Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 kwietnia 2019 roku, wydaną wobec J. P. (1),
Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników względem J. S. jako domownika rolnika w zakresie ubezpieczenia emerytalno – rentowego, wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego od dnia 1 kwietnia 2007 roku do dnia 23 listopada 2011 roku.

Kolejną decyzją z dnia 16 kwietnia 2019 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził ustanie wobec J. S. jako rolnika ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie ubezpieczenia emerytalno – rentowego, wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego w okresie od dnia
24 listopada 2011 roku oraz ustanie obowiązku opłacania składek od tego dnia.

W uzasadnieniu ww. decyzji organ rentowy wskazał, że od dnia 3 stycznia 2007 roku J. S. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i nie złożyła w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia w KRUS. Dlatego też z mocy ustawy (art. 5a ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników) jako domownik rolnika, a następnie jako rolnik została wyłączona z ubezpieczeń w KRUS.

Odwołanie od ww. decyzji złożyły J. S. i A. P., reprezentowane przez pełnomocnika, zaskarżając te decyzje w całości. Pełnomocnik odwołujących zarzucił dokonanie przez organ rentowy ustaleń faktycznych sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. Wskazał, że wbrew twierdzeniom organu rentowego J. S. zgłosiła do KRUS fakt rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej i złożyła oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia w KRUS, jednak dokument ten nie został odnaleziony w placówce KRUS. Z uwagi na upływ 12 lat J. S. nie jest w stanie przedłożyć kopii tego dokumentu, tym bardziej, że w tym czasie zmieniała miejsce zamieszkania. Fakt sporządzenia tego dokumentu mogą jednak potwierdzić świadkowie. Co istotne, zarówno KRUS, jak i ZUS przez lata były informowane przez odwołującą o podleganiu ubezpieczeniu rolniczemu, a mimo to nigdy wcześniej nie zapadła wobec niej decyzja o ustaniu tego ubezpieczenia. Z ostrożności procesowej pełnomocnik odwołujących wskazał również, że gdyby Sąd uznał, że odwołująca nie złożyła jednak wymaganego oświadczenia do KRUS w przypisanym terminie, to sytuacja J. S. powinna być oceniana z uwzględnieniem wszelkich okoliczności faktycznych. Chodzi tu chociażby o fakt wieloletniego opłacania składek w KRUS, pozostawania odwołującej w przekonaniu, że podlega ubezpieczeniom rolniczym czy brak niezwłocznej reakcji organów państwa na stwierdzone nieprawidłowości. W tej kwestii pełnomocnik odwołujących powołał się na orzecznictwo sądów powszechnych. Wobec powyższego wniósł on o zmianę zaskarżonych decyzji.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o oddalenie odwołań, podtrzymując stanowisko zaprezentowane w treści zaskarżonych decyzji.

Zarządzeniem z dnia 26 sierpnia 2019 roku Sąd Okręgowy połączył sprawy z ww. odwołań do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Odwołująca J. S. urodziła się w dniu (...).
Z wykształcenia jest technikiem farmaceutycznym.

/okoliczności bezsporne/

Od dnia 1 lipca 1997 roku odwołująca J. S. podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy jako domownik rolnika w gospodarstwie rolnym swoich rodziców A. i J. P. (2).

W dniu 25 sierpnia 2004 roku odwołująca złożyła w KRUS zaświadczenie o zmianie we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, stwierdzające, że od dnia 15 września 1998 roku rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej (...) (...) wD. przy ulicy (...). Złożyła również oświadczenie o wyborze ubezpieczenia w KRUS.

Organ rentowy decyzją z dnia 25 sierpnia 2004 roku stwierdził, że odwołująca zachowała prawo do rolniczego ubezpieczenia społecznego w KRUS przy jednoczesnym prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej. Odwołująca opłacała podwójne składki na KRUS.

W dniu 29 września 2004 roku odwołująca przedłożyła decyzję o wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez nią działalności gospodarczej z dniem 30 września 2004 roku. Od dnia 1 października 2004 roku odwołująca nadal podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników w KRUS jako domownik rolnika.

/dowód: decyzja KRUS o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników,
k. 22 – 22 v. akt KRUS; zaświadczenie o zmianie wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, k. 107 – 107 v. akt KRUS; oświadczenie, k. 108 – 108 v. akt KRUS; zaświadczenie dotyczące okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, okresów podlegających zaliczeniu oraz wysokości opłaconych składek, k. 109 – 110 akt KRUS; decyzja Wójta Gminy D., k. 114 akt KRUS/

Umową darowizny zawartą w formie aktu notarialnego z dnia 24 listopada 2011 roku (...) rodzice ubezpieczonej – A. P. i J. P. (2) przekazali jej grunty rolne o powierzchni 0,87 ha fizycznego, co stanowi 1,0875 ha przeliczeniowego.

Na tej podstawie decyzją z dnia 21 marca 2012 roku organ rentowy wyłączył odwołującą z ubezpieczenia społecznego rolników jako domownika w gospodarstwie rolnym rodziców, a w dniu 22 marca 2012 roku wydał decyzję o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników jako rolnik z mocy ustawy.

/dowód: akt notarialny, k. 165 – 166 akt KRUS; decyzja KRUS o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników, k. 167 – 167 akt KRUS; decyzja KRUS o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników, k. 10 – 10 v. akt KRUS t. II; zaświadczenie KRUS, k. 14 akt KRUS t. II/

Pismem z dnia 3 lutego 2015 roku KRUS zwrócił się do odwołującej o wyjaśnienie okresu podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu w ZUS, albowiem organ rentowy otrzymał informację z NFZ, że odwołująca została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych w ZUS od dnia 1 stycznia 1999 roku.

W dniu 16 lutego 2015 roku odwołująca złożyła oświadczenie, że prowadziła działalność gospodarczą i opłacała składki do ZUS w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 31 sierpnia 1999 roku.

/dowód: pismo KRUS, k. 27 akt KRUS t. II; oświadczenie, k. 28 akt KRUS t. II/

W dniu 20 marca 2019 roku organ rentowy KRUS pozyskał z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej informację o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, z której wynika, że J. S. rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej od dnia 15 marca 2019 roku. Organ rentowy zwrócił się do odwołującej o wyjaśnienie tej sytuacji.

W dniu 25 marca 2019 roku odwołująca poinformowała organ rentowy, że od dnia 3 stycznia 2007 roku prowadzi bez przerwy działalność gospodarczą i nie zgłosiła tego faktu do KRUS. Następnego dnia, tj. w dniu 26 marca 2019 roku odwołująca ponownie stawiła się do Oddziału KRUS i poprosiła o wgląd w oświadczenie, które złożyła poprzedniego dnia. Zapoznała się z jego treścią i poprawiła oświadczenie, twierdząc, że zgłosiła do KRUS fakt prowadzenia działalności gospodarczej od dnia
3 stycznia 2007 roku. Działalność ta polegała na prowadzeniu Sklepu (...), a następnie (...).

W okresie prowadzenia tej działalności ubezpieczona opłacała składki do KRUS tak jak rolnik, który nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej (nie opłacała składek w podwójnej wysokości). Składki w KRUS były dla ubezpieczonej bardziej korzystne aniżeli składki w ZUS z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Odwołująca w latach 2007 – 2018 była podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

W dniu 19 kwietnia 2019 roku ubezpieczona zaprzestała prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

/dowód: wniosek o wpis do CEiDG, k. 26 – 27 akt KRUS t. II; oświadczenie, k. 28 akt KRUS t. II; wydruk z CEiDG, k. 28a akt KRUS t. II; notatka, k. 29 akt KRUS t. II; wydruk z CEiDG, k. 50 akt KRUS t. II; zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w I., k. 19 akt/

Decyzją z dnia 21 maja 2019 roku Prezes KRUS stwierdził, że J. S. podlega z mocy ustawy jako rolnik ubezpieczeniu społecznemu rolników w KRUS, tj. ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu, wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu od dnia 20 kwietnia 2019 roku w związku z zaprzestaniem prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od dnia 20 kwietnia 2019 roku i w związku z prowadzeniem gospodarstwa rolnego o powierzchni 1,0875 ha przeliczeniowych.

