Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2025r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Cezary Olszewski
Protokolant:	st. sekr. sądowy Marta Majewska Wronowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 lutego 2025r. w Suwałkach

sprawy S. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rentę socjalną

w związku z odwołaniem S. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 17 czerwca 2024 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje S. M. prawo do renty socjalnej na okres od 1 marca 2024r. do 28 lutego 2026r.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 czerwca 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wskazując na przepisy ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2023r. poz. 2194 ze zm.) odmówił S. M. prawa do renty socjalnej, ponieważ nie stwierdzono u niej całkowitej niezdolności do pracy, która powstałaby w przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki.

W odwołaniu od tej decyzji S. M. domagała się jej zmiany i przyznania jej prawa do renty socjalnej. Wskazała, iż z powodu zaniku nerwu wzrokowego oraz zaburzeń depresyjno – lękowych nie może podjąć zatrudnienia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał podstawy skarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje :

S. M. (urodzona (...)) po raz pierwszy z wnioskiem o rentę socjalną wystąpiła w dniu 17 lutego 2021 roku. Decyzją z dnia 6 maja 2021 roku organ rentowy odmówił jej prawa do tego świadczenia. Sąd Okręgowy w Suwałkach wyrokiem z dnia 27 grudnia 2021 roku, sygn. akt III U 360/21 oddalił jej odwołanie, natomiast Sąd Apelacyjny w Białymstoku oddalił jej apelację. Z kolejnym wnioskiem wystąpiła w dniu 7 października 2021 roku i decyzją z dnia 7 marca 2023 roku organ rentowy ponownie odmówił jej prawa do renty socjalnej. Odwołująca nie składała odwołania od tej decyzji.

(dowód: akta rentowe zus)

W dniu 4 marca 2024 roku wystąpiła z wnioskiem o rentę socjalną. Lekarz rzecznik nie stwierdził u wnioskodawczyni całkowitej niezdolności do pracy, podobnie komisja lekarska, która rozpoznawała sprzeciw odwołującej.

W roku szkolnym 2023/2024 jest słuchaczem pierwszego semestru
w Policealnej Szkole Akademia (...) w S. na kierunku opiekunka dziecięca. Na styczeń 2026 roku przewidziano zakończenie nauki, która trwa 2 lata (4 semestry).

(dowód: wniosek k. 23-v akt zus, zaświadczenie z Policealnej Szkoły k. 4 akt zus)

W celu ustalenia, czy odwołująca jest całkowicie niezdolna do pracy i czy niezdolność ta powstała przed ukończeniem przez nią 18 roku życia lub w trakcie nauki, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych z zakresu schorzeń, na które cierpi odwołująca.

Biegła z zakresu okulistyki dr n.med. K. S. w oparciu o zgormadzoną w sprawie dokumentację medyczną rozpoznała u odwołującej zanik nerwów wzrokowych, krótkowzroczność obu oczu z astygmatyzmem oraz niedowidzenie obu oczu. Zaopiniowała, iż rozpoznane schorzenia okulistyczne czynią odwołującą całkowicie niezdolną do pracy od dnia złożenia wniosku o rentę socjalną na okres dwóch lat. Niezdolność ta powstała przed ukończeniem przez wnioskodawczynię 18 roku życia. Biegła wskazała, iż odwołująca od dzieciństwa leczy się w związku z rozpoznanymi schorzeniami okulistycznymi. Z aktualnej dokumentacji medycznej wynika, że ostrość wzroku obu oczu uległa znacznemu pogorszeniu w stosunku do dnia 9 listopada 2021 roku, kiedy opiniująca wydawała opinię w sprawie III U 360/21.

(dowód: opinia okulisty k. 15-16 a.s.)

Natomiast biegły sądowy z zakresu psychiatrii – R. E. – po jednorazowym badaniu odwołującej i przeanalizowaniu zgromadzonej w sprawie dokumentacji medycznej, rozpoznał u niej: zaburzenia osobowości, nadużywanie alkoholu i substancji psychoaktywnych, zaburzenia lękowe i depresyjne mieszane oraz zaburzenia zachowania w przebiegu upojenia alkoholowego w wywiadzie. Zaopiniował, iż rozpoznane schorzenia nie powodują u odwołującej całkowitej niezdolności do pracy, która powstałaby przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki. Biegły wskazał, iż odwołująca nie jest osobą chorą psychicznie ani upośledzoną umysłowo. Funkcje intelektualne kształtują się w granicach normy. Nigdy nie rozpoznawano u niej choroby psychicznej. Dane z akt sprawy, w szczególności historia kontaktów odwołującej z placówkami służby zdrowia wskazują na to, że jej głównym problemem zdrowotnym są zaburzenia osobowości. Stanowią one punkt wyjścia dla nadużywania alkoholu i substancji psychoaktywnych, zaburzeń lękowych i depresyjnych mieszanych. Do zaburzeń zachowania wymagających interwencji i pomocy służby zdrowia dochodziło zwykle, gdy odwołującą znajdowała się w stanie upojenia alkoholowego. W jej interesie pozostaje utrzymywanie abstynencji i nie sięganie po alkohol lub leki z grupy benzodiazepin.

(dowód: opinia psychiatry k. 28-32 a.s.)

Strony nie zgłaszały zastrzeżeń do powyższych opinii.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 2194 z późn. zm.), renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1. przed ukończeniem 18 roku życia,

2. w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej - przed ukończeniem 25 roku życia,

3. w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Osobie, która spełnia warunki określone w ust. 1 przysługuje renta socjalna stała, jeżeli całkowita niezdolność do pracy ma charakter trwały lub renta socjalna okresowa, jeżeli niezdolność do pracy ma charakter okresowy.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej zawiera odesłanie ustawowe do niektórych przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1631), z zaznaczeniem, że przepisy te stosuje się odpowiednio. Odesłanie to obejmuje między innymi art. 12 ustawy emerytalnej, który zawiera definicję niezdolności do pracy. Zgodnie z treścią tego przepisu niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast osobą częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania, co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy o FUS) (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2004 roku, II UK 222/03).

W związku z powyższym w takich sprawach, jak rozpatrywana, w toku postępowania dowodowego, konieczne staje się odniesienie do normalnych (typowych) warunków pracy i przez ich pryzmat dokonanie oceny, na ile dana osoba z określonym schorzeniem (schorzeniami) jest w stanie podjąć zatrudnienie
i wykonywać pracę w warunkach niedostosowanych do jej potrzeb. W analizowanej sprawie biegła z zakresu okulistyki, której opinię Sąd uwzględnił w całości, oceniając jako rzetelną i wyczerpującą, wskazała, iż aktualny stan narządu wzroku czynią odwołującą okresowo całkowicie niezdolną do pracy, a niezdolność ta powstała przed ukończeniem przez nią 18 roku życia. Biegła dokonała również porównania aktualnego stanu zdrowia odwołująca z tym, jaki ustaliła w trakcie opiniowania w sprawie III U 360/21 (pierwszy wniosek o rentę socjalną). Wynik z niej, że stan wzroku uległ znacznemu pogorszeniu, o czym świadczy już sama dokumentacja medyczna, na podstawie której biegła wydała przedmiotową opinię.

Konkludując, całkowitą niezdolności do pracy, która powstała przed ukończeniem przez odwołującą 18 roku życia, powoduje schorzenie narządu wzroku, natomiast jej zaburzenia psychiatryczne nie skutkują taką niezdolnością. W tym zakresie opinia biegłego z zakresu psychiatrii była jednoznaczna i nie budziła zastrzeżeń ze strony Sądu jak i stron.

W związku z powyższym na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującej prawo do renty socjalnej od 1 marca 2024 roku do 28 lutego 2026 roku.

mt