Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód (...) Fundusz (...) Fundusz (...) z siedzibą w W. w pozwie wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko A. C. wniósł o zapłatę kwoty 17.763,32 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu podano, że powód był związany z pierwotnym wierzycielem umową pożyczki gotówkowej, Powód podał, że pozwany nie zwrócił spornej kwoty, wskazał też, że wystawił wyciąg z ksiąg funduszu sekurytyzacyjnego, który stanowi dokument urzędowy. Powód podał też, że nabył w drodze umowy od pierwotnego wierzyciela wierzytelność względem powoda. Powód wzywał pozwanego do zapłaty, ale pozwany do chwili wniesienia pozwu nie dokonał spłaty zadłużenia.

Nakazem zapłaty z 10.09.2012 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany w sprzeciwie wniósł o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa. Przyznał, że zawarł z Bankiem (...) umowę pożyczki gotówkowej. Pozwany zakwestionował fakt zawarcia umowy pomiędzy pierwotnym wierzycielem Bankiem (...) a powodem.

Powód w piśmie z 14.01.2013 r. wniósł o dopuszczenie dowodu z umowy cesji podając, że dokumentu tego nie dołączono w całości z uwagi na ochronę danych osobowych. W razie kwestionowania przez pozwanego wyciągu z ksiąg funduszu powód wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego księgowego.

Powód w piśmie z 24.07.2013 r. podtrzymał swoje żądanie i podkreślił, że o jego legitymacji świadczy też umowa cesji z załącznikiem nr (...), który został poświadczony za zgodność z oryginałem. Ponadto dodał, że udowodnił roszczenie przedkładając umowę, a nadto postanowienie nadające bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu przez (...) klauzulę wykonalności. Powód wskazał, że pozwany w sprzeciwie nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń.

Wyrokiem z dnia 20 sierpnia 2013 roku w sprawie l C 5763/12 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił powództwo.

Powyższy wyrok Sąd I instancji wydał w oparciu o następujące ustalenia faktyczne: Pozwany A. C. zawarł w dniu 12.01.2009 r. z (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną w W. umowę pożyczki gotówkowej w kwocie 20.000 zł, na mocy której pozwany zobowiązał się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z prowizja, opłatami i odsetkami w terminie 3 lat.

Pozwany nie spłacił pożyczki. W dniu 28.09.2011 r. bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) na kwotę 13.317,96zł tytułem kapitału, 1.791,97zł tytułem odsetek do 26.09.2011 r. i kwoty 25,65 zł tytułem kosztów. Postanowieniem z dnia 8.11.2011 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy nadał klauzulę wykonalności temu tytułowi w zakresie należności obejmujących kapitał, koszty i dalsze odsetki od dnia 27.09.2011r. do dnia zapłaty i oddalił wniosek w pozostałej części. W dniu 29.05.2012r. bank wystawił wyciąg z ksiąg bankowych na kwotę 13.317,96 zł tytułem niespłaconej należności głównej, 3.953,14 zł tytułem odsetek do 28.05.2012r. i 259,79zł tytułem kosztów.

Powód w dniu 29.05.2012r. zawarł umowę sprzedaży wierzytelności z (...) Bankiem (...) Spółką Akcyjną w W., na mocy której bank sprzedał powodowi wierzytelności wymienione w załączniku numer (...). Załącznik numer (...) miała stanowić płyta CD zabezpieczona hasłem zawierająca wykaz dłużników i wierzytelności.

Powód w dniu 18.07.2012r. wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekuryryzacyjnego, w którym wskazano, że w księdze rachunkowej funduszu w dziale wierzytelności ujawniona jest wierzytelność wobec pozwanego na kwotę 17.763,32 zł, w tym 13.317,96 zł tytułem należności głównej, 232,43 zł tytułem odsetek od 30.05.2012r. do 18.07.2012r., 3.953,14 zł tytułem odsetek umownych naliczonych przez pierwotnego wierzyciela oraz kwota 259,79 zł tytułem kosztów naliczonych przez pierwotnego wierzyciela.

Powód wzywał pozwanego do zapłaty. Bank (...) zawiadomił dłużnika o przelewie.

2

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez strony, których prawdziwość nie budziła wątpliwości Sądu, nie była też kwestionowana przez strony.

Z ostrożnością Sąd podszedł do dwóch wydruków bez nazwy, które powód nazywa załącznikiem do umowy przelewu wierzytelności. Po pierwsze wydruki te są w ocenie sądu I instancji niekompletne i mało czytelne, poza tym nie stanowią w istocie dokumentu w rozumieniu art. 245 kpc, gdyż nie są podpisane. Powód powoływał się na poświadczenie tego załącznika przez pełnomocnika, lecz przepis art. 129 kpc dotyczy poświadczania dokumentów, a nie niepodpisanych wydruków. Takie poświadczenie nie wypełnia tegoż przepisu. Wydruki te nie mogą zatem stanowić wiarygodnego dowodu na przejście uprawnień. Nie wynika z nich w żaden sposób ich powiązanie z konkretną, powoływaną przez powoda umową sprzedaży wierzytelności. Na wydrukach tych nie ma informacji, że stanowią załącznik nr (...) o tej umowy.

Ponadto powód wniósł o przeprowadzenie dowodu z załącznika do umowy przelewu, lecz tego dowodu nie przedstawił, zatem nie było faktycznej możliwości jego przeprowadzenia. Skoro powód powoływał się na ten dowód, lecz go nie dołączył, uniemożliwił przeprowadzenie z niego dowodu.

Sąd oddalił wniosek powoda o dowód z opinii biegłego księgowego. Po pierwsze należy wskazać, że wniosek ten został sformułowany w sposób mało zrozumiały i warunkowy. Po drugie wniosek ten nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia. Wobec kwestionowania legitymacji procesowej powoda nie miały znaczenia wnioski zmierzające do wykazania istnienia zobowiązania objętego pozwem. Nawet potwierdzenie zaksięgowania jakiś kwot przez fundusz nie stanowiłoby dowodu na to, że wierzytelność taka rzeczywiście przysługuje powodowi.

W tak ustalonym stanie faktycznym sąd pierwszej instancji - w ramach rozważań prawnych ~ wskazał, że zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przelew wierzytelności następuje jako bezpośredni skutek zawarcia umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności (na przykład umowy sprzedaży). Zgodnie z zasadą nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet cesjonariusz nabywa wierzytelność tylko w takim zakresie w jakim przysługiwała ona cedentowi. Jednocześnie to zbywca wierzytelności ponosi względem nabywcy odpowiedzialność za to, że wierzytelność mu przysługuje. O

ile wierzyciel nie potrzebuje zgody dłużnika na cesję wierzytelności, to jednak jego

sytuacja prawna nie może ulec pogorszeniu i dlatego przysługują mu przeciwko

nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili

powzięcia wiadomości o przelewie. Pod względem procesowym, to cesjonariusz,

domagając się sądowej ochrony nabytej wierzytelności, powinien udowodnić: po

pierwsze, że wierzytelność rzeczywiście istnieje, po drugie, że dłużnikiem jest

pozwany, po trzecie, że nabyta przez niego wierzytelność jest pod względem

przedmiotowym tą samą, która przysługiwała cedentowi względem pozwanego.

Skutkiem nieudowodnienia powyższych elementów stanu faktycznego jest

oddalenie powództwa.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy sąd rejonowy stwierdził,

że pozwany wyraźnie zakwestionował legitymację procesową powoda, a zatem powód

miał obowiązek wykazania, że nabył od pierwotnego wierzyciela wierzytelność wobec

pozwanego. Powód nie udowodnił, że przysługuje mu wierzytelność względem

pozwanego. Przedłożona przez powoda umowa sprzedaży wierzytelności jest

dokumentem prywatnym, który stanowi dowód tylko tego, że znajdujące się w nim

oświadczenie pochodzi od wystawcy. Przedmiotem powyższej umowy była cesja

wierzytelności przysługujących cedentowi i objętych załącznikiem. W żadnym ustępie

tejże umowy nie znalazło się jakiekolwiek potwierdzenie, że jej przedmiotem jest

również wierzytelność względem pozwanego. Nie budzi wątpliwości dopuszczalność

występującej w praktyce obrotu gospodarczego instytucji tzw. „hurtowego zbycia

wierzytelności", lecz należy podkreślić, że na gruncie procesowym ewentualne

potwierdzenie istnienia oznaczonej wierzytelności musi mieć charakter bezsporny.

W ocenie Sądu wiarygodnego dowodu na przejście wierzytelności wobec powoda nie stanowią dołączone kserokopie nazwane przez powoda załącznikiem do umowy ze względów wskazanych powyżej.

Należy również podkreślić, że fakt, iż przedmiotem umowy były wierzytelności wobec wielu dłużników nie powoduje, że nabywca może korzystać z ułatwień dowodowych czy liczyć na bardziej liberalną niż zwykle ocenę materiału dowodowego. Powód nabywając wierzytelności winien się liczyć z tym, że może zajść potrzeba procesowego wykazania przelewu wierzytelności i przewidzieć konieczność wykazania nabycia pojedynczej wierzytelności.

Należy też wskazać, że dowodem na okoliczność przelewu wierzytelności wobec powoda nie może być wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu, gdyż w świetle wyroku

4

Trybunału Konstytucyjnego z 11 lipca 2011 r., sygn. akt P 1/10 (Dz. U nr 152, póz. 900) nie stanowi on dokumentu urzędowego i nie korzysta z domniemania wskazanego w art. 244 kpc.

Bez znaczenia pozostaje zatem kwestia udowodnienia przez powoda samego roszczenia pozwanego wobec pierwotnego wierzyciela, skoro powód nie wykazał, że skutecznie nabył tę samą wierzytelność wobec pozwanego.

Biorąc pod uwagę powyższe motywy, Sąd powództwo oddalił, gdyż powód nie wykazał (art. 6 kc), iż przysługuje mu wobec pozwanego wierzytelność objęta pozwem.

Apelację od powyższego wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy wywiódł powód wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi apelujący zarzucił:

1.  Naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, a w szczególności art. 233 § 1 kpc i art. 227 kpc poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów polegające na braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i dokonanie jego dowolnej oceny co do rzekomego nieudowodnienia przez powoda cesji dochodzonej w sprawie wierzytelności, w szczególności poprzez pominięcie treści dokumentu w postaci załącznika do umowy cesji, który w pozycji dotyczącej zobowiązania pozwanego oprócz numeru umowy pożyczki wskazuje wysokość zobowiązania zaciągniętego przez pozwanego na skutek zawarcia umowy z pierwotnym wierzycielem, dane pozwanego, w tym imię, nazwisko, adres zamieszkania i numer PESEL oraz dokumentu w postaci zawiadomienia z dnia 26 czerwca 2013 roku kierowanego przez pierwotnego wierzyciela - (...) S.A. do dłużnika - pozwanego, o dokonaniu na rzecz powoda cesji wierzytelności obciążającej pozwanego;

2.  Naruszenie art. 6 kc w zw. z art. 232 kpc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące przyjęciem za udowodnione twierdzeń pozwanego kwestionujących zasadność powództwa, podczas gdy powód udowodnił fakty prawotwórcze, z których wywodził określone skutki, tj. istnienie wierzytelności i jego legitymację procesową czynną;

3.  Naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 65 § 1 i 2 kc poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie, że powód załączając umowę przelewu wierzytelności wraz

5

z załącznikiem do tej umowy, a także pismo pochodzące od cedenta z dnia 26 czerwca 2013 roku, a skierowane do pozwanego, nie udowodnił swojej legitymacji czynnej; 4. Naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że prawidłowo wystawiony wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nie jest dowodem na przejście praw.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda była zasadna.

W ocenie sądu odwoławczego zasadnym okazał się zarzut naruszenia przez sąd I instancji przepisów postępowania, które to naruszenie miało wpływ na wynik sprawy, a sprowadzające się do błędnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, na podstawie wszechstronnej jego oceny (art. 233 § 1 kpc). W niniejszej sprawie powód wykazał dokumentami poświadczonym za zgodność z oryginałem przez notariusza i pełnomocnika wierzyciela występującego w sprawie, a będącego radcą prawnym, w trybie określonym w art. 129 § 2 i 3 kpc, że doszło do przejścia cesji wierzytelności wobec pozwanego A. C. z (...) Banku (...) S.A. w W. na rzecz I. (...) (...) 1 Funduszu (...) z siedzibą w W.. Z odpisu umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 29 maja 2012 roku (k. 30-33) poświadczonego za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie radcę prawnego wynika, że doszło do cesji wierzytelności szczegółowo opisanych w załączniku do umowy sporządzonym w formie elektronicznej (§ 3 pkt 5 umowy), zaś z odpisu wyciągu z załącznika do tej umowy (k. 34-35) wynika, że umową tą objęto również wierzytelność wobec A. C., zamieszkałego w B. przy ul. (...), PESEL nr (...), wynikającą z umowy pożyczki gotówkowej (...) z dnia 12 stycznia 2009 roku, gdzie zadłużenie ogółem na 29 maja 2012 roku wynosiło 17.530,89 zł, w tym kapitał 13.317,96 zł. Analiza tego dokumentu pozwala na stwierdzenie, że jest to załącznik nr (...) do aneksu nr (...) z dnia 26 czerwca 2012 roku do umowy z dnia 29 maja 2012 roku (k. 34) obejmujący wierzytelność wobec A. C. (k. 35) . Dokument poświadczony został za zgodność z oryginałem przez

6

notariusza T. Ż. w W. (na kartach 34 i 35 akt), a złożony z odpisie poświadczonym za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika będącego radcą prawnym. Wbrew twierdzeniu sądu rejonowego nie jest to zatem jedynie niepodpisany wydruk komputerowy. Staranna analiza wyciągu z załącznika pozwala na ustalenie do jakiej umowy jest to załącznik i jaka jest struktura dokumentu (k. 34), a z wyciągu na k. 35 wynika, że obejmuje ten załącznik także wierzytelność wobec pozwanego (przy zachowaniu postanowień regulacji o ochronie danych osobowych względem innych dłużników, których dane zostały usunięte z odpisu dokumentu).

Z treści odpisów pozostałych dokumentów wynika natomiast, że pierwotnemu wierzycielowi przysługiwała wierzytelność wobec A. C. wynikająca z umowy pożyczki gotówkowej (...) z dnia 12 stycznia 2009 roku (k. 36-46) - której zawarcie przyznał pozwany - a wreszcie wysokość wierzytelności wobec pozwanego (k. 48, 56, 57-58), w szczególności wynikająca z bankowych tytułów egzekucyjnych wystawionych przez bank, w tym tytułu zaopatrzonego w sądową klauzulę wykonalności przesądzającego o istnieniu wierzytelności. Nie może nadto ujść uwadze sądu, wynikający z dokumentów, fakt złożenia przez dotychczasowego wierzyciela oświadczenia na piśmie - kierowanego do komornika prowadzącego wcześniej egzekucję przeciwko pozwanemu na rzecz dotychczasowego wierzyciela - o dokonanym przelewie wierzytelności i w konsekwencji wystąpieniu o umorzenie egzekucji (k. 49), przy czym dotyczyła ta egzekucja należności objętej niniejszym pozwem (k. 50-53). W tej sytuacji -w ocenie sądu odwoławczego - prawidłowo i wszechstronnie przeprowadzona ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do ustalenia, że dotychczasowy wierzyciel (...) S.A. dokonał cesji wierzytelności wobec A. C. na rzecz powoda. Fakt ten został wykazany dowodami z opisów dokumentów, odpisy te nie były kwestionowane przez pozwanego, a sąd z urzędu także nie znalazł podstaw do ich kwestionowania i domagania się przedłożenia ich w oryginale (art. 129 § 4 kpc).

Sąd odwoławczy wskazuje, że nie mógł być podstawą ustaleń sądu dokument z dnia 26.06.2012 roku - na który powołuje się powód w apelacji - który to dokument złożono jedynie z niepotwierdzonej za zgodność z oryginałem kserokopii (k. 62-63).

Wobec powyższego, skoro doszło do przelewu wierzytelności w umowie sprzedaży (art. 510 kc), zgodnie z regulacją art. 509 kc na nabywcę przeszła wierzytelność i wszelkie związane z nią prawa. Powód może zatem domagać się od dłużnika spełnienia świadczenia z tytułu umowy pożyczki z dnia 12 stycznia 2009 roku, tj. spłaty kapitału,

7

odsetek i kosztów (art. 353 kc).

Wobec tego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 kpc apelację uwzględnił i zmienił zaskarżony wyrok w całości zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 17.763,32 zł z ustawowymi odsetkami do dnia 26 lipca 2012 roku (pkt 1) oraz kwotę 2.623zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2). Na kwotę kosztów procesu, zasądzoną na podstawie art. 89 § 1 i 3 w zw. z art. 108 kpc, składają się: 223 zł opłata od pozwu oraz 2.400 złotych wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym (§ 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu).

Jednocześnie sąd odwoławczy orzekł w przedmiocie kosztów postępowania odwoławczego zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.089 zł (art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc), pozwany bowiem przegrał postępowanie apelacyjne. Kwota ta odpowiada minimalnemu wynagrodzeniu pełnomocnika będącego radcą prawnym, a reprezentującego powoda(§ 6 pkt 5 w zw, z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu) oraz 889 zł tytułem zwrotu poniesionej przez powoda opłaty od apelacji.