/dowód: decyzja o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników, k. 51 – 51 v. akt KRUS t. II/

W dniach 20 maja 2019 roku J. S. złożyła do KRUS wnioski o wpis do CEiDG z dnia 21 lutego 2012 roku, z dnia 21 czerwca 2016 roku, z dnia
15 marca 2019 roku oraz dnia 11 kwietnia 2019 roku. Tylko w dwóch ostatnich wnioskach odwołująca oświadczyła, że jej sprawy prowadzi jednostka terenowa KRUS i chce kontynuować ubezpieczenie społeczne rolników w związku z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej. W dwóch wcześniejszych wnioskach takich oświadczeń odwołująca nie złożyła.

/dowód: wnioski o wpis do CEiDG, k. 8 akt/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w sprawie, w szczególności w aktach organu rentowego KRUS, których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu, a które nie były kwestionowane przez żadną ze stron pod względem ich autentyczności, jak i prawdziwości zawartych w nich informacji. Jako nieprzydatne dla ustalenia faktów spornych Sąd ocenił zeznania świadka L. S., męża odwołującej J. S., na okoliczność złożenia przez odwołującą do Oddziału ZUS oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia w KRUS w odpowiednim terminie. Zeznania te są mało konkretne i mało stanowcze, opierają się w dużej części na dokonanej przez świadka subiektywnej ocenie charakteru żony, że jest ona osobą skrupulatną i dba o sprawy urzędowe, co jego zdaniem świadczy o tym, że odwołująca musiała dopełnić warunki formalne w KRUS. Natomiast z uwagi na bliskie relacje rodzinne twierdzenia świadka, jakoby pamiętał, iż w 2007 roku żona składała oświadczenie tej treści należy uznać wyłącznie za zmierzające do uzyskania dla ubezpieczonej korzystnego rozstrzygnięcia. Gołosłowne pozostają też zeznania odwołujących A. P. i J. S.. Ich twierdzenia, jakoby J. S. w 2007 roku złożyła oświadczenie do KRUS o prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej i o zamiarze kontynuowania ubezpieczenia w KRUS nie znajdują potwierdzenia w przedłożonych w sprawie dokumentach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania nie zasługiwały na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, że spór w niniejszej sprawie dotyczył ustalenia tego, czy odwołująca J. S. w 2007 roku złożyła oświadczenie o zamiarze kontynuowania ubezpieczenia społecznego rolników w KRUS w ciągu 14 dni od rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też nie, czego pochodną stało się ustalenie faktu podlegania przez nią rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu w KRUS z obydwu tytułów, tj. najpierw z tytułu bycia domownikiem rolnika, a następnie z tytułu bycia rolnikiem, przy jednoczesnym prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej w okresach wskazanych w zaskarżonych decyzjach.

Wskazać należy, że co do zasady obowiązek ubezpieczeń społecznych wynikający z powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych, a uregulowany ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, wyłącza obowiązek ubezpieczenia uregulowany w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2019 r., poz. 299). Wynika to z art. 16 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Przepis ten reguluje pierwszeństwo powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych w stosunku do ubezpieczeń społecznych rolników. Wyjątek od tej zasady został jednak przewidziany w art. 5a tej ustawy, który stanowi, że rolnik podejmujący działalność gospodarczą, w warunkach tam określonych, może wybrać tytuł ubezpieczenia. Przepis ten był jednak wielokrotnie nowelizowany. W stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 1997 roku do dnia 2 maja 2004 roku, stosownie do art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników rolnik lub domownik, który – podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy, nieprzerwanie co najmniej 1 rok – podejmował pozarolniczą działalność gospodarczą, pozostawał w tym ubezpieczeniu, chyba że złożył Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych lub Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oświadczenie, że chce podlegać ubezpieczeniu z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej w ZUS. Zatem w stanie prawnym obowiązującym do dnia 2 maja 2004 roku rolnik podejmujący pozarolniczą działalność gospodarczą mógł nadal podlegać ubezpieczeniom społecznym rolników bez składania jakichkolwiek oświadczeń woli.

