Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13.09.2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonej – J. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową z tego względu, że komisja lekarska ZUS nie stwierdziła u niego niezdolności do pracy w związku z choroba zawodową.

W odwołaniu wniesionym do tut. Sądu ubezpieczona wniosła o zmianę tej decyzji poprzez przyznanie mu prawa do renty w związku ze stwierdzoną u niej chorobą zawodową.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sad ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczona – J. K., w dniu 4.07.2012r. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową (k-1 ar). Dołączyła do niego m.in. decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia 21.05.2012r. stwierdzającą u niej chorobę zawodową, a mianowicie przewlekłą chorobę narządu głosu spowodowaną nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat, pod postacią wtórnych zmian przerostowych fałdów głosowych (k-5 ar).

Ustalenia niezdolności do pracy i jej związku z chorobą zawodową dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS, a po wniesieniu sprzeciwu, komisja lekarska ZUS (art. 14 ust. 1 pkt 3 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – tekst jednolity: Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm. w zw. z art. 16 ustawy z 0.10.2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – Dz. U. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.). W tej sytuacji, w dniu 7.09.2012r., wydała ona stosowne orzeczenie, w którym nie uznała powódki za niezdolną do pracy w związku z chorobą zawodową (k-29 ar). Ubezpieczona w swoim odwołaniu zakwestionowała takie stanowisko komisji lekarskiej ZUS, które stało się podstawą do wydania zaskarżonej decyzji (k-37/38 ar).

Przedmiotem sporu pomiędzy stronami okazał się być stan zdrowia J. K. w kontekście jej zdolności, bądź niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Rzeczą Sądu było przeprowadzenie postępowania dowodowego i dlatego – postanowieniem z dnia 7 listopada 2012r. – Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych; otolaryngologa oraz specjalisty medycyny pracy w celu stwierdzenia, czy następstwa rozpoznaje u ubezpieczonej choroby zawodowej czynią ją, co najmniej częściowo niezdolna do pracy w związku z chorobą zawodową? Trwale, czy okresowo – do kiedy? Jeżeli tak, to czy podstawą stwierdzonej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową były et same dowody, którymi dysponował organ rentowy w postępowaniu administracyjnym, czy również dokumentacja medyczna złożona po wydaniu decyzji przez ZUS? Zadaniem biegłych było również ustosunkowanie się do orzeczenia lekarza orzecznika ZUS i komisji lekarskiej ZUS (k-12).

Zespół biegłych stwierdził u powódki stan po usunięciu polipa z prawego fałdu głosowego, niewydolność fonacyjna głośni z niedowładem mięśni zwierających głośnię oraz dysfonię hyperfunkcjonalną typu zawodowego (k-26-27).

Dokonując oceny stanu zdrowia ubezpieczonej biegli wyprowadzili zgodny wniosek o jej okresowej częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.

Pismem z dnia 14.06.2013r. organ rentowy wniósł zastrzeżenia do tej opinii wskazując, że przyczyną przejścia ubezpieczonej na emeryturę nie był stan jej zdrowia, lecz redukcja etatów, a sama ubezpieczona posiadała zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do zatrudnienia na stanowisku wymagającym wysiłku głosowego. Odchylenia laryngologiczne ubezpieczonej nie skutkują niezdolnością do pracy w związku z choroba zawodową (k-34).

W opinii uzupełniającej z dnia 2.07.2013r. zespół biegłych podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko (k-41).

Żadna ze stron nie wniosła do niej zastrzeżeń.

Według Sądu, opinia biegłych lekarzy sądowych, w tym również opinia uzupełniająca, stanowi wiarygodny dowód właściwej kwalifikacji zdrowotnej powódki. Została wydana po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu i dokładnej cenie jego narządu głosu. Została wydana przez specjalistów z dziedzin medycyny, adekwatnych do jej schorzenia, którzy przekonywująco uzasadnili swoje stanowisko, a logiczne wnioski ich opinii oparte były na starannej ocenie dokumentacji lekarskiej i wynikach badań przedmiotowych.

Zarówno na etapie postępowania wyjaśniającego, prowadzonego przez ZUS, jak i na etapie postępowania sądowego, ubezpieczona była badana przez kilku lekarzy, którzy dokonywali oceny własnej stanu jej zdrowia. Według Sądu, dowodem bardziej wiarygodnym w sprawie jest opinia biegłych lekarzy sądowych, niż orzeczenie komisji lekarskiej ZUS. Ci pierwsi uznali, że stopień zaawansowania choroby zawodowej jest wyższy i upośledza sprawność jej organizmu w tak znacznym stopniu, że jest ona częściowo niezdolna do pracy. Na ocenę jej wiarygodności wpływa również fakt, że ubezpieczona nie była konsultowana przez otolaryngologa, chociaż charakter jej schorzeń ewidentnie wymagał konsultacji specjalisty z tej dziedziny medycyny.

Zgodnie z treścią art. 12.ust. 1 cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Przy czym częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Kwalifikacje J. K. są ściśle określone, a mianowicie przez ponad 30 lat pracowała na stanowisku nauczyciela w różnych Szkołach Podstawowych w B..

Stwierdzona u niej choroba zawodowa narządu głosu spowodowana nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym, co najmniej 15 lat pod postacią wtórnych zmian przerostowych fałdów głosowych w znacznym stopniu wpływa na zaburzenia procesów komunikacyjnych i powoduje częściową niezdolność do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami, tzn. nauczyciela.

W tym stanie rzeczy, Sąd uznał odwołanie J. K. za uzasadnione i – na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc – orzekł, jak w pkt 1 sentencji wyroku.

W pkt 2 sentencji wyroku Sąd – zgodnie z treścią art. 118 1a cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS – z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Analiza porównawcza części medycznej akt rentowych z treścią opinii biegłych lekarzy sądowych pozwoliła Sądowi na wniosek, że zespół biegłych lekarzy sądowych nie dysponował żadnymi nowymi dowodami leczenia ubezpieczonego.

Oznacza to, że przyczyną, dla której uzyskała ona prawo do dochodzonego świadczenia dopiero w następstwie wyroku wydanego w niniejszej sprawie, nie były nowe dowody, nowe okoliczności, do których organ rentowy nie mógłby się ustosunkować, a jedynie odmienna ocena stanu zdrowia ubezpieczonej.

Cyt. przepis art. 118 ust. 1 ustawy z 17.12.1998r. określa moment, od jakiego organ rentowy musi wydać decyzję w sprawie o świadczenie. Jest nim wyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Może nim być wpływ orzeczenia organu odwoławczego, ale tylko wówczas, gdy organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie tej ostatniej, niezbędnej do wydania decyzji okoliczności.

J. K. spełniała wszystkie warunki niezbędne do przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową i dlatego – w ocenie Sądu – konsekwencje wydania decyzji z przekroczeniem w/w terminu pozwany musi ponieść.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 2e cyt. ustawy o emeryturach i rentach z FUS, oceny niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS, a po złożeniu sprzeciwu, komisja lekarska ZUS w formie orzeczenia, które stanowi podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy (ust. 3).

Nieprawidłowe działanie komisji lekarskiej ZUS, wyrażające się w nietrafnym orzeczeniu o zdolności powódki do pracy zawodowej, jest okolicznością, za którą Zakład ponosi odpowiedzialność, skoro jedynie z tej przyczyny doszło do odmowy przyznania mu prawa do dochodzonego świadczenia.

SSO Ewa Krakowska-Krawczak