Postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy skierował strony do mediacji, na co strona powodowa nie wyraziła zgody (pismo powoda z dnia 29 kwietnia 2014 r.).

W piśmie procesowym z dnia 5 czerwca 2014 r. pozwany odniósł się do zarzutu dotyczącego kwoty 132.523,56 zł. Pozwany wskazał, że omyłkowo podał kwotę 132.523,56 zł zamiast kwoty 29.484,00 zł. Zdaniem pozwanego, należność w zakresie kwoty 29.484,00 zł, nie została przez powoda udowodniona w żaden sposób. W odpowiedzi na powyższe, powód w piśmie z dnia 26 czerwca 2014 r. podtrzymał w całości dochodzone roszczenie.

W pozwie z dnia 27 grudnia 2013 r. (sygn. akt VIII GC 88/14) powód - (...) SA w Ł. domagał się zasądzenia od pozwanego - Szpitala (...) im dr. A. J. w B. kwoty 122.523,20 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu powód podał, że w dniu 29 czerwca 2012 r. (...) S.A. zawarł z powodem umowę o współpracy w zakresie zarządzania płynnością. Na mocy przedmiotowej umowy powód poręczył istniejące i niewymagalne, jak również przyszłe zobowiązania(...)wymienionych w załączniku nr 1 do umowy, w tym również pozwanego do górnej granicy określonej w tej umowie wynoszącej 31.019.000,00 zł, przy czym poręczenie obejmowało zobowiązania pozwanego z tytułu należności głównej wraz z odsetkami (§ 1 ust. 3 i 4 umowy w brzmieniu nadanym aneksem nr (...). Strony zgodnie ustaliły, iż realizacja przedmiotowej umowy będzie odbywała się w następujący sposób. Dostawca zobowiązał się do przekazywania (...) S.A. zestawienia wszystkich faktur VAT wystawionych w danym miesiącu kalendarzowym w terminie określonym w § 1 ust. 6 umowy. W przypadku, gdyby (...)nie wywiązał się ze swojego zobowiązania i nie uregulował zobowiązań względem dostawcy, strony ustaliły, iż datą zawiadomienia powoda o tym fakcie jest o 15 dzień miesiąca, w którym upłynął termin wymagalności zobowiązania (...)w przypadku faktur, których termin wymagalności upłynął między 1 a 15 dniem miesiąca. W przypadku faktur, których termin wymagalności upłynął między 16 a 31 dniem miesiąca datą zawiadomienia powoda jest ostatni dzień miesiąca (§ 3 ust. 1 umowy). W terminie 45 dni od dnia otrzymania przedmiotowego zawiadomienia, powód zobowiązał się dokonać zapłaty na rzecz dostawcy poręczonego zobowiązania, powiększonego o należne odsetki ustawowe naliczone od daty wymagalności zobowiązań Szpitala do dnia zapłaty (§ 3 ust. 2 umowy).

Powód wskazał, że w wykonaniu swojego zobowiązania, wynikającego z w/w umowy poręczenia zawartej z firmą (...) SA poręczył zobowiązania pozwanego wynikające m.in. z faktur VAT o numerach: (...).

Powód podał, że z uwagi na fakt, że pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 14 sierpnia 2013 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającą z w/w faktury, powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy została uiszczona z tego tytułu kwota 12.683,75 zł. W wyniku przedmiotowej zapłaty powód wstąpił, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c., w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty, tj. całej należności głównej oraz odsetek naliczonych na dzień dokonania zapłaty. W tym samym dniu powód poinformował pozwanego o zapłacie, wzywając go jednocześnie do dobrowolnej zapłaty należności. W tym stanie rzeczy powód domagał się zapłaty od pozwanego kwot: 12.683,75 zł tytułem należności głównej oraz 837,63 zł tytułem odsetek wyliczonych na dzień 26 grudnia 2013 r.

W dalszej części powód wskazał, że z uwagi fakt, iż pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 11 września 2013 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającą z w/w faktur, powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy została uiszczona z tego tytułu kwota 20.090,25 zł. W wyniku przedmiotowej zapłaty, zdaniem powoda, wstąpił on - na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c - w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty, tj. całej należności głównej oraz odsetek naliczonych na dzień dokonania zapłaty. W tym samym dniu powód poinformował pozwanego o zapłacie, wzywając go jednocześnie do dobrowolnej zapłaty należności. W tym stanie rzeczy powód domaga się od pozwanego także zapłaty kwoty 20.090,25 zł - tytułem należności głównej oraz kwoty 1.123,06 zł - tytułem odsetek wyliczonych na dzień 26 grudnia 2013 r.

Następnie powód podał, że z uwagi na fakt, iż pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), powód, w wykonaniu swego, zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 27 września 2013 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającą z w/w faktury, powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...)przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy została uiszczona z tego tytułu kwota 23.712,79 zł. W wyniku przedmiotowej zapłaty, zdaniem powoda, wstąpił on, na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c., w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty, tj. całej należności głównej oraz odsetek naliczonych na dzień dokonania zapłaty. W tym samym dniu powód poinformował pozwanego o zapłacie, wzywając go jednocześnie do dobrowolnej zapłaty należności. W tym stanie rzeczy powód wskazał, że dochodzi od pozwanego również kwoty 23.712,79 zł - tytułem należności głównej oraz kwoty 1.194,50 zł - tytułem odsetek wyliczonych na dzień 26 grudnia 2013 r.

