Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2024r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Piotr Witkowski
Protokolant:	Marta Majewska-Wronowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 stycznia 2024r. w Suwałkach

sprawy A. Ł.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o emeryturę rolniczą

w związku z odwołaniem A. Ł.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 1 grudnia 2023 r. znak (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od A. Ł. na rzecz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego 180 (sto osiemdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III U 645/23

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23.10.2023r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił A. Ł. prawa do emerytury rolniczej.

Wskazał na art. 19 ust. 1 ustawy z dnia z 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. 2023 r., poz. 208 ze zm.) zgodnie z treścią którego, emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny; wiek emerytalny kobiety wynosi 60 lat, a mężczyzny 65 lat;

2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat, z uwzględnieniem art. 20.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy, do okresów ubezpieczenia wymaganych zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 zalicza się okresy:

1) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990;

2) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.;

3) od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi.

Ustęp 3 art. 20 stanowi, że przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.

Przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej organ rentowy nie uwzględnił okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 01.01.1983r. do 19.01.1984r. Natomiast łączny staż pracy w gospodarstwie rolnym oraz podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu wyniósł 24 lata 1 miesiąc i 23 dni.

W odwołaniu od tej decyzji A. Ł. domagała się jej zmiany, uwzględnienia do stażu ubezpieczeniowego okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 01.01.1983r. do 01.01.1984r. i przyznania prawa do emerytury rolniczej. Zarzuciła organowi rentowemu naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 19 ust. 1 pkt 2 wskazanej ustawy, poprzez błędne zastosowanie tego przepisu, które skutkowało odmową przyznania prawa do emerytury rolniczej w sytuacji, gdy w rzeczywistości wykonywała ona pracę w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie od dnia 01.01.1983r. do dnia 01.01.1984 r. i przy uwzględnieniu tego okresu spełniała warunki do przyznania jej emerytury rolniczej na podstawie wskazanego przepisu;

- art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy, polegające na odmowie zaliczenia do okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników okresu w którym wykonywała pracę w indywidualnym gospodarstwie rolnym rodziców w dniach od 01.01.1983 r. do dnia 01.01.1984r., w sytuacji, gdy z treści tego przepisu wynika, że okres ten winien być uwzględniony przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej.

Argumentowała w uzasadnieniu, że uwzględniony przez organ rentowy okres ubezpieczeniowy wyniósł 24 lata 1 miesiąc 23 dni, natomiast w spornym okresie wykonywała pracę w gospodarstwie rolnym rodziców C. i W. C.. Przedstawione też dotychczas dowody w dostatecznym stopniu potwierdzają, że wykonywała pracę w gospodarstwie rolnym rodziców.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od odwołującej się zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji i wskazał, że udokumentowany okres pracy w gospodarstwie rolnym i podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników odwołującej się wynosi 24 lata 1 miesiąc 23 dni. Odnośne spornego okresu wskazał, że odwołująca pracowała poza gospodarstwem rolnym, początkowo w Urzędzie Gminy w B., a następnie w Gminnej Spółdzielni (...) w W.. Z tego względu nie mogła podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin - jako domownik w gospodarstwie rolnym rodziców. Po wniesieniu odwołania organ rentowy powtórnie zweryfikował poprawność decyzji z dnia 23.10.2023r. i ustalił, że na dzień wydania kolejnej decyzji z dnia 01.12.2023 r. A. Ł. udokumentowała okres pracy w gospodarstwie rolnym i podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników przez okres 23 lat 9 miesięcy i 5 dni. Zmiana tego okresu wynika z wyłączenia okresu pracy poza gospodarstwem rolnym i podlegania z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu.

Przy wydawaniu decyzji organ rentowy wziął pod uwagę następujące okresy pracy w gospodarstwie rolnym oraz podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników:

- (...) – 31.12.1982r. - praca w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia,

- 01.10.1999r. - 31.03.2000r. - podlegania ubezpieczenia społecznego rolników (okres odpisanych składek z powodu przedawnienia)

- 01.04.2002r. – 07.07.2020 r. - podlegania ubezpieczenia społecznego rolników

Odwołująca się urodziła się po 31 grudnia 1948 r. i dlatego do ww. okresu nie doliczono okresów pracy poza rolnictwem.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Odwołania za uzasadnionego nie można uznać było.

A. Ł. (ur. (...) z d. C.) od 11.05.2020r. jest uprawniona do renty z tytułu trwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

Decyzją z dnia 18.01.2022r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. przyznał odwołującej się prawo do emerytury począwszy od (...)tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. W związku z pobieraniem świadczenia z ZUS przyznana renta rolnicza decyzją z dnia 28.01.2022r. została wstrzymana.

W dniu 16.10.2023r. odwołująca się złożyła wniosek o emeryturę rolniczą.

Odwołująca przed organem rentowym wykazała, że od 03.01.1962r. do 19.01.1984r. mieszała we wsi S. S. gmina B., gdzie znajdowało się gospodarstwo rolne jej rodziców. Właścicielem był C. C. (3) (ojciec odwołującej się). Gospodarstwo miało powierzchnię ok. 18 ha.

Od 01.09.1982r. do 30.09.1983r. odwołująca się była zatrudniona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Urzędzie Gminy w B., od 01.09. do 30.11.1982r. jako stażysta, a od 01.12.1982r. do 30.09.1983r. jako referent. Na mocy porozumieniu między zakładami pracy od 01.10.1983r. przeszła do pracy w Gminnej Spółdzielni (...) w W. na stanowisko referenta ds. handlu. Pracowała do 30.10.1991r., ale sporny był okres od 01.01.1983r. do 01.01.1984r.

W spornym okresie od 01.01.1983r. do 01.01.1984r. odwołująca się pracowała na gospodarstwie rolnym rodziców pomagając przy czynnościach związanych z hodowlą tuczników oraz przy pracach w polu. Czynności związane z karmieniem trzody, sadzeniem ziemniaków, sianiem zboża etc. wykonywała przed pracą i po pracy. Była jedyną córką, która w tym okresie mogła wspomóc rodziców, młodsza była za młoda żeby wykonywać rolnicze czynności, natomiast starsza uczyła się w B.. W dniu 03.07.1983r. odwołująca się zawarła związek małżeński z R. Ł. (ur. (...)). Mąż przyjeżdżał do odwołującej się tylko jak miał wolne od pracy.

Sąd odstąpił od dopuszczenia dowodu z zeznań świadków zawnioskowanych przez odwołującą się, gdyż zgromadzony w sprawie materiał dowody oraz wyjaśnienia odwołującej, a także doświadczenie życiowe dawały jednoznaczną podstawę do przyjęcia, że w spornym okresie odwołująca się pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców i pomagała w jego prowadzeniu. Dopuszczenie dowodu z zeznań świadków nie wniosłoby nic nowego, a jedynie doprowadziłoby do nieuzasadnionego przedłużenia postepowania w sprawie.

Rozważając sytuację odwołującej się należy ponownie przytoczyć treść art. 20 ust. 1 ustawy, do okresów ubezpieczenia wymaganych zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 zalicza się okresy:

1) podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990;

2) prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.;

3) od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi.

Natomiast, i to jest istotne w sytuacji odwołującej się – zgodnie z ustępem 3 art. 20 ustawy - przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r.

Spornym okresem był czas od 01.01.1983r. do 01.01.1984r. Okres te nie mógł być zaliczony do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników – gdyż takiemu odwołująca się nie podlegała. Natomiast z racji na jej datę urodzenia, nie mógł być uwzględniony z racji na przepisy emerytalne („pracownicze”). Nie ulega wątpliwości, że odwołująca ukończyła wiek emerytalny ale nie wykazała, że posiadana wymagany art. 19 ust. 1 ustawy, staż ubezpieczeniowy w wymiarze co najmniej 25 lat.

Konkludując, mimo że nie ulega wątpliwości, iż w spornym okresie odwołująca się pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców, to żaden przepis ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie daje podstaw do uwzględnienia go do stażu wymaganego przy emeryturze rolniczej i tym samym przyznaniu emerytury rolniczej. Ponadto odwołującej się emerytury nie można było przyznać i z tego względu, że niesporny okres pracy odwołującej się na gospodarstwie rolnym rodziców i ubezpieczenia rolniczego w istocie swojej wynosi 23 lata, 9 miesięcy i 5 dni. Niesporny okres pracy na gospodarstwie rolnym od 16 roku życia to od (...) do 31.12.1982r. (4 lata , 11 miesięcy i 28 dni). Okresy zaś ubezpieczenia rolniczego to od 01.10.1999r. do 31.03.2000r. (6 miesięcy) i od 01.04.2002r. do 07.07.2020r. (18 lat 3 miesiące i 7 dni).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹ §1 k.p.c. orzeczono, jak w punkcie 1 wyroku i oddalono odwołanie.

O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnięto na podstawie art. 98 §1, §1 ¹, art. 99 k.p.c. w zw. z §9 ust. 2 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023. poz. 1935 ze zm.).

mt