Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III AUa 1628/10 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2012-09-11

Sygn. akt III AUa 1628/10

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Grażyna Czyżak

Sędziowie:

SSA Bożena Grubba (spr.)

SSA Barbara Mazur

Protokolant:

stażysta Emilia Romanik

po rozpoznaniu w dniu 11 września 2012 r. w Gdańsku

sprawy T. M. (1)

przeciwko

Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o ustalenie nieistnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego

na skutek apelacji T. M. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z siedzibą w Gdyni z dnia 23 czerwca 2010 r., sygn. akt XV U 1164/08

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1628/10

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 stycznia 2008 r. ZUS Oddział w G.ustalił, że ubezpieczony T. M. (1)podlega z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 1 marca 2003 r. do 31 grudnia 2007 r.

Ubezpieczony T. M. (1)odwołał się od powyższej decyzji, zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej uchylenie oraz o zasądzenie od ZUS na swoją rzecz kosztów procesu. Nadto ubezpieczony wniósł o zawieszenie postępowania w sprawie do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy z własnego powództwa przeciwko (...) Sp. z o. o.o zapłatę wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę za okres od marca do grudnia 2007 r. W uzasadnieniu odwołania skarżący wskazał, że jest do dnia dzisiejszego pracownikiem (...), ponieważ stosunek pracy nie został rozwiązany i wobec tego nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania i potraktowania go jako odwołanie od decyzji z dnia 29 maja 2008 r., zasądzenie na swoją rzecz od przeciwnika kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i przeprowadzenie postępowania dowodowego z akt pozwanego.

Odwołanie wnioskodawcy zostało zarejestrowane w Sądzie Okręgowym w Rep. U jako sprawa oznaczona sygn. akt VIII U 2226/08 (obecnie XV U 1164/08). Do akt sprawy zostało dołączone także odwołanie T. M. (1) od decyzji pozwanego z dnia 29 maja 2008r., którą Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustalił, iż wnioskodawca podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w (...) spółka z o.o. w K. w okresie od dnia 01 lipca 2001 r. do dnia 28 lutego 2003r.

Wnioskodawca w odwołaniu z dnia 01 lipca 2008r kwestionował zasadność powyższej decyzji wskazując, iż stosunek pracy z wymieniona spółką nie został rozwiązany i trwa nadal.

Zarządzeniem z dnia 12 września 2008r Sąd I instancji wyłączył ze sprawy niniejszej odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 29 maja 2008r do odrębnego rozpoznania z uwagi na jej prejudycjalny charakter dla rozstrzygnięcia w sprawie niniejszej oraz inny zakres podmiotowy. Odwołanie od decyzji z dnia 29 maja 2008r zostało zarejestrowane w Rep. U Sądu Okręgowego pod sygn. akt VIII U 3337/08 (obecnie - XV U 2080/08).

Postępowanie w sprawie niniejszej było zawieszone do czasu wydania wyroku w I instancji w sprawie XV U 2080/08 - na mocy art. 177 par. 1 pkt. 1 k.p.c.

Wyrokiem z dnia 23 czerwca 2010 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w G. oddalił odwołanie wnioskodawcy oraz zasądził od T. M. (2) na rzecz pozwanego kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących pustelniach i rozważaniach:

Wnioskodawca T. M. (1) prowadzi działalność gospodarczą T. M. (1) - Biuro (...), tj. działalność rachunkowo - księgową, na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej z dnia 8 grudnia 1998 r. pod nr 525/98, prowadzonej przez Urząd Gminy R.. Jako miejsce jej wykonywania ujawniono początkowo R., S. i K. ul. (...), a od dnia 14 lipca 2006 r. dodano G..

(...) Sp. z o. o.z siedzibą w K.przy ul. (...)nr 7 została wpisana do KRS pod nr (...)w dniu 21 listopada 2001 r., wcześniej figurowała w RHB pod nr (...). Spółka ta została utworzona na czas nieoznaczony, jej jedynym - 100% udziałowcem, a jednocześnie jedynym członkiem zarządu uprawnionym do jej reprezentowania od ok. połowy 2001 r. był Z. G.. Jak wynika z ustaleń w sprawie o przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania spółki, Z. G.faktycznie pełnił powyższe funkcje w Zarządzie spółki, jednakże nie został formalnie odwołany z zajmowanego stanowiska i nadal figuruje w KRS jako Prezes Zarządu spółki. Spółka nie ustanowiła prokurentów i zasadniczo, poza wyjątkiem w postaci uczynienia wzmianki o złożeniu rocznego sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności podmiotu oraz dokumentu o zatwierdzeniu tego sprawozdania w dniu 15 listopada 2002 r., nigdy nie dokonano żadnych wpisów dotyczących stricte działalności spółki. Wszystkie wpisy figurujące w KRS pod nr (...)dotyczyły prowadzonej egzekucji wobec (...) Sp. z o. o., prowadzonej po zaprzestaniu wykonywania przez nią działalności gospodarczej. Jak wynika z zeznań właściciela spółki i jednocześnie Prezesa jej jednoosobowego Zarządu, Z. G., spółka prowadziła działalność gospodarczą do około połowy 2002 r. Działalność ta była prowadzona w wynajętych pomieszczeniach i około połowy roku 2002 właściciel gruntu uniemożliwił wejście pracownikom na teren zakładu i wykonywanie produkcji. Nadto majątek spółki został zajęty na poczet zaległości wobec ZUS i Urzędu Skarbowego wobec tego wszyscy pracownicy produkcyjni zostali zwolnieni z pracy. Począwszy od 2003r spółka definitywnie zaprzestała jakiejkolwiek działalności i stan ten trwa do chwili obecnej. Od tej daty spółka jako podmiot gospodarczy nie funkcjonuje - istnieje jedynie formalnie.