Na koniec powód wskazał, że z uwagi na fakt, iż pozwany nie uregulował swoich zobowiązań względem dostawcy, wynikających z faktur VAT nr: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy poręczenia, w dniu 16 października 2013 r. spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającą z w/w faktury, powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję, w konsekwencji czego na rachunek dostawcy została uiszczona z tego tytułu kwota 60.349,62 zł. Zdaniem powoda, wstąpił on na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 k.c w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości dokonanej zapłaty, tj. całej należności głównej oraz odsetek naliczonych na dzień dokonania zapłaty. W tym stanie rzeczy powód wskazał, że dochodzi od pozwanego również kwoty 23.712,79 zł - tytułem należności głównej oraz kwoty 1.194,50 zł - tytułem odsetek wyliczonych na dzień 26 grudnia 2013 r. W tym stanie rzeczy powód wskazał, że dochodzi od pozwanego również kwoty 60.349,62 zł - tytułem należności głównej oraz kwoty 2.531,68 zł - tytułem odsetek wyliczonych na dzień 26 grudnia 2013 r.

Konkludując powód podał, że w przedmiotowym pozwie domaga się zapłaty od pozwanego kwoty 122.523,29 zł, na którą składają się: kwota 116.836,41 zł - tytułem należności głównych oraz kwota 5.686,88 zł - tytułem odsetek ustawowych, wyliczonych na dzień 26 grudnia 2013 r.

Nakazem zapłaty z dnia 7 stycznia 2014 r., sygn. akt I Nc 659/13, Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny uwzględnił roszczenie powoda i orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości, domagając się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu. Ponadto wniósł o przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy jako właściwemu, zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt. 1 kpc oraz o nieobciążanie go kosztami procesu na podstawie art. 102 kpc.

Na wstępie uzasadnienia sprzeciwu pozwany zakwestionował w ogóle możliwość dochodzenia przez powoda przedmiotowych wierzytelności. Pozwany wskazał, że dochodzone niniejszym pozwem wierzytelności objęte są umową z dnia 17 kwietnia 2013 r. o (...)/ (...)/235/13/W zawartą pomiędzy pozwanym a (...) SA, zgodnie z której § 9 wykonawca, bez zgody zamawiającego wyrażonej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, nie ma prawa dokonać cesji wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy, udzielić pełnomocnictwa do dochodzenia wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umowy na drodze sądowej lub pozasądowej, za wyjątkiem pełnomocnictwa dla radcy prawnego lub adwokata ani zawrzeć umowy poręczenia dotyczącej wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją niniejszej umowy. W konsekwencji, zdaniem pozwanego, czynności podejmowane przez powoda zmierzają do obejścia zarówno zapisu powołanego w powyżej wskazanej umowie (z wyłączeniem pełnomocnictwa sądowego dla adwokata i radcy prawnego), jak i przepisu art. 54 ust. 5 zawartego w ustawie o działalności leczniczej, zgodnie z którym czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący. Konkludując pozwany stwierdził, że działania powoda są nieważne. Organ założycielski pozwanego - C. M. im. L. R. w B., nie wydał bowiem zgody na dokonanie jakichkolwiek z poruszanych w niniejszym postępowaniu czynności prawnych.

Pozwany zarzucił ponadto, że wprowadzającym, jego zdaniem, w błąd, jest zestawienie powoda „wyliczenie salda należności na dzień 26 grudnia 2013 r., w którym powód wskazał jako początkową datę rozpoczęcia naliczania odsetek - datę dokonania zapłaty na rzecz spółki (...) SA, tj. 14 sierpnia, 11 września, 27 września i 16 października 2013 r., podczas gdy w rzeczywistości odsetki te wyliczane są od terminów wymagalności każdej z faktur.

Uzasadniając wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie na podstawie 177 § 1 pkt. 1 kpc pozwany podał, że przed Sądem Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi i Sądem Okręgowym w Łodzi, pomiędzy tymi samymi stronami toczą się postępowania cywilne w sprawach o sygn. akt - właściwość sądu rejonowego: I Nc 407/13, I Nc 553/13 (I C 643/13), I Nc 1212/13, I Nc 1269/1/3, I Nc 1272/13, I Nc 1289/13, I Nc 1268/13 i właściwość sądu okręgowego: I Nc 320/13 (I C 1516/13, SO Bydgoszcz - I C 779/13), I Nc 367/13, I Nc 457/13 (IC 1814/13), I Nc 541/13, I Nc 533/13, I Nc 536/13, I Nc 535/13, I Nc 579/13, których przedmiotem jest zasądzenie kwot zapłaconych przez powoda w ramach umowy poręczenia. Pozwany przyznał, że stan faktyczny powyższych spraw jest odmienny od rozpatrywanego w przedmiotowym postępowaniu, to jednak zdaniem pozwanego, wspólnym elementem, który wpływa na zależność wskazanych spraw jest zagadnienie prawne – nieważność lub bezskuteczność umowy poręczenia.

Uzasadniając wniosek o nieobciążanie (...) kosztami postępowania na zasadzie art. 102 kpc, pozwany podał, że znajduje się w trudnej sytuacji, bowiem jako podmiot prowadzący działalność leczniczą boryka się z ciągłymi i znacznymi problemami finansowymi. Pozwany podkreślił, że posiada ogromne zadłużenie, przy czym niekorzystna sytuacja finansowa podmiotów leczniczych jest powszechnie znana. Pozwany uzyskuje środki finansowe przede wszystkim na podstawie umów o udzielenie świadczeń zdrowotnych zawartych z (...) (...). Pozwanemu w przeciwieństwie do innych podmiotów leczniczych, przepisy prawa zabraniają udzielać osobom uprawnionym do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych odpłatnie świadczeń zdrowotnych objętych umową pozwanego z (...)co w zdecydowany sposób ogranicza możliwości pozyskiwania przez niego dodatkowych środków finansowych. Podkreślono, że na dzień 30 września 2013 roku strata pozwanego z działalności gospodarczej wyniosła 8.877.047,64 zł, a zobowiązania krótkoterminowe łącznie 117.105.078,58 zł. Zdaniem pozwanego, nie może on też być kwalifikowany jako typowy przedsiębiorca, gdyż jego działanie nie jest w pełni samodzielne, ale ograniczone kwotami pochodzącymi z systemu finansów publicznych.

Postanowieniem z dnia 11 lutego 2014 r., sygn. akt I C 222/14 Sąd Okręgowy w Łodzi I Wydział Cywilny stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Bydgoszczy Wydziałowi Cywilnemu.

W odpowiedzi na pozew, w piśmie procesowym z dnia 5 maja 2014 r. powód podtrzymał żądanie pozwu, wnosząc o nieuwzględnienie wniosku pozwanego o nieobciążanie go kosztami postępowania na zasadzie art. 102 kpc. Powód argumentował, że poprawna analiza przepisów art. 53 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej i art. 54 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej wskazuje na to, że w przepisach tych chodzi o regulacje stanowiące wskazania wyłącznie dla kierowników zakładów opieki zdrowotnej, których obowiązki reguluje ustawa, reglamentuje zawieranie czynności prawnych z udziałem (...), reprezentowanego przez jego kierownika. Nie są to zaś i nie mogą być, zdaniem powoda, przepisy skuteczne erga omnes - czyniące rewolucje w zakresie konstytucyjnych gwarancji uczestników obrotu gospodarczego. Zdaniem powoda, nie jest niezbędna zgodna organu tworzącego na takie czynności prawne, w których stroną nie jest (...)i których skuteczność nie wymaga jego zgody. W szczególności chodzi tu o sytuację wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela na podstawie art. 518 § 1 pkt 1 i 2 kc, czy też cesję wierzytelności pomiędzy osobami trzecimi w sytuacji braku umownego zastrzeżenia pactum de non cedendo określonego w umowie pomiędzy (...)a cedentem.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód - (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł. prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie „pozostałej finansowej działalności usługowej, gdzieindziej niesklasyfikowanej, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych".

Celem działania pozwanego - Szpitala (...) im. dr. A. J. w B. jest realizacja zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia.

okoliczności bezsporne, a ponadto odpisy z KRS powoda i pozwanego, k.11-24 akt.

Pozwany współpracował ze spółką (...) sp. z o.o. w W. w ramach umów o nr (...) z dnia 1 lutego 2012 r., (...) (...)/109/13/W z dnia 15 lutego 2013 r. Na podstawie tej umowy wykonawca sprzedawał i dostarczał (...) sprzęt dla pracowni (...)

okoliczność bezsporna, a ponadto umowa, k. 181-189 akt,

W dniu 8 listopada 2012 r. powód zawarł ze spółką (...) sp. z o.o. w W. „umowę o współpracy w zakresie obsługi wierzytelności i udzielania poręczeń”, na mocy której, w § 1 ust. 3 i 4 powód poręczył istniejące i niewymagalne, jak również przyszłe zobowiązania szpitali wymienionych w załączniku nr 1 do umowy, w tym również pozwanego (...) do górnej granicy określonej w tej umowie, a wynoszącej 19.290.000,00 zł, przy czym poręczenie obejmowało wyłącznie należności.

W § 3 umowy strony postanowiły, że w przypadku niespłacenia zobowiązania przez pozwanego na rzecz dostawcy, dostawca - (...) sp. z o.o. w W. zawiadomi powoda, który jako poręczyciel spłaci to zobowiązanie i w zakresie spłaconego zobowiązania stanie się wierzycielem pozwanego z prawem do naliczania dalszych odsetek za opóźnienie.

Powodowi z tytułu przedmiotowego poręczenia należała się określona w § 4 umowy prowizja.

dowód: umowa z dnia 8 listopada 2012 r. wraz z załącznikiem (...) k. 25-32 akt, zestawienie faktur poręczonych z dnia (...) (...)

W dniu 10 września 2013 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o numerach (...) pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 129.541,81 zł

dowód: faktury VAT, k.122-155 i 399-403 akt, wyliczenie do płatności za (...) na dzień 10 września 2013 r., k.114-115 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.116-117 i 119-120 akt, łączne zestawienie płatności, k. 121 akt, wyliczenie odsetek ustawowych z dnia 10 września 2013 r., k. 180 akt.

Dostawca pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. skorygował wystawioną w dniu 22 kwietnia 2013 r. na pozwanego fakturę VAT o nr (...), opiewającą na kwotę 5.030,64 zł, o kwotę 434,16 zł, wystawiając w dniu 29 października 2013 r. korektę nr (...).

dowód: korekta, k. 178-179 akt.

W dniu 30 września 2013 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o numerach (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 17.222,69 zł

dowód: faktury VAT, k. 107-113 akt, wyliczenie do płatności za pakiet nr 6,7 na dzień 30 września 2013 r., k. 100 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k.101, 104, łączne zestawienie płatności, 105akt, potwierdzenie przelewu, k. 106 akt,

Następnie w dniu 8 października 2013 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) sp. z o.o. w W., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o numerach (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję operacyjną. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 64.306,92 zł.

dowód: faktury VAT, k.81-99 akt, wyliczenie do płatności za pakiet (...)., k. 73 akt, łączne zestawienie płatności, k. 78 akt, potwierdzenie przelewu, k. 79 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k. 80 akt ,

Powód poinformował pozwanego o zawarciu umowy współpracy ze spółką (...) sp. z o.o w W., fakcie poręczenia za przedmiotowe faktury oraz spłacie zobowiązań za pozwanego.

dowód: pismo powoda z dnia 22 marca 2013 r., k.48 akt, zestawienie faktur poręczonych, k.49-72 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k. 74-75, 77, 80, 101, 103-104, 116-117, 119-120 akt, potwierdzenie odbioru, k.76, 102, 118 akt,

Pismami z dnia 17 lipca 2013 r., 9 i 25 października 2013 r. powód wzywał pozwanego do zapłaty należności dochodzonych niniejszym pozwem. Pozwany nie uiścił żądanych kwot.

okoliczności bezsporne, a ponadto wezwania do zapłaty, k.156,159,162-163 akt, dowody nadania przesyłki, k.157-158, 160-161, 164-165 akt, wyliczenie salda na dzień 28 listopada 2013 r., k. 166 akt.

