Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Karolina Chudzinska

Protokolant – stażysta Izabela Daszkowska

po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2024 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: Z. D.

od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno- Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

z dnia 1 sierpnia 2017 r., znak: (...)

w sprawie: Z. D.

przeciwko: Dyrektorowi Zakładu Emerytalno - Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji

o wysokość emerytury

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązuje Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. do przeliczenia od dnia 1 października 2017 r. emerytury Z. D. z pominięciem art. 15 c ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin,

2)  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

3)  zasądza od pozwanego na rzecz Z. D. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa prawnego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

S ędzia Karolina Chudzińska

Sygn. akt VI U 848/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 sierpnia 2017r. Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji ponownie ustalił wysokość emerytury Z. D. od dnia 1 października 2017 r. Jako podstawę prawną decyzji organ rentowy wskazał przepisy art. 15 c w zw. z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016, poz. 708 ze zm. ).

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona, domagając się jej zmiany i przyznania świadczeń w dotychczasowej wysokości, zarzucając, że została ona wydane na podstawie przepisów ustawy niezgodnych z Konstytucją RP a także z naruszeniem innych przytoczonych w odwołaniu przepisów.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powołując się na wskazane w treści zaskarżonej decyzji przepisy ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz informację otrzymaną z Instytutu Pamięci Narodowej, z której wynika, że odwołująca pełniła służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13 b w/w ustawy.

S ąd ustalił i zważył, co następuje :

Ubezpieczona Z. D. został przyjęty do służby w MO od 16 października 1970r. Podjęła pracę na stanowisku maszynistki w Wydziale C (...) w B., na którym to stanowisku pracowała do 31 maja 1975r. Następnie od 1 czerwca 1975r. do 31 lipca 1981r. pracowała na stanowisku maszynistki w Wydziale II a od 1 sierpnia 1981r. na stanowisku sekretarki – maszynistki. Ubezpieczona przeszła pozytywnie weryfikację i nadal pracowała na stanowisku sekretarki.

Dow ód : akta osobowe ubezpieczonej, akta Zakładu Emerytalno Rentowego MSWiA, przesłuchanie ubezpieczonej w charakterze strony (nagranie rozprawy z dnia 21.11.2024r. )

Omówione wyżej dowody były podstawą ustalonego stanu faktycznego, ponieważ nie zawierają sprzeczności, wzajemnie się uzupełniają, tworzą spójną logiczną całość. Przy czym Sąd uznał za wiarygodne zeznania ubezpieczonego i świadka , albowiem były one logiczne i spójne z dokumentacją pracowniczą.

Emerytura ubezpieczonej została obniżona na podstawie przepisów wprowadzonych art. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji. Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin nowelizujących przepisy ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Staży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Zastosowano wprowadzony nowelizacją przepisy art. 15 c . Zgodnie z treścią art. 15 c ust 1 w przypadku osoby, która pełniła służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., emerytura wynosi: 0% podstawy wymiaru - za każdy rok służby na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b , 2,6% podstawy wymiaru - za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze służbą, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, la oraz 2-4. Wysokość wspomnianej emerytury nie może być wyższa niż miesięczna kwota przeciętnej emerytury wypłaconej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ogłoszonej przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Z uwagi na powzięte wątpliwości co do zgodności z Konstytucją RP przepisów art. 15c, art. 22a oraz art. 13 ust. 1 lit. lc w związku z art. 13b ustawy zaopatrzeniowej w brzmieniu nadanym przez art. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016/2270), Sąd Okręgowy w Warszawie zwrócił się z zapytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego w postanowieniu z dnia 24 stycznia 2018 r. sygn. akt XIII 326/18,.

Sprawa zawisła przed Trybunałem Konstytucyjnym w dniu 27 lutego 2018 r. pod sygnaturą P 4/18.

Natomiast w dniu 16 września 2020r. ( III UZP 1/20 ) Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w myśl której - kryterium „ służby na rzecz totalitarnego państwa” określone w art. 13b ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji ( … ) ( tekst jednolity Dz. U . z 2020r., poz. 723 ) powinno być oceniane na podstawie wszystkich okoliczności sprawy, w tym także na podstawie indywidualnych czynów i ich weryfikacji pod kątem naruszenia podstawowych praw i wolności człowieka”.

Zdaniem Sądu Najwyższego – bezrefleksyjna, wyłącznie językowa wykładnia art. 13b ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej nie jest prawidłowa. Niezbędne jest, aby kryterium „służby na rzecz totalitarnego państwa” było oceniane z uwzględnieniem wszystkich istotnych okoliczności sprawy, w szczególności z uwzględnieniem indywidualnych czynów ubezpieczonego i ich weryfikacji pod kątem naruszenia podstawowych praw i wolności. Dopiero przy takiej weryfikacji mamy do czynienia ze stwierdzeniem służby na rzecz totalitarnego państwa. Katalog okoliczności uwzględnianych jest przy tym, zdaniem SN otwarty, w szczególności należą do nich :

- długość okresu pełnienia służby i jego historyczne umiejscowienie,

- miejsce pełnienia służby,

- stanowisko służbowe,

- stopień służbowy.

Przy czym ważnym elementem jest ustalenie indywidualnych czynów ubezpieczonego pod kątem ich weryfikacji, jako naruszenie podstawowych praw i wolności człowieka. Wszystkie te okoliczności winny być ustalone wg procesowych zasad dowodzenia i rozkładu ciężaru dowodu. Jak podkreślono, taka wykładnia jest zgodna z jednolitym i utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych, w szczególności NSA w sprawach ze skarg na decyzje MSWiA dotyczące odmowy wyłączenia stosowania ustawy wobec konkretnych funkcjonariuszy na podstawie art. 8a ustawy.

Sąd Okręgowy, orzekając w niniejszej sprawie, podzielił stanowisko Sądu Najwyższego prezentowane w przytoczonej wyżej uchwale.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało, aby ubezpieczona podczas służby na rzecz SB zwalczała opozycję demokratyczną, związki zawodowe, stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe , czy wykonywała zadania służące łamaniu prawa do wolności słowa i zgromadzeń, gwałceniu prawa do życia, wolności, własności i bezpieczeństwa obywateli.

Zgodnie z art. 6 k.c. – ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, a w niniejszej sprawie ograniczało się ono do przytoczenia przez organ wydający zaskarżone decyzje brzmienia zmienionych przepisów ustawy zaopatrzeniowej i informacji uzyskanej z IPN.

Mając powyższe na uwadze, Sąd doszedł do przekonania, że zastosowanie w zaskarżonej decyzji norm z art. 15c ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016/708 z późn. zm.) , w odniesieniu do powyższego stanu faktycznego nie znajduje uzasadnienia i działając na podstawie art. 477 Sędzia Karolina Chudzinska