II AKa 253/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2022-08-26

Sygn. akt II AKa 253/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 sierpnia 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Krzysztof Noskowicz (spr.)

Sędziowie: SA Wojciech Andruszkiewicz

SA Andrzej Czarnota

Protokolant: stażysta Anna Bogdańska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w G. (1) R. P.

po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2022 r.

sprawy

skazanego E. P., s. W., ur. (...) w G.,

o wydanie wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 29 kwietnia 2022 r.,

sygn. akt IV K 18/22

1.  uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Gdańsku

do ponownego rozpoznania,

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. – Kancelaria Adwokacka w G. (1) kwotę 147,60 (sto czterdzieści siedem i 60/100) złotych brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 253/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 29 kwietnia 2022r. w sprawie IV K 18/22

1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.1.3. Granice zaskarżenia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.2.1. Ustalenie faktów

1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2. Ocena dowodów

1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp

Apelacja obrońcy oskarżonego. Zarzut:

1.

Na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec skazanego kary łącznej 10 lat pozbawienia wolności, przy wymiarze której Sąd w sposób niewystarczający ocenił okoliczności przemawiające za zastosowaniem zasady pełnej absorpcji w postaci ścisłego związku przedmiotowo
- podmiotowego pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami, polegającego na niewielkiej odległości czasowej między nimi, ich podobieństwie, identycznym sposobie działania, rodzaju winy
i zamiarze, wspólności ich dóbr, a także nie badał dostatecznego znaczenia okoliczności w postaci poprawnego w znacznej mierze zachowania skazanego w warunkach izolacji penitencjarnej (60 nagród, 4 kary dyscyplinarne).

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zasadność postawionego zarzutu przenika znacznie głębiej niż wskazał na to obrońca skazanego, co skutkowało koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania. Nie da się bowiem rozważyć należycie, a w rezultacie ocenić trafności racji skarżącego, wiążących się z postulatem obniżenia orzeczonej kary łącznej, bez prawidłowego określenia zakresu przedmiotowego postępowania
o wydanie wyroku łącznego.

Sąd Okręgowy przeprowadził w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku poprawne rozważania dotyczące określenia, który z obowiązujących dotychczas porządków prawnych odnoszących się do wymierzania kary łącznej będzie miał zastosowanie w przypadku skazań E. P. i który jest dla skazanego najkorzystniejszy. Ustalił w konsekwencji stan normatywny jaki należało wziąć pod uwagę przy wymierzaniu mu kary łącznej, mając na względzie treść art. 4 § 1 k.k. Wskazał trafnie, że w związku z tym winno się wykorzystać uregulowania obowiązujące do dnia 30 czerwca 2015 r., a ściślej stan prawny obowiązujący do zmiany kodeksu karnego z dniem 8 czerwca 2010 r. Jednakże reguł tych poprawnie już nie zastosował.

Nie sposób zaakceptować postąpienia sądu a quo, który kierując się treścią art. 85 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010 r. w istocie zastosował nieprzystający do tej treści sposób określenia zakresu przedmiotowego wyroków podlegających łączeniu. Przyjął bowiem, że połączeniu podlegają kary orzeczone wyrokami, które do tej pory nie zostały objęte węzłem wyroków łącznych. Stosownie zaś do treści przywołanego art. 85 k.k., sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Oznacza to, że sąd orzekający w przedmiocie wydania wyroku łącznego dokonuje ponownej oceny wszystkich wyroków skazujących bez względu na to, czy orzeczone nimi kary zostały już wykonane czy nie.

Sąd Okręgowy przyjął, że w sekwencji wyroków skazujących podlegających badaniu (wyroki w sprawach II K 160/08, IX K 743/16, IX K 1267/14, VII K 649/16, IX K 752/17, IV K 268/18, IV K 231/11 i II K 491/17) jako kary tego samego rodzaju kwalifikowały się do połączenia w ramach kary łącznej pozbawienia wolności kary jednostkowe orzeczone przez Sąd Rejonowy w Gdyni w dniu 16 lutego 2017 roku w sprawie o sygn. akt IX K 743/16, przez Sąd Okręgowy
w Gdańsku w dniu 20 grudnia 2018 roku w sprawie o sygn. akt IV K 231/11 i przez Sąd Rejonowy w Wejherowie w dniu 22 grudnia 2020 roku w sprawie o sygn. akt
II K 491/17, bowiem wszystkie czyny osądzone w tych wyrokach zostały popełnione przed wydaniem pierwszego z nich, tj. wyroku Sądu Rejonowego
w Gdyni z dnia 16 lutego 2017 roku w sprawie o sygn. akt IX K 743/16.

Rzecz jednak w tym, że pierwszym wyrokiem skazującym w badanej sekwencji jest wyrok Sądu Rejonowego w Kartuzach z dnia 26 września 2014 r. w sprawie
II K 160/08. Błędnie przyjął bowiem Sąd a quo, że wyrok łączny Sądu Okręgowego
w Lublinie z dnia 10 lipca 2019 r. w sprawie IV K 451/18, zmieniony następnie wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 07 listopada 2019 roku w sprawie II AKa 250/19, obejmujący kary orzeczone w sprawach II K 160/08 Sądu Rejonowego w Kartuzach, IX K 1267/14 i IX K 752/17 Sądu Rejonowego w Gdyni, IV K 268/18 Sądu Okręgowego w Lublinie i VII K 649/16 Sądu Rejonowego
w Białej Podlaskiej nie podlegał już wzruszeniu w ramach tak przeprowadzonego badania.

Wprawdzie Sąd a quo ustalił w części wstępnej zaskarżonego wyroku, że ww. wyrokiem łącznym nie objęto kary orzeczonej w sprawie IX K 743/16 Sądu Rejonowego w Gdyni, ale też nie było wówczas ku temu powodów, skoro ten wyrok łączny był wydany w innym stanie prawnym, przy uwzględnieniu tylko
i wyłącznie kar już wykonanych. Zarazem nie podlegały jeszcze badaniu
w ramach tego wyroku łącznego kolejne skazania E. P., to jest wyrokiem Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 20 grudnia 2018 roku w sprawie IV K 231/11, zmienionym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 stycznia 2021 roku w sprawie II AKa 419/19 i wyrokiem Sądu Rejonowego
w Wejherowie z dnia 22 grudnia 2020 roku w sprawie II K 491/17.

W realiach sprawy badaniu w ramach przywołanej przez Sąd Okręgowy sekwencji podlegały zatem kary orzeczone innymi jeszcze wyrokami, nieobjęte przywołanym wyrokiem łącznym, przy czym przestępstwa, za które je orzeczono pozostawały w zbiegu realnym również z przestępstwami objętymi ww. wyrokiem łącznym.

Trzeba w tym miejscu wskazać, że z uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika, aby sytuację tę Sąd Okręgowy oceniał w kategorii stanu rzeczy osądzonej, zaś w treści zaskarżonego wyroku pojawia się tylko rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania w przedmiocie wyroku łącznego w pozostałym zakresie (pkt IV).
W uzasadnieniu nie ma wyjaśnienia z jakich powodów doszło do tego umorzenia.

Reasumując, należy stwierdzić, że nieprawidłowe jest postąpienie Sądu a quo, który w swoim badaniu uwzględnił tylko te wyroki, które nie były objęte w chwili orzekania żadnym wyrokiem łącznym, a zatem w istocie postąpił wbrew treści art. 85 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 7 czerwca 2010 r.

Nie sposób zarazem w tych okolicznościach przyjąć, że sąd a quo należycie wyważył sytuację prawną skazanego E. P..

W tych warunkach przedwczesne byłoby odniesienie się do zarzutów obrońcy skazanego kwestionującego okoliczności, które należało brać pod uwagę przy wymiarze karzy łącznej, skoro sąd a quo nieprawidłowo ustalił, które z kar orzeczonych prawomocnymi wyrokami winny podlegać łączeniu. Skala zaś popełnionego uchybienia jest taka, że wymaga naprawienia od podstaw,
z zapewnieniem skazanemu prawa do dwuinstancyjnego postępowania.

Wniosek:

1.  Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec skazanego kary łącznej, przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji, tj. 6 lat pozbawienia wolności, ewentualnie:

2.  Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi
I instancji do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad. 1 Wniosek niezasadny, bo przedwczesny – z przyczyn podanych przy omawianiu zarzutu skarżącego.

Ad 2. Wniosek zasadny – wobec konieczności przeprowadzenia na nowo przewodu sądowego w całości.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

W postępowaniu ponownym Sąd Okręgowy naprawi stwierdzone uchybienia, zaktualizuje wymagane dane i dokona prawidłowych ustaleń co do kar podlegających łączeniu. Uwzględni w tym postępowaniu przytoczone wyżej wskazania i uwagi. Wymierzając karę łączną będzie miał też na uwadze argumenty przytoczone
w apelacji obrońcy skazanego.

1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

2. Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K.
- Kancelaria Adwokacka w G. (1) kwotę 147,60 złotych brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym - na podstawie
§ 2 pkt 1, § 3, § 4 ust. 1, § 17 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2019, poz. 18, t.j.), przy uwzględnieniu stawki podatku od towarów i usług, o której mowa w § 4 ust. 3 cyt. rozporządzenia.

7.  PODPISY

1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczona kara łączna pozbawienia wolności.

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Monika Nowacka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Krzysztof Noskowicz,  Wojciech Andruszkiewicz ,  Andrzej Czarnota
Data wytworzenia informacji: