Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód R. J. domagał się zasądzenia od pozwanej Gminy (...) kwoty 13.913,65 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17 lutego 2011 r. tytułem odszkodowania za niedostarczenie przez pozwaną lokalu socjalnego byłym lokatorom powoda zajmującym lokal nr (...), położony w B. przy ulicy (...).

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa podnosząc zarzut niewykazania przez powoda tytułu własności do lokalu pozostającego w związku z przedmiotem sporu, a tym samym legitymacji procesowej. Wskazała nadto, że powód nigdy nie przedstawił jej wyroku eksmisyjnego do realizacji. Zakwestionowała również żądanie pozwu w zakresie odsetek wskazując, że powód domaga się ich za okres poprzedzający wezwanie do zapłaty, a także twierdzenia pozwu dotyczące tego, że byli lokatorzy nie płacą powodowi za zajmowany lokal.

W piśmie procesowym z dnia 7 maja 2012 r. powód rozszerzył powództwo o dalszą kwotę 2.833,36 zł tytułem odszkodowania za okres od stycznia do kwietnia 2012 r. domagając się jej z odsetkami ustawowymi od dnia 11 maja 2012 r. do dnia zapłaty.

Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2012 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwoty: 13.913,65 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 17 lutego 2012 r. do dnia zapłaty; 2.833,36 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 12 maja 2012 r. do dnia zapłaty; oddalił powództwo w pozostałej części i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.265 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje:

Powód jest współwłaścicielem lokalu nr (...) położonego w B. przy ul. (...), w ramach małżeńskiej wspólności majątkowej z B. J..

W dniu 18 listopada 2009 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wydał wyrok w sprawie o sygn. akt 1 C 645/09, którym nakazał byłym lokatorom powoda – R. H., C. H., M. H., S. H. V. K.i M. K., aby opróżnili i wydali powodowi oraz jego żonie zamieszkiwany lokal. Jednocześnie Sąd wstrzymał eksmisję R. i C. H. oraz V. i M. K. do czasu zaoferowania im przez pozwaną lokalu socjalnego. Pozwana o procesie została prawidłowo zawiadomiona. Nie przystąpiła do niego w charakterze interwenienta ubocznego.

W dniu 7 lutego 2012 r. powód wezwał pozwaną na ręce Prezydenta Miasta (...) do zapłaty odszkodowania w wysokości 13.913,65 zł, powołując się na niewykonanie przez gminę obowiązku wynikającego z wyroku eksmisyjnego. Wpłynęło ono do pozwanej w dniu 9 lutego 2012 r. Powód wyznaczył tym wezwaniem siedmiodniowy termin na spełnienie świadczenia.

W chwili wydawania wyroku eksmisyjnego lokatorzy powoda zobowiązani byli do zapłaty czynszu w wysokości 388,96 zł. Oprócz tego zobowiązani byli uiszczać co miesiąc zaliczki na poczet opłat za wodę, które były rozliczane z faktycznym zużyciem, a także opłaty za wywóz śmieci w wysokości zależnej od zadeklarowanej liczby osób zamieszkujących w lokalu, przy założeniu, że jedna osoba generuje 25 1 śmieci. Koszty zużycia wody i wywozu śmieci powód wpłacał za swoich lokatorów na rzecz istniejącej w budynku przy ul. (...) wspólnoty mieszkaniowej.

W okresie od grudnia 2009 r. do kwietnia 2012 r. włącznie byli lokatorzy powoda nie uiścili na jego rzecz odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu ani opłat za zużytą wodę i wywóz śmieci. W tym czasie w lokalu mieszkali na stałe R. i C. H., V. i M. K. oraz M. H.. S. H. w spornym okresie przebywał w lokalu okazjonalnie, opuścił go dobrowolnie.

Lokal powoda o powierzchni 45,76 m ² położony jest na drugim piętrze, składa się z dwóch pokoi z kuchnią i łazienką. Posiada indywidualną gazową instalacją centralnego ogrzewania.

Prawomocnym nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 5 marca 2009 r. R. H., C. H., M. H.,S. H. V. K.zostali zobowiązani do zapłaty na rzecz powoda kwoty 14.536,74 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 lutego 2009 r. do dnia zapłaty i kwotę 2.492 zł kosztów procesu. Postępowanie egzekucyjne w celu wykonania tego orzeczenia prowadził Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy J. K., który na poczet zaległości zajął wynagrodzenie V. K. i emeryturę R. H..

Od marca 2011 r. wskaźnik przeliczeniowy kosztu odtworzenia 1 m ² powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych dla miasta B. wynosił 5.191 zł. Wysokość czynszu za 1 m ² lokalu w skali roku nieprzekraczającą 3% wartości odtworzeniowej lokalu wynosiła 12,97 zł i wzrosła od września 2011 r. do kwoty 14,06 zł.

W ocenie Sądu Rejonowego powód wykazał, że przysługuje mu w procesie legitymacja procesowa czynna, albowiem przedłożył dowód w postaci odpisu z księgi wieczystej nr (...), z której wynika, że jest współwłaścicielem lokalu przy ul. (...) w B., a nadto jego uprawnienie do wystąpienia z pozwem w niniejszej sprawie uzasadnione było art. 209 k.c.

Żądanie powoda opierało się na art. 417 k.c. w zw. z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 ze zm., określanej dalej jako ustawa). Zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy, jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 k.c. Odpowiedzialność pozwanej winna być zatem rozpatrywana w oparciu o art. 417 § 1 k.c., który stanowi, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Do przypisania pozwanej odpowiedzialności na podstawie wskazanego przepisu koniecznym było ustalenie, czy działanie pozwanej było niezgodne z prawem, czy wyrządziło szkodę oraz czy szkoda ta pozostawała w związku przyczynowym z bezprawnym działaniem pozwanej.

Sąd I instancji zważył, że zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, gmina na zasadach i w wypadkach przewidzianych w ustawie, ma za zadanie zapewnić lokale socjalne i lokale zamienne, a także zaspokajać potrzeby mieszkaniowe gospodarstw domowych o niskich dochodach. Natomiast w art. 14 ust. 1 przywołanej ustawy ustawodawca wprost wskazał, że w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Na mocy art. 14 ust. 6 wymienionej ustawy sąd orzekając o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego, nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

W niniejszej sprawie nie było spornym, że na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, w sprawie o sygn. akt I C 645/09, pozwany został zobowiązany do przedstawienia eksmitowanym czterem członkom rodziny H. i K. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, czego jednak w okresie od grudnia 2009 r. do końca kwietnia 2012 r. pozwana nie uczyniła. Powyżej wskazane zaniechanie pozwanej przy wykonywaniu zadań z zakresu władzy publicznej było więc zaniechaniem bezprawnym.

Jako kolejne przesłankami odpowiedzialności na podstawie art. 417 k.c., Sąd I instancji wskazał wystąpienie szkody i związek przyczynowy pomiędzy szkodą, a bezprawnym działaniem lub zaniechaniem przy wykonywaniu władzy publicznej. Powód wniósł pozew o odszkodowanie zarówno z tytułu utraconych pożytków - czynszu, który mógłby uzyskać gdyby należący do niego lokal został opuszczony przez lokatorów i mógł być ponownie wynajęty, jak i straty – kwot zapłaconych przez powoda na rzecz wspólnoty mieszkaniowej z tytułu zużywanej przez byłych lokatorów wody i kosztów wywozu śmieci. Sąd Rejonowy zważył zatem, że ustalenie szkody w postaci utraconych korzyści ma ze swej natury charakter hipotetyczny, dlatego też akcentuje się w doktrynie konieczność wykazania realności tej postaci szkody z takim prawdopodobieństwem, które uzasadnia przyjęcie wniosku, że utrata korzyści rzeczywiście nastąpiła. Odnosząc i powyższe rozważania do przedmiotowej sprawy Sąd Rejonowy stwierdził, że powód wykazał, iż na skutek zaniechania pozwanej utracił korzyści w kwotach i za czas określony w wyroku. Odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego w okresie od grudnia 2009 r. do lipca 2011 r. w wysokości należności za bezumowne korzystanie z lokalu zostało udowodnione za pomocą dokumentów, tj. miesięcznych naliczeń opłat za lokal, z których wynikało, że w chwili wydania wyroku eksmisyjnego czynsz za lokal wynosił 388,96 zł miesięcznie. Odnośnie wysokości szkody za okres od lipca 2011 r. do końca kwietnia 2012 r. Sąd Rejonowy zważył, że naliczone zostało ono według stawki 12,07 zł za 1m ² powierzchni lokalu, czyli niższej niż wskaźnik 3% wartości odtworzeniowej lokalu za 1 m ², który od marca 2011 r. wynosił 12,97 zł a od września 2011 r. 14,06 zł. Jednocześnie Sąd I instancji zauważył, że zgodnie z przepisami ustawy czynsz pobierany za lokal według stawki za 1 m ² ustalonej na poziomie 3% wartości odtworzeniowej lokalu w skali roku jest zawsze z ekonomicznego punktu widzenia uzasadniony, a od podwyżki do tej granicy nie można się odwołać. Powyższe prowadziło do wniosku, że gdyby powód mógł rozporządzać swoim lokalem, to jest wysoce prawdopodobnym, że zdołałby wynająć go za czynsz wskazany w pozwie, według którego obliczył należne mu od pozwanej odszkodowanie. Z tej też racji nie było koniecznym, zdaniem Sądu Rejonowego, wykazywanie wysokości szkody w oparciu o wycenę dokonaną przez biegłego sądowego.

Ponadto Sąd I instancji zważył, że powód domagał się także wyrównania straty, jaką poniósł na skutek uiszczenia wspólnocie mieszkaniowej należności za zużytą w okresie objętym pozwem przez byłych lokatorów wodę i wywóz śmieci. Powód udowodnił zeznaniami świadków Z. S. i A. C.zarówno metodę obliczania tych należności, sposób rozliczania zaliczek na wodę z rzeczywistym zużyciem jak i fakt zapłaty przez powoda tych należności. Dlatego też Sąd Rejonowy uznał, że powód oprócz utraconych korzyści poniósł również stratę w łącznej kwocie 3.833,57 zł.

Poza tym pozwanej nie udało się wykazać, że byli lokatorzy zapłacili powodowi za mieszkanie, w okresie objętym pozwem, jakiekolwiek świadczenia.

Odpowiedzialność gminy nie jest uzależniona od wykazania winy po stronie pozwanej, która odpowiada za sam fakt niedostarczenia lokalu socjalnego osobie do tego uprawnionej z mocy wyroku sądowego. Obowiązek gminy w postaci zapewnienia takiego lokalu powstaje wówczas, gdy wyrok w sprawie o eksmisję, przyznający konkretnej osobie uprawnienie do lokalu socjalnego uprawomocni się i zdaniem Sądu nie jest zależny od innych zdarzeń. W szczególności, na podstawie przepisów ustawy o ochronie praw lokatorów nie można, w ocenie Sądu I instancji, wywodzić, aby gmina była w obowiązku zapewnienia lokalu socjalnego osobie uprawnionej dopiero od dnia doręczenia jej odpisu wyroku eksmisyjnego, czy poinformowania o jego wydaniu i treści przez właściciela lokalu. Z art. 15 ust. 2 ustawy wynika obowiązek zawiadomienia przez Sąd właściwej gminy, w każdej sprawie, w której zachodzi potencjalna możliwość przyznania lokalu socjalnego, stwarzając gminie możliwość wstąpienia do procesu jako interwenient uboczny po stronie powoda. Przepis ten rodzi po stronie gminy jedynie uprawnienie do uczestnictwa w procesie, z którego nie musi ona skorzystać. Jeśli gmina zdecydowała się na nieuczestniczenie w procesie o eksmisję, w którym, mogłaby przeciwdziałać orzeczeniu o lokalu socjalnym, to uczyniła to w przekonaniu, że udziału w nim nie wymaga ochrona jej interesów, ale w takiej sytuacji naraziła się, w ocenie Sądu Rejonowego, nie tylko na wydanie kolejnego wyroku przyznającego uprawnienie do lokalu socjalnego, ale również na to, że treść wyroku nie będzie jej wiadoma.

Ponadto Sąd I instancji nie podzielił argumentacji pozwanej, że skoro właściciel lokalu nie przedstawił gminie wyroku eksmisyjnego to oznacza, że zrezygnował z jego wykonania. Do złożenia oferty umowy najmu na lokal socjalny gminę zobowiązują przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów i prawomocny wyrok Sądu, które winna jest respektować tak długo, dopóki właściciel lokalu i jego były lokator wprost z tego nie zrezygnują.

Pozwana argumentowała również, że brak jest związku przyczynowego między szkodą powoda, a niedostarczeniem lokalu socjalnego, albowiem w lokalu zamieszkują M. i S. H., co do których Sąd nie orzekł o uprawnieniu do lokalu socjalnego. Zatem nawet jeśli pozwana zaoferowałaby byłym lokatorom powoda zawarcie umowy najmu na lokal socjalny, mieszkanie powoda nie zostałoby opróżnione. Sąd Rejonowy ustalił, na podstawie zeznań świadka S. H., że w lokalu powoda przebywał okazjonalnie, bowiem dobrowolnie się z niego wyprowadził. Nie ulegało jednak wątpliwości, że nawet gdyby lokalu nie opuścił, powód mógłby bez istotnych przeszkód do tego doprowadzić, podobnie jak w stosunku do M. H., co jednak nie przywróciłoby mu możliwości swobodnego korzystania z tego lokalu na skutek zamieszkiwania w nim pozostałych członków ich rodziny. Poza tym M. i S. H. mimo dokonanej eksmisji bez wiedzy i zgody powoda mogliby do mieszkania zajmowanego przez bliskich ponownie się wprowadzić, a powód nie miałby zdaniem Sądu Rejonowego żadnych realnych możliwości, aby się przed tym uchronić. Zatem zdaniem Sądu I instancji, to nie obecność M. H. w lokalu, lecz obecność pozostałych byłych lokatorów stanowiła jedyną przeszkodę w swobodnym rozporządzaniu lokalem przez powoda, w tym w wynajęciu go innym osobom i czerpaniu z tego zysków. Sytuacja ta spowodowała, że powód na skutek zaniechania pozwanej pozbawiony został możliwości uzyskiwania dochodów z najmu lokalu przy ul. (...) w B., a nadto poniósł wydatki eksploatacyjne związane z lokalem.

Sąd I instancji zasądził w punkcie pierwszym wyroku odsetki kierując się dyspozycją art. 481 k.c. W związku z tym, że powód wezwał pozwaną do zapłaty odszkodowania w wysokości 13.913,65 zł wyznaczając siedmiodniowy termin na uregulowanie należności przypadający na 16 lutego 2012 r., Sąd Rejonowy zasądził odsetki od tej kwoty od dnia 17 lutego 2012 r. Od kwoty, od której powód rozszerzył powództwo Sąd I instancji zasądził odsetki od dnia 12 maja 2012 r., czyli następującego po doręczeniu pozwanej pisma procesowego z dnia 7 maja 2012 r. W pozostałym zakresie, w punkcie 2 wyroku, powództwo oddalił jako bezzasadne.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z art. 100 k.p.c. Powód niniejszy proces przegrał w nieznacznej części, dlatego w ocenie Sądu I instancji pozwana powinna zwrócić powodowi w całości poniesione przez niego koszty procesu.

Apelację od wyroku złożyła pozwana zaskarżając go w całości, wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje. Wydanemu rozstrzygnięciu zarzuciła naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w szczególności przepisu art. 15 ust. 2, art. 18 ust. 3 i ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów oraz art. 417 k.c. poprzez przyjęcie, że w spornej sprawie zostały spełnione przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, w tym powstanie szkody spowodowane bezprawnym zaniechaniem przez pozwanego wykonania obowiązku zapewnienia lokalu socjalnego.

Odpowiedź na apelację złożył powód, wnosząc o jej oddalenia i zasądzenie kosztów postępowania w II instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanej jest częściowo zasadna.

Zarzuty apelacji sprowadzały się w znacznej mierze do nieprawidłowego, zdaniem skarżącej, przyjęcia przez Sąd I instancji, że zostały spełnione przesłanki jej odpowiedzialności odszkodowawczej, w tym powstanie szkody spowodowane bezprawnym zaniechaniem wykonania obowiązku zapewnienia lokalu socjalnego. Zgodnie z przywołanymi przez skarżącą przepisami – w sprawie o opróżnienie lokalu sąd z urzędu zawiadamia gminę właściwą ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu w celu umożliwienia jej wstąpienia do sprawy. Osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 k.c. (art. 15 ust. 2, art. 18 ust. 3 i 5 ustawy). Natomiast stosowanie do art. 417 k.c., za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

Jeśli chodzi o szkodę, to w orzecznictwie utrwaliła się definicja, według której szkodą jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica między obecnym jego stanem majątkowym a tym stanem, jaki zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę (vide: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 1957 r., II CR 304/57, uchwała Sądu najwyższego z dnia 22 listopada 1963 r., III PO 31/63). Z art. 361 § 2 k.c. wynika, że szkoda może przybrać dwie formy – może to być strata poniesiona przez poszkodowanego bądź utracona korzyść, którą poszkodowany mógłby uzyskać w sytuacji, gdyby nie wyrządzono szkody. Druga z przedstawionych form ma zawsze charakter hipotetyczny. W toku postępowania przed Sądem Rejonowym powód wywodził, że na poniesioną przez niego szkodę składa się czynsz najmu, jaki uzyskałby, gdyby wynajął lokal w przypadku wykonania eksmisji. Szkoda zaś powstała na skutek zaniechania pozwanej poprzez niezapewnienie lokalu socjalnego.

Odpowiedzialność pozwanej gminy jest odpowiedzialnością deliktową opartą o art. 417 § l k.c., przy czym w orzecznictwie Sądu Najwyższego wydanym na tle obecnie obowiązującego stanu prawnego wskazuje się, iż odpowiedzialność gminy za szkodę wynikłą z zajmowania lokalu bez tytułu prawnego przez osobę uprawnioną z mocy wyroku do lokalu socjalnego jest odpowiedzialnością in solidum i jako taka nie ma cech odpowiedzialności subsydiarnej w stosunku do obowiązku tej osoby wynikającego z art. 18 ust. l i 3 ustawy (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2008 r., V CSK 31/08, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2007 r., III CZP 1221/07). Odpowiedzialność gminy jest, zatem samoistna i niezależna od odpowiedzialności byłych lokatorów. Po stronie gminy nie występuje też współuczestnictwo konieczne z najemcą. Do przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej z art. 417 § l k.c. należy: szkoda wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władz publicznej oraz adekwatny związek przyczynowy między tym działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Stosowanie do treści art. 18 ust. 1 i 3 ustawy osoba uprawniona w wyroku eksmisyjnym do lokalu socjalnego ma obowiązek zapłaty właścicielowi wynagrodzenia na poziomie czynszu uiszczanego przed wygaśnięciem uprawnienia do korzystania z zajmowanego nadal lokalu. Skoro więc odpowiedzialność gminy i osoby uprawnionej do lokalu socjalnego ma charakter odpowiedzialności in solidum, to niewątpliwym jest, że odszkodowanie należne od gminy nie powinno być niższe.

Sąd Okręgowy nie podzielił jednak stanowiska Sądu I Instancji odnośnie sposobu ustalania wysokości szkody. Sąd Rejonowy bowiem uznał, że naliczone zostało odszkodowanie według stawki 12,07 zł za 1 m ² powierzchni lokalu, czyli niższej niż wskaźnik 3% wartości odtworzeniowej lokalu za 1 m ². Jednocześnie Sąd I instancji zauważył, że zgodnie z przepisami ustawy czynsz pobierany za lokal według stawki za 1 m ² ustalonej na poziomie 3% wartości odtworzeniowej lokalu w skali roku jest zawsze z ekonomicznego punktu widzenia uzasadniony, a od podwyżki do tej granicy nie można się odwołać. Powyższe prowadziło Sąd Rejonowy do wniosku, że gdyby powód mógł rozporządzać swoim lokalem, to jest wysoce prawdopodobnym, że zdołałby wynająć go za czynsz wskazany w pozwie, według którego obliczył należne mu od pozwanej odszkodowanie.

W ocenie Sądu Okręgowego, gdy powód domaga się wyższego odszkodowania niż to, do płacenia którego zobowiązani są byli lokatorzy, to winien wykazać jego wysokość zgodnie z art. 6 k.c. W myśl tego przepisu ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Powód zatem winien wykazać zasadność swego roszczenia mając na względzie m.in.: rodzaj lokalu, jego położenie, stan techniczny, podłączenie mediów, także to, czy jest popyt na najem tego typu lokali za daną kwotę. Samo przyjęcie, że stawka odszkodowania nie przekracza 3 % wartości odtworzeniowej lokalu, nie przesądza o tym, że taką kwotę powód otrzymałby w rzeczywistości na wolnym rynku. Stąd też Sąd Okręgowy dokonał korekty w punkcie I sentencji wyroku, obniżając odszkodowanie za 10 miesięcy, tj. od lipca 2011 r. do kwietnia 2012 r. do wysokości odszkodowania, do którego płacenia zobowiązani byli – w oparciu o art. 18 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów – byli lokatorzy powoda, czyli do kwoty 388,96 zł miesięcznie. Zgodnie bowiem z tym przepisem osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Zatem Sąd Okręgowy od kwoty 552,32 zł (do której powód podniósł odszkodowanie od lipca 2011 r.) odjął kwotę pierwotnego odszkodowania, tj. 388,96 zł. Różnicę pomnożył przez 10 miesięcy, za które powód domagał się wyższej kwoty, co dało łącznie sumę 1633,60 zł i o tę kwotę łącznie obniżył zasądzone w punkcie pierwszym wyroku Sądu Rejonowego odszkodowanie.

Sąd odwoławczy nie podzielił zarzutu skarżącej, że odszkodowanie nie należy się powodowi, gdyż nie wezwał jej do wykonania wyroku eksmisyjnego. Art. 15 ust. 2 ustawy nakłada na sąd obowiązek powiadomienia gminy właściwej ze względu na położenie lokalu, z którego ma nastąpić eksmisja, o toczącym się postępowaniu. Gmina ma możliwość wstąpienia do sprawy. W przedmiotowej sprawie pozwana gmina nie skorzystała ze swojego uprawnienia i nie złożyła interwencji ubocznej. Należy również wskazać, że ustawa nie nakłada na powoda obowiązku wezwania gminy do wykonania wyroku w zakresie ustalenia lokalu socjalnego. W ocenie Sądu Okręgowego sama treść wyroku wskazująca na taki obowiązek gminy przesądza o tym, że gmina ma ten obowiązek wykonać. Ponadto postępowanie w przedmiocie eksmisji jest jawne i nawet, jeśli gmina nie była jego uczestnikiem, z własnej woli, to o treści wyroku mogła się z łatwością dowiedzieć. Zgodnie z § 94 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości – Regulamin urzędowania sądów powszechnych z dnia 23 lutego 2007 r. (Dz. U. z 2007 r., Nr 38, poz. 249 ze zm.), przewodniczący wydziału decyduje o udostępnieniu akt sądowych innym osobom niemającym uprawnień procesowych i o zakresie wykorzystania przez nie tych akt. Należało zatem przyjąć, że skarżąca miała możliwość zapoznania się ze stanem sprawy, zapadłym rozstrzygnięciem, co stanowiłoby przejaw dbałości o swoje interesy, lecz z tej możliwości nie skorzystała.

Nietrafny jest również zarzut skarżącej dotyczący tego, że w lokalu powoda zamieszkiwały osoby, co do których nie orzeczono o uprawnieniu do lokalu socjalnego i z tego powodu wykonanie przez pozwaną gminę obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego nie skutkowałoby opróżnieniem lokali powoda. Jak słusznie zauważył powód, wykonanie eksmisji w stosunku do tych osób było możliwe, jednakże nic nie stałoby na przeszkodzie, aby powróciły one ponownie do przedmiotowego lokalu. Eksmisja taka, aby była skuteczna, musiałaby się odbyć dopiero po przeniesieniu osób uprawnionych do lokalu socjalnego. Sąd Okręgowy podzielił w tym względzie argumentację przytoczoną w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w myśl art. 386 § 1 k.p.c.

W związku ze zmianą wyroku Sądu Rejonowego co do roszczenia głównego należało zmienić rozstrzygnięcie o kosztach procesu. Zgodnie z art. 100 zd. 1 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Koszty procesu powoda za postępowanie w I instancji wyniosły 3.265 zł. Powód wygrał sprawę w 90%, stąd też kwota ta podlegała obniżeniu do wysokości 2.698,50 zł.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. według zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów.