Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 kwietnia 2024r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Danuta Poniatowska
Protokolant:	Marta Majewska-Wronowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2024r. w Suwałkach

sprawy A. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do rekompensaty

w związku z odwołaniem A. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 3 sierpnia 2023 r. znak (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje A. C. prawo do rekompensaty;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz A. C. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z 3.08.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., powołując się na przepisy ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (t. jedn. Dz.U. z 2022 poz. 504 ze zm.), ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1251 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), odmówił A. C. prawa do rekompensaty. Wskazał, że na dzień 31.12.2008 r. wnioskodawczyni nie legitymuje się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze co najmniej 15 lat.

W odwołaniu od tej decyzji A. C. wniosła o jej zmianę i uwzględnienie spornego okresu pracy nauczyciela wychowawcy w domu dziecka, jako pracy w szczególnym charakterze i przyznanie prawa do rekompensaty.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji i wskazał, że do pracy w szczególnym charakterze zaliczył udokumentowany właściwymi świadectwami pracy okres 4 lat i 11 miesięcy.

Sąd ustalił, co następuje:

A. C. (ur. (...)) wystąpiła z wnioskiem o emeryturę z rekompensatą. Decyzją z 3.08.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił jej prawa do rekompensaty. A. C. złożyła dodatkowe dokumenty, nie spowodowało to jednak zmiany stanowiska. Organ rentowy wskazał, że na dzień 31.12.2008 r. wnioskodawczyni legitymuje się stażem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wynoszącym 4 lata i 11 miesięcy, zamiast wymaganych co najmniej 15 lat.

A. C. udokumentowała następujące okresy zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, które organ rentowy uznał za pracę w szczególnym charakterze:

1.  1.09.1981 r. – 30.09.1983 r. w Państwowym Przedszkolu nr (...) w Ż. – nauczyciel (świadectwo pracy i zaświadczenie o pracy w szczególnym charakterze - nauczyciel - k. 52-53 akt rentowych);

2.  1.09.1987 r. – 30.06.1988 r. w Stowarzyszeniu (...)– instruktor terapii uzależnień, prace na oddziale psychiatrycznym, odwykowym (świadectwo wykonywania pracy o szczególnym charakterze - k. 6 akt rentowych);

3.  1.01.2007 r. – 31.12.2008 r. w Specjalnym Ośrodku (...) w E. – nauczyciel-wychowawca w internacie (świadectwo pracy k. 62 akt rentowych).

Sporny pozostaje okres zatrudnienia w (...) w E. od 1.07.1993 r. do 9.04.1995 r. i od 10.04.1995 r. do 31.12.2006 r. w charakterze wychowawcy. Z tego okresu zatrudnienia oraz kolejnego zatrudnienia w Specjalnym Ośrodku (...) w E. pozyskano akta osobowe wnioskodawczyni (te okresy zatrudnienia w aktach osobowych stanowią ciągłość – koperta k. 49 oraz osobna teczka). Akta zawierają świadectwa pracy: wystawione przez pracodawcę za pierwszy okres z 30.08.2005 r. i przez likwidatora z 31.12.2006 r. W obu tych dokumentach w punkcie 8., dotyczącym wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, wpisano, że A. C. takiej pracy nie wykonywała.

Uprawnienia pedagogiczne A. C. uzyskała w Wyższej Szkole (...) w O. Wydział (...), gdzie odbyła studia wyższe magisterskie na kierunku pedagogika w zakresie wczesnej edukacji i 8.12.1994 r. uzyskała tytuł magistra (k. 10A akt osobowych). Następnie na tej samej uczelni podwyższyła swoje kwalifikacje w zakresie pedagogiki opiekuńczej, uzyskując 21.08.1999 r. świadectwo ukończenia trzysemestralnych studiów podyplomowych (k. 13A akt osobowych). Przez okres pracy zawodowej podnosiła kwalifikacje, uczestnicząc w wielu kursach i szkoleniach.

Pierwsza umowa o pracę w (...) w E. została zawarta z wnioskodawczynią na czas określony od 1.07.1993 r. do 31.08.1993 r. Przyjęła ona obowiązki wychowawcy w wymiarze 26 godzin dydaktycznych tygodniowo – cały etat. Odnośnie wynagrodzenia przywołano przepisy Karty Nauczyciela oraz wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze. Szczegółowe obowiązki określone zostały odrębnym pismem, w którym powołano się na zarządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie organizacji roku szkolnego i w sprawie organizacji PDD (koperta k. 49). Umowa ta została przedłużona na kolejny okres do 31.08.1994 r. i przedłużona do dnia porodu z urlopem macierzyńskim, przy czym w tej umowie wskazano, że przyjmuje obowiązki wychowawcy-nauczyciela. Ponownie powołano się na przepisy Karty Nauczyciela i zarządzenie MEN w sprawie wynagradzania nauczycieli.

Obowiązki wychowawcy domu dziecka ponownie sprecyzowano na piśmie 26.08.1994 r. z powołaniem się na ustawę z 7.09.1991 r o systemie oświaty oraz rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21.02.1994 r. w sprawie rodzajów, organizacji i zasad działania publicznych placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych.

Kolejna umowa o pracę zawarta pomiędzy (...) w E. a A. C. została zawarta 19.04.1995 r. na czas nieokreślony z powierzeniem obowiązków nauczyciela-wychowawcy w wymiarze 26 godzin dydaktycznych tygodniowo – cały etat. Jak w poprzednich umowach, odnośnie wynagrodzenia przywołano przepisy Karty Nauczyciela oraz wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze. Przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia w kolejnych angażach ponownie wskazywano na te przepisy, powoływano się na aktualne rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie wynagrodzenia nauczycieli.

Na wniosek A. C., dokonano 8.12.1995 r. oceny jej pracy. Kolejną ocenę jej pracy przed aktem mianowania sporządzono 7.10.1999 r. i 4.11.1999 r. mianowano ją nauczycielem wychowawcą w (...)w E.. Akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego A. C. otrzymała 2.10.2000 r. (k. 40-45B akt osobowych).

Sporządzona przez pracodawcę informacja o podstawowych warunkach pracy w (...) w E., sporządzona 25.06.2004 r. i podpisana przez A. C. zatrudnioną na stanowisku wychowawcy (zamiennie wpisywano też nauczyciela-wychowawcy, jak w zakresie czynności z 23. (...) – k. 55B), wskazuje na jej normy czasu pracy na podstawie Karty Nauczyciela – art. 42 § 1 i 3 (k.67B).

Kolejne zmiany uposażenia wskazują, że A. C. otrzymywała wynagrodzenie z uwzględnieniem tytułu zawodowego magistra z przygotowaniem pedagogicznym oraz stopnia awansu zawodowego – nauczyciel mianowany.

Pracodawca A. C. uległ likwidacji. W porozumieniu zawartym 30.10.2006 r. pomiędzy Likwidatorem (...) w E., A. C. i Specjalnym Ośrodkiem Szkolno- (...) w E. uzgodniono, że wnioskodawczyni z dniem 1.01.2007 r. zostanie przejęta celem kontynuowania zatrudniania na stanowisku wychowawcy z uwzględnieniem nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego w Specjalnym (...)w E.. W porozumieniu powoływano się na przepisy Karty Nauczyciela (art. 18 ust. 1) i kodeksu pracy (k. 88B). Zatrudnienie w Specjalnym (...) w E. od 1.01.2007 r. do 31.12.2008 r. zostało uwzględnione przez organ rentowy do stażu pracy w szczególnym charakterze.

Z zeznań wnioskodawczyni i przesłuchanych w sprawie świadków wynika, że główną pracą A. C. na początku zatrudnienia w domu dziecka była praca w grupie przedszkolnej. Nie miała porannych dyżurów od godziny 7-9/10, kiedy była praca opiekuńcza, przygotowanie do wyjścia dzieci do przedszkola. Pracowała w godzinach 14-21/22 łącznie z sobotami i niedzielami, co było związane z pracą nauczyciela przedszkola, zajęcia prowadzone z dzieciakami. Tak pracowała około 6 lat. Potem w (...) w E. zrezygnowano z grupy przedszkolnej i dzieci mniejsze od 3 roku życia zostały podzielone na grupy wychowawcze. Były tam dzieci od 3 do 24 roku życia. Dzieci do placówki przychodziły z dużymi deficytami. Praca polegała na wyrównywaniu deficytów, była dostosowana do percepcji dziecka i jego możliwości, zindywidualizowana. W młodszym wieku była zabawa, która jest podstawą każdego nauczania, dotyczyło to każdego aspektu życia dziecka. Grupy były niejednorodne. Później było to samo stanowisko, nauczyciel wychowawca, ale były różne grypy od 3 roku życia do II klasy, włącznie z dziećmi niepełnosprawnymi, potem dzieci z gimnazjów i szkół średnich. W starszych grupach również było wyrównywanie braków, żeby dziecko lepiej radziło sobie w szkole, radziło z innymi ludźmi, rozwijało zasób słownictwa, w zależności od stopnia pełnosprawności. To była praca związana z indywidualnym nauczaniem lub grupowym, zajęcia wyrównawczo-kompensacyjne, korepetycyjne.

W (...) obowiązywały rady pedagogiczne, szkolenia prowadzone przez Kuratorium Oświaty, które było jednostką nadzorującą. Były dodatki z Karty Nauczyciela, np. motywacyjny czy za wychowawstwo. Pensum wynosiło 26 godzin dydaktyczno-wychowawczym. Obowiązki wykonywano również ponad pensum, do 40 godzin tygodniowo. Były dodatkowe zajęcia, przygotowywanie się do zajęć, zrobienie konspektów, przygotowanie pomocy do przeprowadzenia zajęć. Nie było komputerów, robiło się to ręcznie. Oprócz tego wnioskodawczyni uczestniczyła w radach pedagogicznych, dodatkowych działaniach na rzecz dziecka, były kontakty z nauczycielami szkolnymi, wychowawcami w szkole, odrabianie prac domowych, prowadzenie zajęć indywidualnych albo uzupełnianie wiedzy z różnych przedmiotów dla dzieci podobnych wiekowo. Były dzieci z potrzebami specjalnymi, również z niepełnosprawnością lekką lub umiarkowaną, ale także dzieci ze szkół powszechnych, szkoły podstawowe, licea, technika, studenci. Po 2004 r. nie wszyscy byli zatrudnieni jako nauczyciele czy nauczyciele-wychowawcy na podstawie Karty Nauczyciela, bo placówki zostały przeniesione z oświaty pod ministerstwo pracy i opieki społecznej. Zatrudnieni na podstawie Karty Nauczyciela utrzymali swoje przywileje. Nauczyciele mieli określone godziny dydaktyczne, to były godziny popołudniowe 16-18, bardzo często po kolacji również. Były grafiki nauczyciela, a na dyżurze był nie tylko jeden nauczyciel. Były 4 grupy wychowawcze i na dyżurze był 1 wychowawca na jedną grupę. Było 4 nauczycieli na dyżurze w latach 1994-2006. Praca była zmianowa. Od godz. 6-14 , gdy dzieci były najczęściej w szkole, pracowało dwóch wychowawców plus pedagog, od 14-22 w każdej grupie wychowawczej był 1 wychowawca, a po 22 – ogółem 1 wychowawca. Maksymalnie w domu dziecka przebywało około 70 dzieci, w różnym przedziale wiekowym. Wszystkie chodziły do szkoły (świadkowie: C. H., K. W., R. W., D. Ż.).

Przez okres od 1.07.1993 r. do 31.12.2008 r. A. C. zatrudniona była według przepisów ustawy z dnia 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela. W Specjalnym (...) w E. została zatrudniona poprzez przeniesienie na jej wniosek za porozumieniem stron ze stanowiska nauczyciela-wychowawcy w domu dziecka na mocy mianowania. Z takiej formy zatrudnienia mogli skorzystać tylko nauczyciele. Początkowo w domu dziecka zatrudniona była na podstawie umowy o pracę, a po nadaniu stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego, na podstawie mianowania. Uzyskała też kolejny stopień awansu zawodowego nauczyciela – stopień nauczyciela dyplomowanego (akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego – 20.08.2013 r. – k. 132B akt osobowych).

A. C. uzyskała w roku 2000 awans nauczyciela mianowanego i w roku 2013 nauczyciela dyplomowego, tak jak wszyscy nauczyciele, podlegający rozporządzeniu MEN w sprawie pozyskiwania stopni awansu zawodowego.

O charakterze wykonywanej przez nią pracy świadczą przede wszystkim zakresy i przydziały czynności, których oryginały znajdują się w teczce akt osobowych. Za pracę w otrzymywała wynagrodzenie na podstawie rozporządzenia MEN w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli.

(...) w E.29.08.2023 r. zaświadczyło, ze A. C. w czasie zatrudnienia w (...) w E. w okresie od 1.07.1993 r. do 31.12.2006 r. na stanowisku nauczyciel-wychowawca wykonywała prace w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie przebywała na urlopie dla poratowania zdrowia, na urlopie bezpłatnym i innych (zaświadczenie k. 20 akt).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (t. jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 504), rekompensata jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat ( art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych).

Pracodawca wydał wnioskodawczyni za sporny okres świadectwo pracy, wskazując, że nie wykonywała zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Świadectwo pracy nie jest jednak jedynym dowodem na okoliczność świadczenia pracy w szczególnym charakterze. Świadectwo wykonywania pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu przepisu art. 244 § 1 i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest ani organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. W postępowaniu sądowym traktuje się je jako dokument prywatny w rozumieniu przepisu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej. Dlatego sama treść świadectwa jest niewystarczająca (nie przesądza) na etapie sądowego postępowania odwoławczego czy dana praca była faktycznie pracą w szczególnych warunkach. Wymaga ono weryfikacji i oparcia się na posiadanej przez zakład pracy dokumentacji z akt osobowych pracodawcy oraz w razie możliwości innych dowodów. Istotne jest faktyczne wykonywanie czynności, a nie nazwa stanowiska zajmowanego przez pracownika.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1251 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 - 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Zgodnie natomiast z art. 32 ust. 3 pkt 5 tej ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się nauczycieli, wychowawców lub innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (t. j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.). W myśl natomiast art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych. Zgodnie z § 15 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), nauczyciel, wychowawca lub inny pracownik pedagogiczny wykonujący pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 pkt 1 - 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, określoną w tej ustawie jako praca zaliczona do I kategorii zatrudnienia, nabywa prawo do emerytury na zasadach określonych w § 4 i jest uważany za wykonującego pracę w szczególnym charakterze.

Art. 86 Karty Nauczyciela zalicza nauczycieli do pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze. W związku z tym sprecyzowania wymaga pojęcie „nauczyciel” oraz „praca w szczególnym charakterze” przez sięgnięcie do art. 3 pkt 1 w związku z art. 1 ust. 1 Karty Nauczyciela. W przepisach tych nauczyciele zostali zdefiniowani jako nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w przedszkolach, szkołach i placówkach wymienionych w art. 1 ust. 1, czyli publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz placówkach doskonalenia nauczycieli działających na podstawie ustawy z dnia 14.12.2016 r. - Prawo oświatowe (tj. Dz.U. z 2021 r. poz.1082), zakładach poprawczych oraz schroniskach dla nieletnich działających na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz publicznych kolegiach pracowników służb społecznych.

Art. 1 ust. 1 Karty Nauczyciela podlegał licznym zmianom. W dacie rozpoczęcia pracy przez wnioskodawczynię obowiązywał art. 1 ust. 1 pkt 3, w którym wskazano, że ustawie podlegają też nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w publicznych placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych działających na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 ze zm.). Punkt 3 ustępu 1 art. 1 został uchylony, ale dodano do art. 1. ustęp 1a w brzmieniu: Ustawie podlegają również nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 137, poz. 1304) w publicznych placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych działających na podstawie ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 z późn. zm.). Przepis ten obecnie również nie obowiązuje, został uchylony z dniem 1.01.2012 r. Jednak w spornym okresie zatrudnienia wnioskodawczyni w domu dziecka, podlegała ona przepisom Karty Nauczyciela zgodnie z zapisem art. 1 ust. 1 pkt 3 , a po jego uchyleniu na podstawie art. 1 ust. 1a.

Wykonywanie pracy polegającej na nauczaniu lub szkoleniu w jednostkach niebędących placówkami wymienionymi w powołanych przepisach nie spełnia warunku do uznania tej pracy za pracę nauczycielską, a osoby wykonującej ją, za nauczyciela. Dlatego niezbędne jest ustalenie statusu pracodawcy odwołującej się. Status ten wynikał z obowiązujących przepisów, potwierdzony również został w piśmie Kuratorium Oświaty w O. z 28.02.2024 r., z którego wynika, że (...) w E., zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7.09.1991 r. o systemie oświaty był prowadzony przez resort edukacji i podległe mu organy, w tym kuratoria oświaty. Następnie na podstawie art. 64 ustawy z dnia 21.01.2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz.U. Nr 12, poz.136 ze zm.) istniejące w dniu wejścia w życie ustawy publiczne domy dziecka i inne wskazane w tym przepisie, stały się placówkami opiekuńczo-wychowawczymi w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej. Spowodowało to przejęcie (...) w E. przez Starostwo Powiatowe w E..

W świetle powołanych przepisów nie budzi wątpliwości, że Dom Dziecka w E., gdzie zatrudniona była odwołująca się, był publiczną placówką, o której stanowi art. 1 ust. 1 pkt 3 oraz art. 1 ust. 1a Karty Nauczyciela, działającą na podstawie ustawy z ustawy z dnia 7.09.1991 r. o systemie oświaty, a po reformie na podstawie ustawy z dnia 29.11.1990 r. o pomocy społecznej, zatrudniającą nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych. A. C. posiadała odpowiednie kwalifikacje pedagogiczne i zatrudniona była w domu dziecka przed reformą na podstawie mianowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18.09.2003 r. sygn. akt I PK 352/2003).

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 k.p.c., Sąd oddalił wniosek pełnomocnika odwołującej się o powołanie biegłego BHP. Przede wszystkim, w ocenie Sądu, przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego było w niniejszej sprawie co do zasady całkowicie zbędne. Należy zauważyć, że w świetle utrwalonego stanowiska judykatury zadaniem biegłego nie jest ustalenie stanu faktycznego sprawy, lecz jedynie naświetlenie i umożliwienie wyjaśnienia przez sąd okoliczności z punktu widzenia posiadanych przez biegłego wiadomości specjalnych przy uwzględnieniu zebranego i udostępnionego mu materiału sprawy. Do biegłego nie należy również ustalenie obowiązującego stanu prawnego oraz zasad stosowania i wykładni obowiązujących przepisów prawa. Na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach rentowych, aktach osobowych i innych, Sąd był zobowiązany samodzielnie poczynić stosowne ustalenia, co do przebiegu zatrudnienia odwołującej. Do przedmiotowych ustaleń z pewnością nie była wymagana wiedza specjalna biegłego z zakresu BHP. Na podstawie ustaleń faktycznych Sąd ocenił, dokonując odpowiedniej wykładni prawa, że w ustalonych okresach zatrudnienia odwołująca była pracownikiem wykonującym pracę w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 ust. 3 pkt 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. pracę nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego wykonującego pracę nauczycielską wymienioną w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela oraz spełnia warunki określone w art. 32 ust. 1 i ust. 4 ww. ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z przepisami § 2 ust. 1, § 3, § 4 ust. 1 i § 15 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W tych okolicznościach należało przyjąć, że odwołująca się legitymuje się wymaganym, co najmniej 15 letnim okresem pracy w szczególnym charakterze, a w związku z tym na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (t. jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 504 ze zm.) przysługuje jej prawo do rekompensaty. Świadczenie to jest przyznawane tym ubezpieczonym, którzy nie mają możliwości skorzystania z emerytury w obniżonym wieku emerytalnym (art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS), ani z emerytury pomostowej. Wnioskodawczyni spełnia wszystkie warunki do nabycia prawa do rekompensaty począwszy od daty nabycia uprawnień do emerytury.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzeczono, jak
wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 98 § 1 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1935 ze zm.).