Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2025r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

sędzia Piotr Witkowski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 6 listopada 2025r. w S.

sprawy S. S.

przeciwko Sądowi Okręgowemu w (...)

o zapłatę wynagrodzenia za pracę

na skutek apelacji powoda S. S.

od wyroku Sądu Rejonowego w (...) IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 26 czerwca 2025r. sygn. akt IV P 32/25

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  zasądza od pozwanego Sądu Okręgowego w (...)na rzecz S. S. kwotę 1.702,54 (jeden tysiąc siedemset dwa, 54/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24 maja 2024r. do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie.

II.  Oddala apelację w pozostałym zakresie.

Sygn. akt III Pa 36/25

UZASADNIENIE

Powód S. S. w pozwie wniesionym w dniu 02.01.2025 r.
przeciwko Sądowi Okręgowemu w (...) domagał się zapłaty kwoty 3.088zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 24.05.2024 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu swojego żądania podał, że do dnia (...) był sędzią Sądu Okręgowego w (...), natomiast od dnia (...). jest sędzią w stanie spoczynku. Wynagrodzenie za okres od dnia (...)do dnia (...) zostało wypłacone na jego rzecz w obniżonej wysokości. Pozwany w sposób błędny i przy zastosowaniu niewłaściwych przepisów ustalił, iż nie przysługuje mu wynagrodzenie za okres od dnia (...) do dnia (...) z powodu świąt i dni wolnych od pracy. Różnica pomiędzy sumą należnych świadczeń, a wypłaconych wynosi 3.088 zł

Sąd Rejonowy w (...) w dniu 28.02.2025 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił powództwo w całości.

Pozwany Sąd Okręgowy w (...) wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu podkreślił, że sposób obliczenia wynagrodzenia był prawidłowy i zgodny z dotychczasową praktyką sądu. Przepisy prawa regulujące stosunek pracy sędziego nie zawierają regulacji dotyczących zasad wynagradzania sędziego, gdy przepracował on tylko część danego miesiąca, stąd też stosować należy przepisy kodeksu pracy oraz wydane na jego podstawie akty wykonawcze. W tym zakresie powołał treść §12 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29.05.1996r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. Ustalenie zaś wynagrodzenia sędziego z pominięciem przywołanej regulacji byłoby ryzykowne w kontekście zasad dotyczących dyscypliny finansów publicznych, gdyż wiązałoby się z wypłaceniem sędziemu wyższego wynagrodzenia w porównaniu do wynagrodzenia innych sędziów przechodzących w stan spoczynku. Naraziłoby to również pozwanego na roszczenia innych sędziów w stanie spoczynku, którzy w ostatnich latach zakończyli orzekanie. Odniesienie się przez (...) Sądu Okręgowego w (...) do przeciętnie 160 przepracowanych godzin w miesiącu przez sędziego wynika z wytycznych programu (...) utworzonego przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Wyrokiem z dnia 26.06.2025r. Sąd Rejonowy w (...) oddalił powództwo.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy uzasadnił następującym stanem faktycznym i prawnym:

Powód S. S. będący sędzią Sądu Okręgowego w (...) z dniem (...) przeszedł w stan spoczynku. Przed przejściem w stan spoczynku otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w VIII stawce awansowej, przy zastosowaniu mnożnika 2,92 przeciętnego wynagrodzenia w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Wynagrodzenie za miesiąc kwiecień 2024 r. - liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy - wynosiło (...)brutto.

W okresie od (...)r. do (...). pozwany wypłacił na rzecz powoda kwotę (...) zł brutto. Na powyższą kwotę złożyło się: wynagrodzenie za pracę powoda przez pierwsze cztery miesiące 2024r. w kwocie po (...) zł brutto, dodatkowe wynagrodzenie roczne w kwocie (...)brutto, odprawa w związku z przejściem w stan spoczynku w kwocie (...) zł brutto, ekwiwalent za niewykorzystany urlop w kwocie (...) zł brutto, wynagrodzenie za pracę powoda w maju 2024 r. (obejmujące dwa dni) w kwocie 2.454,82 zł brutto oraz uposażenie sędziego w stanie spoczynku za maj 2024 r. (obejmujące 18 dni) w kwocie (...) brutto.

W okresie od dnia(...). do dnia(...)wystąpiły tylko 2 dni normatywne pracy tj. (...) oraz (...)r. Dzień (...)z racji ogólnozakładowego zarządzenia był dniem wolnym od pracy, a odpracowanym w dniu (...) r.

W dniu 11.06.2024 r. powód zwrócił się do pozwanego z wnioskiem
o wskazanie sposobu ustalenia wynagrodzenia oraz wyrównanie wynagrodzenia przyznanego od dnia(...)do dnia (...) r. Wskazał przy tym, że jego zdaniem wynagrodzenie przyznane za ww. okres zostało zaniżone.

Pismem z dnia 14.06.2024 r. pozwany wyjaśnił powodowi sposób ustalenia wysokości wynagrodzenia za okres od dnia (...). do dnia (...) Sąd Okręgowy w (...)podkreślił, że wynagrodzenie za okres od dnia (...)do dnia (...) r. wyniosło 2.454,82 zł brutto i zostało obliczone na podstawie obowiązujących przepisów prawa oraz zgodnie z wiodącym programem – (...) wdrożonym przez Ministerstwo Sprawiedliwości w sądach powszechnych.

Sąd Rejonowy oddalając powództwo wskazał, iż przepisy prawa regulujące stosunek pracy sędziego (m.in. ustawa o ustroju sądów powszechnych), nie zawierają regulacji dotyczących zasad wynagradzania sędziego, gdy przepracował on tylko część miesiąca. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy sędzia przechodzi w trakcie miesiąca kalendarzowego w stan spoczynku. Zatem jeżeli przepisy te nie regulują pewnych kwestii związanych ze stosunkiem pracy sędziów, należy stosować przepisy Kodeksu pracy, w tym również wydane na jego podstawie akty wykonawcze (art. 297 w zw. z art. 5 k.p.).

Zgodnie z §12 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29.05.1996r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927):

1. w celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik w tym miesiącu był nieobecny w pracy z innych przyczyn niż niezdolność do pracy spowodowana chorobą, i za czas tej nieobecności nie zachowuje prawa do wynagrodzenia - miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu i otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy z tych przyczyn. Tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc,

2. przepis ust. 1 stosuje się także w przypadku obliczania wynagrodzenia pracownika, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, gdy okres pozostawania pracownika w stosunku pracy nie obejmuje pełnego miesiąca.

Sąd Rejonowy wskazał, iż w przypadku sędziów, z uwagi na czas pracy określony wymiarem zadań, problematyczne jest odnoszenie się do liczby godzin, którą sędzia powinien przepracować w ciągu miesiąca - co jest koniecznie, aby w ogóle zastosować § 12 Rozporządzenia. Odniesienie się przez Oddział (...) pozwanego do przeciętnie 160 godzin miesięcznie wynikało jednak z wytycznych programu (...), utworzonego przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Sąd Rejonowy wskazał, że chociaż w miesiącu (...)r. problematycznym i spornym stał się sposób naliczenia proporcjonalnego za część miesiąca wynagrodzenia za okres czynnego pełnienia urzędu sędziego przez powoda do dnia(...)to zgodnie z kodeksem pracy w (...)wystąpiło 20 dni normatywnych (160 godzin). Ustalanie normatywnego czasu pracy, czyli standardowego wymiaru czasu pracy dla pracowników regulowane jest przez art. 129 - 130 Kodeksu Pracy. Artykuły te określają ogólny wymiar czasu pracy oraz sposoby jego rozkładu, oraz obliczanie wymiaru czasu pracy.

Z racji ogólnozakładowego Zarządzenia o dniu wolnym od pracy (...) a odpracowanym (...) (sobota) - w okresie od 01 do (...) pracownikowi przypadało tylko 2 dni normatywne pracy ((...).

Sąd Rejonowy przedstawił sposób wyliczenia wynagrodzenie brutto powoda za okres czynnego pełnienia urzędu sędziego w (...) (...)r.) zostało zatem prawidłowo ustalone w następujący sposób: 24.548,18zł : 160 godzin normatywnych x 144 godzin przepracowanych = 22.093,36 zł;
24.548,18 zł - 22.093,36zł = 2.454,82 zł brutto.

W tym zakresie przywołał stanowisko biegłej sądowej z zakresu (...), której wnioski odnośnie sposobu i podstaw prawnych wyliczenia wynagrodzenia powoda za sporny okres miesiąca (...)w pełni podzielił.

W związku z powyższym Sąd pierwszej instancji uznał, iż wynagrodzenie brutto za okres pozostawania powoda w stosunku powołania w okresie od dnia (...)do dnia (...)zostało obliczone przez pozwanego w sposób prawidłowy i powództwo oddalił, jako nieuzasadnione.

Apelację od powyższego wyroku złożył powód, zaskarżając go w całości, zarzucając mu:

1. naruszenie art. 5, art. 297 k.p. i §12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy polegające na ich niezasadnym zastosowaniu, gdyż kwestia wynagrodzenia sędziego w miesiącu przejścia w stan spoczynku została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 27.07.2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych,

2. naruszenie art. 83 i art. 91 Prawa o ustroju sądów powszechnych poprzez ich niezastosowanie i mylne ustalenie, że nie należy mu się wynagrodzenie za okres od 1 do 5 maja 2024r ponieważ w tych dniach nie świadczył pracy, a stosunek służbowy ustał w dniu 7 maja z powodu przejścia w stan spoczynku,

3. błąd w ustaleniach faktycznych będący następstwem przyjęcia, że w (...) otrzymał uposażenie w stanie spoczynku tylko za 18 dni, a nie za okres od (...)do końca miesiąca oraz, że przepracował w tym miesiącu 144 godzin (wg pozwanego tylko 16 godzin) w sytuacji gdy godziny normatywne /wymiar czasu pracy/ jego jako sędziego nie dotyczyły.

W uzasadnieniu apelacji przypomniał i podkreślił, że w sprawie wynagrodzenia sędziego nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy. W przypadku wynagrodzenia sędziego nie ma żadnej luki w prawie. W ustawie bowiem z dnia 27.07.2001r. prawo o ustroju sądów powszechnych nie ma odesłania do przepisów prawa pracy i powołanego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. W ustawie mianowicie z dnia 27.07.2001r. nie ma odesłania do tych przepisów, jak w uchylonej ustawie prawo o ustroju sądów powszechnych z dnia 20.06.1985r.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja jest częściowo zasadna.

Na wstępie należy wyjaśnić, że w niniejszym postępowaniu Sąd Okręgowy rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 374 k.p.c., zgodnie z którym Sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, jeżeli przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w apelacji lub odpowiedzi na apelację złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że cofnięto pozew lub apelację albo zachodzi nieważność postępowania.

Obie strony nie wnosiły o rozpoznanie apelacji na rozprawie.

Powód nie kwestionował ustaleń faktycznych w sprawie. Natomiast przedstawione zarzuty odnośnie naruszenia prawa materialnego okazały się o tyle zasadne, że skutkowały częściową zmianą zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska, iż za dni 1-5 maja 2024r. powodowi nie należało się uposażenie. W stanie faktycznym zaistniałym w sprawie niniejszej w stosunku do powoda nieprawidłowo zastosowana została dualistyczna metoda liczenia wynagrodzenia za (...). Nie ulega wątpliwości, że do (...)powód byłem sędzią Sądu Okręgowego w (...), a od (...). jest sędzią w stanie spoczynku. Z racji ogólnozakładowego zarządzenia o dniu wolnym od pracy (...) a odpracowanym (...) - w Sądzie Okręgowym w (...) w okresie od 1 do (...). przypadały 2 dni normatywne pracy ((...)). Pozwany wypłacił powodowi wynagrodzenie jednie za (...). W tym zakresie zastosował wyliczenie w oparciu o przepisy Kodeksu pracy – czyli standardowego wymiaru czasu pracy dla pracowników. Zgodnie bowiem z art. 129 §1 k.p. czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy, z zastrzeżeniem art. 135-138, 143 i 144. Natomiast jak stanowi art. 130 §1 k.p. Obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, ustalany zgodnie z art. 129 § 1, oblicza się:

1) mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie

2) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.

§ 2. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

§ 3. Wymiar czasu pracy pracownika w okresie rozliczeniowym, ustalony zgodnie z art. 129 § 1, ulega w tym okresie obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy.

Stan faktyczny sprawy niniejszej wymagał jednak uwzględnienia szczególnej okoliczności związanej ze statusem powoda – tj. że jest on sędzią. (...) organizacji czasu pracy sędziego wynika bezpośrednio z prawa o ustroju sądów powszechnych. Zgodnie z treścią art.83 ustawy z dnia 21.07.2001r. prawo o ustroju sądów powszechnych (tj. Dz. U. z 2024roku, poz. 334 z późn. zm.) czas pracy sędziego jest określony wymiarem jego zadań. W związku z tym do sędziego nie ma zastosowania norma wynikająca z powołanych wyżej przepisów prawa pracy. Jak wynika ze stanowiska pozwanego sposób obliczenia wynagrodzenia powoda za okres od(...) opierał się na praktyce w zakresie naliczania wynagrodzenia za niepełny miesiąc , a także wytycznych programu (...), utworzonego przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Zastosowane metody i algorytmy skutkowały jednak , w przypadku powoda, nieusprawiedliwionym obniżeniem jego uposażenia za maj 2024r.

Sad Okręgowy uznał za zasadne żądanie powoda odnośnie ustalenia jego uposażenia również za dni od (...) Tylko metodę obliczania wysokości tego uposażenia przyjął inną od tej, której zastosowania domagał się powód. Powód domagał się, aby wysokość jego wynagrodzenia za dni od (...) obliczyć tak, jak obliczone zostało wynagrodzenie za (...) tj. z zastosowaniem wymiaru czasu pracy. Należy jednak podkreślić, że dni od (...) były dniami wolnymi i nie można było przyjąć, że w tych dniach pracował tak jak i że pracował (...). Nie zwalniało to jednak pozwanego z wypłacenia powodowi uposażenia. Sposób obliczenie jego wysokości wymagał tylko zastosowania metody, którą przyjęto przy obliczeniu wysokości stanu spoczynku za maj 2024 roku. Sędzia bowiem otrzymuje wynagrodzenie za pracę jeżeli jest faktycznie w dyspozycji sądu albo uposażenie i żadnej luki w tej kwestii nie ma. Wszakże zgodnie z art. 100 §2 prawa o ustroju sądów powszechnych sędziemu przechodzącemu w stan spoczynku z powodu wieku przysługuje upoważnienie w wysokości 75% wynagrodzenia zasadniczego i dodatek za wysługę lat. Sędzia nie może pozostawać bez wynagrodzenia bądź uposażenia.

Wysokość uposażenia powoda z racji na przeniesienie w stan spoczynku wyniosła (...) brutto ((...)). Należy się więc powodowi kwota 1.702,54zł stanowiąca różnicę między należną kwotą uposażenia z tytułu stanu spoczynku a kwotą, którą pozwany wypłacił powodowi ogółem za miesiąc (...) ((...)). Wyliczenia te wynikają z działań matematycznych, które zawarte zostały w opinii biegłej sądowej z zakresu (...).

W związku z powyższym, na podstawie art. 386 §1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i orzekł, jak w puncie I.

Na podstawie art. 385 k.p.c. w pozostałym zakresie apelację oddalił.

mt