Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód Zrzeszenie (...) w I. wniósł o zasądzenie od pozwanej Gminy(...) na jego rzecz kwoty 1.351,22 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 2 marca 2012 r. do dnia zapłaty oraz przyznanie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Jako uzasadnienie pozwu powód wskazał, że wyrokiem z 21 marca 2011 r. w sprawie z powództwa Zrzeszenia (...) w I. o sygn. akt I C 81/10 Sąd Rejonowy w Inowrocławiu orzekł o eksmisji pozwanych R. B., A. B., małoletnich H. B. i M. B. z lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w I. przy ul. (...). W punkcie 2. wyroku Sąd orzekł o uprawnieniu pozwanych do lokalu socjalnego, wstrzymując wykonanie wyroku do czasu złożenia przez Gminę(...)oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Powód pismem z 5 lipca 2011 r. wezwał pozwaną do wykonania wyroku i złożenia oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Pozwana w odpowiedzi poinformowała, że nie posiada wolnego lokalu socjalnego.

Dodatkowo powód wyjaśnił, że w okresie objętym pozwem uprawnieni do otrzymania lokalu socjalnego nie uiszczali żadnych kwot pieniężnych tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu oraz opłat dodatkowych. Powód do wyliczenia przedmiotowej szkody przyjął stawkę czynszu na poziomie jaki obowiązywał w okresie trwania umowy najmu, tj. kwotę 179,52 zł oraz opłaty dodatkowe niezależne od powoda, tj. opłaty za wodę eksploatacyjną i wywóz nieczystości stałych i płynnych, które wynikają z wystawionych za usługę faktur (...) spółki z o.o. w I. oraz (...) spółki z o.o. w I.. Powód wskazał na przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej powołując się na art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów i art. 417 k.c. Przytoczył, że pozwana miała na podstawie ustawy i prawomocnego orzeczenia obowiązek dostarczenia lokalu socjalnego, z którego się nie wywiązała, powodując szkodę po stronie powoda z powodu niemożności czerpania dochodów z wynajmu mieszkania.

Wskazał, że na wysokość odszkodowania składa się kwota 274,10 zł opłat za wywóz nieczystości i opłat za wodę za okres od września 2011 r. do lutego 2012 r., kwota 1.077,12 zł stanowiąca odszkodowanie za okres IX 2011 r. - II 2012 r.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana Gmina wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniosła, że powód nie wykazał szkody rozumianej jako równowartość należności, jakie otrzymałby, gdyby nie ustała umowa najmu, bowiem przedłożone dokumenty nie dowodzą wysokości czynszu, a także wysokości opłat eksploatacyjnych.

Wyrokiem z dnia 6 września 2013 r. Sąd Rejonowy w Inowrocławiu, w sprawie o sygn. akt I C 1189/13, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.351,22 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 2 marca 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 265 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje.

Wyrokiem z 21 marca 2011 r., sygn. akt I C 81/10, Sąd Rejonowy w Inowrocławiu nakazał pozwanym R. B., A. B., małoletnim H. B. i M. B., aby wraz ze wszystkimi rzeczami opuścili i wydali powodowi Zrzeszeniu (...) w I. lokal mieszkalny nr (...)położony w I. przy ul. (...). W punkcie 2. i 3. wyroku Sąd ustalił, że ww. pozwanym przysługuje prawo do otrzymania lokalu socjalnego oraz wstrzymał wykonanie orzeczenia o opróżnieniu lokalu do czasu złożenia przez Miasto I. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Głównym najemcą lokalu był R. B., a zgodnie z umową najmu z 15 stycznia 2007 r. osobami uprawnionymi do zamieszkiwania w lokalu wraz z najemcą byli pozostali eksmitowani.

Lokal przy ul. (...) składa się z dwóch pokoi i kuchni, toalety o łącznym metrażu 29,92 m ² i znajduje się na parterze.

Pismem z 7 lipca 2011 r. powód zwrócił się do pozwanej Gminy o wskazanie lokalu socjalnego dla R. B., A. B., małoletnich H. B. i M. B., jednakże wezwanie okazało się bezskuteczne.

Uprawnieni do otrzymania lokalu socjalnego w okresie objętym pozwem, tj. IX 2011 r. - II 2012 r. nie regulowali jakichkolwiek opłat związanych z korzystaniem z lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w I.. Gdyby łączący ich z powódką stosunek najmu nie wygasł, byliby oni zobowiązani opłacać od dnia 1 września 2009 r. opłaty miesięczne z tytułu korzystania z lokalu w kwocie 179,52 zł miesięcznie tytułem czynszu najmu oraz kwotę 10,20 zł za wywóz śmieci od osoby miesięcznie i kwotę 5,50 zł za wodę miesięcznie.

Pismem z 21 lutego 2012 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty objętej pozwem w terminie do dnia 1 marca 2012 r. Pozwana nie zapłaciła powodowi kwoty dochodzonej pozwem.

W niniejszej sprawie bezspornym było, iż pozwana Gmina nie wywiązała się w spornym okresie z obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego R. B., A. B., małoletnim H. B. i M. B., co do których Sąd orzekł eksmisję na podstawie wyroku z 21 marca 2011 r. Nie był także kwestionowany fakt, iż od dnia prawomocności wyroku do dnia wniesienia pozwu byli najemcy nie uiszczali należnych opłat za czynsz. Sporne pozostawało, czy powód w związku z niedostarczeniem lokalu socjalnego przez Gminę poniósł szkodę, a jeśli tak, to w jakiej wysokości.

W ocenie Sądu Rejonowego roszczenie powoda znajduje oparcie w treści art. 417 k.c. w zw. z art. 18 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2005 r., nr 31, poz. 266 ze zm.; dalej: ustawa). Aby przypisać odpowiedzialność na podstawie art. 417 § 1 k.c., konieczne jest łączne spełnienie przesłanek, tj.: powstanie szkody, niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej oraz istnienie związku przyczynowego.

Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Na mocy art. 14 ust. 6 ustawy sąd orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Wobec tego, że lokal podlegający opróżnieniu jest położony w I. obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na pozwanej Gminie (...). Powód w toku postępowania wykazał, iż zwrócił się o wykonanie obowiązku wynikającego z wyroku. Pomimo tego, pozwana w okresie dochodzonym pozwem nie złożyła eksmitowanym oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Wobec tego, że pozwana zwlekała z wykonaniem swojego obowiązku, konsekwencje tego poniósł powód. W związku z tym zaniechanie pozwanej przy wykonywaniu zadań z zakresu władzy publicznej obejmujące zapewnienie eksmitowanym lokalu socjalnego, stanowi niewątpliwie bezprawne zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej w rozumieniu przepisu art. 417 k.c., nawet w sytuacji, gdy gmina nie miała faktycznych możliwości zapewnienia takiego lokalu.

Na skutek niezrealizowania swojego obowiązku wynikającego z ustawy i prawomocnego wyroku sądowego powód nie mógł swobodnie dysponować i czerpać dochodów z wynajmu mieszkania, co jest równoznaczne z powstaniem szkody. Gdyby pozwana wykonała obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego byłym najemcom, powód nie poniósłby tej szkody. Pozwem w przedmiotowej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanej odszkodowania stanowiącego równowartość czynszu i opłat eksploatacyjnych, jakie winna regulować osoba uprawniona do otrzymania lokalu socjalnego, tj. odszkodowania określonego w art. 18 ust. 3 ustawy. Powód wskazał, że na wysokość odszkodowania składa się kwota 274,10 zł z tytułu opłat za wywóz nieczystości stałych i płynnych oraz kwota 1.077,12 zł stanowiąca odszkodowanie za nieuiszczany czynsz za okres 6 miesięcy.

W ocenie Sądu Rejonowego roszczenie jest słuszne co do wysokości, jednakże w oparciu o inne dowody, niż wskazane w uzasadnieniu i załącznikach pozwu. Na wysokość powstałej szkody niewątpliwie składa się kwota, która stanowiłaby czynsz najmu za okres od września 2011 r. do lutego 2012 r. w takim rozmiarze, jak wyliczony przez powoda jako iloczyn 6 miesięcy i stawki czynszu w wysokości 179,52 zł obowiązującej przed orzeczeniem eksmisji. Wystarczającym dowodem w tej mierze jest umowa zmieniająca wysokość czynszu w 2009 r. Umowa jest adresowana do głównego najemcy R. B., powód załączył dowód jej nadania listem poleconym, w umowie wskazana jest ilość osób - cztery, których dotyczą nowe warunki wynajmu i osoby te znajdują się także w treści umowy najmu lokalu mieszkalnego zawartej w 2007 r. jako współuprawnione do zamieszkania z najemcą. Powyższe okoliczności stanowią wystarczający dowód wykazujący wysokość czynszu i innych opłat za używanie lokalu w okresie po wygaśnięciu umowy najmu.

Rozliczając opłaty eksploatacyjne Sąd także oparł się o treść umowy zmieniającej wysokość czynszu, w której wskazane są opłata od osoby za wywóz śmieci 10,20 zł za osobę i opłata za wodę eksploatacyjną w wysokości 5,50 zł za miesiąc. Sąd uznał za wykazane wyłącznie opłaty kwotowo określone w treści umowy. Powyższe kwoty Sąd przemnożył przez żądany przez powoda okres i tak tytułem opłat za wywóz śmieci Sąd przyjął należną kwotę: 6 x 40,80 = 244,80 zł. Tytułem opłat za wodę Sąd przyjął należną kwotę: 6 x 5,50 = 33 zł. Łącznie Sąd zasądził tytułem rozliczenia opłat eksploatacyjnych żądaną kwotę 274,10 zł nie wychodząc ponad żądanie pozwu.

Pozwana w okresie objętym pozwem nie złożyła eksmitowanym oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Gdyby pozwana dostarczyła lokal socjalny osobom uprawnionym, powód mógłby lokal wynająć.

W ocenie Sądu z powyższych względów roszczenie powoda było usprawiedliwione zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, w kwocie wynikającej z treści żądania pozwu.

Sąd pierwszej instancji kierując się normą art. 481 § 1 i 2 k.c. uznał, że domaganie się przez powoda odsetek ustawowych zasługuje na uwzględnienie. Z dowodów przedłożonych przez powoda wynika skuteczne doręczenie pozwanemu wezwania do zapłaty z żądaniem zapłaty w terminie do dnia 1 marca 2012 r. Sąd uznał jako datę wymagalności świadczenia 2 marca 2012 r. i od tej daty zasądził odsetki ustawowe.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 2 k.p.c.

Apelację od wyroku wniosła pozwana i domagała się jego zmiany poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. W każdym przypadku wnosiła o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Wyrokowi Sądu Rejonowego zarzuciła naruszenie art. 18 ust. 3 i 5 ustawy i art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, że powód wykazał poniesioną szkodę, art. 245 k.p.c. poprzez przyjęcie, że przedłożone przez powoda dokumenty prywatne są wiarygodnym dowodem na okoliczność zaistnienia szkody, art. 417 k.c. poprzez przyjęcie, że przepis ten określa, w jaki sposób ustalić szkodę, podczas gdy podstawę taką stanowi art. 18 ust. 3 ustawy, sprzeczność ustaleń Sądu ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz brak legitymacji czynnej po stronie powoda.

W odpowiedzi na apelację powód wnosił o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna. Żaden z zarzutów w niej podniesionych nie mógł zostać uwzględniony.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do najdalej idącego zarzutu braku legitymacji czynnej po stronie powoda, należy zauważyć, że w aktach sprawy znajduje się pełnomocnictwo upoważniające powoda do podejmowania w imieniu właściciela nieruchomości położonej w I. przy ul. (...) m.in. takich czynności, jak wytaczanie powództw w sprawach związanych z zarządem tą nieruchomością (k. 59 akt). Pełnomocnictwo to stanowiące, z uwagi na jego treść, umowę o zarząd jest podpisane i nosi datę 15 stycznia 2001 r. Pozwana w żaden sposób tej umowy nie podważyła, stąd też Sąd Rejonowy słusznie dopuścił do udziału w sprawie jako stronę powodową Zrzeszenie (...) w I..

Pozostałe zarzuty apelacji dotyczyły w istocie tego, że Sąd Rejonowy nie był uprawniony do ustalenia szkody powoda na podstawie art. 417 k.c. w zw. z art. 18 ust 3 i 5 ustawy. Sąd Okręgowy tych zarzutów nie podziela. Wskazać bowiem należy, że pozwana na podstawie przywołanych przepisów ponosi odpowiedzialność. Co więcej odpowiedzialność ta obejmuje całą szkodę pozostającą w normalnym związku przyczynowym z zaniechaniem wypełnienia obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego osobom do tego uprawnionym (art. 361 § 2 k.c.). W tej sytuacji nie budzi wątpliwości przekonanie, że pozostaje w normalnym związku przyczynowym z zaniechaniem przez Gminę wypełnienia obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego osobom do tego uprawnionym, strata strony powodowej spowodowana nieuiszczeniem przez byłych lokatorów opłat za używanie zajmowanego lokalu i że za tę postać szkody Gmina ponosi odpowiedzialność. Tak więc nie dostarczając osobom uprawnionym z mocy wyroku sądowego lokalu socjalnego, Gmina ponosi odpowiedzialność i to nie tylko za szkodę spowodowaną niemożnością dysponowania lokalem przez właściciela i pobieraniem pożytków, ale i za straty jakie poniósł właściciel w związku z tym, że uprawniony do lokalu socjalnego nie uiszcza opłat za zajmowany lokal mieszkalny ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 r. , sygn. II CSK 323/09 r.).

W rozpoznawanej sprawie powód nie dochodził odszkodowania w wysokości ewentualnego czynszu, jaki uzyskałby wynajmując mieszkanie na wolnym rynku. Domagał się natomiast czynszu, który obowiązywał powoda i eksmitowanych lokatorów w okresie przed wyrokiem eksmisyjnym i taka też kwota została przez Sąd Rejonowy zasądzona za okres wskazany w pozwie. Zgodnie bowiem z art. 18 ust. 3 ustawy, osoby uprawnione do lokalu socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane płacić, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Przepis ten łącznie z art. 18 ust. 1 ustawy ustala zatem obowiązek zapłaty przez te osoby wynagrodzenia za korzystanie z lokalu na dotychczasowym poziomie czynszu lub opłat uiszczanych przed wygaśnięciem uprawnienia do korzystania z zajmowanego nadal lokalu ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2008 r., V CSK 31/08). W świetle powyższego zasadnym było ustalenie wysokości zasądzonego odszkodowania na podstawie kryteriów odnoszących się do eksmitowanych lokatorów oraz dokumentów przedłożonych przez powoda w toku postępowania przez Sądem pierwszej instancji, w tym umowy zmieniającej wysokość czynszu w 2009 r. (k. 10).

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy oddalił apelacje jako bezzasadną w oparciu o art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c., § 6 pkt 2, § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 461).