Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Janusz Madej

Protokolant – st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2020 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: A. B.

od decyzji : Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 2 sierpnia 2019 r., znak: (...)

w sprawie: A. B.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rekompensatę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu A. B. od dnia 1 lipca 2019 roku prawo do rekompensaty na podstawie art. 21 – 23 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych ;

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji;

III zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonego A. B. kwotę 180 ( stoo osiemdziesiąt złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Na oryginale właściwy podpis.

VI U 3050/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 sierpnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpatrzeniu wniosku A. B. z dnia 12 lipca 2019 r. – przyznał wnioskodawcy (ubezpieczonemu) emeryturę od dnia 1 lipca 2019 r., to jest od miesiąca w którym zgłoszono wniosek. Jednocześnie w treści tej decyzji organ rentowy odmówił przyznania ubezpieczonemu rekompensaty, wskazując iż nie został udowodniony wymagany 15 – letni okres pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ nie uwzględnił okresów pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach :

- od 7 września 1976 r. do 31 marca 1991 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...)ze względu na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach za ten okres,

- od 6 maja 1997 r. do 15 listopada 1997 r. w (...) ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 17 marca 2011 r. charakter pracy nie jest zgodny ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.

Odwołanie od tej decyzji wniósł ubezpieczony A. B., domagając się pozytywnego załatwienia swojej sprawy o rekompensatę. W uzasadnieniu tego żądania wskazywał on na swój ponad trzydziestoletni okres zatrudnienia, w trakcie którego wykonywał on pracę w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) na budowie Wytwórni (...) – Zakłady (...), gdzie na początku pracował jako betoniarz, a później jako cieśla. Następnie ubezpieczony pracował przy budowie Zakładów (...) w J., a po ogłoszeniu upadłości (...) Przedsiębiorstwa Budownictwa (...) wykonywał pracę w spółkach powstałych z tego Przedsiębiorstw: w (...). (...) J. oraz w (...) w B.. Na okoliczność charakteru pracy wykonywanej u wyżej wskazanych pracodawców wnosił on o dopuszczenie dowodów z zeznań świadków.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania, powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:

Ubezpieczony A. B. ( urodz. (...)) w dniu 12 lipca 2019 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w B. wniosek o przyznanie mu emerytury z rekompensatą. Zaskarżoną decyzją organ rentowy – przyznając emeryturę – odmówił mu przyznania rekompensaty. Świadczenie to przewidziane jest w art. 21 i nast. ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U z 2018 r., poz. 1924 ze zm.). Art. 21ust.1 tej ustawy określa pozytywną przesłankę konieczną do nabycia prawa do rekompensaty, stanowiąc że przysługuje ona ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Z kolei ust. 2 art. 21 stwierdza, iż rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS (przesłanka negatywna).

Okolicznością niesporną między stronami było to, iż ubezpieczony nie nabył prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach – z decyzji ZUS Oddziału w B. z dnia 23 lipca 2019 r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego (k. – 48 i 49 akt kapitałowych) wynikało, iż na dzień 1 stycznia 1999 r. nie legitymował się on co najmniej 25 – letnim okresem składkowym i nieskładkowych (posiadał on na dzień 1 stycznia 1999 r. staż emerytalny w wymiarze 24 lat 2 miesięcy i 19 dni – pismo pełnom. ZUS – k 21 a.s.), zatem nie mógł nabyć prawa do emerytury w niższym od powszechnego wieku emerytalnym ( na podstawie at.184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – t.j. Dz. U z 2020 r., poz. 53).

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się natomiast do tego czy ubezpieczony legitymuje się wymaganym do nabycia prawa do dochodzonego świadczenia co najmniej 15 – letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Co do tej kwestii, na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Okręgowy ustalił, iż ubezpieczony spełnił ten warunek ustawowy, konieczny do nabycia prawa do rekompensaty.

Do okresów pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach powinny być bowiem zaliczone następujące okresy jego pracowniczego zatrudnienia :

1)  od 23 sierpnia 1972 r. do 14 lutego 1974 r. (1 rok 4 miesiące i 23 dni) w (...) Urzędzie P. - (...)w I. na stanowiskach doręczyciela i starszego doręczyciela. Wykonywanie pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz w szczególnych warunkach potwierdził dowód z dokumentu – świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 27 kwietnia 2011 r., wystawionego powodowi przez (...) S.A. Centrum (...) w B. ( k. 12 akt emerytalnych) oraz dowody z dokumentów zebranych w aktach osobowych powoda, nadesłanych do akt sprawy przez (...) S.A. W tym okresie ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na wyżej wskazanych stanowiskach, wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz.U. z 1983 r., Nr 8, poz. 43 ze zm. – oznaczanego dalej jako rozp. z 7 lutego 1983 r.) – wykazie A, dziale VIII, pod poz. 22 ( prace doręczycieli przesyłek pocztowych i telegramów, którzy nie używają do pracy samochodów), jak również w wykazie A stanowiącym załącznik do zarządzenia Ministra Łączności NR 33 z dnia 18 maja 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu łączności ( dział VIII, poz. 22 punkty 1 i 2);

2)  od 7 września 1976 r. do 31 marca 1991 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Dyrekcji (...) (...) Wytwórni (...) (...) w M. (późniejsza nazwa (...) Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) w B.) – 14 lat 6 miesięcy i 24 dni. W okresie tym ubezpieczony pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zarówno w kraju, jak i na budowach eksportowych (w byłych NRD i ZSSR) na stanowiskach betoniarza i cieśli. Pracę ubezpieczonego na tych stanowiskach potwierdzają dowody z dokumentów z jego akt osobowych, dotyczących tego właśnie okresu zatrudnienia. Ubezpieczony wykonywał wówczas pracę na wielkich budowach przemysłowych, w szczególnych warunkach: prace zbrojarskie i betoniarskie ( załącznik do rozp. z 7 lutego 1983 r. wykaz A, dział V, poz. 4 oraz załącznik nr 1 do zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. – wykaz A, dział V, poz. 4, pkt 3 – stanowisko betoniarz ), roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach ( zał. do rozp. z 7 lutego 1983 r. - wykaz A, dział V, poz. 1 oraz załącznik Nr 1 do powyższego zarządzenia resortowego z dnia 1 sierpnia 1983 r. – wykaz A, dział V, poz. 1 punkty 2 i 4 – stanowiska betoniarz – zbrojarz i cieśla), jak również prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości ( zał. do rozp. z 7 lutego 1983 r. – wykaz A, dział V, poz. 5 oraz załącznik Nr 1 do powyższego zarządzenia resortowego z 1 sierpnia 1983 r. – wykaz A, dział V, poz. 5 punkt 3 – stanowisko cieśla wykonujący pracę na wysokości). To, iż odwołujący wykonywał tego rodzaju prace w szczególnych warunkach potwierdziły dowody z zeznań świadków R. Ł. (1) i A. Z. ( e- protokół rozprawy – k.76 i skrócony protokół rozprawy k. 73 i 74 a.s. oraz dowód z przesłuchania ubezpieczonego e - protokół rozprawy k.95 a.s. oraz skrócony protokół rozprawy k.92 – 94 a.s.). Dodatkowo świadek R. Ł. złożył do akt sprawy własne świadectwo pracy, w treści którego (pkt. 8) zakwalifikowano jego pracę - na tym samym co powód stanowisku cieśli – jako pracę w szczególnych warunkach, wskazaną w załączniku do rozp. z 7 lutego 1983 r. – wykazie A, dziale V, pod. poz. 5 – prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości) – dowód: świadectwo pracy z dni 6 października 1997 r. - w kopercie na k 80 a.s. Ponadto z zachowanych kart wynagrodzeń ubezpieczonego z lat 1979 – 1991 wynika, iż powodowi był wypłacany dodatek za pracę w warunkach szkodliwych. Zatem materiał dowodowy dotyczący okresu pracowniczego zatrudnienia powoda w okresie od 7 września do 31 marca 1991 r. był spójny i wzajemnie się uzupełniał, co wpływało na jego ocenę dokonaną przez Sąd jako w pełni wiarygodnego, pozwalającego na dokonanie powyższych, istotnych dla rozstrzygnięcia sporu ustaleń.

3)  od 6 maja 1997 r. do 15 listopada 1997 r. ( 6 miesięcy i 11 dni ) w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą we W. na stanowisku cieśli. W okresie powyższym ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudnienie przy robotach wodno - kanalizacyjnych oraz przy budowie rurociągów w głębokich wykopach. Okoliczność tę potwierdził dowód ze świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 17 marca 2011 r., wystawionego powodowi przez (...) S.A w P. – następcę prawnego powyższego pracodawcy powoda, jak również dowód z przesłuchania powoda. W ocenie Sądu Okręgowego wiarygodności dowodu z powyższego świadectwa nie podważa niedokładność w oznaczeniu – w jego treści – rodzaju prac wykonywanej przez powoda w powyższym okresie ( „ wykonywał prace przy robotach budowlanych w głębokich wykopach, przy budowie oczyszczalni i rurociągów”). Zakład pracy podał bowiem dalej w treści świadectwa, iż chodzi o prace wskazane załączniku do rozp. z 7 lutego 1983 r. – wykazie A, dział V, poz.1 oraz w załączniku nr 1 do zarządzenia Min. Bud. i Przem. Mat. Budowl. z dnia 1 sierpnia 1983 r. – wykazie A, dziale V, poz. 1 ,punkt 4 – czyli na stanowisku cieśli, na którym był on rzeczywiście zatrudniony, wykonując tego rodzaju prace (dowody: świadectwo z dnia 17 marca 2011 r. – k11 akt emerytalnych, dowody z akt osobowych powoda nadesłanych do akt sprawy przez (...) S.A., przesłuchanie ubezpieczonego e- protokół rozprawy k. 95 i skrócony protokół – k. 93 a.s.).

Powyższe trzy okresy pracowniczego zatrudnienia powoda w szczególnych warunkach dają po zsumowaniu 16 lat 5 miesięcy i 28 dni. Co uprawnia powoda do rekompensaty, o której mowa w art. 21 i nast. ustawy o emeryturach pomostowych. Jedynie zatem dodatkowo nadmienić należy w tym miejscu, iż powyższy wymiar pracy w szczególnych warunkach powinien zostać powiększony o okres odbytej przez powoda zasadniczej służby wojskowej (od 15 lutego 1974 r. do 17 grudnia 1975 r.) albowiem przed rozpoczęciem jej odbywania był on zatrudniony w (...) Urzędzie P. - (...)w I. i wykonywał wówczas pracę w szczególnych warunkach, a po zakończeniu tej służby powrócił do pracy u tego pracodawcy w dniu 15 stycznia 1976 r., a więc przed upływem 30 dni ( dowody: książeczka wojskowa – k. 91 a.s., pismo pracodawcy angażujące go do pracy po powrocie z wojska – w aktach osobowych). Uprawnienie to wynikało z obowiązującego w powyższym okresie odbywania przez powoda zasadniczej służby wojskowej art. 108 ust.1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44. póź. 220 z późn. zm.) – tak m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2013 r. II UZP 6/13.

Wyżej przedstawione motywy uzasadniały zmianę zaskarżonej decyzji w części odmawiającej ubezpieczonemu prawa do rekompensaty i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 K.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

Wobec dokonania w niniejszym procesie ustaleń na podstawie dowodów, którymi nie dysponował organ rentowy w postępowaniu administracyjnym ( zeznania świadków, dokumenty z akt osobowych i złożone przez świadka) nie było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, o której mowa w art. 118 ust.1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U z2020 r., poz. 53). Dlatego orzeczono jak w punkcie II sentencji.

O kosztach procesu między stronami orzeczono w punkcie III sentencji wyroku, zasądzając od pozwanego organu rentowego – jako strony przegrywającej spór – zwrot poniesionych przez powoda kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie reprezentującego go radcy prawnego, ustalone według stawki minimalnej przewidzianej dla tego rodzaju spraw ( art. 98 § 1 i § 3 K.p.c. w zw. z art. 99 K.p.c. oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).

Na oryginale właściwy podpis.