Sąd I instancji wskazał, iż poza sporem w sprawie pozostaje, iż wnioskodawca pracował w (...) Sp. z o. o.w K.od dnia 01 lipca 2001 r. początkowo na podstawie umowy zlecenia, następnie na podstawie umowy o pracę na czas określony i od dnia 1 marca 2002 r. na czas nieokreślony, na stanowisku głównego księgowego w wymiarze ½ czasu pracy z wynagrodzeniem 3.840 zł. brutto miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano siedzibę firmy - ul. (...)nr 7. Skarżący wykonywał pracę w wymienionej spółce w oparciu o wskazaną umowę do dnia 28 lutego 2003r. Po tym dniu w związku z zaprzestaniem działalności przez spółkę skarżący nie wykonywał pracy w (...). Wnioskodawca wynagrodzenie za pracę w spółce otrzymywał do końca 2002 r. Poza sporem przy tym pozostaje, iż wnioskodawca po lutym 2003r. nie otrzymywał wynagrodzenia za pracę w spółce; nie było ono w ogóle naliczane, a spółka nie opłacała składek na jego ubezpieczenie społeczne. Deklaracje ubezpieczeniowe z tytułu własnego zatrudnienia po dniu 28 lutego 2003r. skarżący składał bez porozumienia z właścicielem spółki i jednocześnie jej Prezesem, który, jak oświadczył, był tym procederem „zaskoczony”. Jako podstawę wymiaru składek wnioskodawca wskazywał wysokość wynagrodzenia ustaloną w umowie o pracę z marca 2002r. Jednocześnie składka na ubezpieczenie wnioskodawcy nie była odprowadzana.

W dniu 29 sierpnia 2008r. wnioskodawca wystąpił do Sądu Pracy w K.o zasądzenie na jego rzecz od spółki kwoty 46.080 zł tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od stycznia do grudnia 2007 r. Do pozwu wnioskodawca załączył kserokopię umowy o pracę z dnia 01 marca 2002r. Pozwana spółka nie została zawiadomiona o rozprawie i nie otrzymała odpisu pozwu - dokonano doręczenia zastępczego, wobec czego nie brała udziału w postępowaniu. Sąd Rejonowy w Kwidzynie wyrokiem zaocznym z dnia 30 października 2008r. wydanym w sprawie oznaczonej sygn. akt IV P 101/08 zasądził od (...) Sp. z o. o.w K.na rzecz T. M. (1)żądaną pozwem kwotę wraz z odsetkami od dnia 29 sierpnia 2008r. Wyrok został uprawomocniony na podstawie doręczenia zastępczego - na adres spółki figurujący w KRS - z dniem 25 listopada 2008r. Jak wynika z zapisów w protokole rozprawy, wnioskodawca w postępowaniu w powyższej sprawie oświadczył, iż nie wie, gdzie mieszka prezes spółki Z. G., zaś w niniejszej sprawie wniósł o przesłuchanie Z. G.w charakterze świadka, powołując się na jego adres widniejący w jego aktach ubezpieczeniowych. Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z zeznań Z. G.w sprawie niniejszej, zaś w postępowaniu w sprawie XV U 2080/08 Z. G.brał czynny udział jako osoba uprawniona do reprezentowania (...), a postępowanie to toczyło się od września 2008r. Adres Z. G.był zatem znany i dostępny.

Wnioskodawca równolegle z wykonywaniem pracy na rzecz (...) prowadził przez cały czas własną działalność gospodarczą - Biuro (...). Działalność tą nadal nieprzerwanie kontynuuje. Z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej wnioskodawca nigdy nie opłacał składek na własne ubezpieczenia społeczne, z wyjątkiem okresu od stycznia do listopada 2008 r., a płacił jedynie składkę zdrowotną.

Spółka zgłosiła wnioskodawcę do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego od 1 lipca 2001 r., przy czym jako podstawę zgłoszenia wskazano umowę zlecenia. Od dnia 01 lipca 200l r. spółka nie płaciła żadnych składek na ubezpieczenia społeczne.

Sąd Okręgowy ustalił, iż w okresie do marca 2002 r. (...)zatrudniała około dwudziestu kilku osób, z tego 3 osoby podległe wnioskodawcy wykonywały prace w zakresie księgowości. Spółka zajmowała się głównie produkcją i sprzedażą win owocowych i trwało to mniej więcej do połowy 2002 r., kiedy doszło do załamania kondycji finansowej tego podmiotu. Pracownicy produkcji (ok. dwudziestu) zostali zwolnieni, a wskutek wymówienia umowy dzierżawy przez D. S., wynajmującego pomieszczenia spółce, jej siedziba została przeniesiona na adres ul. (...)w K., do której przeszło tylko kliku pracowników biurowych. Nowa siedziba spółki była dzierżawiona od M. B.i mieściła się w tym samym budynku, co siedziba Biura (...). Spółka działała tam jeszcze do końca lutego 2003 r.; z początkiem roku rozwiązano umowy o pracę z pozostałymi jeszcze pracownikami, z wyjątkiem K. M.- dyrektora ds. produkcyjnych oraz wnioskodawcy. Stosunek pracy z K. M.nie został formalnie rozwiązany i nie otrzymał on świadectwa pracy, lecz faktycznie pracę na rzecz tej spółki wykonywał jedynie do końca 2002 r. Jak wynika z zeznań K. M., przyczyną jego odejścia ze spółki było zaprzestanie produkcji wobec czego nie miał pracy. Pomimo tego wnioskodawca nadal składał do ZUS deklaracje ubezpieczeniowe z tytułu zatrudnienia K. M., wskazując zerową podstawę wymiaru składek. Po zakończeniu prowadzenia przez (...) Sp. z o. o.działalności w pomieszczeniu jej siedziby został sprzęt biurowy oraz dokumenty spółki - pozostawały tamże do roku 2004r

Wnioskodawca nie miał nigdy wyznaczonych godzin pracy na rzecz (...), wykonywał tę pracę w miarę potrzeby, w różnym wymiarze czasowym, przy czym po dniu 28 lutego 2003 r. nie wykonywał pracy w spółce. Kontrolę nad wykonywaniem tej pracy sprawował nad nim Z. G.do końca lutego 2003 r., potem spotkania wnioskodawcy ze Z. G.odbywały się w różnych miejscach, nie w firmie i to zupełnie wyjątkowo - w związku z prowadzonymi przez organy państwowe postępowaniami względem (...)oraz Z. G.. W okresie półrocznym w 2004 r. Z. G.nie miał kontaktu z wnioskodawcą w związku z pobytem za granicą w latach 2005 -2006 i 2006 - 2007 r. z tego samego powodu ich kontakty były utrudnione - wnioskodawca próbował się ze Z. G.kontaktować przez jego żonę.

Wnioskodawca od listopada 2001 r. pracował codziennie w godzinach od 8.00 do 16 we własnej firmie, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na własny rachunek, w siedzibie w K.przy ul. (...), tj. pod tym samym adresem i w tymże budynku, w którym (...)dzierżawiła pomieszczenia biurowe. W ramach prowadzonej działalności - biuro rachunkowe - wnioskodawca również wykonywał czynności na rzecz spółki np. w zakresie opracowania wniosków kredytowych.

Spółka faktycznie od końca lutego 2003 r. nie istnieje, choć formalnie nie została zlikwidowana. Nie miała ona warunków do istnienia, między innymi dlatego, że cały jej majątek został zajęty na poczet zaległości względem ZUS i Urzędu Skarbowego. Działalność produkcyjna na zajętych przez Urząd Skarbowy maszynach produkcyjnych, stanowiących własność spółki, była prowadzona do przełomu wiosny i lata 2002 r. Przedmiotem zajęcia były też materiały do produkcji oraz wyroby gotowe. Spółka ostatni bilans i sprawozdanie finansowe złożyła za rok 2002. Po zakończeniu dzierżawy pomieszczeń biurowych od M. B. w 2003 r. spółka nie miała już innej siedziby. Dzierżawa pomieszczeń produkcyjnych zakończyła się jeszcze wcześniej - w połowie 2002r.

(...) Sp. z o. o., jako płatnik zgłoszony do ubezpieczeń społecznych, od 15 lutego 2001 r. przestała uiszczać składki na ubezpieczenia społeczne. Na dzień 21 listopada 2005 r. niepokryte z tego tytułu należności względem organu rentowego, wraz z odsetkami, wynosiły 668.626,98 zł. i narastały.

W postępowaniu przed ZUS prowadzonym w związku z zaległościami spółki z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych Z. G. także wykazywał, iż spółka nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej od początku 2003r

Po faktycznym zakończeniu prowadzenia przez (...) Sp. działalności gospodarczej wnioskodawca, prowadząc nadal własną działalność gospodarczą - biuro rachunkowe w siedzibie w K.przy ul. (...), nadal za siebie i K. M.składał do ZUS deklaracje rozliczeniowe i imienne raporty miesięczne od 2002 r. do 2007 r., przy czym jako podstawy wymiaru składek wykazywał jedynie za siebie dochód 3.840 zł. miesięcznie, za K. M.zaś wpisywał zerową podstawę wymiaru. Praktyk tych wnioskodawca zaprzestał w związku z postępowaniami administracyjnymi prowadzonymi względem (...) Sp. z o. o.Ponadto wnioskodawca sporządzał i składał, wskazując zerowe wartości, deklaracje CIT-2 za siebie i K. M.do końca 2006 r. oraz deklaracje VAT 7 do końca 2007 r.

W czasie kontroli skarbowej, prowadzonej w siedzibie jego działalności gospodarczej, wnioskodawca zeznał, że spółka została „porzucona" przez prezesa zarządu Z. G. i wnioskodawca nie wie, czy i jaką działalność spółka wykonuje; wskazał, że nie ma ze Z. G. kontaktu od 2006 r. Posiada jedynie kopie dokumentów złożonych organom państwowym.

Niezależnie od powyższego, wykazano nieprawidłowości w związku z realizacją obowiązków wiążących się z obowiązkiem opłacania składek przez wnioskodawcę jako płatnika w ramach prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.

(...) Sp. z o. o. nie wyrejestrowała nigdy wnioskodawcy z ubezpieczeń społecznych.

Jak wynika z informacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w K., (...) Sp. z o. o. zgłosiła prowadzenie działalności gospodarczej od dnia 25 lutego 2000r. w Urzędzie Skarbowym w G. i od dnia 17 listopada 2000r w Urzędzie Skarbowym w K., wykazując zatrudnienie w latach 2001 - 2002 od 13 do 35 osób. W roku 2003 za miesiąc styczeń spółka nie wykazała zatrudnionych, za miesiąc luty wykazała 3 osoby, za miesiące od marca do grudnia - 2 osoby, w roku 2004 od stycznia do marca - 2 osoby. Brak informacji o likwidacji działalności spółki. W/w spółka w zeznaniach o wysokości osiągniętego dochodu w podatku dochodowym od osób prawnych tzw. CIT-8 złożonych za lata 2001-2003 wykazała straty z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Natomiast za lata 2004-2006 złożyła zeznania zerowe. Za 2007 rok spółka nie złożyła zeznania podatkowego. Spółka nie wykazywała zatrudnienia za inne okresy. Nadto spółka posiada zaległości podatkowe w podatku VAT.

Natomiast wnioskodawca w składanych zeznaniach rocznych tzw. PIT -11 wykazał przychody z tytułu wynagrodzenia za pracę w (...) sp. z o. o. K. jedynie za lata 2001-2002; w roku 2001 w kwocie 4000 zł i w roku 2002 w kwocie 23.040 zł.

Uwzględniając powyższe okoliczności, ZUS Oddział w G., decyzją z dnia 29 maja 2008 r. ustalił, że ubezpieczony T. M. (1)podlegał z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) sp. z o. o. K.ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu od dnia 1 lipca 2001 r. do dnia 28 lutego 2003 r., natomiast kolejną decyzją z dnia 31 stycznia 2008 r. pozwany ustalił, że T. M. (1)podlega z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia 1 marca 2003 r. do dnia 31 grudnia 2007 r. Odwołanie wnioskodawcy od wyżej wymienionej decyzji z dnia 31 stycznia 2008 r. stanowi przedmiot postępowania w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z/s w Gdyni w wyniku rozpoznania odwołania wnioskodawcy od przywołanej wyżej decyzji pozwanego z dnia 29 maja 2008r. wyrokiem z dnia 17 lutego 2010r., wydanym w sprawie oznaczonej sygn. akt XV U 2080/08 /d. VIII U 3337/08/, oddalił odwołanie. Jak wynika z motywów rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy ustalił, iż wnioskodawca był zatrudniony w (...) spółka z o. o.z/s w K.w okresie od dnia 01 lipca 2001 r. do dnia 28 lutego 2003r i z tego tytułu podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Jak wynika z oświadczenia wnioskodawcy złożonego do protokołu rozprawy w dniu 23 czerwca 2010r - brak było innego tytułu do ubezpieczenia T. M. (1) w spornym okresie.

Sąd Okręgowy wskazał, iż ustalony stan faktyczny jest w zasadzie bezsporny. Koresponduje on bowiem z treścią przesłuchania informacyjnego wnioskodawcy. Rozbieżność sprowadza się w istocie do odmienności wniosków, zwłaszcza w zakresie skutków prawnych, jakie z poczynionych ustaleń wyprowadził Sąd I instancji i wnioskodawca. Ustalenia faktyczne i twierdzenia wnioskodawcy są bowiem zbieżne zarówno co do okoliczności, i czasokresu zaprzestania faktycznej działalności przez spółkę jak, i czasokresu, rodzaju czynności, sposobu wykonywania, i wymiaru czasu pracy wnioskodawcy na rzecz spółki. Wnioskodawca wywodził, iż okoliczności te wskazują na jego zatrudnienie w (...), także po dniu 28 lutego 2003r do nadal.

Sąd Okręgowy, orzekając w sprawie XV U 2080/08 tut. Sądu, nie podzielił stanowiska wnioskodawcy, uznając, iż w świetle całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego brak podstaw do przyjęcia, iżby wnioskodawcę i (...)po dniu 28 lutego 2003r łączył stosunek pracy w rozumieniu art. 22 Kodeksu pracy. Wyrokiem z dnia 17 lutego 2010r wydanym we wskazanej wyżej sprawie XV U 2080/08 Sąd

Okręgowy oddalił bowiem odwołanie wnioskodawcy od decyzji pozwanego z dnia 29 maja 2008r. ustalającej, iż podlega on ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w(...)do dnia 28 lutego 2003r.

W ocenie Sądu I instancji, rozstrzygnięcie w sprawie XV U 2080/08 przesądza rozstrzygnięcie w sprawie niniejszej. Orzeczenie to, poprzedzone ustaleniem stanu faktycznego i rozważaniami aktualnymi w większości w sprawie niniejszej, ma dla tej sprawy charakter prejudycjalny, mimo swojej nieprawomocności. Potwierdza ono bowiem, iż ZUS zasadnie przyjął, że ubezpieczony T. M. (1)jedynie w okresie poprzednim, tj. do dnia 28 lutego 2003 r. podlegał ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu - z tytułu stosunku pracy z (...). Innymi słowy, brak podstaw do objęcia wnioskodawcy ubezpieczeniem społecznym z tytułu zatrudnienia w w/w spółce po dniu 28 lutego 2003r.

Skarżący w odwołaniu od decyzji z dnia 31 stycznia 2008 r. będącym przedmiotem rozpoznania w sprawie niniejszej wywodził, iż stosunek pracy łączący go z (...), stanowiący podstawę objęcia go ubezpieczeniami społecznymi, trwa do chwili obecnej, jako że umowa o pracę nie została z nim przez pracodawcę rozwiązana, zaś spółka zatrudniająca go w sensie formalnym nadal istnieje. Z jego oświadczeń w postępowaniu sądowym wynika, że domaga się zmiany decyzji, ustalającej, że podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej bowiem podlega tym ubezpieczeniom z tytułu zatrudnienia w ramach umowy o pracę w (...) Sp. z o. o. K.. Istota sporu w sprawie sprowadza się zatem do rozstrzygnięcia tej samej kwestii co w sprawie z odwołania skarżącego od decyzji z dnia 29 maja 2008 r., tj. czy w okresie po dniu 28 lutego 2003 r. wnioskodawca pozostawał w stosunku pracy z pracodawcą - spółką z o. o. (...)w K.. Twierdząca odpowiedź na tak postawione pytanie przesądzałaby bowiem o istnieniu innego - wcześniejszego tytułu ubezpieczenia, który wyłączałby obowiązkowe podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W konsekwencji aktualne i adekwatne do przedmiotu sprawy pozostają rozważania zawarte w uzasadnieniu wyroku w sprawie tut. Sądu o sygn. XV U 2080/08, w szczególności dotyczące braku podstaw do objęcia wnioskodawcy ubezpieczeniem społecznym z tytułu zatrudnienia w spółce po dniu 28 lutego 2003r.

Przenosząc wskazane ustalenia na grunt niniejszej sprawy, Sąd I instancji wskazał, iż poza sporem w sprawie pozostaje, iż wnioskodawca od 1998 r. nieprzerwanie do chwili obecnej prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.). W szczególności działalność tą prowadził w okresie objętym zaskarżoną decyzją z dnia 31 stycznia 2008 r. tj. w okresie od dnia 01 marca 2003 r. do dnia 31 grudnia 2007r.

Stosownie do treści art. 6. 1 przywołanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Zgodnie z dalszym uregulowaniem, w przypadku zbiegu podstaw do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym z różnych tytułów ubezpieczony podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu najwcześniejszego.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w świetle podniesionych wyżej okoliczności brak podstaw do objęcia wnioskodawcy w spornym okresie ubezpieczeniem społecznym z tytułu zatrudnienia w Warmińskiej Wytwórni Win. Natomiast skoro w okresie objętym zaskarżoną decyzją, tj. od dnia 01 marca 2003r. do dnia 31 grudnia 2007r. wnioskodawca niespornie i nieprzerwanie prowadził działalność gospodarczą, to podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu i winien w związku z tym opłacać składki na ubezpieczenia społeczne.

Konkluzji tej nie niweczy podnoszony przez wnioskodawcę fakt, iż w sprawie IV P 101/08 Sąd Rejonowy w Kwidzynie wydał wyrok zaoczny z dnia 30 stycznia 2008 r., którym zasądził na rzecz T. M. (1) od pozwanej (...) Sp. z o. o. w K. kwotę 46.080 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 29 sierpnia 2008 r. tytułem wynagrodzenia za pracę za okres od stycznia do grudnia 2007r.

Wydanie orzeczenia w trybie zaocznym nastąpiło bowiem zgodnie z przepisem art. 339 § 1 i § 2 k.p.c., o co powód wnosił już w pozwie. Zgodnie z tym przepisem jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, Sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Wskazać należy, iż (...)de facto nie została zawiadomiona o terminie rozprawy, nie otrzymała odpisu pozwu, bowiem Sąd przyjął doręczenie zastępcze na adres wynikający z KRS. Wnioskodawca nie podał także adresu właściciela i Prezesa Zarządu spółki Z. G., wskazując, iż go nie zna, pomimo, iż w zbliżonym czasie wnosił o jego przesłuchanie przez Sąd Okręgowy w sprawie niniejszej, a adres jego był znany - wynikał z akt ubezpieczeniowych i akt sprawy.

W ocenie Sądu I instancji, w istniejącej sytuacji wytoczenie zatem tego rodzaju powództwa stanowiło ze strony wnioskodawcy wykorzystanie mechanizmu prawnego. Wydanie zaś wyroku w tym trybie w żadnej mierze nie stanowi dowodu na istnienie stosunku pracowniczego łączącego T. M. (1)z (...), skoro Sąd orzekał jedynie w oparciu o załączoną do pozwu umowę o pracę z dnia 1 marca 2002 r., informację z KRS, że spółka figuruje w tym rejestrze i wyjaśnienia samego T. M. (1), wykorzystując proceduralną możliwość doręczenia zastępczego wobec spółki.

Sąd Okręgowy zauważył także, iż w spornym okresie wnioskodawca nie otrzymał od pracodawcy wynagrodzenia za pracę, czyli nie osiągnął przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w (...) Sp. z o. o. w K.. Dodatkowo, jak wynika z informacji Urzędu Skarbowego wnioskodawca wykazał przychody ze stosunku pracy jedynie za lata 2001 i 2002.

Reasumując, Sad Okręgowy uznał, iż w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a zwłaszcza wyroku Sądu Okręgowego w sprawie XV U 2080/08 wykluczone jest przyjęcie, że w okresie marzec 2003 - grudzień 2007 wnioskodawca wykonywał pracę na rzecz Warmińskiej Wytwórni Win w ramach stosunku pracy, bowiem miało to miejsce jedynie do 28 lutego 2003 r. W tym zatem jedynie okresie wnioskodawca podlegał obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z tytułu stosunku pracy. W konsekwencji zaskarżona decyzja obejmująca wnioskodawcę obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej za okres po dniu 28 lutego 2003r. jest prawidłowa i odpowiada prawu.

W konkluzji z przytoczonych względów Sąd Okręgowy z mocy 477 1 §1 k.p.c. w zw. z przywołanymi wyżej przepisami orzekł jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd I instancji orzekł o kosztach postępowania zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i art. 98 k.p.c. w zw. z przepisem § 2 ust. 1 i ust. 2, § 3 ust. 1, § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Apelację od powyższego wyroku wywiódł ubezpieczony, zarzucając mu:

1. naruszenie przepisu art. 2 i art. 22 § 1 Kodeksu Pracy w zw. z przepisem art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie poprzez błędne przyjęcie, iż stosunek pracy pomiędzy (...) sp. z o.o.a T. M. (1)nie istniał po dniu 1 marca 2003 r., mimo składania przez T. M. (1)i w imieniu pracodawcy - Warmińskiej Wytwórni Win deklaracji do Urzędu Skarbowego w K.oraz do ZUS, a także reprezentowania pracodawcy we wszystkich postępowaniach kontrolnych i wyjaśniających oraz przed wierzycielami, dłużnikami, organami oraz pracownikami;

2. naruszenie przepisu art. 30 § 1 Kodeksu Pracy poprzez błędne przyjęcie, iż stosunek pracy pomiędzy (...) sp. z o.o. a T. M. (1) miał ustać poprzez zaprzestanie wykonywania działalności produkcyjnej przez spółkę;

3. z ostrożności procesowej naruszenie przepisu art. 81 § 1 Kodeksu Pracy przez pominięcie i nie zastosowanie poprzez przyjęcie, iż nawet pozostawanie w gotowości do pracy przez T. M. (1)nie jest okolicznością uzasadniającą trwanie stosunku pracy, że składanie przez T. M. (1)i w imieniu pracodawcy - Warmińskiej Wytwórni Win deklaracji do Urzędu Skarbowego w K.oraz do ZUS, a także reprezentowania pracodawcy we wszystkich postępowaniach kontrolnych i wyjaśniających oraz przed wierzycielami, dłużnikami, organami oraz pracownikami nie są okolicznościami uzasadniającymi trwanie stosunku pracy;

4. rażące naruszenie art. 244 k.p.c. poprzez pominięcie, albowiem Sąd I instancji pominął treść dokumentów urzędowych, decyzji ZUS-u obciążających odpowiedzialnością za zobowiązania spółki z tytułu niezapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne pracowników (...) sp. z o.o. spółkę oraz członków zarządu spółki;

5. naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie swobodnej oceny dowodów poprzez częściowe odmówienie dania wiary zeznaniom świadka Z. G. na okoliczności świadczenia pracy przez T. M. (1) do roku 2007;

6. naruszenie przepisu art. 365 § 1 i art. 366 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie okoliczności, iż roszczenie dochodzone przez T. M. (1) od pracodawcy - (...) sp. z o.o. w K. zostało zasądzone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kwidzynie, Wydział IV Pracy z dnia 30 października 2008 r. (sygn. akt IV P 101/08), co jednoznacznie dowodzi istnienia stosunku pracy w spornym okresie i stanowi powagę rzeczy osądzonej na gruncie niniejszej sprawy;

7. rażące naruszenie art. 363 § 2 k.p.c. z zw. 380 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o zawieszenie postępowania do czasu rozpoznania sprawy toczącej się przed Sądem Okręgowym w Gdańsku, XV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w Gdyni, sygn. akt XV U 2080/08, albowiem od nieprawomocnego wyroku powód wniósł do Sądu Apelacyjnego w Gdańsku apelację, a prawomocne orzeczenie w sprawie sygn. akt XV U 2080/08 ma dla tej sprawy charakter prejudycjalny, co zauważył Sąd I instancji

8. rażące naruszenie art. 272 k.s.h. poprzez przyjęcie, że z chwilą zaprzestania prowadzenia produkcji przez (...) sp. z o.o. w K. doszło do jej rozwiązania;

9. sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Skarżący wniósł o:

10. przeprowadzenie dowodu z dokumentów w postaci:

a) zaświadczenia Z. G. z dnia 18 marca 2009 r. o zatrudnieniu T. M. (1) w (...) sp. z o.o. w K.;

b) świadectwa pracy z dnia 18 marca 2009 r.;

c) prośby o rozwiązanie umowy o pracę z dnia 17 marca 2009 r.;

Mając powyższe na uwadze wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w kierunku uwzględnienia odwołania T. M. (1), ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, a ponadto o:

- zasądzenie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych O/G. na rzecz T. M. (1) kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje, według norm przypisanych;

- rozpoznanie w trybie art. 380 k.p.c. postanowienia Sądu I instancji wydanego na rozprawie dnia 5 maja 2010 o odmowie zawieszenia postępowania do czasu zakończenia się postępowania w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Gdańsku, XV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w Gdyni, sygn. akt XV U 2080/08;

- zawieszenie postępowania w niniejszej sprawie do czasu zakończenia się postępowania w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Gdańsku, XV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w Gdyni, sygn. akt XV U 2080/08, albowiem od nieprawomocnego wyroku powód wniósł do Sądu Apelacyjnego w Gdańsku apelację.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż Sąd I instancji swoja tezę, iż stosunek pracy pomiędzy (...) sp. z o.o. a T. M. (1) nie istniał od dnia 1 marca 2003 r. oparł na nieprawomocnym wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku, w sprawie sygn. akt XV U 2080/08. W sprawie tej powód złożył zaś apelację, która do chwili obecnej nie została rozpoznana.

Ubezpieczony przytoczył treść przepisu art. 2 Kodeksu Pracy oraz tezę nr 1 wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2008 r., sygn. akt II PK 318/07, zgodnie z którą z art. 2 k.p. nie wynika, aby warunkiem koniecznym zachowania statusu pracownika było faktyczne wykonywanie pracy (ze strony pracownika) i wypłacanie wynagrodzenia (ze strony pracodawcy), a więc faktyczne wykonywanie obowiązków wynikających z łączącego strony stosunku pracy, wystarczy jedynie, aby stosunek ten trwał.

W ocenie skarżącego, stosunek łączący wnioskodawcę ze spółką nosił w spornym okresie cechy charakterystyczne dla stosunku pracy. Wykonywał obowiązki pracownicze, jako że składanie deklaracji podatkowych, prowadzenie szeroko pojętej rachunkowości i występowanie przed urzędami w imieniu pracodawcy należy do normalnych obowiązków osób wykonujących pracę z zakresu księgowości. Wykonywał tę pracę pod kierownictwem pracodawcy, gdyż nie częstotliwość czy permanentność kontaktów decydują o podległości, ale sam fakt, iż jakiekolwiek kroki czy decyzje T. M. (1) konsultowane były właśnie z pracodawcą.

Skarżący podkreślił także, iż kiedy Urząd Skarbowy po dniu 1 marca 2003 r., przeprowadził kontrolę, osobą odpowiedzialną za udostępnianie dokumentacji i udzielania informacji był właśnie on. Nadto pismem z dnia 5 listopada 2007 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. właśnie T. M. (1) jako pełnomocnika wezwał do złożenia sprawozdań finansowych za lata 2002-2006 (bilansu, rachunku zysku i strat, informacji dodatkowej) wraz z odpisem uchwał zgromadzenia zatwierdzających sprawozdania finansowe.

Zarzucając naruszenie art. 30 § 1 Kodeksu Pracy, wnioskodawca podniósł, iż stanowisko Sądu I instancji, które wyraża dopuszczalność dorozumianego „wygaśnięcia" umowy o pracę w związku z zaprzestaniem działalności przez (...) sp. z o.o.w K.jest niepoprawne, a także sprzeczne z wolą i intencją stron. Sąd zaś nie jest uprawniony do rozwiązywania stosunków pracy. Ponadto (...)zaprzestała tylko prowadzenia działalności produkcyjnej, a w innym zakresie działalność prowadziła, np. z zakresie ściągania wierzytelności.

Podnosząc zarzut naruszenia przepisu art. 81 § 1 Kodeksu Pracy ubezpieczony wskazał, posiłkując się uzasadnieniami wyroków Sądu Najwyższego, iż Sąd I instancji zupełnie pominął kwestię tzw. pozostawania w gotowości do pracy.

Powołując się na treść art. 244 k.p.c., wnioskodawca wskazał, iż ZUS obciążył (...)odpowiedzialnością z tytułu niezapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne pracowników, w tym powoda. Dokument ten świadczy zatem o tym, iż powód po 28.02.2003 r. świadczył pracę na rzecz spółki, a spółka miała obowiązek z tytułu świadczenia pracy przez powoda odprowadzać składki na jego ubezpieczenie społeczne. Nadto, prowadzona była egzekucja z majątku spółki za niezapłacone składki na ubezpieczenie społeczne powoda, z tytułu świadczenie przez niego pracy na rzecz Warmińskiej Wytwórni Win po dniu 28.02.2003 r., co również potwierdzone zostało dokumentami urzędowymi -decyzjami ZUS oraz z dokumentami zgromadzonymi w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przeciwko spółce oraz członkom zarządu. Decyzje ustalające odpowiedzialność członków zarządu spółki, są prawomocne i wiążą sąd w pełnej rozciągłości.

W ocenie skarżącego, na uznanie Sądu nie powinny zasługiwać także częściowo zeznania świadka Z. G., które są niespójne. Sąd I instancji dokonał też ich nadinterpretacji, gdyż rozwiązanie umowy o pracę rzeczywiście nastąpiło, ale dopiero w dniu 18 marca 2009 r. i o tym rozwiązaniu umowy mówił świadek Z. G..

Wnioskodawca podniósł również, iż Sąd I instancji dokonuje oceny procedury wydawania wyroków zaocznych, a także zarzuca wnioskodawcy wykorzystanie mechanizmu prawnego. Dalej zaś wskazał, iż rozstrzygnięcie w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Gdańsku w sprawie o sygn. akt XV U 2080/08 ma charakter prejudycjalny do niniejszego postępowania, a mimo to Sąd I instancji nie uwzględnił jego wniosku o zawieszenie postępowania.

Powołując się na treść art. 272 k.s.h. ubezpieczony wskazał, iż warunkiem sine qua non uznania spółki za faktycznie nie istniejącą jest przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego oraz wniosek o wykreślenie spółki z rejestru i jego dokonanie. W przypadku przedmiotowej spółki wykreślenie z rejestru nie nastąpiło, a zatem przyjąć należy, iż (...) sp. z o.o. w K. jako podmiot prawa nadal funkcjonuje, a w związku z tym nadal może np. zatrudniać pracowników.

Zdaniem wnioskodawcy, ustaleniom Sądu Okręgowego, iż wnioskodawca nie wykonywał pracy po 1 marca 2003 r. na rzecz Warmińskiej Wytwórni Win przeczą zeznania świadka M. B., który potwierdził, iż odsyłał do T. M. (1)osoby, które pojawiały się w miejscu dawnej siedziby spółki, zaś ten wydawał im dokumenty. M. B.zeznał również, iż (...)płaciła czynsz z tytułu wiążącej umowy do połowy 2004 r., a pomieszczenia zostały opróżnione dopiero pod koniec 2004 lub na początku 2005 roku, a także, iż widywał powoda w biurze Warmińskiej Wytwórni Win w 2004 roku. Naczelnik Urzędu Skarbowego w K.w dniu 5.11.2007 wezwał zaś T. M.do złożenia sprawozdań finansowych spółki. Sąd I instancji nie wyjaśnił także, na jakiej podstawie ustalił, ze wynagrodzenie za pracę nie było naliczane.

Postanowieniem z dnia 17 marca 2011 r. Sąd Apelacyjny w Gdańsku na mocy art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. zawiesił postępowanie w niniejszej sprawie. Postępowanie to zostało podjęte postanowieniem z dnia 25 czerwca 2012 r.

Na rozprawie w dniu 11 września 2012 r. Sąd Apelacyjny przeprowadził dowód z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2012 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu w niniejszym postępowaniu było, czy wnioskodawca T. M. (1) w okresie od 1 marca 2003 r. do 31 grudnia 2007 r. podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Wnioskodawca negował bowiem powyższą okoliczność, twierdząc, iż w w.w. okresie podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w (...) sp. z o.o. w K..

Na wstępie wskazać należy, iż we wskazanym powyżej zakresie Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c., nie popełnił też uchybień w zakresie kwalifikacji prawnej ustalonych faktów, które mogłyby uzasadnić ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia. W konsekwencji, Sąd odwoławczy, oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej instancji uznał je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku Sądu odwoławczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Niemniej jednak, pomimo iż ostatecznie wyrok Sądu Okręgowego okazał się trafny, rację należy przyznać skarżącemu, iż Sąd I instancji powinien był zawiesić postępowanie w niniejszej sprawie do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym pod sygn. XV U 2080/08. Orzeczenie to ma bowiem zasadnicze znaczenie dla niniejszej sprawy, rozstrzygając kwestię, która de facto stanowi meritum sporu w niniejszym postępowaniu.

Powyższe ustalenia są o tyle istotne w niniejszej sprawie, iż zgodnie
ze wskazaną w art. 365 § 1 k.p.c. zasadą prawomocności materialnej orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych - także inne osoby. Moc wiążąca orzeczenia merytorycznego oznacza, iż w kolejnym postępowaniu, w którym pojawiła się konkretna kwestia, nie podlega ona już ponownemu badaniu, innymi słowy – przesądzenie we wcześniejszym wyroku kwestii o charakterze prejudycjalnym oznacza, że w procesie późniejszym kwestia ta nie może być już w ogóle badana (por. wyrok SN z dnia 12 maja 2011r., I PK 193/10, LEX nr 852766; wyrok SN z dnia 12 lipca 2002r., V CKN 1110/00, LEX nr 74492). O prejudycjalnej naturze prawomocnego wyroku dla innego postępowania można przy tym mówić nie tylko w przypadku, gdy w postępowaniu występują te same strony albo osoby objęte rozszerzoną prawomocnością orzeczenia, ale również wtedy, gdy pomiędzy prawomocnym orzeczeniem oraz toczącą się sprawą zachodzi szczególny związek polegający na tym, że prawomocne orzeczenie oddziałuje na rozstrzygnięcie toczącej się sprawy (J. R., Prejudycjalność w postępowaniu cywilnym, Gdańsk 2000, s. 95).