Pozwany współpracował ze spółką (...) SA z siedzibą w S. w ramach umowy o nr (...) z dnia 17 kwietnia 2013 r. Na podstawie tej umowy wykonawca sprzedawał i dostarczał Szpitalowi towar w postaci leków.

okoliczność bezsporna, a ponadto umowa, k. 294-296 akt VIII GC 88/14

W dniu 29 czerwca 2012 r. powód zawarł ze spółką (...) SA z siedzibą w S. „umowę o współpracy w zakresie zarządzania płynnością”, na mocy której, w § 1 ust. 3 i 4 powód poręczył istniejące i niewymagalne, jak również przyszłe zobowiązania szpitali wymienionych w załączniku nr 1 do umowy, w tym również pozwanego (...), do górnej granicy określonej w tej umowie, a wynoszącej kwotę 31.019.000,00 zł.

W § 3 umowy strony postanowiły, że w przypadku niespłacenia zobowiązania przez pozwanego na rzecz dostawcy, dostawca - (...) SA z siedzibą w S. zawiadomi powoda, który jako poręczyciel spłaci to zobowiązanie i w zakresie spłaconego zobowiązania stanie się wierzycielem pozwanego z prawem do naliczania dalszych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania (...) do spłaty zobowiązania względem spółki.

Powodowi z tytułu przedmiotowego poręczenia należała się określona w § 4 umowy prowizja.

Dowód ( w aktach VIII GC 88/14 ) : umowa z dnia 29 czerwca 2012 r., wraz z (...) k. 46-58 akt, (...) do umowy nr (...), k. 59-74 akt, (...) do umowy nr (...), k. 75-90 akt, zestawienie faktur poręczonych (...)

W dniu 14 sierpnia 2013 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) SA w S., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o numerach (...), powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań Szpitala przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) sp. z o.o. w W. - powód przelał kwotę 12.683,75 zł.

Dowód ( w aktach VIII GC 88/14 ) : faktury VAT, k.193-205, 207akt, wyliczenie do płatności za pakiet (...) na dzień 14 sierpnia 2013 r.., k. 186 akt, potwierdzenie przelewu, k. 191 akt, łączne zestawienie płatności, k. 192 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k. 187-188 akt, wyliczenie odsetek od nierozliczonych zobowiązań, k.297 akt.

W dniu 11 września 2013 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) SA w S., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o numerach (...), powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań Szpitala przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) SA w S. powód przelał kwotę 20.090,25 zł.

Dowód ( w aktach VIII GC 88/14 ) : faktury VAT, k.213-226 akt, wyliczenie do płatności za pakiet (...)na dzień 11 września 2013r., k. 208 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k. 209 akt, potwierdzenie przelewu, k. 211 akt, łączne zestawienie płatności, k.212 akt, wyliczenie odsetek od nierozliczonych zobowiązań, k.297 akt.

W dniu 27 września 2013 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) SA w S., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o numerach (...), powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...)przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) SA w S. powód przelał kwotę 23.712,79 zł.

Dowód ( w aktach VIII GC 88/14 ) : (...), k. 234-245 akt, wyliczenie do płatności za pakiet (...) na dzień 27 września 2013r., k. 227 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k. 228 akt, łączne zestawienie płatności, k.233 akt, potwierdzenie przelewu, k. 232 akt, wyliczenie odsetek od nierozliczonych zobowiązań, k.297 akt.

W dniu 16 października 2013 r. powód, w wykonaniu swego zobowiązania wynikającego z umowy zawartej ze spółką (...) SA w S., spłacił za pozwanego kwotę należności głównej wynikającej z faktur VAT o numerach (...), powiększoną o odsetki naliczone od daty wymagalności do dnia spłaty zobowiązań (...) przez spółkę (...), pomniejszoną następnie o należną powodowi prowizję. W efekcie na rachunek dostawcy pozwanego - (...) SA w S. powód przelał kwotę 60.349,62 zł.

dowód: (...), k. 254-274 akt, wyliczenie do płatności za pakiet (...)na dzień 16 października 2013 r., k. 246 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k. 247-248 akt, łączne zestawienie płatności, k.253 akt, potwierdzenie przelewu, k. 252 akt, wyliczenie odsetek od nierozliczonych zobowiązań, k.297 akt.

Powód poinformował pozwanego o zawarciu umowy współpracy ze spółką (...) SA, fakcie poręczenia za przedmiotowe faktury oraz spłacie zobowiązań za Szpital.

dowód: pismo powoda z dnia 14 sierpnia 2013 r.,k.187-188 akt, 11 września 2013 r., k. 209-210 akt, 27 września 2013 r., k. 228 akt, 16 października 2013 r., k. 247-248 akt, informacja o spłacie zobowiązań, k. 125-126, 189, 209, 229, 247-249 akt, informacja o fakturach objętych poręczeniem, k.158, 185 akt, potwierdzenie odbioru, k. 190, 210 akt, potwierdzenie nadania przesyłki, k230-231 akt, 250-251 akt,

Pismami z dnia 9 i 25 października 2013 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty należności dochodzonych niniejszym pozwem. Pozwany nie uiścił żądanych kwot.

okoliczności bezsporne, a ponadto wezwania do zapłaty,k.275 i 278 akt, dowód nadania przesyłki. K. 276-277, 279-280 akt, wyliczenie salda na dzień 26 grudnia 2013 r., k. 281 akt.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie wskazać należy, iż na mocy art. 219 kpc w dniu 19 maja 2014 r. Sąd zarządził połączenie obu przedmiotowych spraw - tj. o sygnaturze akt VIII GC 88/14 i VIII GC 60/14 w celu łącznego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia, prowadząc je pod wspólnym numerem VIII GC 60/14.

Stan faktyczny w obu przedmiotowych sprawach Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o zaoferowane przez strony dowody w postaci wskazanych wyżej dokumentów prywatnych, które nie budziły wątpliwości Sądu co do swej wiarygodności. Ich wiarygodność nie była również kwestionowana przez same strony.

Postanowieniem z dnia 19 maja 2014 r. Sąd oddalił wniosek pozwanego o zawieszenie obu postępowań. W świetle powołanego przez skarżącego w sprzeciwach od nakazu zapłaty przepisu art. 177 § 1 pkt 1 kpc, sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego. Zależność prejudycjalna postępowania cywilnego od wyniku innego postępowania (cywilnego, a także administracyjnego, karnego lub dyscyplinarnego) występuje wtedy, gdy kwestia będąca lub mająca być przedmiotem innego postępowania (prejudycjalnego) stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym (chodzi tu o fakty lub dowody faktów). Charakter relacji zachodzącej pomiędzy zagadnieniem prejudycjalnym oraz przedmiotem postępowania cywilnego jest taki, że bez uprzedniego rozstrzygnięcia kwestii prejudycjalnej niemożliwe jest rozstrzygnięcie sprawy w toczącym się postępowaniu. Zależność ta musi zatem być tego rodzaju, że orzeczenie, które ma zapaść w innym postępowaniu cywilnym będzie prejudykatem, czyli podstawą rozstrzygnięcia sprawy przedmiotowej, tj. tej w której ma być zawieszone postępowanie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2005 r., V CK 407/05, LEX nr 462935). Wynik jednej z wielu spraw opartych na podobnym, czy nawet takim samym stanie faktycznym, toczących się równocześnie w danym sądzie, nie stanowi prejudycjalności dla pozostałych spraw. Przepis art. 177 § 1 pkt 1 kpc znajduje bowiem zastosowanie, gdy wynik jednego postępowania cywilnego zależy od wyniku innego postępowania cywilnego.

W ocenie Sądu, w sprawie niniejszej nie było podstaw do uwzględnienia wniosku o zawieszenie postępowania do czasu, jak chciałby tego pozwany, zakończenia kilkunastu postępowań toczących się przed Sądem Rejonowym i Okręgowym w Ł.. Pozwany sam przyznał w sprzeciwach, że stan faktyczny w powoływanych sprawach, jest odmienny od rozpoznawanego w sprawie niniejszej. Podsumowując, w ocenie Sądu, względy celowościowe nie uzasadniają zawieszenia postępowania w sprawie, gdyż Sąd może samodzielnie dokonywać ustaleń niezbędnych do jej rozstrzygnięcia.

Odnosząc się zaś do meritum przedmiotowego rozstrzygnięcia, podkreślić trzeba, że poza sporem pozostawał sam fakt współpracy pozwanego z dostawcami - spółką (...) sp. o.o. z siedzibą w W. oraz (...) SA z siedzibą w S.. Pozwany nie kwestionował zasadności wystawienia przez tych dostawców, a przedstawionych przez powoda, faktur VAT. Pozwany zakwestionował jedynie wysokość jednej z należności, a mianowicie wynikającej z faktury VAT nr (...) z dnia 22 kwietnia 2013 r., wystawionej przez spółkę (...) sp. z o.o. w W., a opiewającej na kwotę 5.030,64 zł, podnosząc, że powód nie uwzględnił wystawionej do niej korekty. Zarzut pozwanego w tej części Sąd uwzględnił (łącznie co do kwoty 446,52 zł) - z przedłożonej przez pozwanego korekty nr (...) z dnia 29 października 2013 r. wynika bowiem, że dostawca - spółka (...) sp. z o.o. - istotnie skorygował należność wynikającą z przedmiotowej faktury o kwotę 434,16 zł (k.178-179 akt). Po dokonanej zatem korekcie, należność z faktury o nr (...) z dnia 22 kwietnia 2013 r. wynosi 4.596,48 zł. W związku z powyższym, należało także pomniejszyć, jak prawidłowo zauważył pozwany, należność z tytułu odsetek z tej faktury o kwotę 12,36 zł (por. saldo należności z dnia 28 listopada 2013 r., k. 166 akt i wyliczenie odsetek ustawowych z dnia 10 września 2013 r., k. 180 akt). W tym stanie rzeczy, w wyroku z dnia 23 września 2014 r. Sąd oddalił powództwo w części dotyczącej żądania zapłaty kwoty 446,52 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 29 listopada 2013 r. do dnia zapłaty, uznając że powód w tej części roszczenia swego nie uzasadnił (pkt 1 sentencji zdanie drugie).

Sąd nie uwzględnił zarzutu pozwanego (zgłoszonego w sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie I Nc 601/13), dotyczącego nieudowodnienia przez powoda roszczenia w zakresie kwoty 132.523,56 zł (zmienionej następnie przez pozwanego na kwotę tj. 29.484,00). Sąd dopuścił dowód z dokumentu w postaci załączonych przez powoda do pisma z dnia 26 czerwca 2014 r. uwierzytelnionych odpisów faktur o nr (...), uznając, iż dowód ten nie jest spóźniony w świetle przepisu art. 207 § 6 kpc, a potrzeba jego zgłoszenia powstała dla powoda dopiero na tym etapie postępowania.

Nie można bowiem, w ocenie Sądu, na gruncie przedmiotowego stanu faktycznego, czynić powodowi zarzutu, iż nie zgłosił tego dowodu w pozwie, w sytuacji gdy również zarzut pozwanego dotyczący nie udowodnienia przez powoda żądania w zakresie kwoty 132.523,56 zł, był nieprecyzyjny. Co więcej, w piśmie procesowym z dnia 5 czerwca 2014 r. pełnomocnik pozwanego, zobowiązany przez Sąd do uzasadnienia zarzutu w zakresie kwoty 132.523,56 zł, sam przyznał, że kwotę 132.523,56 zł wskazał omyłkowo, gdyż de facto chodziło mu o inną kwotę, tj. 29.484,00 zł. Nadal jednak nie sprecyzował dostatecznie stawianego zarzutu. Sąd uznał, iż dopuszczenie wskazanego dowodu, z uwagi na fakt, iż jest to dowód z dokumentu, nie spowoduje przedłużenia postępowania. Istotnym jest przy tym fakt, iż wbrew twierdzeniom strony pozwanej, żądanie zapłaty należności wynikających z w/w faktur, znajdowało uzasadnienie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Zostało ono mianowicie udowodnione innymi załączonymi do pozwu dokumentami - wyliczeniem do płatności za pakiet 6,23 na dzień 10 września 2013 r., k. 114-115 akt, informacją o spłacie zobowiązań, k. 116-117 i 119-120 akt, łącznym zestawieniem płatności, k.121 akt. Dlatego też Sąd uznał roszczenie powoda za udowodnione w całości , poza wymienioną wyżej kwotą 446,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 listopada 2013 r.

Kluczową z punktu widzenia przedmiotowego rozstrzygnięcia była kwestia legitymacji powoda do wystąpienia z przedmiotowymi powództwami. Otóż w sprzeciwach od nakazu zapłaty pozwany zarzucił nieważność łączących powoda ze spółkami: (...) sp. z o.o. i (...) SA umów: (...)

Sąd w sprawie niniejszej zasadniczo podziela argumentację prawną zawartą w uzasadnieniach orzeczeń sądów, tak licznie załączonych przez powoda do odpowiedzi na sprzeciw. W ocenie Sądu Okręgowego, pozwany w sposób nieuzasadniony zarzucał powodowi brak legitymacji do wystąpienia z przedmiotowymi powództwami. Pozwany powołał się przy tym na treść aktualnie obowiązujących przepisów art. 54 ust. 5 i ust. 6 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności (...) oraz postanowienia umów zawartych z dostawcami - spółką (...) sp. z o.o. i (...) SA, w których paragrafie 9 sformułowano zakaz dokonywania cesji wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umów, udzielania pełnomocnictwa do dochodzenia wierzytelności wynikających lub związanych z realizacją umów na drodze sądowej lub pozasądowej, za wyjątkiem pełnomocnictwa dla radcy prawnego lub adwokata, jak również zawierania umowy poręczenia dotyczącej realizacji umowy, bez zgody pozwanego pod rygorem nieważności.

W świetle art. 54 ust. 5 i ust. 6 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności (...)czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela (...)może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący. Podmiot tworzący wydaje zgodę albo odmawia jej wydania, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych oraz w oparciu o analizę sytuacji finansowej i wynik finansowy(...)za rok poprzedni. Zgodę wydaje się po zasięgnięciu opinii kierownika (...). Czynność prawna dokonana z naruszeniem tego przepisu jest nieważna.

W ocenie Sądu Okręgowego, umowy o współpracę zawarte pomiędzy powodem a spółkami (...) sp. z o.o. w (...) SA z siedzibą w S., nie mogą być jednak zaliczone do czynności wymienionych w powyższych przepisach. Umowy te odpowiadają bowiem treści umowy poręczenia, nie zaś umowie cesji wierzytelności, stąd podnoszony przez stronę pozwaną zarzut nieważności wskazanych umów nie może zostać uwzględniony. Treścią zawartych umów o współpracy w zakresie obsługi wierzytelności i udzielania poręczeń jest spłata zobowiązań dłużnika, za którego powód poręczył w przypadku nie wywiązania się przez dłużnika z obowiązku zapłaty wymagalnych zobowiązań, nie zaś bezpośredni przelew wierzytelności na inny podmiot przez wierzyciela (art. 65 k.c.). Przepis art. 509 k.c nie ma bowiem zastosowania w sytuacji, gdy strony zawarły umowę poręczenia. W przypadku umowy poręczenia nie dochodzi do przeniesienia wierzytelności na skutek czynności prawnej wierzyciela, ale do nabycia wierzytelności z mocy samego prawa przez osobę trzecią (poręczyciela), która spłaca wierzyciela (art. 518 § 1 kc).

Umowa poręczenia bez wątpienia nie jest umową mającą na celu zmianę wierzyciela, nie wymaga ona zatem opisanej w przepisie zgody. Celem umowy poręczenia nie jest zmiana wierzyciela i sama powinność świadczenia, ale gwarancja, że poręczyciel wykona zobowiązanie, gdyby dłużnik go nie wykonał (wyrok SN z dnia 12 stycznia 2006 r., II CK 347/05, LEX Nr 172184). Poręczenie służy zatem zabezpieczeniu wierzytelności, wzmocnieniu szansy wierzyciela pierwotnego na zaspokojenie, co jest zasadniczym zamiarem stron umowy poręczenia. Zmiana wierzyciela jest w określonych w umowie poręczenia okolicznościach, skutkiem tej umowy, ale jest to z założenia zdarzenie przyszłe i niepewne, niezależne od woli czy też zamiaru poręczyciela lub wierzyciela. Obowiązek zapłaty poręczyciela aktualizuje się z chwilą naruszenia warunków umowy przez dłużnika (brak zapłaty w terminie wymagalności).

W myśl art. 876 § 1 k.c. przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik go nie wykonał. Zawierając umowę poręczenia, można też poręczyć za dług przyszły do wysokości z góry oznaczonej (art. 878 § 1 k.c.). O zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika (879 § 1 k.c.), zaś w braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny (art. 881 k.c.). Spełnienie świadczenia przez poręczyciela zwalnia zatem dłużnika głównego z obowiązku świadczenia wobec wierzyciela, zaś poręczyciel w takiej sytuacji wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela do wysokości spełnionego świadczenia, uzyskując roszczenie do dłużnika głównego o spełnienie świadczenia, chyba że co innego wynika ze stosunku, jaki łączy wierzyciela z dłużnikiem głównym lub z umowy poręczenia. Konsekwencją spełnienia świadczenia przez poręczyciela jest zatem wstąpienie poręczyciela w miejsce zaspokojonego wierzyciela. Stosownie do art. 518 § 1 pkt. 1 k.c. osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty, jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi.

Na gruncie niniejszych połączonych spraw powód ponosi osobistą odpowiedzialność jako poręczyciel pozwanego (...) i, jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, spłacił wierzytelność pozwanego względem dostawców ( (...) sp. z o.o. i (...) SA). Na skutek zapłaty przez powoda długu pozwanego, za który odpowiadał osobiście, nabył on spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty.

W zakresie omawianych wierzytelności należy rozważyć znaczenie umownych ograniczeń wynikających z umów o współpracy z dnia 1 lutego 2013 r. o numerze (...) (...)/59/12/W i z dnia 17 kwietnia 2013 r. o(...)/ (...)/235/13/W, zawartych przez pozwanego ze spółką (...) sp. z o.o. i niezależnie - ze spółką (...) SA. Zapis zawarty w § 9 w/w umów stanowi, iż bez pisemnej zgody zamawiającego wierzytelności wynikające z umowy nie mogą stanowić przedmiotu m.in. poręczenia, przy czym naruszenie tego zakazu miało skutkować nieważnością owych czynności. Jednakże brak zgody pozwanego nie mógł takiego skutku wywrzeć względem powoda. Powód nie był stroną umowy zawartej przez wierzyciela z pozwanym i nie wiążą go owe zapisy umowne. Z istoty bowiem stosunku zobowiązaniowego wynika, iż łączy on co do zasady tylko strony tego stosunku. Naruszenie przez wierzyciela pozwanego postanowień § 9 w/w umowy może oczywiście rodzić dla pozwanego roszczenie odszkodowawcze wobec wierzyciela , lecz nie wpływa na ważność zawartych umów między powodem a wierzycielem pozwanego. Wynika to chociażby z treści art. 57 § 2 kc, gdzie wyraźnie mówi się wyłącznie o zobowiązaniu do niedokonania rozporządzeń prawem. Poza sporem jest, że owe zobowiązanie wywiera tylko skutki obligacyjne. Podkreślić należy, że w niniejszej umowie strony nie zawarły zapisów wyłączających w ogóle możliwość poręczenia, lecz przewidziały możliwość dokonania poręczeń, tyle że za zgodą pozwanego. Zatem umowy poręczenia są ważne i skuteczne względem powoda.

Na uwzględnienie nie zasługuje także, zdaniem Sądu Okręgowego, zarzut pozwanego, że umowy poręczenia łączące stronę powodową i spółki (...) sp. z o.o. i (...) SA, będące kontrahentami pozwanego Szpitala, naruszają zasady współżycia społecznego. Na uzasadnienie powyższego zarzutu pozwany powołał się na pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 kwietnia 2008 r., sygn. akt IV CSK 39/08 ( LEX nr 424361). W ocenie Sądu Okręgowego, nie może odnieść skutku powtórzenie przez stronę pozwaną za Sądem Najwyższym, że sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, nie dające się pogodzić z zasadą rzetelności i lojalności wobec kontrahenta i naruszające jego uzasadniony interes, jest takie zabezpieczenie wierzytelności, w wyniku którego - w przypadku opóźniania się przez dłużnika ze spełnieniem świadczenia i przy jednoczesnym spełnieniu tego świadczenia przez poręczyciela - nastąpi bez udziału dłużnika głównego skutek w postaci wejścia osoby trzeciej w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Nie jest bowiem naruszeniem tych zasad skutek w postaci wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela osoby, która spłaciła dług w wyniku umowy poręczenia, gdyż zmiana wierzyciela w żaden sposób nie pogorszyła sytuacji dłużnika, nie zmienił się bowiem zakres jego zobowiązania. Wierzyciel miał prawo zabezpieczyć swoją wierzytelność, natomiast realizacja umowy poręczenia, która doprowadziła ostatecznie do wstąpienia powoda w prawa wierzyciela, zależała wyłącznie od zachowania dłużnika. Argumentem tym nie może być w szczególności oczekiwanie, że w przypadku nie spełnienia przez dłużnika świadczenia pieniężnego, jego umowni kontrahenci nie wystąpią z wnioskami egzekucyjnymi. Każdy wierzyciel ma bowiem prawo do ściągnięcia swoich wierzytelności i dłużnik nie może z góry zakładać, iż wierzyciel z tego prawa nie skorzysta. Co więcej, należy uznać, iż sam pozwany nie regulując wierzytelności i nie wykonując przyjętych na siebie w umowach zobowiązań narusza zasady współżycia społecznego, co za tym idzie, nie może skutecznie żądać ochrany wynikającej z art. 5 k.c (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 19 października 2012 r., sygn. akt I ACa 747/12, portal orzeczeń: www.orzeczenia.ms.gov.pl).

Odnosząc się do przytoczonego przez pozwanego wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt II Ca 864/12, trzeba stwierdzić , iż nie zapadł on w identycznym stanie faktycznym, gdyż dotyczył sytuacji, w której umowa poręczenia zawarta przez powoda obejmowała wierzytelności już wymagalne. Było to podstawą do uznania przez Sąd Okręgowy owej umowy za nieważną jako umowy pozornej, co wynika wprost z uzasadnienia wyroku. Zatem argumentacja zawarta w uzasadnieniu owego wyroku nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie.

Analizując zaś postawiony w sprzeciwie od nakazu zapłaty (wydanym w dniu 7 stycznia 2014 r., w sprawie o sygn. akt I Nc 659/13), zarzut pozwanego dotyczący błędnego, jego zdaniem, naliczenia odsetek stwierdzić trzeba, że należności wynikające z faktur VAT objętych wniesionym w dniu 27 grudnia 2013 r. pozwem, zostały zapłacone przez powoda w dniach 14 sierpnia 2013 r., 11 września 2013 r., 27 września 2013 r. i 16 października 2013 r., co wynika choćby z wyliczenia salda należności na dzień 26 grudnia 2013 r. (k.281 akt). Z załączonego do pozwu w/w salda nie wynika, aby początkową datą naliczania odsetek były daty zapłat dokonanych przez powoda na rachunek dostawcy Szpitala - spółki (...) SA. Powód prawidłowo naliczył odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości 13 % należności wynikających z w/w faktur VAT, przyjmując za termin początkowy dzień wymagalności każdej z nich. Uprawnienie do naliczania przez powoda odsetek, począwszy od dnia wymagalności poszczególnych faktur, uzasadnione jest tym, iż poręczyciel wstępując w prawa zaspokojonego wierzyciela, kontynuuje ten sam stosunek obligacyjny i więź prawną łączącą dłużnika z pierwotnym wierzycielem w zakresie wynikającym z art. 518 § 1 pkt 1 kc.

Wreszcie, na uwzględnienie nie zasługiwał, w ocenie Sądu Okręgowego, również wniosek pozwanego o nieobciążanie go kosztami postępowania na zasadzie art. 102 k.p.c., w uzasadnieniu którego wskazał on na trudną sytuację Szpitala wynikającą z faktu, że jako podmiot prowadzący działalność leczniczą boryka się z ciągłymi i znacznymi problemami finansowymi. Jak wynika z treści powołanego przepisu, zasada w nim wyrażona powinna znaleźć zastosowanie w wypadkach zupełnie wyjątkowych. Opierając się na niej, Sąd powinien mieć w szczególności na uwadze, że w wyniku jej zastosowania dochodzi w istocie do wzajemnego zniesienia kosztów postępowania, czego konsekwencją w przedmiotowej sprawie byłoby obciążenie kosztami strony wygranej. W sytuacji, w której powód nie doprowadził do wszczęcia procesu z pobudek zasługujących na negatywną ich ocenę i nie spowodował dodatkowych, zbędnych kosztów, obciążenie go poniesionymi kosztami, byłoby w ocenie Sądu Okręgowego, niesłuszne. Sądowi Okręgowemu oczywiście znana jest notorycznie zła sytuacja finansowa służby zdrowia, jednakże sąd musi mieć przede wszystkim na względzie poczucie ogólnie rozumianej sprawiedliwości. Zastosowanie zasady słuszności ze względu na sytuację służby zdrowia w przedmiotowej sprawie, musiałoby skutkować takim samym rozstrzygnięciem w każdej innej sprawie, w której uczestniczyłby jakikolwiek podmiot służby zdrowia. To z kolei doprowadziłoby do usankcjonowania sytuacji, w której koszty te, jeżeli stroną przegraną byłaby jednostka służby zdrowia, zamiast niej, zawsze ponosiłby bądź Skarb Państwa, bądź strona wygrywająca proces, co w praktyce naruszyłoby zasadę równości stron postępowania ze względu na ich dyskryminowanie pod względem finansowym.

Podsumowując powyższe rozważania, Sąd Okręgowy uznał podnoszone przez pozwanego zarzuty dotyczące umów: z dnia 8 listopada 2012 r. ( zawartej z (...) sp. z o.o.) i z dnia 29 czerwca 2012 r. (zawartej z (...) SA), za niezasadne. Powód skutecznie wstąpił w prawa wskazanych wyżej wierzycieli na podstawie art. 518 § 1 pkt. 1 k.c., dlatego legitymowany był do dochodzenia przedmiotowych należności od pozwanego(...)

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy uznał za uzasadnione roszczenie powoda o zapłatę kwoty 220.777,34 zł, stanowiącą spłaconą za pozwanego na rzecz (...) sp. z o.o. wierzytelność, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 listopada 2013 r. do dnia zapłaty, oddalił zaś powództwo w części dotyczącej żądania zapłaty kwoty 446,52 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 29 listopada 2013 r. do dnia zapłaty ( o czym wspomniano we wcześniejszej części uzasadnienia ) , w związku z czym orzekł jak w pkt 1 sentencji.

W pkt 2 sentencji wyroku Sąd uwzględnił roszczenie powoda o zapłatę kwoty 122.523,29 zł - stanowiącej spłaconą za pozwanego na rzecz (...) SA z siedzibą w S. wierzytelność, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty.

O odsetkach ustawowych orzeczono w myśl art. 481 § 1 i 2 oraz 482 § 1 k.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którymi strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W związku z powyższym pozwany zobowiązany jest zwrócić powodowi kwotę 28.014 zł, na którą złożyły się: uiszczone przez powoda w obu połączonych sprawach opłaty od pozwu w kwotach: 11.062,00 zł oraz 6.118,00 zł, opłaty od pełnomocnictw - 34 zł oraz koszty zastępstwa procesowego adwokata w wysokości 7.200 zł i 3.600 zł, obliczone odpowiednio w oparciu o § 6 pkt 6 i 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461 j.t.)

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Grażyna Drzycimska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Data wytworzenia informacji: