III Ua 15/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Suwałkach z 2024-12-11
Sygn. akt III Ua 15/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 grudnia 2024r.
Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: |
sędzia Piotr Witkowski |
Protokolant: |
Beata Dzienis |
po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2024r. w Suwałkach na rozprawie
sprawy z wniosku P. Ś.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.
o zasiłek chorobowy
na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.
od wyroku Sądu Rejonowego w Suwałkach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 31 lipca 2024r. sygn. akt IV U 154/23
oddala apelację.
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. decyzją z dnia 19 września 2023 r., znak: (...), działając na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 1732) odmówił P. Ś. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 1 sierpnia 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r.
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy stwierdził, że tytuł P. Ś. ubezpieczenia chorobowego ustał w dniu 31 lipca 2023r. Po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego p. Ś. kontynuuje wcześniej podjętą w dniu 26 marca 2021r. pracę zarobkową w (...) oraz prowadzi od 2 lutego 2022r. pozarolniczą działalność gospodarczą.
Odwołanie od tej decyzji złożyła P. Ś. domagając się jej zmiany poprzez ustalenie, że przysługuje jej prawo do zasiłku chorobowego za okres 01-31 sierpnia 2023r. Wskazała, iż w jej ocenie sam fakt posiadania umowy zlecenia z (...) oraz posiadanie wpisu w CEIDG o prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie jej niezdolności do pracy od 1 sierpnia do 31 sierpnia 2023r. nie pozbawia jej automatycznie prawa do zasiłku chorobowego, ponieważ w okresie orzeczonej niezdolności do pracy nie wykonywała działalności zarobkowej. Zarówno z tytułu umowy zlecenia, jak i prowadzonej działalności gospodarczej nie podejmowała żadnej aktywności z tym związanej i w celu uzyskania zarobku nie uzyskała w tym okresie żadnych dochodów. W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. domagał się jego oddalenia. Ponownie wskazał, iż tytuł ubezpieczenia chorobowego odwołującej ustał w dniu 31 lipca 2023 r. Po ustaniu tytułu ubezpieczenia odwołująca kontynuowała wcześniej podjętą w dniu 26 marca 2021 r. pracę zarobkową w (...) oraz prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą.
Sąd Rejonowy w Suwałkach wyrokiem z dnia 31 lipca 2024r. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób , że ustalił , że odwołująca się P. Ś. posiada prawo do zasiłku chorobowego za okres od 01 sierpnia 2023r. do 31 sierpnia 2023r.
Sąd ten ustalił, że P. Ś. podlegała ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia w (...) Sp. z o.o. z/s w S. od dnia 16 stycznia 2023 r. do dnia 31 lipca 2023 r.
Prowadziła również własną działalność gospodarczą pod nazwą (...) zakończeniu poprzedniej umowy zlecenia, P. Ś. została zatrudniona na podstawie umowy zlecenia w (...), gdzie pracowała już wcześniej od dnia 26 marca 2021r. W wymienionej spółce miała zajmować się organizowaniem zajęć na trampolinach. W miesiącu sierpniu 2023 r. nie prowadziła jednak żadnych zajęć, nie świadczyła usług i nie otrzymała z tego tytułu żadnego wynagrodzenia. Nie uzyskała również żadnych przychodów z tytułu prowadzonej przez nią działalności gospodarczej pod nazwą (...).
W okresie czasu od dnia 28 lipca 2023r. do dnia 31 sierpnia 2023r. P. Ś. przebywała cały czas na zwolnieniu lekarskim z tytułu niezdolności do pracy i w dniu 17 września 2023r. wysłała do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy za okres od dnia 28 lipca 2023r. do 31 sierpnia 2023 r.
Sąd Rejonowy uznał, że P. Ś. należy się prawo do zasiłku chorobowego za sporny okres, gdyż z przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wynika, iż była jedynie formalnie zatrudniona(...)na podstawie umowy zlecenia, natomiast w okresie zwolnienia lekarskiego ( w miesiącu sierpniu 2023r.) faktycznie nie świadczyła żadnych usług i nie otrzymywała z tego tytułu żadnego wynagrodzenia. Nie uzyskała również w wymienionym okresie żadnego przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Sam więc fakt zawarcia przez wymienioną umowy zlecenia, przy jednoczesnym braku faktycznego wykonywania przez nią jakichkolwiek czynności zarobkowych, nie stanowi potwierdzenia wykonywania pracy w okresie obejmującym zgłoszenie. Z oświadczenia odwołującej wynika również, iż w okresie obejmującym zgłoszenie nie prowadziła ona faktycznie żadnej działalności gospodarczej, gdyż nie uzyskała z tego tytułu żadnych przychodów. Potwierdza to dokumentacja zgromadzona w sprawie oraz zeznania świadka A. C. , która zeznała, że P. Ś. w miesiącu sierpień 2023r. nie wykonywała żadnej pracy agencyjnej z tytułu zawartej umowy z firmą (...).
W apelacji od tego wyroku organ rentowny zaskarżył go w całości i zarzucił mu:
1.Mające na wynik wpływ niniejszego postępowania naruszenie przepisów prawa procesowego w postaci art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak należytego rozważenia całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego przez Sad I instancji, a mianowicie pominięcie bezspornych potwierdzonych dowodami z dokumentów faktów, iż odwołująca P. Ś. po ustaniu pracowniczego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym posiadała dwa tytuły stanowiące podstawę do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym zapewniające jej nabycie prawa do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby, a mianowicie umowę zlecenia z dnia 30.12.2021r. z (...) A. K., P. R. T. D. oraz pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzoną od 02.06.2022r., a w konsekwencji błędne ustalenie, iż odwołującej P. Ś. przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za okres od 01 sierpnia 2023r. do 31 sierpnia 2023r., tj. za okres po ustaniu tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu umowy o pracę z (...) sp.z.o.o. w S..
2.Oparcie zaskarżonego wyroku na błędnych ustaleniach faktycznych polegających na przyjęciu, że:
a) Odwołującej P. Ś. przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za okres od 1 sierpnia 2023r. do 31 sierpnia 2023r. po ustaniu tytułu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu na podstawie umowy zlecenia z (...)w S..
b) Odwołanie P. Ś. zasługuje na odwołanie,
c) Odwołująca podlegała ubezpieczeniu chorobowemu na podstawie umowy zlecenia, a nie umowy o pracę z (...) sp. z o.o. w S..
3. Mające wpływ na wynik niniejszego postępowania naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 13 ust. 1pkt 2 in fine w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zw. z art. 6 ust. 1pkt 4 i 5 w zw. z art. 9 ust. 2 i 2c w zw. z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, a mianowicie uznanie, iż odwołująca spełnia warunki do nabycia prawa do zasiłku chorobowego za okres od 1 sierpnia 2023r., tj. przed okresem podlegania przez nią dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej od 13 sierpnia 2024r. do 31 sierpnia 2023r., gdyż po ustaniu dotychczasowego tytułu podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym nie wykonywała pracy na podstawie umowy zlecenia z (...) S. S. K., P. R., T. D. oraz w ramach pozarolniczej działalności gospodarcze, chociaż zarówno umowa zlecenia jak i posiadanie zarejestrowanej działalności gospodarczej stanowiły tytuł do objęcia odwołującej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym zapewniające odwołującej prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zaś brak prawa odwołującej do zasiłku chorobowego wynikał z faktu, iż niezdolność do pracy odwołującej powstała 1 sierpnia 2023r.
4.Mające wpływ na wynik niniejszego postępowania naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art.13 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. oświadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5 w zw. z art. 9 ust. 2i i 2 c w zw. z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich niewłaściwą wykładnię polegającą na uznaniu, że posiadanie przez odwołującą aktywnej umowy zlecenia oraz aktywnej pozarolniczej działalności gospodarczej, które stanowiły tytuł do objęcia odwołującej obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi oraz dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym zapewniające jej prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie stanowi negatywnej przesłanki nabycia prawa do zasiłku chorobowego w okresie istnienia w/w tytułów podlegania ubezpieczeniom społecznym i chorobowemu .
Mając to na uwadze wniósł o :
- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania P. Ś..
- dopuszczenie dowodu załączonych do apelacji zgłoszenia ZIS ZUA do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z dnia 13 sierpnia 2024r. oraz wydruku tytułów podlegania przez odwołującą ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo i dobrowolnie w okresie od stycznia 2023r. do grudnia 2023r. oraz wydruk z CEIDG odwołującej na fakt zgłoszenia się przez odwołującą do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego po ustaniu tytułu podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu umowy pracę ( kod (...)) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej (kod (...)) od 1 sierpnia 2023r. w dniu 13 sierpnia 2023r.
Organ rentowny wniósł także o zwrócenie się do SN z pytaniem prawnym następującej treści: Czy za kontynuowanie działalności zarobkowej zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby w rozumieniu art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa należy uważać dalsze prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej z tytułu, której osoba niezdolna do pracy po ustaniu tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym w tym ubezpieczeniu chorobowemu zgłosiła się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od pierwszego dnia miesiąca po ustaniu tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, ale nie zachowując 7-dniowego terminu na dokonanie zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
W uzasadnieniu apelacji w zasadzie powtórzył szeroko rozwinięte wręcz w barokowy sposób zarzuty do wyroku.
Sąd Okręgowy w Suwałkach zważył, co następuje:
Apelacji za uzasadnionej uznać nie można było.
W sprawie mianowicie Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń i właściwie ocenił stan prawny odnoszący się do tych ustaleń . Na wstępie należy wskazać, że zupełnie bezprzedmiotowy jest pierwszy zarzut apelacji, mianowicie pominięcie bezspornych potwierdzonych dowodami z dokumentów faktów, iż odwołująca P. Ś. po ustaniu pracowniczego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym posiadała dwa tytuły stanowiące podstawę do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym zapewniające jej nabycie prawa do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby, a mianowicie umowę zlecenia z dnia 30.12.2021r. z (...) S. S. K., P. R., T. D. oraz pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzoną od 02.06.2022r. Przecież Sąd Rejonowy miał na uwadze, że po ustaniu pracowniczego
( przez oczywistą pomyłkę chyba tylko przyjął, że po ustaniu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia) tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym odwołująca się posiadała jeszcze dwa tytuły stanowiące podstawę do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem, tyle tylko, że nie uznał, że na ich podstawie nie należy się odwołującej się zasiłek chorobowy. Uczynił to z resztą słusznie. Fakt bowiem, że jeżeli ktoś posiada jeszcze dodatkowe tytuły do objęcia ubezpieczeniem chorobowym nie może automatycznie pozbawiać zasiłku chorobowego. Zasiłek chorobowy służy wszakże zaspokojeniu bieżących środków utrzymania podczas choroby. Jeżeli więc ubezpieczony nie może podczas choroby pracować i nie pracuje to przysługuje mu zasiłek chorobowy. Jak wskazał to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 czerwca 2024. III USKP 132/23 regulacja art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa pozbawia ubezpieczonego prawa do zasiłku chorobowego jedynie za taki okres po ustaniu zatrudnienia, w którym osoba zainteresowana rzeczywiście kontynuuje wykonywanie działalności zarobkowej stanowiącej tytuł objęcia jej obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającej prawo świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.
Regulacja więc z art. 13 ust 1 pkt 2 wskazanej ustawy nie pozbawia osoby zainteresowanej prawa do świadczeń. Sporna regulacja nie pozbawia zatem osoby zainteresowanej prawa do świadczeń zasiłkowych za okres po ustaniu zatrudnienia, w którym nie występują już okoliczności, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej. Ma też także stanowisko Sądu Najwyższego umocowanie w konkluzjach poczynionych w uzasadnieniu Sądu Najwyższego w sprawie III UZP 7/18 , w której Sąd Najwyższy stwierdził, że ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie do treści normatywnej art. 13 ustawy zasiłkowej regulacji stanowiącej o tym, iż w razie ziszczenia się wskazanych tam okoliczności osoba zainteresowana zostaje pozbawiona prawa do zasiłku za ,, cały okres niezdolności do pracy’’, względnie za ,,cały okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego’’. A ponadto:,, Przyjęcie poglądu odmiennego- wedle którego ,, kontynowanie’’ albo ,, podjęcie’’ działalności zarobkowej po ustaniu tytułu ubezpieczenia choćby przez minimalny czas ( np. tylko przez 1 dzień) wykluczałoby możliwość nabycia prawa do zasiłku chorobowego- nie dość, że byłoby interpretacją contra legem, to jeszcze w dodatku stanowiłoby zaprzeczenie funkcji ochronnej ( gwarancyjnej), jaką w swoim założeniu ma spełniać zasiłek chorobowy wypłacany po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego’’
Z tym poglądem Sąd orzekający w niniejszej sprawie całkowicie zgadza się. Nie może przecież ot tak sobie pozbawiać kogoś zasiłku chorobowego okoliczność, iż formalnie ma się jeszcze tytuł do objęcia go ubezpieczeniem chorobowym. Trzeba przecież zadać pytanie a co będzie jeżeli ktoś tak będzie obłożnie chory, że nie będzie w stanie złożyć odpowiednich zgłoszeń do organu rentownego. Przykładem tego będzie na przykład zawał serca, wypadek drogowy ze skutkami paraliżującymi jakichkolwiek działanie. Stracenie przez takie osoby zasiłku chorobowego prowadziłoby do trudno akceptowalnych rozstrzygnięć w zakresie przyznawania zasiłków chorobowych.
Mając więc wszystko na uwadze rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest jak najbardziej prawidłowe i bez potrzeby jest analiza poszczególnych zarzutów, które są w zasadzie tożsame tylko sformułowane w innej konfiguracji. Oczywistym też jest, że wniosek organu rentownego o wystąpienie z pytaniem prawnym pozostaje bez uzasadnienia skoro Sąd Najwyższy już w tych kwestiach w powołanych orzeczeniach wypowiedział się.
Powyższe więc względy dały Sądowi Okręgowemu w Suwałkach pełne podstawy do oddalenia apelacji na podstawie art. 385 k.p.c. i stąd orzeczono jak w wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Suwałkach
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Piotr Witkowski
Data wytworzenia informacji: