Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Dutkiewicz

Protokolant: stażysta Lucyna Dembek

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2023 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: J. Ł.

przeciwko: S. K.

o zapłatę

I oddala powództwo;

II zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 10 817 zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

SSO Agnieszka Dutkiewicz

S.. akt I C 975/20

UZASADNIENIE

Powód J. Ł. pozwem z dnia 26 października 2020r. wniósł o zasądzenie od pozwanej S. K. na swoją rzecz kwoty 206 000 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 17 sierpnia 2012r. do dnia zapłaty. Strona powodowa wniosła również o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że strony łączyły umowy pożyczki zawarte w dniach 24 czerwca 2010r. i 6 stycznia 2012r. na łączną kwotę 206 000 zł. Zwrot pożyczek powinien nastąpić jednorazowo najpóźniej do dnia 16 sierpnia 2020r. Pozwana nie zwróciła powodowi żadnych kwot z tego tytułu. Powód podniósł, że próbował wielokrotnie skontaktować się z pozwaną w celu uregulowania należności, jednak bezskutecznie.

W odpowiedzi na pozew z dnia 22 lutego 2021r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że powództwo jest całkowicie bezzasadne, bowiem nie istnieje żadne roszczenie powoda wobec pozwanej. Podkreślono, że wskazane w pozwie umowy pożyczki stanowiły wkład powoda do spółki, która działa w W., a w przeszłości mieściła się w B. przy ul. (...) (KRS (...)). Pierwotnym zamiarem stron było, aby powód został jej cichym wspólnikiem. Spółka nadal istnieje, a jej działalność nie jest zawieszona. Z uwagi na zmiany w spółce i zmniejszający się wpływ pozwanej na jej funkcjonowanie powód 13 maja 2013r. zawarł z pozwaną umowę przelewu jej wierzytelności przysługującej od spółki (...) sp. z o.o. w B. na poczet zwrotu pożyczek udzielonych S. K. przez J. Ł. z 24 czerwca 2010r. na kwotę 33 000 zł i z 6 stycznia 2012r. na kwotę 187 500 zł, co razem stanowiło 220 500 zł. Zatem na skutek potrącenia roszczenia powoda z tytułu pożyczek wygasly. Podniesiono, że korespondencja mailowa dołączona do pozwu nie dotyczyła przedmiotowej wierzytelności.

Sąd ustalił co następuje:

W dniu 5 maja 2004r. została zarejestrowana spółka (...) sp. z o.o. (wcześniej (...) sp. z o.o.) w B. nr KRS (...). S. K. była prezesem zarządu tej spółki w okresie od dnia 23 lipca 2010r. do dnia 7 września 2012r. S. K. posiada w spółce (...) udziały o wartości 10 000 zł. Na dzień 19 lutego 2021r. spółka nie była w stanie likwidacji, nie było prowadzone wobec niej postępowanie upadłościowe, układowe lub restrukturyzacyjne ani nie była zawieszona.

Dowód: informacja z krajowego rejestru sądowego k. 45-51.

Powód przekazał na rzecz (...) sp. z o.o. w B. kwotę 50 000 zł w ramach umowy pożyczki podpisanej z tą spółką.

Dowód: przesłuchanie pozwanej k. 292-295, kopia pozwu z dnia 5 czerwca 2012r. k. 85-91.

Strony postępowania w dniu 24 czerwca 2010r. zawarły umowę pożyczki, na podstawie której powód przekazał pozwanej kwotę 33 000 zł. Pozwana była zobowiązana do zwrotu pożyczki jednorazowo do dnia 16 sierpnia 2012r. (§ 3 umowy).

Łącznie ze spłatą pożyczki pozwana miała zapłacić na rzecz powoda odsetki ustawowe za okres od dnia podpisania umowy do dnia zwrotu pożyczki (§ 4 umowy).

W przypadku braku zwrotu pożyczki w terminie określonym w umowie, pozwana zobowiązana była do zapłaty odsetek za zwłokę w wysokości 0,5% pożyczonej sumy (§ 5 umowy).

Dowód: umowa pożyczki z dnia 24 czerwca 2020r. k. 8-9.

Strony postępowania zawarły w dniu 6 stycznia 2012r. umowę pożyczki na kwotę 173 000 zł, którą powód udostępnił stronie pozwanej. Zwrot pożyczki miał nastąpić jednorazowo najpóźniej do dnia 16 sierpnia 2012r. (§ 3 umowy).

Łącznie ze spłatą pożyczki pozwana miała zapłacić na rzecz powoda odsetki ustawowe za okres od dnia podpisania umowy do dnia zwrotu pożyczki (§ 4 umowy).

W przypadku braku zwrotu pożyczki w terminie określonym w umowie, pozwana zobowiązana była do zapłaty odsetek za zwłokę w wysokości 0,5% pożyczonej sumy (§ 5 umowy).

Dowód: umowa pożyczki z dnia 6 stycznia 2012r. k. 10-11.

Pozwana środki pieniężne pozyskane od powoda w ramach umów pożyczki z 24 czerwca 2010r. i 6 stycznia 2012r. przekazała na konto spółki (...) sp. z o.o. w B., w której wówczas sprawowała funkcję prezesa zarządu. Pieniądze były wykorzystane na działalność spółki.

Dowód: przesłuchanie pozwanej k. 292-295, korespondencja e-mail k. 76-84 i 92-103, zeznania świadka M. K. k. 288-288v, wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 30 czerwca 2014r. k. 38-41, postanowienie z dnia 9 lipca 2015r. k. 42, postanowienie z dnia 20 maja 2012r. k. 71-72.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 20 maja 2012r. (sygn. akt I Co 45/12) udzielił zabezpieczenia roszczeń wnioskodawcy S. K. o zapłatę kwoty 220 500 zł wraz z ustawowymi odsetkami poprzez zajęcie wierzytelności przysługujących obowiązanemu (...) sp. z o.o. w B. od Przedsiębiorstwa Handlowego (...) P. P. w M. w kwocie 16 514,32 zł, (...). kryty. R. W. sp. j. w W. w kwocie 2 366,03 zł, Hurtowni (...) w B. w kwocie 100 43136 zł oraz (...) B. T. w W. w kwocie 40 432,74 zł.

Dowód: postanowienie z dnia 20 maja 2012r. k. 71-72.

W dniu 5 czerwca 2012r. J. Ł. wniósł do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy pozew przeciwko (...) sp. z o.o. w B. o zapłatę kwoty 50 000 zł wraz z odsetkami w wysokości 0,5% w skali roku za okres od dnia 15 grudnia 2011 roku do dnia zapłaty tytułem zwrotu pożyczki udzielonej przez powoda pozwanemu na podstawie umowy z dnia 15 grudnia 2011r. Wniesiono również o zabezpieczenie powództwa.

Dowód: kopia pozwu z dnia 5 czerwca 2012r. k. 85-91.

Adwokat M. K. reprezentował zarówno J. Ł. jak i S. K. w sprawach z ich powództw przeciwko (...) sp. z o.o. w B.. Koszty związane z prowadzeniem obu spraw zapłacił J. Ł.. S. K. i J. Ł. współpracowali ze sobą w sprawach przeciwko pozwanej (...) sp. z o.o. w B.. Pełnomocnik M. K. informował zarówno J. Ł., jak i S. K. o czynnościach podejmowanych w sprawach z ich powództw. Strony wspólnie uzgadniały podejmowane czynności ze swoim pełnomocnikiem.

Dowód: korespondencja e-mail k. 76-84 i 92-103, zeznania świadka M. K. k. 288-288v, przesłuchanie pozwanej k. 292-295.

W dniu 13 maja 2013r. S. K. i J. Ł. zawarli umowę przelewu wierzytelności na podstawie, której pozwana przeniosła na powoda wierzytelność przysługującą jej wobec (...) sp. z o.o. z siedzibą w B., wynikającą z niezwróconych przez powyższą spółkę pożyczek udzielonych przez pozwaną na podstawie umów z dnia 27 czerwca 2010r., 5 listopada 2011r. i z dnia 6 stycznia 2012r.

Łączna wysokość wierzytelności wynosiła kwotę 220 500 zł wraz z odsetkami od kwoty 40 800 zł w wysokości 1,5% w skali roku za okres od dnia 27 czerwca 2010r. do dnia zapłaty, od kwoty 21 200 zł w wysokości 1,5% w skali roku za okres od dnia 5 listopada 2011r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 158 500 zł w wysokości 0,5% w skali roku za okres od dnia 6 stycznia 2012r. do dnia zapłaty.

Strony w § 3 umowy ustaliły, że powód zapłaci pozwanej za przelewaną wierzytelność kwotę w wysokości 220 500 zł w dniu zawarcia umowy. Zapłata nastąpiła poprzez potrącenie kwoty należnej powodowi od pozwanej tytułem zwrotu pożyczek udzielonych w dniu 24 czerwca 2010 r. na kwotę 33 000 zł oraz w dniu 6 stycznia 2012r. na kwotę 187 500 zł.

S. K. i J. Ł. oświadczyli w dniu 13 maja 2013r., że zapłata kwoty 220 500 zł należna S. K. na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 13 maja 2013r. zostaje potrącona na poczet zwrotu pożyczek udzielonych S. K. przez J. Ł. na podstawie umów pożyczek z dnia 24 czerwca 2010r. na kwotę 33 000 zł oraz z dnia 6 stycznia 2012r. na kwotę 187 500 zł.

Powód po zawarciu umowy cesji z pozwaną w dniu 13 maja 2013r. nie wstąpił w miejsce pozwanej do wytoczonej przez nią sprawy przeciwko spółce (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. w postepowaniu toczącym się przed Sądem Okręgowym w Bydgoszczy (syg. akt I C 404/12). Takie działanie zaproponował stronom adwokat M. K..

Dowód: umowa przelewu wierzytelności k. 35-36, oświadczenie z 13 maja 2013r. k. 37, przesłuchanie pozwanej k. 292-295, korespondencja e-mail k. 76-84 i 92-103, zeznania świadka M. K. k. 288-288v.

W dniu 10 czerwca 2013. Bank (...) S.A. wysłał do pozwanej S. K. zawiadomienie o zamiarze zgłoszenia danych klienta do systemu Bankowy Rejestr, w związku z upływem terminu spłaty należności wynikającej z kredytu obrotowego w rachunku bieżącym udzielonego na podstawie umowy nr (...) zawartego w dniu 15 grudnia 2011r., którego poręczycielem była pozwana.

Dowód: zawiadomienie z dnia 10 czerwca 2013r. k. 64-65, korespondencja e-mail k. 66-70.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy M. A. pismem z dnia 30 sierpnia 2013r. zawiadomił pozwaną o zajęciu rachunku bankowego i zakazie wypłat. W oparciu o tytuł egzekucyjny z dnia 18 czerwca 2013r. syg. akt 197/2013 zaopatrzony w klauzulę wykonalności z dnia 23 lipca 2013r. ponowieniem Sądu z dnia 23 lipca 2013r. zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne w celu zaspokojenia należności wierzyciela Banku (...) S.A.

Dowód: zawiadomienie z dnia 30 sierpnia 2013r. k. 115-116, postanowienie z dnia 23 lipca 2013r. k. 163, bankowy tytuł egzekucyjny k. 164-165

Pozwana złożyła skargę na czynności komornika w dniu 5 maja 2014r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy pismem z dnia 6 maja 2014r. poinformował pozwaną, że postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko spółce (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. wypadło bezskutecznie. Postępowanie w tej sprawie zostało umorzone postanowieniem z dnia 18 lipca 2014r.

Dowód: pismo komornika z dnia 6 maja 2014r. k. 126, skarga z dnia 5 maja 2014r. k. 127-136, korespondencja e-mail k. 137-162, 167-171 i 180-183, postanowienie z dnia 18 lipca 2014r. k. 166, przesłuchanie pozwanej k. 292-295.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 30 czerwca 2014r. (syg. akt I C 404/12) zasądził od pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. na rzecz powódki S. K. kwotę 220 500 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 12 maja 2012r. do dnia zapłaty oraz zasądził na jej rzecz 18 812 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 9 lipca 2015r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy wydał S. K. dalszy tytuł wykonawczy oznaczony liczą porządkową II, obejmujący prawomocny wyrok z dnia 30 czerwca 2014r., w celu prowadzenia egzekucji przeciwko dłużnikowi (...) sp. z o.o. z siedzibą w B..

Dowód: wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 30 czerwca 2014r. k. 38-41, postanowienie z dnia 9 lipca 2015r. k. 42, korespondencja e-mail k. 137-162, 167-171 i 180-183, przesłuchanie pozwanej k. 292-295.

Pozwana w wiadomościach e-mail wysłanych w 2015-2016r. prosiła powoda o odroczenie terminu spłaty i rozłożenie na raty swojego zadłużenia względem powoda.

Dowód: wiadomości e-mail k. 12-16, 73-74 i 117-122.

Powód pismem z dnia 12 października 2020r. (odebranym w dniu 16 października 2020r.) wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 206 000 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 33 000 zł od dnia 16 sierpnia 2012r. do 31 grudnia 2015r. i ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi od kwoty 173 000 zł od dnia 16 sierpnia 2012r. do dnia 31 grudnia 2015r. i ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty w terminie 7 dnia od otrzymania pisma.

W odpowiedzi pozwana poinformowała powoda, że umowy pożyczki, na które się powoływał, w istocie stanowiły jego wkład do spółki, która działała w W., a w przeszłości mieściła się w B. przy ul. (...). Ponadto poinformowała, że na skutek potrącenia dokonanego w dniu 13 maja 2013r. pożyczki zostały zwrócone.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 12 października 2020r. wraz z potwierdzeniem odbioru k. 17- 21, pismo pozwanej z dnia 26 października 2020r. wraz z pełnomocnictwem k. 43-44.

Powyżej opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody w postaci dokumentów, przesłuchanie stron postępowania oraz zeznania świadka M. K..

Sąd orzekając w sprawie oparł się na zgromadzonych dokumentach, albowiem strony nie kwestionowały ich prawdziwości i treści, a sam Sąd również nie znalazł przyczyn, aby odmówić im przymiotu wiarygodności.

Sąd, nie kwestionując ich autentyczności i prawdziwości, uznał dowody z dokumentów nieujawnionych w stanie faktycznym za nieprzydatne do ustaleń faktycznych w sprawie. W ocenie Sądu zaoferowane dowody nie były przydatne dla ustalenia istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. W szczególności pozostałe powołane wiadomości e-mail zawierały treści oderwane od przedmiotu niniejszego sporu. Wiadomości te dotyczyły współpracy stron w postępowaniach sądowych wytoczonych przeciwko spółce (...) oraz szczegółów dotyczących odzyskiwania należności, co nie miało wpływu na ocenę ważności umowy cesji. Dokumentacja dołączona do pisma z dnia 14 lipca 2021r. również nie miała związku z niniejszą sprawą. Dowody z dokumentów dotyczyły w głównej mierze prób odzyskania wierzytelności od (...) sp. z o.o. w B., co było bez związku z przedmiotową sprawą. Tak samo odniesiono się do przedstawionej przez powoda drugiej umowy pożyczki z dnia 24 czerwca 2010r., umowa ta jest tożsama z umową z tego samego dnia dołączoną do pozwu i stanowi jedynie jej odpis, a nie jak twierdził powód inną umowę pożyczki. Okoliczność, że część zapisów na jednym odpisie jest wykonana własnoręcznie, a drugi odpis jest w całości wypełniony pismem drukowanym, nie stanowi o tym, że dokumenty te stanowią różne umowy pożyczki.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka M. K.. Zeznania świadka znajdują potwierdzenie w przedłożonych do akt sprawy dowodach z dokumentów. Zeznania świadka były logiczne, spójne i uzupełniały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy.

Sąd nie uwzględnił w stanie faktycznym przeprowadzonego dowodu z zeznań świadka R. A.. Powołany świadek w swoich zeznaniach w głównej mierze zasłaniał się niepamięcią lub niewiedzą. W swoich zeznaniach opierał się głównie na informacjach uzyskanych bezpośrednio od powoda.

Sąd dał wiarę przesłuchaniu pozwanej, nie znajdując podstaw do zakwestionowania wiarygodności jej zeznań. Były one bowiem spójne, logiczne, rzeczowe i uzupełniały zgromadzony materiał dowodowy. Zeznania pozwanej łącznie z pozostałymi dowodami przeprowadzonymi w toku postępowania należycie wyjaśniły okoliczności towarzyszące zawarciu umowy cesji oraz przedmiotowych umów pożyczki. Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom powoda na okoliczności wskazane w pozwie i odpowiedzi na pozew. Zeznania powoda nie znalazły potwierdzenia w materiale dowodnym znajdującym się w aktach sprawy, nie były one logiczne i spójne. Powód nie potrafił wyjaśnić i wykazać celowości i zasadności swoich działań.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód wywodził swoje roszczenie wobec pozwanej z zawartych przez strony umów pożyczki.

Zgodnie z treścią przepisu art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Pozwana zakwestionowała zasadność roszczenia objętego pozwem z uwagi na skuteczne potrącenie wierzytelności, o czym miała stanowić zawarta przez strony umowa cesji oraz dołączone do niej oświadczenie o potrąceniu. Pozwana podniosła także, że umowy pożyczki były w rzeczywistości wkładem powoda do spółki (...) sp. z o.o. w B., by uczynić go jej cichym wspólnikiem. Zdaniem powoda umowa cesji i oświadczenie o potrąceniu dotyczyło innych umów pożyczki zawartych w tych samych dniach, ponadto zarzucał, że zawarta umowa cesji jest pozorna.

W ocenie Sądu zarzuty powoda w tym zakresie są chybione. Pozwana przedłożyła do akt sprawy ważną, podpisaną przez strony umowę cesji. W § 3 umowy cesji strony postanowiły, że powód za przelewaną wierzytelność zapłaci pozwanej kwotę w wysokości 220 500 zł. Zapłata wynagrodzenia przez powoda miała nastąpić poprzez potrącenie kwoty należnej powodowi od pozwanej tytułem zwrotu pożyczek udzielonych w dniu 26 czerwca 2010r. na kwotę 33 000 zł oraz w dniu 6 stycznia 2012r. na kwotę 187 500 zł.

Powód w żaden sposób nie wykazał, by powyższa umowa cesji była zawarta dla pozoru. Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności. Ciężar dowodu w zakresie faktów mogących świadczyć o pozorności czynności prawnej spoczywa na stronie powołującej się na tę wadę (art. 6 k.c.). Pozorność czynności prawnej, czyli tzw. czynności prawnej dysymulowanej, istnieje wtedy, gdy strony stwarzają pozór dokonania jednej czynności prawnej, podczas gdy w rzeczywistości dokonują innej czynności. Istnieje zatem taka sytuacja, w której element ujawniony stanowi inny typ umowy, niż element ukryty (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 21 kwietnia 2021r. I ACa 740/19). Złożenie oświadczenia woli dla pozoru w rozumieniu art. 83 § 1 k.c. oznacza, iż osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym oświadczeniem (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2021r. II USKP 12/21). Przepis art. 83 k.c. charakteryzuje czynność prawną pozorną przez wskazanie trzech jej elementów, które muszą wystąpić łącznie: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę w każdym wypadku nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Brak zamiaru wywołania skutków prawnych oznacza, że osoba składająca oświadczenie woli albo nie chce w ogóle wywołać żadnych skutków prawnych, albo też chce wywołać inne, niż wynikałoby ze złożonego przez nią oświadczenia woli (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 26 stycznia 2021r. III AUa 402/20). Powód, jako osoba powołująca się na pozorność zawartej umowy cesji, nie przedłożył w niniejszej sprawie wystarczających dowodów na wykazanie tej okoliczności. Sąd zważył, że pomimo zawarcia umowy cesji strona pozwana nadal występowała w postępowaniu toczącym się przed Sądem Okręgowym w Bydgoszczy (syg. akt I C 404/12) przeciwko (...) sp. z o.o. w B. jako powódka, jednak nie jest to wystarczający dowód na pozorność umowy cesji. Podkreślić przy tym należy, że z przedłożonej do akt sprawy korespondencji e-mail wynika, że strony wraz z adwokatem prowadzącym powyższą sprawę, przyjęły taką strategię a świadomość o tym mieli zarówno pozwana jak i powód. Z wiadomości e-mail dołączonych do akt sprawy przez powoda nie wynika, aby pozwana chciała spłacić wierzytelności objęte pozwem. W korespondencji stron nie ma wymienionego źródła zobowiązań, a wskazywane kwoty nie są tożsame z kwotami wynikającymi z umów pożyczki. Zgodnie ze zgromadzonym materiałem dowodnym pozwana pożyczała od powoda pieniądze na życie, a wcześniej na prowadzenie sprawy przeciwko (...) spółce z o.o. w B. i w ocenie Sadu to tych kwot dotyczyła korespondencja stron dołączona do akt sprawy. Zdaniem Sądu umowa cesji nie była zawarta dla pozoru. Za tym stanowiskiem przemawia ponadto odrębne oświadczenie dołączone do umowy cesji dotyczące potrącenia kwoty 220 500 zł należnej pozwanej od powoda z tytułu zawartej umowy cesji z wierzytelnościami należnymi powodowi od pozwanej z tytułu umów pożyczek z dnia 26 czerwca 2010r. na kwotę 33 000 zł i z dnia 6 stycznia 2012r. na kwotę 187 500 zł. Gdyby strony miały w zamiarze zawarcie umowy cesji dla pozoru, nie byłoby celowym składnie dodatkowego oświadczenia o potrąceniu. Strona powodowa nie uzasadniła, z jakiego powodu umowa cesji miałaby być zawarta dla pozoru. Nie ma żadnych dowodów wskazujących no to, że pozwana zawierała powyższą umowę cesji dla pozoru, bowiem zawarcie umowy cesji i przeniesienie swojej wierzytelności wobec (...) spółki z o.o. w B. na powoda w zamian za zwolnienie z długu wobec powoda leżało w jej interesie. Pozwana zawierając umowę cesji dla pozoru narażałaby się na ryzyko utraty wierzytelności wobec (...) spółki z o.o. w B., a jednocześnie pozostawałaby dalej zobowiązana wobec powoda. Z akt sprawy nie wynika, aby strony nie chciały wywrzeć skutków wiążących się z przedmiotową umową cesji. Za brakiem pozorności przedmiotowej umowy przemawiają także sprzeczne ze sobą zarzuty strony powodowej. Powód podniósł zarzut pozorności umowy cesji, jednocześnie wskazując, że umowa cesji dotyczyła innych umów pożyczek niż wskazanych w żądaniu pozwu. Podczas przesłuchania na rozprawie w dniu 20.10.2022 r. zeznał zaś kilkakrotnie, że udzielił pozwanej tylko 2 pożyczek na łączną kwotę 206 000 zł i nie udzielał jej żadnych innych pożyczek. Gdyby było inaczej należałoby zadać pytanie dlaczego powód w niniejszym postępowaniu nie dochodzi kwot z czterech umów pożyczek. Powód nie wskazywał, aby pozwana spłaciła którąkolwiek z zawartych umów. Skoro zatem powód podnosi jednocześnie pozorność umowy cesji a także, że nie dotyczyła ona umów pożyczki wskazanych w pozwie to racjonalnym byłoby dochodzić kwot z czterech niespłaconych przez pozwaną umów pożyczek w łącznej kwocie 426 500 zł (33 000 zł + 33 000 zł + 187 500 zł + 173 000 zł). Powód jednak w żaden sposób nie uzasadnił swojego postępowania, a jego argumentacja w ocenie Sądu jest niespójna i nielogiczna.

Przechodząc do oceny drugiego zarzutu dotyczącego umowy cesji Sąd wskazuje, że powód w żaden sposób nie udowodnił, aby zawarł z pozwaną cztery umowy pożyczki. W ocenie Sądu umowa pożyczki z dnia 24 czerwca 2010r. dołączona do pozwu (k. 8-11 akt) jest tożsama z umową dołączoną do pisma z dnia 30 kwietnia 2021r. (k. 62-63 akt). Stanowią one jedną i tą samą umowę pożyczki. Powód w żaden sposób nie wykazał, aby przekazał pozwanej w wykonaniu powyższego kwotę 66 000 zł (33 000 zł x 2) – co jest niezbędne do zawarcia ważnej umowy pożyczki w rozumieniu art. 720 § 1 k.c. W podobny sposób należy się odnieść do umowy pożyczki z dnia 6 stycznia 2012r. Powód nie udowodnił, aby przekazał pozwanej kwotę 360 500 zł (173 000 zł + 187 500 zł). Do akt sprawy nie dołączono żadnych potwierdzeń wykonania przelewów lub pokwitowań odbioru gotówki powyższych kwot. Umowy pożyczki z dni 24.06.2010 r. i 06.01.2012 r. nie zostały przedłożone w oryginałach, lecz w kopiach, nie poświadczonych za zgodność z oryginałami. Ponadto powód nie dołączył do akt sprawy umowy z dnia 6 stycznia 2012r. na kwotę 187 500 zł. W dołączonych do akt sprawy kopiach umów pożyczki znajdują się zapisy dotyczące sporządzenia umów w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej stron (§ 9 umów). Skoro zatem powód powołuje się na fakt zawarcia czterech umów pożyczki to powinien przedstawić je wszystkie Sądowi zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu (art. 6 k.c.).

Uwagę Sądu zwrócił fakt, że umowa pożyczki z dnia 6 stycznia 2012r. opiewa na inną kwotę (173 000 zł, k. 10 akt) niż wskazana w umowie cesji (187 500 zł, k. 36 akt). Zgodnie z art. 231 k.c. Sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów (domniemanie faktyczne).

Mając na uwadze cały ujawniony w toku sprawy materiał dowodowy, w szczególności umowy pożyczki, umowę cesji, korespondencję e-mail stron dotyczącą zadłużenia pozwanej i wspólnego prowadzenia spraw przeciwko (...) spółce z o.o. w B., zeznania świadka M. K. oraz przesłuchanie pozwanej, Sąd doszedł do przekonania, że strony postępowania zawarły tylko dwie umowy pożyczki tj. umowę pożyczki z dnia 24 czerwca 2010r. i umowę pożyczki z dnia 6 stycznia 2012r. Pozwana potwierdziła zawarcie i przekazanie kwot pieniężnych wskazanych w wyżej wymienionych umowach pożyczki odpowiednio w wysokości 33 000 zł oraz 173 000 zł. Powód nie przedłożył żadnego dowodu na zawarcie kolejnych dwóch umów pożyczki oraz przekazania pozwanej środków pieniężnych w kwotach w nich wskazanych. Korespondencja e-mail stron również nie potwierdzała tak wysokiego zadłużenia pozwanej wobec powoda. W ocenie Sądu zawarcie dwóch tożsamych umów pożyczki pomiędzy tymi samymi stronami w tym samym dniu w świetle zasad doświadczenia życiowego byłoby zupełnie niecelowe. Jeśli wolą stron byłoby zawarcie w dniu 24 czerwca 2010r. umów pożyczki na łączną kwotę 66 000 zł to strony mogłyby to uczynić w ramach jednej umowy pożyczki. Niezrozumiałe wydaje się rozdzielanie powyższej kwoty na dwie umowy. Podobnie należy odnieść się do umowy pożyczki z 6 stycznia 2012r. Niecelowe, w ocenie Sądu, byłoby podzielenie kwoty 360 500 zł na dwie odrębne umowy zawarte w tym samym dniu o tożsamej treści, w tym wypadku co prawda w odmiennych kwotach. Powód w żaden sposób nie uzasadnił celowości takiego sposobu działania.

Jak już wskazano, zdaniem Sądu pomiędzy stronami niniejszego postępowania doszło do zawarcia jedynie dwóch umów pożyczki w dniach i kwotach wskazanych w umowie cesji. Umowa cesji z dnia 13 maja 2013r. jest dokumentem późniejszym niż umowa pożyczki z dnia 6 stycznia 2012r. Przy wykazaniu, że w dniu 6 stycznia 2012r. doszło do zawarcia tylko jednej umowy pożyczki Sąd ustalił, że to umowa cesji wskazuje faktyczną wysokość kwoty przekazanej pozwanej przez powoda. Dodatkowo pozwana w swoich wiarygodnych zeznaniach oświadczyła, że zmiana kwoty umowy pożyczki z dnia 6 stycznia 2012r. wynikała z działania powoda. Różnica może również wynikać z doliczenia odsetek, gdyż pożyczka była oprocentowana. Z uwagi na powyższe Sąd doszedł do przekonania, że strony zawarły umowę pożyczki w dniu 6 stycznia 2012r. na kwotę 173 000 zł a następnie za zgodą obu stron wyłącznie zmieniły jej wysokość. Faktycznie przekazana pozwanej kwota pożyczki wyniosła 187 500 zł.

Sąd zważył, że zachowania obu stron postępowania były w pewnym zakresie pozbawione racjonalności. Jak już podkreślono, powód nie potrafił uzasadnić zawarcia dwóch umów pozyczki w tym samym dniu, natomiast pozwana nie potrafiła uzasadnić dlaczego pozwany przekazywał pieniądze (...) spółce z o.o. w B. za jej pośrednictwem, żeby zostać jej „cichym wspólnikiem” skoro wcześniej pożyczył tej spółce bezpośrednio kwotę 50 000 zł. Pozwana jednak w sposób wystarczający i logiczny wykazała ważność zawartej umowy cesji oraz liczbę zawartych pomiędzy stronami umów pożyczki.

Z uwagi na skuteczność umowy cesji oraz udowodnienie przez pozwaną, że dotyczyła ona umów będących przedmiotem niniejszego postępowania zbędne okazało się badanie dalszych zarzutów podniesionych przez pozwaną. Tylko na marginesie Sąd zaznacza, że dla rozstrzygnięcia sprawy nie miał znaczenia cel udzielania pożyczek pozwanej. We wskazanych w pozwie umowach jako pożyczkobiorca widniała bowiem pozwana i bez znaczenia jest cel, na jaki wydatkowała środki z nich uzyskane. Nawet jeżeli zamiarem powoda było dofinansowanie (...) spółki z o.o. w B. za pośrednictwem pozwanej to nie ma to wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. Pozwana dobrowolnie podpisała umowy pożyczki w swoim imieniu i na swoją rzecz.

W związku z powyższym Sąd w punkcie I sentencji wyroku oddalił powództwo w całości na podstawie art. 720 § 1 k.c. w zw. z art. 83 § 1 k.c. i § 3 umowy cesji z 13 maja 2013r. a contrario oraz art. 6 k.c. i art. 231 k.c.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II sentencji wyroku z uwzględnieniem wyniku sprawy, którą powód przegrał w całości. Zgodnie z treścią art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty procesu, które poniosła pozwana składała się opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego – 10 800 zł. Z tego tytułu zasądzono od powoda na rzecz pozwanej kwotę 10 817 zł (10 800 + 17 zł) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu. Wysokość przyznanych pozwanej kosztów zastępstwa procesowego Sąd ustalił na podstawie § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Agnieszka Dutkiewicz