Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 09 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Piotr Starosta (spr.)

Sędziowie: : SO Wojciech Borodziuk

SO Aurelia Pietrzak

po rozpoznaniu w dniu 09 grudnia 2013 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku wierzyciela : J. J.

przeciwko dłużnikowi : T. J.

o egzekucję świadczeń pieniężnych

w przedmiocie skargi dłużnika z dnia 24 czerwca 2013 r. na czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy H. G. w sprawie Kmp 23/13 tj. postanowienie z dnia 11 czerwca 2013 r. w przedmiocie ustalenia kosztów postępowania egzekucyjnego oraz wniosku o obniżenie opłaty egzekucyjnej

na skutek zażalenia dłużnika

na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 24 lipca 2013 r.

sygn. akt XII Co 6210/13

postanawia:

oddalić zażalenie.

Na oryginale właściwe podpisy

II Cz 756/13

UZASADNIENIE

Dłużnik T. J. wniósł skargę na czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy - H. G. w sprawie Kmp 23/13 tj. postanowienie z dnia 11 czerwca 2013 r. w przedmiocie ustalenia kosztów postępowania egzekucyjnego wraz z wnioskiem o zwolnienie go z opłat stosunkowych ustalonych w tym postanowieniu ewentualnie o ich obniżenie.

Postanowieniem z dnia 24 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy uwzględnił skargę w ten sposób, że zmienił pkt. 2 postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy- H. G. wydanego w sprawie Kmp 23/13 w ten sposób, iż ustalił koszty postępowania

egzekucyjnego w wysokości:

- oplata stosunkowa (z art 49 ust. 2 ukse) - 308,08 zł,

- doręczenie korespondencji (art. 39 ust.2 pkt. 8)-123, 50 zł,

łącznie 431, 58 zł i w całości obciążył nimi dłużnika i oddalił wniosek.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył co następuje:

Zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U.06.167.1191 ze zm.), zwanej dalej ukse za prowadzenie egzekucji i inne czynności wymienione w ustawie komornik pobiera opłaty egzekucyjne.

Ich wysokość w niniejszej sprawie wskazuje art. 49 ust. 2 ukse, który stanowi, iż w

sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania

egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 k.p.c. komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 1/10 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

W niniejszej sprawie postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte na wniosek wierzycielki złożony w dniu 17 kwietnia 2013 r., w którym domagała się ona wyegzekwowania alimentów zaległych za czas od 1 czerwca 2012 r. do 30 kwietnia 2013 r. w wysokości 700 zł oraz bieżących alimentów od 1 maja 2013 r. po 350 zł miesięcznie wraz z odsetkami na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 7 marca 2012 r. w sprawie o sygn. akt XC 737/11 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 25 maja 2012 r.

Na podstawie analizy akt egzekucyjnych Kmp 23/13 Sąd ustalił, iż zawiadomienie o wszczęciu egzekucji dłużnik przez podwójne awizo odebrał w dniu 13 maja 2013 r. Natomiast w dniu 6 maja 2013 r. poinformował komornika, iż zaległości alimentacyjne w kwocie 600 zł spłaci dobrowolnie do rąk przedstawiciela ustawowego wierzycielki do dnia 31 maja 2013 r. (k.10 v). W dniu 13 maja 2013 r. wpłynęło do kancelarii komornika, potwierdzenie wpłaty przez dłużnika kwoty 100 zł dokonane w dniu 30 kwietnia 2013 r. tytułem alimentów za marzec 2013 r. Następnie w dniu 20 maja 2013 r. do kancelarii komornika wpłynęło potwierdzenie dokonania przez dłużnika w dniu 17 maja 2013 r. wpłaty w wysokości 350 zł za miesiąc maj 2013 r. W piśmie z dnia 28 maja 2013 r. dłużnik przedstawił rozliczenie dokonanych wpłat alimentów na rzecz małoletniej J. J., w którym powołał się na dokonane już wpłaty w dniu 30 kwietnia 2013 r. w wysokości 100 zł oraz w dniu 17 maja 2013 r. w wysokości 350 zł. Przedłożył również potwierdzenie wpłaty 616 zł na poczet alimentów za miesiąc marzec, kwiecień 2013 r. oraz zaległych odsetek dokonane w dniu 28 maja 2013 r. W dniach 4 czerwca 2013 r. oraz 11 czerwca 2013 r. wpłynęło do kancelarii komornika pismo wierzycielki, w którym potwierdziła ona dokonane wpłaty przez dłużnika. Z uwagi zatem na całkowitą spłatę przez dłużnika zobowiązania bezpośrednio na konto wierzyciela postępowanie egzekucyjne zostało postanowieniem Komornika z dnia 11 czerwca 2013 r. umorzone na wniosek wierzyciela na podstawie art. 825 pkt 1 k.p.c.

Należy podkreślić, iż komornik w powyższym postanowieniu obciążył dłużnika dwiema opłatami stosunkowymi z art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji w wysokości 308,08 zł oraz z art. 49 ust.2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji w wysokości 56,10 zł.

W ocenie Sądu jednak brak było podstaw, do ustalenia przez komornika opłaty stosunkowej na podstawie art. 49 ust.l ukse w wysokości 308,08 zł, albowiem przepis ten w niniejszej sprawie nie miał zastosowania. Przez "wyegzekwowane świadczenie", o którym mowa w art. 49 ust. 1 u.k.s.e., należy rozumieć wyłącznie świadczenie wyegzekwowane przez komornika. Jak tramie zauważył A. Marciniak (vide: A. Marciniak, Ustawa o komornikach..., s. 261-263) wyegzekwowanym świadczeniem nie jest świadczenie spełnione do rak wierzyciela. W takim przypadku dalsze prowadzenie egzekucji jest bezprzedmiotowe i zaspokojony wierzyciel winien złożyć wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 825 pkt 1 k.p.c. Podstawą ustalenia przez komornika opłaty stosunkowej będzie w takiej sytuacji art. 49 ust. 2 u.k.s.e. Taki też pogląd wyraził SN w uchwale z dnia 29 października 2009 r., III CZP 82/09, OSNC 2010, nr 5, poz. 67. Sąd Najwyższy stwierdził bowiem, że w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela, po zawiadomieniu dłużnika o wszczęciu egzekucji, od świadczenia spełnionego przez dłużnika bezpośrednio wierzycielowi komornik pobiera opłatę określoną w art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze u.k.s.e. Zauważył przy tym SN, że art. 825 pkt 1 k.p.c. pozostawia wierzycielowi pełną swobodę w zakresie rozporządzania postępowaniem egzekucyjnym i - co za tym idzie -wyłącza możliwość dociekania przez organ egzekucyjny przyczyn żądania umorzenia egzekucji.

Komornik co prawda w postanowieniu z dnia 11 czerwca 2013 r. obciążył dłużnika także opłatą stosunkową z art. 49 ust. 2 ukse jednak nieprawidłowo obliczył jej wysokość na kwotę 56,10 zł.

Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 lutego 2013 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2012 r. i w drugim półroczu 2012 r. (M.P. z dnia 26 lutego 2013 r.) przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe, w 2012 r. wyniosło 3.080,84 zł. Zatem mając na uwadze, iż w sytuacji określonej w art. 49 ust. 2 komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia Sąd uznał, iż opłata, którą należy obciążyć dłużnika wynieść powinna 308,08 zł o czym orzeczono jak w pkt. 1 sentencji.

Sąd natomiast nie znalazł podstaw do obniżenia ustalonej w powyższy sposób opłaty stosunkowej w wysokości 308,08 zł.

Zgodnie z treścią art. 49 ust. 7 i 10 ukse, dłużnik może złożyć wniosek o obniżenie wysokości opłat, o których mowa w ust. 1 i 2, natomiast sąd może, uwzględniając w szczególności nakład pracy komornika lub sytuację majątkową wnioskodawcy oraz wysokość jego dochodów, obniżyć wysokość opłat, o których mowa w ust. 1 i 2

Powołany przepis art. 49 ust. 10 ukse dotyczy jedynie obniżenia opłaty stosunkowej, a nie wydatków, do których należąm.in. koszty korespondencji, a których zwrot należy się Komornikowi na podstawie art. 39 ust. 1 ukse.

Przepis art. 49 ust. 10 ukse stanowi odpowiednik wcześniej obowiązującego przepisu art. 49 ust. 2 ukse, który również przewidywał możliwość zmniejszenia opłaty w wypadkach szczególnie uzasadnionych. Zdaniem sądu obecnie obowiązująca regulacja również jest przepisem wyjątkowym, którego konieczność zastosowania pojawia się tylko wtedy, gdy mechanizm „zwykły", regulowany przez art. 49 ust. 1 ustawy o komornikach prowadziłby do wyliczenia opłaty komorniczej w wygórowanej wysokości (wypadek „szczególnie uzasadniony", wymagający miarkowania). Z rozwagą należy sięgać po ten nadzwyczajny instrument, aby nie przyczyniać się do osłabienia skuteczności i jakości egzekucji. Ocena przesłanek do obniżenia opłaty stosunkowej musi odnosić się do okoliczności konkretnego postępowania egzekucyjnego i sytuacji danego dłużnika.

Opłata egzekucyjna jest należnością komornika. Nie stanowi ona jednak jedynie wynagrodzenia za skutecznie przeprowadzoną egzekucję a jest daniną publicznoprawną określoną w ustawie co do wysokości, trybu uiszczenia i rozliczania. Opłaty te są przeznaczane na pokrycie kosztów działalności egzekucyjnej. Tym samym spełniają daleko ważniejszą funkcję niż tylko „wynagrodzenie" komornika. Zgodnie z przyjętym w naszym systemie prawa modelem, komornik z jednej strony jest organem wykonującym zadania publiczne państwa, na które został w całości przerzucony ciężar zarówno skutecznych jak i bezskutecznych egzekucji, z drugiej zaś strony musi osiągnąć zysk dla potrzeb utrzymania kancelarii, wyposażenia jej w sprzęt, materiały biurowe, dokonywania wypłat dla pracowników itp.

Zgodnie z art. 43 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji za prowadzenie egzekucji i inne czynności wymienione w ustawie komornik pobiera opłaty egzekucyjne. W niniejszej sprawie Kmp 23/13 komornik podjął czynności polegające na zawiadomieniu dłużnika o wszczęciu egzekucji oraz zajął świadczenie z ubezpieczenia społecznego oraz zawiadomił go o zajęciu rachunku bankowego. Dopiero de facto w następstwie tych czynności komornika dłużnik w dniach 17 i 28 maja 2013 r. spłacił pozostałą część zobowiązania wierzycielce.

Sąd nie kwestionuje faktu, iż sytuacja materialna dłużnika jest trudna. Wskazać jednak należy, iż to najczęściej trudne położenie dłużników powoduje brak płatności z ich strony i wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Jednakże nie można przyjąć, iż organy egzekucyjne powinny pobierać opłatę jedynie od dłużników, którzy wykazując się złą wolą nie chcą uregulować swoich wierzytelności, mimo posiadania środków finansowych.

Należy zauważyć ponadto, iż ustalona przez Sąd opłata stosunkowa w wysokości 308,08 zł jest minimalną opłatą jaką można było obciążyć dłużnika, albowiem stanowi ona 1/10 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, które na dzień wydania postanowienia wynosiło 3.080,84 zł zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 lutego 2013 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2012 r. i w drugim półroczu 2012 r.

Ponadto Sąd w pełni podziela stanowisko zaprezentowane w doktrynie, iż niedopuszczalne jest obniżanie opłaty co do zasady poniżej wysokości opłaty minimalnej określonej w art. w art. 49 ust. 1 i 2 tj. odpowiednio poniżej 1/10 lub 1/20 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (Z.Knypl, Z. Merchel, Nowy komentarz ...s.264). ..

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 49 ust. 10 ukse Sąd orzekł, jak w

pkt. 2 sentencji.

Zażalenie na postanowienie Sadu Rejonowego w Bydgoszczy wniósł dłużnik domagając się jego zmiany w zakresie ustalenia opłaty stosunkowej tj., pkt. 1 myślnik 1 postępowania egzekucyjnego poprzez uchylenie tej opłaty lub obniżenie oraz rozpoznanie skargi |w pozostałym zakresie oddalonej pkt. 2 postanowienia ewentualnie przekazanie Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania, w zakresie zaskarżenia.

Skarżący podniósł ,że wnosi o rozpoznanie zażalenia w świetle obniżenia ustalonej opłaty stosunkowej bowiem Sad Rejonowy w Bydgoszczy, nie przychylił się do skargi dłużnika o zwolnienie lub obniżenie nałożonej opłaty stosunkowej mając na uwadze- wywód Trybunału Konstytucyjnego do poprzedniego stanu prawnego - choć zasługuje on na uwzględnienie w obecnym stanie prawnym (choćby przez art. 49 ust. 7 i 10 ukse) a co zostało pominięte w pierwszej instancji , gdyż nie wzięto pod uwagę jak że ważnego dowodu sytuacji materialnej dłużnika oraz jego zarobków, możliwości zarobkowych stanu zdrowi (w dniu 1 sierpnia 2013 operowano mnie po raz drugi na kręgosłup czekam na termin trzeciej operacji), chęci dobrowolnego uregulowania zobowiązania. Mając na uwadze powyższe wnoszę jak w sentencji zażalenia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

zażalenie dłużnika nie jest zasadne .

W pierwszym rzędzie majac na uwadze treść zażalenia a zwłaszcza granice zaskarżenia zauważyć należy , czego jak się wydaje nie dostrzega skarżący , że czym innym jest kwestionowanie prawidłowości ustalenia przez komornika opłaty stosunkowej i wydatków poniesionych w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego a czym innym jest wniosek o obniżenie wysokości opłat złożony na podstawie art. 49 ust. 7 ukse i rozpoznany przez sąd w trybie art. 49 ust. 10 ukse.

W swoim zażaleniu dłużnik , mimo że zaskarżył również punkt pierwszy postanowienia Sądu Rejonowego , nie wskazał żadnych zarzutów , które podważałyby prawidłowość rozstrzygnięcia w zakresie wysokości należnej opłaty stosunkowej ustalonej na podstawie art. 49 ust. 2 ukse.

W istocie rzeczy wszystkie argumenty i zarzuty sprowadzały się do zakwestionowania orzeczenia zawartego w punkcie drugim , w którym sąd pierwszej instancji oddalił wniosek dłużnika o obniżenie wysokości opłaty .

Skarżący bezzasadnie zarzucił Sądowi Rejonowemu , że rozpoznając wniosek o obniżenie opłaty nie wziął pod uwagę wszystkich istotnych okoliczności , a nade wszystko jego trudnej sytuacji materialnej i zdrowotnej oraz chęci dobrowolnego uregulowania zobowiązania .

Wbrew twierdzeniu dłużnika sąd pierwszej instancji wszystkie te okoliczności brał pod uwagę czemu dał wyraz w swoim pisemnym uzasadnieniu i słusznie uznał , że brak jest podstaw do obniżenia opłaty .

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. zażalenie dłużnika oddalił .

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność z oryginałem