Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy
w składzie:

Przewodniczący SSO Włodzimierz Hilla

Sędziowie SO Mariola Urbańska - Trzecka - sprawozdawca

SO Adam Sygit

Protokolant st. sekr. sądowy Agnieszka Scheffs

przy udziale Janusza Bogacza Prokuratora Prokuratury Okręgowej
w Bydgoszczy

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2013 roku

sprawy T. K.

oskarżonego z art. 286§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 21 maja 2013 roku sygn. akt XVI K 3839/11

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu; koszty procesu w sprawie ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 798/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 21 maja 2013 roku sygn. akt XVI K 3839/11 T. K. został uznany za winnego tego, że w okresie od 11 września 2009 roku do dnia 09 października 2009 roku w B. przy ul. (...) w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Przedsiębiorstwo Handlowo- Usługowego (...) przy ulicy (...) w B., poprzez wprowadzenie w błąd w ten sposób, że prowadząc działalność gospodarczą zamówił u pokrzywdzonego towar na podstawie faktur VAT nr (...) na kwotę 119,39 zł, nr (...) na kwotę 1.323,22 zł , nr (...) na kwotę 593,54 zł, nr (...) na kwotę 1298,21 zł, nr (...) na kwotę 723,29 zł, nr (...) na kwotę 1090,75 zł wiedząc w momencie złożenia tych zamówień, że może nie dotrzymać terminu zapłaty wskazanego na fakturach i odłożyć termin zapłaty na czas bliżej nieokreślony, po czym po upływie terminów płatności nie dokonał zapłaty, przez co doprowadził Przedsiębiorstwo Handlowo- Usługowe (...) przy ulicy (...) w B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 5.148,40 zł tj. występku z art. 286 § 1 kk i za to na mocy art. 286 § 1 kk wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk warunkowo wobec oskarżonego zawieszono na okres próby 2 lat.

Na podstawie art.33 §2 kk wymierzono oskarżonemu karę grzywny w liczbie 50 stawek dziennych po 10 złotych stawka.

Wyrok zawiera także rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, zaskarżając wyrok w całości na korzyść T. K..

Wyrokowi, na podstawie art. 438 pkt 1 kpk, zarzucił obrazę prawa materialnego – art. 286 § 1 kk poprzez przyjęcie, że w ustalonym stanie faktycznym oskarżony nabywając od pokrzywdzonej firmy mając świadomość tego, że za wcześniej pobrany towar nie zapłacił i mogąc przewidzieć to, że w jego sytuacji materialnej – kondycji finansowej firmy oskarżonego – nie uda mu się w przyszłości zapłacić za towar dopuścił się tego występku, podczas gdy czyn ten może być popełniony z zamiarem bezpośrednim kierunkowym, a nie z zamiarem ewentualnym co ustala sąd.

Stawiając ten zarzut obrońca oskarżonego wniósł o uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Sąd odwoławczy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego jako zasadna musiała skutkować zmianą wyroku i uniewinnieniem oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Koniecznym jest na wstępie wszelkich rozważań stwierdzić, że w ocenie sądu odwoławczego - sąd pierwszej instancji w sposób należyty przeprowadził postępowanie dowodowe, po czym poczynił trafne ustalenia faktyczne, w zakresie określonym w części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, po przeprowadzeniu analizy i oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Sąd zgodnie z przepisami procedury karnej sąd zebrał i ujawnił pełny materiał dowodowy niezbędny do ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o przedmiocie procesu, opierając wyrok na kompletnym materiale. Lektura uzasadnienia wskazuje nadto, że sąd dokonał zgodnej z wymogami i zasadami procesowymi analizy i oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, stosownie do wskazania zawartego w art. 4 k.p.k., uwzględnił zarówno dowody przemawiające na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, zgodnie z treścią art. 7 k.p.k. Sąd orzekający wskazał, jakie fakty uznał za dowiedzione, na czym opierał poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. W związku z powyższym podkreślić należy, iż proces wyrokowania w przedmiotowej sprawie w pełni odpowiada przepisom procedury karnej.

Niemniej sąd odwoławczy nie podzielił wniosków sądu meriti co do winy oskarżonego jakie wyciągnął na podstawie ustalonego w sprawie stanu faktycznego, który nie został zakwestionowany. Przyznać bowiem trzeba rację tej argumentacji zawartej w apelacji obrońcy oskarżonego, z której wynika, że przestępstwo z art. 286 § 1 kk może być popełnione tylko zamiarem bezpośrednim kierunkowym, a nie z zamiarem ewentualnym jak przyjął sąd meriti, ustalając, że oskarżony nabywając od pokrzywdzonej firmy mając świadomość tego, że za wcześniej pobrany towar nie zapłacił mógł przewidzieć, że w jego sytuacji materialnej związanej z kondycją finansową firmy, nie uda mu się w przyszłości zapłacić za pobrany od pokrzywdzonego towar.

T. K. w ramach prowadzonej przez siebie działalności nabywał towar od pokrzywdzonej firmy i wskutek obiektywnych trudności z jego sprzedażą w handlu detalicznym ostatecznie – jak ustalił sąd - za towar ten nie zapłacił. Sąd ustalił, iż przyczyną tego stanu rzeczy - jak należy wywodzić z uzasadnienia wyroku - nie była zła wola oskarżonego, lecz narastająca wskutek braku sprzedaży towaru oferowanego w sklepie trudna sytuacja materialna firmy jaką prowadził. Sąd wskazał, że T. K. „...liczył na to, że będzie dokonywał zapłaty za towar po jego dalszej odsprzedaży". Sąd dał wiarę oskarżonemu w tej mierze stwierdzając, że taka świadomość u oskarżonego istniała. Sąd wskazał na to, że oskarżony zamawiając u pokrzywdzonego w przypisanym mu okresie od 11 września 2009 r. do 9 października 2009 r. towar w momencie złożenia tych zamówień wiedział, że może nie dotrzymać terminu zapłaty wskazanego na fakturach i odłożyć termin zapłaty na czas bliżej nieokreślony, po czym po upływie terminów płatności nie dokonał zapłaty, przez co doprowadził Przedsiębiorstwo Handlowo- Usługowe (...) przy ulicy (...) w B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, bowiem nie uregulował należności za towar nabyty u pokrzywdzonego wcześniej, co do którego termin płatności minął.

Nie da się podzielić argumentacji sądu, że w tej sytuacji oskarżony, w tym właśnie okresie, począwszy od dnia 11 września 2009 r. dopuścił się przestępstwa z art 286 §1 kk. Już nawet z treści uzasadnienia wyroku wynika, że oskarżony liczył na to, że dokona zapłaty za towar po jego dalszej odsprzedaży, ale sklep nie przynosił zysków i nie miał środków na pokrycie zakupionego towaru. Zatem godził się także i w tym czasie na to, że o ile nie polepszy się sprzedaż w jego sklepie w przyszłości, nie zapłaci za pobrane środki chemiczne pokrzywdzonemu. Innymi słowy jak wynika z treści przypisanego czynu i uzasadnienia Sąd przyjął, że T. K. miał świadomość tego, iż może doprowadzić pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - czego nie chciał, ale godził się na to. Sąd przypisał zatem oskarżonemu działanie umyślne z zamiarem ewentualnym. Czyn z art. 286 § 1 k.k. można tymczasem popełnić wyłącznie z tzw. zamiarem kierunkowym bezpośrednim, nie ewentualnym. Tymczasem jak ustalił sąd meriti T. K. mimo, że faktycznie już pozostawał w zwłoce na poprzednio pobrany towar, wiedząc o swoim zadłużeniu wobec pokrzywdzonego i innych kontrahentów dalej nabywał towar z tzw. odroczonym terminem płatności, prowadząc nadal swoją działalność, licząc na jej rozwój. Decyzję o zamknięciu działalności podjął dopiero w grudnia 2009 r. i wówczas zwrócił się do pokrzywdzonej firmy z prośbą o zabranie nabytego towaru dążąc do umniejszenia stanu swojego zadłużenia. Zasadnie podnosi obrońca, że takie postępowanie oskarżonego dowodzi, iż w działaniu T. K. nie było elementu tzw. złej woli pogorszenia stanu majątkowego swojego wierzyciela. Podkreślenia wymaga, że wyodrębniony przez Sąd okres przestępczy, w którym T. K. nabywał towar ze świadomością tego, iż jego sytuacja jest bardzo trudna i nie zapłacił za wcześniej nabyte farby i produkty chemiczne to zaledwie okres 1 miesiąca czasu. Co więcej pokrzywdzona firma - jej przedstawiciele - mimo faktycznego zablokowania konta oskarżonego, nadal oferowali T. K. towar na takich samych warunkach jak wcześniej. T. K. ostatecznie podjął decyzję o zamknięciu prowadzonej działalności. Zwrócił towar innym swym kontrahentom, a jedynie pokrzywdzony odmówił przyjęcia towaru w ramach rozliczenia i dokonania korekty faktur.

W realiach niniejszej sprawy nie sposób zatem uznać, by oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa oszustwa. Nie ma żadnych podstaw by ocenić, że oskarżony zamawiając towar u pokrzywdzonego w okresie przyjętym w zarzucie dążył bezpośrednio przez jakiekolwiek oszukańcze zabiegi do wprowadzenia w błąd w/w firmy co do zapłaty za towar jaki nabył. Odmienny wniosek pozostawałby w sprzeczności z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Przecież gdyby oskarżony faktycznie działał z zamiarem oszukania pokrzywdzonego, zamiar ten musiałby mieć od początku współpracy, nie podjąłby starań o kompensatę długu poprzez zwrot towaru.

Oskarżony prowadził legalną działalność, wynajmował lokal, regulował z tego tytułu należność, składał deklaracje podatkowe, współpracował z innymi podmiotami, z którymi rozliczył się zwracając towar jaki mu pozostał.

Te wszystkie okoliczności wynikające z zebranych dowodów w sposób logiczny przeczą wnioskowi, że oskarżony dopuścił się przestępstwa oszustwa jak ustalił sąd meriti.

W tym stanie rzeczy należało zaskarżony wyrok zmienić i uniewinnić T. K. od popełnienia zarzucanego mu czynu.

O kosztach procesu orzeczono po myśli art. 632 pkt 2 kpk.