Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka akcyjna V. (...) z siedzibą w W. domagała się zasądzenia od pozwanego J. P. kwoty 17.746,40 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 1 lutego 2011 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

Powódka twierdziła, iż pozwany w dniu 6 października 2009 roku w miejscowości O. prowadząc samochód marki S. (...) uczestniczył w zdarzeniu drogowym, w którym uszkodzeniu uległ pojazd pozwanego oraz samochód marki M.. Powódka po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłaciła pozwanemu na podstawie decyzji z dnia 29 grudnia 2009 roku tytułem odszkodowania za zniszczony pojazd kwotę 22.183zł.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 1 lutego 2012r. stanowiącym odpowiedź na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zaprzeczył wszelkim twierdzeniom powódki, które nie zostaną przez niego wyraźnie przyznane

Wyrokiem z dnia 9 maja 2014r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 6.654.90 z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 201 Ir. i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 521,25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał pobrać od powódki z zasądzonego roszczenia na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 181,69 zł tytułem kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa, a od pozwanego kwotę 109,01 zł tytułem tych kosztów.

Sąd ten ustalił, że w dniu 6 października 2009 roku około godziny 6:15 w miejscowości O. na drodze numer (...) w miejscu skrzyżowania ulic (...) z S. samochód marki M. (...)

(karetka pogotowia) prowadzony przez K. D., jadący S. z kierunku B. w kierunku G., zderzył się z samochodem osobowym marki S. (...) prowadzonym przez pozwanego. Samochód marki M., jadący z prędkością około 63-68 km/h z włączoną sygnalizacją świetlną i dźwiękową, wjechał na skrzyżowanie w chwili, gdy dla jego kierunku ruchu było zapalone światło czerwone, a dla kierunku ruchu pozwanego wyświetlane było światło zielone. W tym samym czasie pozwany jadący ulicą (...) z kierunku N. w kierunku J. poruszał się z prędkością 45 km/h. Pozwany jechał sam słuchając włączonego radia. Samochód marki M., którego kierowca nie zauważył auta pozwanego, uderzył przodem w prawy tylny bok nadwozia zjeżdżającego ze skrzyżowania w kierunku J. samochodu S. (...), który został wprawiony w ruch obrotowy i uderzył tylną lewą stroną nadwozia w słup latarni oświetleniowej. W następstwie zderzenia uszkodzeniu uległ samochód pozwanego, a pozwany doznał wstrząśnienia mózgu, złamania łuku, nasady i wyrostków stawowych i został przewieziony do szpitala.

Pozwany, jadąc z prędkością 45 km/h miał możliwość umknięcia zderzenia z samochodem marki M. w przypadku, gdyby w chwili wjazdu na skrzyżowanie podjął decyzję o hamowaniu. Również kierowca karetki jadąc z prędkością 65 km/h miał możliwość uniknięcia zderzenia z samochodem w przypadku, gdyby w chwili wjazdu na skrzyżowanie podjął decyzję o hamowaniu. Obaj kierowcy spóźnili się jednak znacząco z podjęciem decyzji o rozpoczęciu hamowania.

Bezpośrednią przyczyną wypadku drogowego było nieprawidłowe postępowanie kierowcy samochodu M. K. D., który kierując pojazdem uprzywilejowanym nie zachował szczególnej ostrożności i wjechał na skrzyżowanie podczas wyświetlania na sygnalizatorach dla jego kierunku ruchu sygnału czerwonego, nie upewniając się uprzednio czy pozostali uczestnicy ruchu, w tym pozwany, udzielili mu pierwszeństwa przejazdu.

Pozwany pomimo braku jakichkolwiek technicznych przeszkód uniemożliwiających dostrzeżenie lub usłyszenie sygnałów dźwiękowych emitowanych przez samochód M. wjechał na skrzyżowanie i nie ustąpił pierwszeństwa pojazdowi uprzywilejowanemu, czym przyczynił się do powstania zdarzenia.

W dniu zdarzenia pojazd marki M. (...) stanowiący własność Wojewódzkiej (...), posiadał ochronę ubezpieczeniową w powodowym Towarzystwie. Powódka po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłaciła pozwanemu odszkodowanie w ramach umowy ubezpieczenia OC w łącznej kwocie 22.183 zł. Powódka uznała, że pozwany w 80% przyczynił się do powstania szkody i w związku z tym, pismem z dnia 12 stycznia 2011 roku wezwała pozwanego do zwrotu części wypłaconego odszkodowania, tj. kwoty 17.746,40 zł.

Oceniając zgromadzony materiał dowodowy sąd uznał za wiarygodne dokumenty przedłożone w niniejszym postępowaniu, które nie budziły wątpliwości co do swej autentyczności i nie zostały zakwestionowane przez strony. Sąd oparł się także na pisemnej opinii biegłego sądowego A. M., oraz na zeznaniach świadków W. P., H. B., D. M. oraz częściowo K. D. oraz pozwanego, które uznał za wiarygodne.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka K. D. w części dotyczącej przebiegu jego wizyty w szpitalu u pozwanego oraz braku możliwości obserwacji przedpola pojazdu, ponieważ nie znajdowały one potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Również za jedynie częściowo wiarygodne Sąd uznał zeznania pozwanego. W jego ocenie bowiem zeznania tej strony w części, w jakiej odnosiły się do kwestii możliwości zauważenia i usłyszenia sygnałów dźwiękowych i świetlnych karetki nie znajdowały potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym.

Sąd pierwszej instancji przeprowadził dowód z opinii biegłego na okoliczność przyczyn wypadku z dnia 6 października 2009r.

Biegły zaopiniował że bezpośrednią przyczyną wypadku drogowego było niezachowanie szczególnej ostrożności podczas wjazdu na skrzyżowanie przez pana K. D., kierującego karetką pogotowia marki M. (...) w chwili, gdy dla jego kierunku jazdy na sygnalizatorze był sygnał czerwony, wskazując jednocześnie, że wjazd na skrzyżowanie karetki pogotowia z włączonymi sygnałami podczas emisji czerwonego sygnału świetlnego dopuszczalny jest po upewnieniu się przez kierującego, że został on przez wszystkich zauważony. Jednocześnie biegły uznał, że pozwany również nie zachował szczególnej ostrożności podczas przejazdu przez skrzyżowanie nie obserwując (pomimo braku jakichkolwiek przeszkód technicznych w tym zakresie) dokładnie sytuacji na drodze i nie udzielając pojazdowi uprzywilejowanemu pierwszeństwa, w konsekwencji przyczynił się do powstania kolizji.

W ocenie Sądu nie ulega również wątpliwości, że pojazd prowadzony przez K. D. miał włączoną sygnalizację świetlną oraz dźwiękową, a pozwany posiadał niezakłóconą w żaden sposób możliwość dostrzeżenia nadjeżdżającego z jego prawej strony pojazdu. Jednocześnie biegły jednoznacznie wskazał, że w realiach przebiegu zdarzenia pozwany miał możliwość uniknięcia wypadku poprzez hamowanie w celu zatrzymania się przed torem ruchu pojazdu uprzywilejowanego pod warunkiem podjęcia decyzji odpowiednio wcześniej.

W tym stanie rzeczy w ocenie Sądu pierwszej instancji należało przyjąć, iż twierdzenia strony pozwanej o braku przyczynienia się pozwanego do powstania kolizji nie znajdują podstaw w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Uwzględniając wszystkie okoliczności zdarzenia i jego przebieg, przyjął ten sąd, że pozwany przyczynił się do powstania szkody w trzydziestu procentach.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art 100 k.p.c. Powódka poniosła koszty opłaty sądowej od pozwu w kwocie 888,- złotych. Nakład pracy pełnomocnika powódki nie przekraczał swoją wartością kwotę 2.400,-złotych, to jest kwoty wynikającej z treści §2 pkt. 1 i 2 w związku z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...). Powódka poniosła również koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,- złotych. Łączne koszty procesu poniesione przez powódkę wyniosły więc 3.305,- złotych. Pozwany poniósł koszty opinii biegłego w kwocie 400,- złotych. Nakład pracy pełnomocnika powoda nie przekraczał swoją wartością kwoty 2.400,- złotych, to jest kwoty wynikającej z treści § 2 pkt. 1 i 2 w związku z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (...). Pozwany poniósł również koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,-złotych. Łączne koszty procesu poniesione przez pozwanego wyniosły więc 2.817 złotych z tytułu zastępstwa procesowego.

Łączne koszty procesu wyniosły zatem 6,122,- złotych, z czego koszty obciążające powódkę wyniosły 3.826,25 złotych (62,50%), a pozwanego 2.295,75 złotych (37,50%). W tym stanie rzeczy należało zasądzić na rzecz pozwanego od powódki różnicę pomiędzy kosztami przez niego poniesionymi w łącznej kwocie 2.817,- złotych, a kosztami go obciążającymi w kwocie 2.295,75 złotych, to jest kwotę 521,25 złotych.

W tym stanie rzeczy stosowanie do dyspozycji art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 149 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy od powódki z zasądzonego od pozwanego roszczenia kwotę 181,69 złotych oraz pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 109,01 złotych.

W apelacji od powyższego rozstrzygnięcia powód, zarzucając naruszenie art 436 § 2 k.c. w związku z art. 366 k.c., oraz art. 233 k.p.c. poprzez przyjęcie, że pozwany przyczynił się do powstania szkody tylko w 30 % - domagał się jego zmiany i zasądzenia od pozwanego dalszej kwoty 4436, 60 zł., ewentualnie jego uchylenia i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Apelujący zarzucił, że zwrócił się do pozwanego z żądaniem zwrotu 80% wypłaconego odszkodowania, uznając na podstawie materiału sprawy karnej, iż kierujący karetką jedynie w 20% przyczynił się do zdarzenia, zgodnie z opinią biegłego sporządzoną w postępowaniu przed Prokuraturą Przyjęcie przez sąd I instancji, iż przyczynienie się pozwanego do zdarzenia wynosi jedynie 30% jest sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego, bowiem gdyby pozwany uważnie obserwował drogę, zauważyłby sygnały świetlne dawane przez M. i usłyszałby głośny sygnał dźwiękowy pojazdu uprzywilejowanego.

W ocenie powoda stanowisko sądu I instancji uznające winę kierowcy M. przy 30% przyczynieniu się pozwanego do wypadku jest nieuprawnione i stanowi naruszenie prawa materialnego w art 436 par. 2 k.c. w związku z art. 366 par. 1 k.c., na który powołuje się Sąd.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda podlegała uwzględnieniu. Sąd pierwszej instancji poczynił zasadniczo prawidłowe ustalenia natury faktycznej oraz prawnej, które sąd odwoławczy czyni własnymi, jednakże z naruszeniem art. 362 k.c. i w sposób dowolny przyjął przyczynienie się pozwanego do powstania i rozmiaru szkody jedynie w 30 %.

Przepis powyższy stanowi podstawę ograniczenia obowiązku naprawienia szkody z uwagi na przyczynienie się poszkodowanego do jej wyrządzenia.

Istnienie adekwatnego związku przyczynowego między zachowaniem poszkodowanego, a szkodą stanowi wystarczającą przesłankę do uznania, że ten przyczynił się do powstania szkody, co umożliwia sądowi szczególne ukształtowanie obowiązku odszkodowawczego: odpowiednie zmniejszenie obowiązku naprawienia szkody, stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

W okolicznościach sprawy sąd pierwszej instancji posłużył się wnioskami opinii biegłego z dnia 30 grudnia 2014r. (k. 173 - 181 akt), który zaopiniował, w zakresie przyczyn i przebiegu zdarzenia z dnia 6 października 2009r., że bezpośrednią przyczyną wypadku drogowego było niezachowanie szczególnej ostrożności podczas wjazdu na skrzyżowanie przez kierującego karetką pogotowia w chwili, gdy dla jego kierunku jazdy na sygnalizatorze był sygnał czerwony, wskazując jednocześnie, że wjazd na skrzyżowanie karetki pogotowia z włączonymi sygnałami podczas emisji światła czerwonego jest dopuszczalne po upewnieniu się przez kierującego, że został on przez wszystkich zauważony. Jednocześnie biegły uznał, że pozwany również nie zachował szczególnej ostrożności podczas przejazdu przez skrzyżowanie nie obserwując, pomimo braku przeszkód, dokładnie sytuacji na drodze i nie udzielając pojazdowi uprzywilejowanemu pierwszeństwa, czym w konsekwencji przyczynił się do powstania kolizji.

W ustnych wyjaśnieniach swej opinii złożonej na piśmie biegły stwierdził na rozprawie w dniu 22 kwietnia 2014r.( k.195 akt), że nie ma możliwości wyliczenia procentowego przyczynienia się każdej ze stron do powstania przedmiotowego zdarzenia.

W tej sytuacji należy wnioskować, że skoro zarówno kierujący pojazdem uprzywilejowanym, jak i pozwany wjeżdżający na skrzyżowanie na świetle zielonym, nie zachowali szczególnej ostrożności nie obserwując sytuacji na drodze, doprowadzili do zderzenia pojazdów przez siebie kierowanych, to ich

udział w powstaniu zdarzenia należy kwalifikować jako współodpowiedzialność w stopniu równym.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że przyczynienie się pozwanego do powstania szkody wyniosło 50 %, zatem skoro powód wypłacił odszkodowanie pozwanemu w wysokości 22183 zł., 50% tej kwoty stanowi kwota 11091,50 zł. i kwoty w takiej wysokości mógł się powód domagać od pozwanego w niniejszym postępowaniu jako wypłaconej bezpodstawnie. Skoro zaskarżonym wyrokiem zasądzona została kwota 6654,90 zł., powód uprawniony był do dochodzenia dalszej kwoty 4436,60 zł. ( 11091,50 zł.- 6654,90 zł.).

W świetle powyższych okoliczności Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w punkcie drugim w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powoda dalszą kwotę 4436,60 zł. tytułem zwrotu kosztów nienależnie wypłaconego przez powoda odszkodowania pozwanemu( art. 386 § 1 k.p.c).

Sąd apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w zakresie kosztów procesu orzeczonych przez sąd pierwszej instancji w ten sposób, że zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1530,50 zł. jako różnicę pomiędzy kosztami poniesionymi przez powoda ( 62,50 % kwoty 6122 zł. - 3826,25zł. minus 2295,75 zł. - 37,5% wartość kosztów według procentu przegranej przez pozwanego). Ponieważ powód wygrał proces przed sądem pierwszej instancji w 62,5%, powinien ponieść koszty wyłożone przez Skarb Państwa w wysokości 109,01 zł.( 37,5 %), a pozwany w wysokości 181,69 zł. ( 62,5%).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w myśl art. 98 k.p.c. w związku z art. 108 § 1 k.p.c. i obciążono nimi pozwanego jako stronę przegrywającą spór ( 222 zł. opłata od apelacji, 300 zł. - 50 % kosztów udziału

pełnomocnika powoda).