Skoro więc zasadniczy zarzut wnioskodawcy odnośnie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 stycznia 2008 r. sprowadzał się do tego, iż w spornym okresie podlegał on ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w Warmińskiej Wytwórni Win,
Sąd I instancji powinien był zawiesić niniejsze postępowanie do czasu, aż przedmiotowa kwestia zostanie prawomocnie rozstrzygnięta w toczącym się wówczas postępowaniu na skutek odwołania od decyzji organu rentowego stwierdzającej, iż wnioskodawca podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w Warmińskiej Wytwórni Win w okresie od 1 lipca 2001 r. do 28 lutego 2003 r.

Powyższa sprawa rozstrzygnięta została przez Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 5 czerwca 2012 r. (sygn. akt II UK 270/11), oddalajacym skargę kasacyjną wnioskodawcy. Sąd Najwyższy potwierdził stanowisko Sądów obu instancji, iż stosunek pracy łączący wnioskodawcę z (...)ustał z końcem lutego 2003 r., a także wskazał, iż po zaprzestaniu jakiejkolwiek działalności gospodarczej w „porzuconej” spółce zatrudniony w niej główny księgowy nie podlega dalej pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu rzekomej gotowości do dalszego świadczenia pracy w spółce, która faktycznie nie funkcjonuje od 2002 r., chociaż nie rozwiązała z nim formalnie stosunku pracy. Wnioskodawca jako pracownik faktycznie nieistniejącego podmiotu gospodarczego, który od wielu lat nie otrzymywał wynagrodzenia za świadczone usługi księgowe, nie może zasadnie utrzymywać, iż tylko z powodu formalnego nierozwiązania stosunku pracy nadal po 20 lutego 2003 r. i w dalszym ciągu pozostawał w gotowości do pracy i w konsekwencji przysługuje mu tytuł pracowniczego ubezpieczenia społecznego.

Jak już wyżej wskazano, powyższe ustalenia Sądu Najwyższego wiążą Sąd rozstrzygający w niniejszej sprawie, a zatem uznać należy, iż ubezpieczony T. M. (1) w okresie po 28 lutego 2003 r. nie podlegał pracowniczym ubezpieczeniom społecznym. Tym samym stwierdzić trzeba, iż skoro odpadła przesłanka objęcia wnioskodawcy prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą ubezpieczeniem społecznym z tytułu innego niż owa działalność, to na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podlega on obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Odnosząc się natomiast do zarzutów wnioskodawcy podniesionych w apelacji, stwierdzić należy, iż poza wskazanym już nieuzasadnionym oddaleniem przez Sąd I instancji wniosku o zawieszenie postępowania, nie zasługują one na uwzględnienie.

Przede wszystkim wskazać należy, iż niemal wszystkie zarzuty wnioskodawcy sprowadzają się do próby wykazania, iż wnioskodawca w okresie po 28 lutego 2003 r. pozostawał w stosunku pracy z (...)i z tego też tytułu podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Z poglądem tym Sąd Apelacyjny zgodzić się nie może, wskazując za Sądem Najwyższym, iż nie może być mowy o pozostawaniu przez wnioskodawcę w zatrudnieniu, skoro spółka dla której rzekomo on pracował w spornym okresie, pomimo formalnego istnienia, w rzeczywistości już nie funkcjonowała. Wbrew twierdzeniom skarżącego, w jego przypadku nie może być mowy o pozostawaniu w stosunku pracy, jako że nie świadczył on pracy ani też nie pozostawał w gotowości do jej podjęcia. Ze zgromadzonego materiału dowodowego jasno wynika, iż ubezpieczony w spornym okresie prowadził własną działalność gospodarczą, którą świadczył we własnym lokalu, nie pozostając do dyspozycji rzekomego pracodawcy. Kilka zaś w przeciągu 4 lat wykonanych przez ubezpieczonego czynności, takich jak składanie deklaracji rozliczeniowych czy uczestnictwo w kontroli Urzędu Skarbowego, nie stanowi jeszcze ani o faktycznym świadczeniu pracy ani tez pozostawaniu w gotowości do jej świadczenia, zwłaszcza w sytuacji, gdy ubezpieczony prowadził w tym samym czasie własną działalność.

Zdaniem Sądu II instancji, wnioskodawca niewątpliwie miał świadomość, iż spółka już faktycznie nie funkcjonuje i że nie ma już w niej dla niego pracy. Powoływanie się zatem przez niego na art. 30 kodeksu pracy, wskazujący sposoby rozwiązania stosunku pracy, stanowi czynienie ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa, a tym samym naruszenie przepisu art. 8 kodeksu pracy. Nie może bowiem podlegać ochronie prawnej wykorzystywanie przez stronę luk prawnych. Podkreślić bowiem trzeba, iż wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą, z tytułu której powinien był opłacać składki na ubezpieczenie społeczne. Nieopłacanie tych składek przy jednoczesnym wykorzystaniu „niedomknięcia” przez niefunkcjonującą już spółkę wszystkich swoich spraw, stanowi w takiej sytuacji jedynie próbę obejścia prawa.

Reasumując, stwierdzić należy, iż Sąd I instancji trafnie oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji organu rentowego stwierdzającej, iż wnioskodawca T. M. (1) podlega z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 1 marca 2003 r. do 31 grudnia 2007 r.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację wnioskodawcy.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Barbara Masternak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Grażyna Czyżak,  Barbara Mazur
Data wytworzenia informacji: