Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2025 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Karolina Chudzinska

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2025 roku w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy B. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o dodatek pielęgnacyjny i świadczenie uzupełniające

na skutek odwołania ubezpieczonej

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 5 stycznia 2024r., znak: (...)

z dnia 5 stycznia 2024r., znak: (...)

1. Zmienia decyzję z dnia z dnia 5 stycznia 2024r., znak: (...)

i przyznaje ubezpieczonej prawo do dodatku pielęgnacyjnego na okres od 20 listopada 2023r. do 19 listopada 2028r.

2. Zmienia decyzję z dnia z dnia 5 stycznia 2024r., znak: (...)

i przyznaje ubezpieczonej prawo do świadczenia uzupełniającego na okres od 20 listopada 2023r. do 19 listopada 2028r.

3. Stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sędzia Karolina Chudzinska

Sygn. akt VI U 205/24

UZASADNIENIE

Decyzjami z dnia 5 stycznia 2024r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił B. J. prawa do dodatku pielęgnacyjnego na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity Dz. U. z 2021r., poz. 291 ze zm. ) oraz prawa do świadczenia uzupełniającego na podstawie ustawy z dnia 31 lipca 2019r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji ( tekst jednolity Dz. U. z 2019r., poz. 1622 ze zm. ), powołując się na orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS, która stwierdziła, że ubezpieczona nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.

Odwołanie od powyższych decyzji wniosła ubezpieczona, domagając się ich zmiany i przyznania żądanych świadczeń, bowiem spełnia wszystkie warunki niezbędne do ich przyznania, w szczególności jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powołując się ponownie na okoliczności przytoczone w uzasadnieniach zaskarżonych decyzji.

Sąd ustalił i zważył co następuje :

Zgodnie z art. 75 ustawy o emeryturach i rentach z FUS – dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolna do pracy oraz niezdolną do samodzielnej egzystencji. Przez niezdolność do samodzielnej egzystencji rozumie się naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się, komunikację, komunikowanie się, robienie zakupów, załatwianie spraw w urzędzie.

Natomiast w myśl art. 1 ust. 3, art. 2 i art. 4 ust. 3 ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji w wersji obowiązującej w dniu składania wniosku :

świadczenie uzupełniające przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:

1) obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub

2) posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub

3) cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji, zwanym dalej "osobami uprawnionymi".

Świadczenie uzupełniające przysługuje osobom uprawnionym, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej przyznanej w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 53 i 252), zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza kwoty 1896,13 zł miesięcznie.

Świadczenie uzupełniające nie przysługuje osobie uprawnionej, która jest tymczasowo aresztowana lub odbywa karę pozbawienia wolności, z wyjątkiem osoby uprawnionej, która odbywa karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.

Przy czym w myśl art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jedn. Dz.U. z 2018r., poz. 1270 ze zm. ) – niezdolną do samodzielnej egzystencji jest osoba, u której doszło do naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w celu zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych.

Natomiast całkowicie niezdolną do pracy, zgodnie z art. 12 ust. 1 powyższej ustawy, jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Kwestią sporną w przedmiotowej sprawie było ustalenie stanu zdrowia ubezpieczonego i jego wpływu na zdolność samodzielnej egzystencji.

W celu rozstrzygnięcia powyższej kwestii Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłych sądowych :

- neurologa,

- kardiologa,

- specjalisty medycyny pracy,

- specjalisty rehabilitacji medycznej,

który rozpoznał u ubezpieczonej schorzenia wymienione w opinii z dnia 15.01.2025r. ( k. 40 akt ).

Biegli sądowi : – neurolog – specjalista rehabilitacji medycznej oraz specjalista medycyny pracy nie podzielili stanowiska Komisji Lekarskiej ZUS uznając, że ubezpieczona jest okresowo niezdolna do samodzielnej egzystencji od daty wystawienia wniosku na okres 5 lat. Uzasadniając swoje stanowisko biegli podali, że po przebytej ewakuacji krwiaka podtwardówkowego po urazie głowy i doznanym niedowładzie połowiczym prawostronnym u ubezpieczonej utrzymują się bóle kończyn dolnych, chód jest utrudniony ( używa kuli łokciowej ). Ponadto utrzymują się zawroty głowy a mowa ubezpieczonej jest niewyraźna, brak jest też prawidłowej funkcji ręki prawej, w tym czynności chwytnej i czynności manualnych ( ubezpieczona jest praworęczna ). Jak wskazali biegli sądowi – u ubezpieczonej nie wykształcił się mechanizm adaptacji i wymaga ona pomocy innej osoby w czynnościach samoobsługi, zwłaszcza przy poruszaniu się środkami komunikacji, robieniu zakupów, czy załatwianiu spraw w urzędzie. Jak podali biegli, dodatkowo funkcję ruchową i motoryczną ubezpieczonej upośledza brak widzenia obuczonego oraz miażdżyca tętnic kończyn dolnych.

- dowód – opinia biegłych sądowych ( k. 38 - 40 akt ).

Jedyne zastrzeżenia do opinii wniósł organ rentowy wskazując na rozbieżności istniejące w opinii neurologa i kardiologa, podnosząc przy tym, że najbardziej kompetentną osobą do oceny stanu układu nerwowego jest neurolog.

Sąd podzielając powyższe stanowisko – po pierwsze – nie uznał za godną pozytywnej oceny opinię sporządzoną przez biegłych : neurologa i kardiologa z uwago na rozbieżności co do oceny stanu zdrowia ubezpieczonej ( w opinii znajduje się stwierdzenie, że ubezpieczona jest niezdolna do samodzielnej egzystencji i stwierdzenie przeciwne ). Po drugie – Sąd uznając, iż do wypowiedzenia się w zakresie stanu układu nerwowego i ruchowego ubezpieczonej najbardziej kompetentny jest neurolog – specjalista rehabilitacji medycznej uznał za godną pozytywnej oceny opinię wydaną przez tego specjalistę oraz specjalistę medycyny pracy, która oparta została nie tylko na przedstawionej dokumentacji medycznej, ale też bezpośrednim badaniu ubezpieczonej. Wspomniana opinia była jasna, logiczna i przekonująca dla Sądu.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uznał, że odwołania ubezpieczonej zasługują na uwzględnienie i zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje, jak w sentencji.

Zgodnie z brzmieniem art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w pkt 2 wyroku zawarto orzeczenie o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, bowiem organ rentowy dysponował w zasadzie tą samą dokumentacją medyczną, którą dysponowali biegli sądowi – i już ta dokumentacja wraz z przeprowadzonymi badaniami była wystarczająca do prawidłowego rozpoznania wniosku ubezpieczonego i wydania decyzji analogicznej, jak zapadły w sprawie wyrok.

Sędzia Karolina Chudzinska