Sytuacja zmieniła się po nowelizacji art. 5a ustawy przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 91, poz. 873). Znowelizowany
art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników uzależnił możliwość wyboru rolniczego ubezpieczenia, w razie zbiegu z obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, od spełnienia wskazanych w nim warunków. Zgodnie z treścią art. 5 a ust. 1 pkt 1 tej ustawy rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, rozpocznie prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpocznie współpracę przy prowadzeniu tej działalności, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności, jeżeli spełnia jednocześnie następujące warunki: 1) złoży w Kasie oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności; 2) jednocześnie nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym; 3) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym; 4) nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych; 5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza kwoty 3.454 złotych (aktualnie). Za rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uznaje się także wznowienie wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, której prowadzenie okresowo zawieszono oraz zmianę rodzaju lub przedmiotu wykonywanej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

Zgodnie z art. 5a ust. 5 rzeczonej ustawy, w brzmieniu obowiązującym w chwili rozpoczęcia przez odwołującą działalności gospodarczej, niezachowanie terminu złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, było równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia z końcem kwartału, w którym rolnik lub domownik rozpoczął wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracę przy prowadzeniu tej działalności. Aktualnie przepis ten stanowi, że niezachowanie terminu złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy prowadzeniu tej działalności.

Z powyższego wynika więc wniosek, że rolnik bądź domownik rolnika, który nie zawiadomi organu rentowego o podjęciu działalności gospodarczej i nie złoży oświadczenia przewidzianego w art. 5a ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w ustawowym terminie, przestaje podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników ex lege. Ustanie ubezpieczenia społecznego rolników w przypadku braku złożenia oświadczenia o jego kontynuowaniu w związku z rozpoczęciem wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej następuje zatem z mocy prawa, a decyzja Prezesa KRUS ma jedynie charakter deklaratywny. Terminy przewidziane w tym przepisie mają na celu racjonalizację mechanizmu kontroli ustalonych w ustawie warunków umożliwiających rolnikowi pozostanie w ubezpieczeniu społecznym, pomimo podjęcia innej działalności gospodarczej. Skutkiem niezachowania wskazanych terminów jest ustanie ubezpieczenia społecznego rolników, a w rezultacie objęcie powszechnym ubezpieczeniem społecznym z racji prowadzenia działalności pozarolniczej (por. wyr. SA w Warszawie z dnia 24 października 2018 r., III AUa 97/19, LEX nr 2630549).

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, że odwołująca J. S. nie wykazała, zgodnie z regułą przewidzianą w treści art. 6 k.c., która to znajduje zastosowanie również na gruncie spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, aby do dnia 17 stycznia 2007 roku (14 dni od dnia rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej) złożyła w KRUS oświadczenie o zamiarze kontynuowania ubezpieczenia rolniczego KRUS z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie ma w zasadzie żadnych dowodów, które potwierdzałyby forsowaną przez odwołującą tezę, tj. że złożyła ona stosowne oświadczenie, które następnie zaginęło w KRUS i nie zostało dołączone do akt. Zaprzecza temu złożone przez nią oświadczenie z dnia 25 marca 2019 roku (k. 28 akt KRUS), w którym początkowo wskazała, że prowadzi działalność od dnia 3 stycznia 2007 roku bez przerwy i nie zgłosiła do KRUS faktu działalności, a które to oświadczenie następnie zmieniła wskazując, że zgłosiła do KRUS fakt tej działalności. Samo to, że na przestrzeni lat odwołująca zmieniała miejsce zamieszkania i rzekomo zagubiła w czasie przeprowadzki kopię ww. oświadczenia pozostaje bez znaczenia, albowiem będąc podmiotem profesjonalnym (przedsiębiorcą) powinna była ona z dużą starannością przechowywać dokumentację, tym bardziej tą, od której zależy podleganie przez nią ubezpieczeniom. Brak staranności w tym zakresie obciąża odwołującą. Odwołująca – jak sama przyznała w trakcie swych zeznań – zdawała sobie sprawę z obowiązku złożenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia w KRUS w oznaczonym terminie z uwagi na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej. Oświadczenie takie złożyła także we wcześniejszym okresie, tj. w czasie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie od sierpnia 2004 roku do września 2004 roku (a więc już w czasie obowiązywania znowelizowanej treści art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznych rolników, która przewidywała wymóg złożenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia w KRUS w związku z rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej). Ponadto z dokumentacji organu rentowego wynika, że odwołująca sprawnie porusza się w sferze ubezpieczeń społecznych, tj. występuje o wystawienie zaświadczeń o okrasach podlegania ubezpieczeniom w KRUS czy składa inne niezbędne dokumenty. Mając na uwadze powyższe nie można przyjąć, że odwołująca jest osobą, która ma trudność ze zrozumieniem faktów powiązanych z tematyką ubezpieczeń społecznych czy informacji, jakie są przekazywane przez organ rentowy. Wbrew twierdzeniom pełnomocnika odwołującej, nie można też uznać, aby zaistniała sytuacja wynikała z błędu organu rentowego, czy braku komunikacji KRUS z innymi instytucjami, do których odwołująca zgłaszała fakt prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (m.in. do Urzędu Miasta). Obowiązek poinformowania KRUS o tym fakcie i złożenia oświadczenia w przedmiocie kontynuowania ubezpieczenia rolniczego spoczywa bowiem wyłącznie na odwołującej i to ona ponosi winę za zaniechanie tych czynności, czego konsekwencją jest ustanie ubezpieczenia społecznego rolników.

Rację ma pełnomocnik KRUS twierdząc, że powołane przez pełnomocnika odwołujących w odwołaniu od decyzji orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29 listopada 2018 roku w sprawie o sygn. akt III AUa 766/18 (LEX nr 2593637) i Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 11 kwietnia 2018 roku w sprawie o sygn. akt III AUa 60/18 (LEX nr 2546161), odnoszą się do innych stanów faktycznych aniżeli zaistniały w niniejszej sprawie. W powołanych judykatach Sądy stanęły na stanowisku, że przystąpienie do określonego systemu ubezpieczenia społecznego (w tym wypadku rolniczego) i ochrona ryzyk ubezpieczeniowych w danym reżimie nie może być dowolnie usuwana przez organy rentowe po wielu latach ubezpieczenia, skoro działalność rolnicza osoby fizycznej, przez zdecydowany okres aktywności zawodowej, stanowiła jej główne źródło dochodów, a do przekroczenia zasad pozwalających na pozostanie w ubezpieczeniu społecznym rolników doszło bez winy tej osoby. Rygor ustania z mocy prawa rolniczego tytułu ubezpieczeń społecznych, po wielu latach opłacania składek, może prowadzić do zastosowania nieproporcjonalnie drastycznej sankcji w zestawieniu z niezawinionym uchybieniem skarżącej. Prawo nie może być pułapką dla obywatela, co oznacza kierowanie swych spraw w zaufaniu, iż nie naraża się na prawne skutki, których nie mógł przewidzieć w momencie podejmowania decyzji i działań oraz w przekonaniu, iż jego działania podejmowane zgodnie z obowiązującym prawem będą także w przyszłości uznawane przez porządek prawny (tak też wyr. SN z dnia 30 marca 2013 r., I UK 556/12, LEX nr 1438701 i z dnia 13 listopada 2014 r., I UK 117/14, OSNP2016/5/62). W stanach faktycznych, na kanwie których zapadły ww. orzeczenia, Sądy przyjęły, że ubezpieczeni nie ponosi winy za zaniechanie obowiązku złożenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia i że nie można im przypisać świadomego uchybienia obowiązkowi złożenia tego oświadczenia. Co więcej, dla tych ubezpieczonych praca w rolnictwie była głównym źródeł dochodu, a podjęcie dodatkowej działalności miało charakter marginalny.

W niniejszej sprawie brak jest okoliczności przemawiających za niemożnością przypisania odwołującej J. S. winy za zaniechanie obowiązku złożenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia rolniczego w KRUS w związku z rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej od dnia 3 stycznia 2007 roku, a poza tym brak jest dowodów świadczących o tym, aby praca w rolnictwie była dla ubezpieczonej głównym źródłem dochodu, a prowadzona przez nią działalność pozarolnicza miała charakter marginalny w stosunku do pracy w rolnictwie, tym bardziej że zarówno ona jak i jej mąż od wielu lat pracują poza rolnictwem.

Podsumowując, skoro odwołująca J. S. nie dopełniła warunków formalnych związanych z kontynuowaniem ubezpieczenia w KRUS w związku z podjęciem przez nią pozarolniczej działalności gospodarczej, to decyzje wydane przez KRUS należy uznać za prawidłowe i brak jest podstaw do ich weryfikacji.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołania, o czym orzekł jak w sentencji.

Sędzia Anna Brudkowska – Lau