Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 30 grudnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Aneta Ineza Sztukowska

po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2024 roku w Suwałkach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...)z siedzibą w W.

z udziałem D. K.

o złożenie do depozytu

na skutek zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Rejonowego w Suwałkach z dnia 10 października 2024 r., sygn. akt I Ns 355/24

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

sędzia Aneta Ineza Sztukowska

Sygn. akt I Cz 355/24

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Suwałkach I Wydział Cywilny, postanowieniem z dnia 10 października 2024 roku sygn. akt I Ns 355/24 oddalił wniosek (...)z siedzibą w W. o ustanowienie kuratora i zawiesił postępowanie w sprawie z mocy art. 177 § 1 pkt 6 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że treścią zarządzenia z dnia 16 lipca 2024 roku zawiadomiono pełnomocnika wnioskodawcy o fakcie nieodebrania wniosku i załączników przez uczestnika postępowania, doręczając mu odpis wniosku wraz z załącznikami i pouczeniem, zobowiązując jednocześnie do złożenia w terminie 2 miesięcy dowodu doręczenia korespondencji sądowej uczestnikowi postępowania za pośrednictwem komornika sądowego, lub dowodu na piśmie, że uczestnik przebywa pod adresem wskazanym we wniosku – pod rygorem zawieszenia postępowania. Pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o ustanowienie kuratora dla uczestnika postępowania nieznanego z miejsca pobytu, zwracając jednocześnie korespondencję sądową przesłaną pełnomocnikowi wnioskodawcy celem doręczenia uczestnikowi postępowania za pośrednictwem komornika. Nie przedstawił przy tym postanowienia komornika, na mocy którego organ egzekucyjny zwrócił niedoręczoną korespondencję, z której by wynikało, iż miejsca zamieszkania adresata nie ustalono. Nadto, pełnomocnik wnioskodawcy w odpowiedzi na wezwanie do uprawdopodobnienia, iż miejsce pobytu uczestnika nie jest znane, wskazał, że podjął próbę ustalenia innego adresu zamieszkania uczestnika postępowania poprzez ściągnięcie dokumentów z zewnętrznego archiwum, gdzie odnalazł inny adres zamieszkania uczestnika.

W ocenie Sądu Rejonowego pełnomocnik wnioskodawcy nie wykonał zobowiązania Sądu umożliwiającego kontynuowanie postępowania w niniejszej sprawie, bowiem nie doręczył korespondencji uczestnikowi postępowania. Wnioskodawca nie podjął próby polegającej na zwróceniu się do komornika o doręczenie korespondencji na wskazany adres ani nie podjął innych czynności mających na celu ustalenie adresu uczestnika postępowania. Stąd, w ocenie Sądu Rejonowego zaszły przesłanki wskazane w art. 177 § 1 pkt 6 kpc w zw. z art. 139 ¹ § 1 i 2 kpc i w zw. z art. 13 § 2 kpc.

Dalej, za uzasadnione uznał Sąd Rejonowy oddalenie wniosku o ustanowienie kuratora, gdyż w świetle art. 144 § 1 kpc przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane. Sąd Rejonowy zauważył natomiast, że nie można było uznać za uprawdopodobnienie nieznajomości miejsca pobytu uczestnika wyłącznie na podstawie niepopartych innymi argumentami twierdzeń żądającego ustanowienia kuratora, tj. wnioskodawcy.

Zażalenie na powyższe rozstrzygnięcie wniósł wnioskodawca, zaskarżając ww. postanowienie w całości. Wnioskodawca zarzucił zaskarżonemu postanowieniu naruszenie przepisów postępowania polegające na:

1.  obrazie art. 177 § 1 pkt 6 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc w zw. z art 143 i art. 144 § 1 kpc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji zawieszenie postępowania, pomimo iż w niniejszej sprawie nie zaszły okoliczności uniemożliwiające nadanie sprawie dalszego biegu, z uwagi na złożenie przez wnioskodawcę wniosku o ustanowienie kuratora do doręczeń dla uczestnika i uprawdopodobnienie przez wnioskodawcę, iż miejsce pobytu uczestnika nie jest znane;

2.  obrazie art. 143 w zw. z art. 144 kpc poprzez ich błędną wykładnię prowadzącą do niezastosowania w niniejszej sprawie i polegającą na niezasadnym przyjęciu, iż wnioskodawca nie uprawdopodobnił, iż miejsce pobytu uczestnika nie jest znane.

Wnioskodawca w zażaleniu wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz zasądzenie na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania wywołanych wniesieniem zażalenia, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu zażalenia wnioskodawca wskazał, że wykonując zobowiązanie Sądu z dnia 5 września 2024 roku skierował do Sądu pismo wraz z informacjami o podjętych przez niego działaniach celem ustalenia aktualnego adresu pobytu uczestnika, które nie doprowadziły do ustalenia aktualnego miejsca pobytu uczestnika. Wnioskodawca wskazał, iż kierowana do uczestnika korespondencja na znane wnioskodawcy adresy korespondencyjne uczestnika pozostawała bez odpowiedzi. Wnioskodawca w tym zakresie przedłożył zatem potwierdzenia zwrotu korespondencji kierowanej do uczestnika. Złożył również w przedmiotowej sprawie wniosek o ustanowienie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu uczestnika. Nadto, zgodnie z art. 354 § 2 kc, wierzyciel (uczestnik) powinien współdziałać z dłużnikiem (funduszem) przy wykonywaniu zobowiązania. Dlatego też skutki podania przez wierzyciela (uczestnika) nieprawidłowych danych lub zaniechanie poinformowania dłużnika o zmianie danych wierzyciela obciążają wierzyciela (uczestnika), a nie dłużnika (fundusz), co – według oceny wnioskodawcy – odpowiednio należy odnieść do braku informacji od uczestnika o zmianie jego danych adresowych.

W związku z powyższym, wnioskodawca stoi na stanowisku, iż Sąd I Instancji miał dostateczne podstawy do uznania, iż wnioskodawca uprawdopodobnił, że miejsce pobytu uczestnika postępowania nie jest znane i uzasadnione jest w przedmiotowej sytuacji ustanowienie kuratora. Błędne przyjęcie przez Sąd Rejonowy nieuprawdopodobnienia przez wnioskodawcę miejsca pobytu uczestnika skutkowało postanowieniem Sądu o zawieszeniu przedmiotowego postępowania i uniemożliwiło wnioskodawcy ukończenie procesu likwidacji Funduszu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie jest zasadne.

Na wstępie podkreślenia wymaga okoliczność, iż na mocy art. 13 § 2 kpc do postępowania nieprocesowego mają zastosowanie przepisy art. 139 ¹, 143, 144 i 177 kpc.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy dokonał prawidłowego zawiadomienia wraz z zobowiązaniem wnioskodawcy – zgodnie z art. 139 ¹ § 1 kpc – do doręczenia odpisu wniosku wraz z załącznikami i pouczeniem uczestnikowi postępowania za pośrednictwem komornika, w związku z wcześniejszym nieodebraniem korespondencji przez tegoż uczestnika, gdy korespondencja ta wywołuje potrzebę podjęcia obrony jego praw, a w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających ani nie ma zastosowania art. 139 § 2 kpc lub inny przepis szczególny przewidujący skutek doręczenia. Wnioskodawca nie sprostał zobowiązaniu do dokonania tej czynności – korespondencja nie została doręczona uczestnikowi postępowania. Słusznie uznał Sąd Rejonowy, iż brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania, że wnioskodawca próbował doręczyć korespondencję uczestnikowi postępowania za pośrednictwem komornika. Z akt sprawy wynika, iż wnioskodawca nie podjął nawet próby zwrócenia się do komornika w celu doręczenia korespondencji sądowej.

Na podkreślenie zasługuje okoliczność, że wnioskodawca nie podjął również innych czynności mających na celu ustalenie adresu uczestnika postępowania. Wskazać należy, że aktywność wnioskodawcy ukierunkowana na ustalenie adresu uczestnika postępowania, czy doprowadzenia do skutecznego doręczenia korespondencji przez komornika, powinna mieć postać realnych czynności, których wynik, jeżeli nie będzie ustaleniem aktualnego miejsca pobytu uczestnika, będzie uzasadniał przekonanie, iż niemożliwość ustalenia adresu ma charakter obiektywny, zaś wniosek o ustalenie kuratora, nie stanowi próby obejścia rygoru z art. 139 ¹ § 2 kpc. Wnioskodawca natomiast nie podjął takich działań jak przykładowo: zwrócenie się do właściwych instytucji o wskazanie danych adresowych uczestnika postępowania czy zlecenie takich czynności komornikowi.

W świetle art. 139 ¹ § 2 kpc powód w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia mu zobowiązania, składa do akt potwierdzenie doręczenia korespondencji pozwanemu za pośrednictwem komornika albo zwraca korespondencję wraz z dowodem na piśmie, że pozwany zamieszkuje pod adresem wskazanym w pozwie. Po bezskutecznym upływie terminu stosuje się przepis art. 177 § 1 pkt 6.

Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy zauważa, iż uzasadnione było zawieszenie postępowania w niniejszej sprawie przez Sąd Rejonowy. Zawieszenie postępowania na zasadzie art. 177 § 1 pkt 6 kpc może bowiem nastąpić w razie niewykonania przez powoda (w niniejszej sprawie wnioskodawcę) zarządzenia o charakterze formalnym, na skutek którego sprawie nie można nadać biegu. Nadto, w orzecznictwie wskazywane jest, iż zastosowanie art. 177 § 1 pkt 6 kpc w sytuacji gdy strona zobowiązana do wskazania adresu nie czyni zadość temu obowiązkowi jest rodzajem sankcji procesowej za niewypełnienie obowiązku należytego prowadzenia postępowania. W świetle art. 143 i 144 kpc tego rodzaju sankcja może mieć zastosowanie, gdy strona zobowiązana nie złoży wniosku o ustanowienie dla strony nieznanej z miejsca pobytu kuratora. Nadto, wniosek ten ma uprawdopodabniać ww. okoliczność. (postanowienie Sądu Najwyższego Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 12 marca 1982 roku, I CZ 20/82, Legalis nr 23027; postanowienie Sądu Najwyższego Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 29 marca 1982 roku, IV CZ 44/82, Legalis nr 23054).

Sąd Okręgowy zauważa natomiast, że wnioskodawca nie wykazał, by miejsce pobytu uczestnika postępowania było nieznane. Wnioskodawca poprzestał jedynie na twierdzeniach, zgodnie z którymi nie zna aktualnego miejsca pobytu uczestnika postępowania. Uprawdopodobnienie, że miejsce pobytu strony lub uczestnika postępowania jest nieznane stanowi podstawowy warunek ustanowienia kuratora. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie I Wydziału Cywilnego z dnia 1 grudnia 2017 roku, I ACa 1139/17, Legalis nr 1763883).

Kurator, o którym jest mowa w art. 143-147 kpc, ma podejmować za stronę bądź uczestnika, którego miejsce pobytu nie jest znane, czynności niezbędne dla obrony praw tejże strony czy uczestnika. Nie jest zatem wystarczające dla stwierdzenia, że miejsce pobytu danej osoby nie jest znane, gdy miejsca tego nie zna tylko żądający ustanowienia kuratora. Wskazywana jest konieczność, aby miejsce pobytu danej osoby nie było ogólnie znane, a przynajmniej kręgowi osób, które zazwyczaj o pobycie tej osoby są lub powinny być poinformowane (krewni, powinowaci, znajomi, pracodawca). Oznacza to, że miejsce pobytu nie jest znane, gdy przy podjęciu właściwych w danym wypadku starań nie można go ustalić. (wyrok Sądu Najwyższego Izby Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 12 grudnia 2017 roku, I UK 262/17, Legalis nr 1715594). Wnioskodawca w niniejszej sprawie nie zwrócił się do komornika w celu podjęcia próby dostarczenia korespondencji sądowej uczestnikowi. Samo przedstawienie przez wnioskodawcę nieodebranej korespondencji, nie stanowi w ocenie Sądu uprawdopodobnienia wymaganego do ustanowienia kuratora. Wnioskodawca nie podjął czynności, które w ocenie Sądu można byłoby uznać za uprawdopodabniające nieznajomość miejsca pobytu uczestnika. Takie uprawdopodobnienie nastąpiłoby w momencie ustalenia przez komornika niemożności dostarczenia korespondencji uczestnikowi postępowania. Do tego jednak w przedmiotowej sprawie nie doszło.

Nadto, wnioskodawca powoływał również inny adres uczestnika postępowania, na który to Sąd podjął próbę doręczenia. Doręczenie te również było nieskuteczne.

Skarżący nie wykazał w sposób przekonujący, by podjął się zobowiązania doręczenia korespondencji sądowej uczestnikowi postępowania za pośrednictwem komornika ani nie uprawdopodobnił nieznajomości aktualnego miejsca pobytu uczestnika. Podniesione przez wnioskodawcę w zażaleniu zarzuty stanowiły własną ocenę dokonanych przez skarżącego działań bez szczegółowego wskazania argumentów na ich poparcie. Zarzuty wnioskodawcy nie zdołały podważyć trafności oceny prawnej dokonanej przez Sąd Rejonowy, stwierdzającej zasadność oddalenia wniosku o ustanowieniu kuratora i zawieszeniu postępowania.

Podjęte przez skarżącego działania nie były zgodne z wymogami proceduralnymi zawartymi w przepisie art. 139 ¹ kpc. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, zgodnie z którym wnioskodawca nie uprawdopodobnił, że miejsce pobytu uczestnika postępowania nie jest znane albowiem w celu uprawdopodobnienia tej okoliczności nie przedłożył protokołu sporządzonego przez komornika, z którego by wynikało, że uczestnik nie zamieszkuje pod wskazanym adresem. Nadto, wnioskodawca pomimo zobowiązania nie tylko nie podjął doręczenia korespondencji za pośrednictwem komornika, ale również nie podjął żadnych innych czynności mających na celu ustalenie miejsca pobytu lub zamieszkania uczestnika postępowania, czy to za pomocą organów administracji państwowej czy też lokalnej, w celu uprawdopodobnienia, że miejsce pobytu uczestnika jest nieznane. Stąd, Sąd Rejonowy słusznie uznał, iż w niniejszej sprawie zachodzi konieczność zawieszenia postępowania. Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Rejonowego.

Ze względu na powyższe, postanowiono o oddaleniu zażalenia.

sędzia Aneta Ineza Sztukowska