Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 lutego 2025 r.

Sąd Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim - Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia Robert Kłosowski

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Aleksandra Sauk

po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2025 roku w Lidzbarku Warmińskim

na rozprawie sprawy z powództwa C. K.

przeciwko D. K.

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

ORZEKA

I.  ustala, że obowiązek alimentacyjny powoda C. K. wobec pozwanej D. K. ustalony po raz ostatni wyrokiem Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 21 kwietnia 2017 r. w sprawie o sygn. akt:
III RC 14/17 na kwotę po 400 złotych miesięcznie wygasł z dniem 11 lutego 2025 r.

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

/- Sędzia Robert Kłosowski -/

­Sygn. akt III RC 131/24

UZASADNIENIE

C. K. wniósł o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego wobec jego córki D. K. orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 21 kwietnia 2017 r. w sprawie III RC 14/17 w kwocie po 400 złotych miesięcznie.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż pozwana ma skończone 22 lata. Ukończyła szkołę średnią i obecnie nie kontynuuje już nauki. D. K. jest osobą zdrową, nie posiada nikogo na utrzymaniu. Wymieniona w kwietniu2023 r. wyprowadziła się z domu należącego do powoda i od tamtej pory nie utrzymuje kontaktu. Powód nie ma wiedzy, czy pozwana pracuje, czy jest w związku z inna osoba, jaka jest jej sytuacja materialna etc. Zdaniem powoda okoliczność, że pozwana zakończyła naukę, zdobyła zawód pozwalający jej na podjęcie pracy świadczy o tym, że jest ona w stanie utrzymać się samodzielnie i pokryć wszystkie wydatki związane ze swoim utrzymaniem.

Pozwana D. K. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew (k. 16-21) wskazała, iż obecnie jest studentką II roku studiów na Uniwersytecie (...) w O., na kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna. Studia maja charakter zaoczny ze względów ekonomicznych. Zdaniem pozwanej fakt studiowania jest pozytywna przesłanka utrzymania zasądzonych alimentów na co przywołała orzecznictwo Sądu Najwyższego. D. K. zamieszkuje wspólnie z partnerem w miejscowości K.. W dalszej części uzasadnienia odpowiedzi na pozew pozwana wskazała również, iż obecnie poszukuje pracy. Jest również zarejestrowana w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna poszukująca pracy. Wskazała, iż ukończenie studiów wyższych zwiększyłoby jej szanse na znalezienie pracy. W okresie letnim D. K. starała się o prace w Biurze (...) w O., jednakże z wynikiem negatywnym. Pozwana wskazała również, iż w 2021 r. została uznana za osobę o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Pomimo przyjmowania leków obecnie uznano ja za osobę niepełnosprawną w stopniu lekkim, co w jej ocenie nie jest uzasadnione. Pozwana wskazała również, iż powód został C. K. został skazany w sprawie II K 934/17 na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności za znęcanie się nad nią i pozostałymi członkami swojej rodziny.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana D. K. urodziła się dniu (...) w M.. Obecnie ma ukończone 22 lata. Jej rodzicami są powód C. K. i E. S.. Rodzice pozwanej nie pozostawali w związku małżeńskim. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim z dnia 21 kwietnia 2017 r. w sprawie III RC 14/17 sąd zasądził od powoda C. K. na rzecz pozwanej d. K. tytułem alimentów kwoty po 400 złotych miesięcznie. Alimenty te są płacone przez powoda (egzekucja komornicza) do chwili obecnej.

D. K. ukończyła liceum ogólnokształcące w 2021 r. W czasie nauki w szkole średniej nie powtarzała żadnej klasy. W tym też roku przystąpiła do matury. Pozwanej nie udało się jednak uzyskać pozytywnej oceny z matematyki. Wobec powyższego postanowiła nie podejmować nauki w szkole policealnej, ale spróbować poprawić ocenę niedostateczną na egzaminie maturalnym w 2022 r. aby móc rozpocząć studia. Na egzaminie maturalnym w 2022 r. pozwanej nie udało się jednak poprawić oceny niedostatecznej. Postanowiła ponownie pozostać w domu i spróbować poprawić ocenę z matury w 2023 r. W tym czasie pozwana poznała chłopaka zamieszkującego w miejscowości K.. Po pewnym czasie D. K. zdecydowała się wyprowadzić z domu rodzinnego i zamieszkać wspólnie z pozwanym. W 2023 r. pozwanej udało się zdać maturę. Jesienią 2023 r. została ona przyjęta na zaoczne studia magisterskie o kierunku pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu (...) w O.. Zajęcia w szkole odbywają się średnio w co drugi weekend w piątek, sobotę i niedzielę. Decyzja o wyborze studiów zaocznych została podjęta przez pozwana z uwagi na chęć podjęcia pracy oraz przekonanie, ze studia takie będą mniej uciążliwe niż studia dzienne, również z uwagi na stan zdrowia pozwanej i „obowiązki domowe oraz sprawy prywatne”. Kwestie finansowe nie miały żadnego znaczenia. Opłata za semestr studiów wynosi 200 złotych. Pozwana jest obecnie na drugim roku studiów.

D. K. nadal pozostaje w związku ze swoim partnerem. Wymienieni prowadza wspólne gospodarstwo domowe uiszczając wspólnie przypadające na nich opłaty związane z użytkowanym mieszkaniem, kupując żywność itd. Mieszkanie stanowi własność rodziców partnera. Zamieszkują tam również matka partnera i jego brat, którzy również pokrywają częściowe koszty związane z opłatami za mieszkanie. Partner pozwanej aktualnie nie pracuje, pozostaje na utrzymaniu swojej matki. Ukończył aplikacje radcowską. Pozwana poszukuje pracy. Uzyskuje stypendium socjalne w wysokości 1200 złotych i stypendium dla osób niepełnosprawnych w wysokości 1300 złotych miesięcznie. D. K. uzyskuje wskazane stypendia od czasu rozpoczęcia nauki na uniwersytecie. Posiada oszczędności w wysokości około 15 000 złotych. Innych źródeł dochodu nie posiada, nie ma również żadnego majątku. Nie posiada zobowiązań finansowych.

Pozwana jest osobą legitymująca się orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności. Stan zdrowia pozwanej nie stanowi przeszkody do podjęcia przez nią pracy. Przyjmuje leki na depresję, których koszt wynosi około 60 złotych miesięcznie.

/dowód : bezsporne, jak również akt urodzenia pozwanej k. 20 akt III RC 14/17, wyrok Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim k. 41 akt III RC 14/17, zaświadczenie o kontynuowaniu nauki k. 22, zaświadczenie o statusie osoby bezrobotnej k. 23 i 73, zeznania pozwanej k. 99v./

W tym miejscu wskazać należy, iż ustalony w niniejszej sprawie stan faktyczny pozostawał bezsporny. Strony pozostawały w sporze nie co do faktów związanych z obecną sytuacją pozwanej, ale co do konsekwencji prawnych wynikających z tych faktów. Powód C. K. w toku prowadzonego postępowania wskazywał zresztą, że nie ma on żadnej wiedzy odnośnie obecnej sytuacji córki. Z kole zeznania pozwanej dotyczące jej sytuacji znalazły potwierdzenie w zebranych dowodach w postaci dokumentów dotyczących przyjęcia jej na studia, statusy osoby bezrobotnej, poszukiwania pracy etc.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Przesłanki ustania wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka oraz uchylenia alimentów określone są w art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej krio). Artykuł ten przewiduje zasadniczo dwie odrębne sytuacje powodujące ustanie obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka oraz uchylenia alimentów. Zgodnie z art. 133 § 1 krio obowiązek rodziców względem dziecka ustaje wówczas, gdy dziecko osiągnie zdolność do samodzielnego utrzymania lub też posiada dochody ze swojego majątku umożliwiające utrzymanie i wychowanie, zaś zgodnie z art. 133 § 3 krio rodzice mogą uchylić się od świadczeń względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania. Przesłanki dotyczące wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego dotyczą więc osoby uprawnionej, a ścisłej biorąc uzyskania przez osobę uprawnioną zdolności do samodzielnego utrzymania lub uzyskiwania dochodów pozwalających na utrzymanie. W przypadku zaś uchylenia alimentów wobec osób pełnoletnich przesłanki dotyczą osób zobowiązanych, a konkretnie ich sytuacji materialnej i możliwości dalszego świadczenia alimentów na rzecz dzieci.

W niniejszej sprawie powód C. K. wnosił o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego wobec swojej córki D. K. powołując się na okoliczność, iż wyprowadziła się ona z domu i jest zdolna do samodzielnego utrzymania. Stąd też obowiązkiem sądu w niniejszej sprawie była ocena sytuacji pozwanej D. K. i ustalenie, czy w okolicznościach niniejszej sprawy uzyskała ona zdolność do samodzielnego utrzymania się lub tez dysponuje dochodami pozwalającymi na utrzymanie.

Przechodząc do omówienia przesłanki zdolności do samodzielnego utrzymania się wskazać należy, iż zdolność do samodzielnego utrzymania najczęściej stanowi kombinacje czynników obiektywnych związanych np. z odpowiednim wiekiem uprawnionego, wykształceniem, stanem zdrowia, czy też celowością dalszej nauki itd., z elementem wolicjonalnym wyrażającym się w chęci danej osoby do kontynuowania nauki, zdobyciem w pierwszej kolejności wykształcenia, kosztem późniejszego podjęcia pracy i rozpoczęcia tzw. dorosłego życia. W tej samej sytuacji faktycznej, po zdobyciu określonego wykształcenia, jedna z osób może podjąć decyzje o preferencji dalszej nauki, czy to w systemie dziennym, czy też w systemie zaocznym, a ew. praca będzie podporządkowana wyłącznie zdobyciu dodatkowego wykształcenia jako środek do osiągnięcia celu, zaś inna osoba w takiej samej sytuacji może podjąć decyzję usamodzielnienia się, załażenia rodziny, podjęcia w pierwszej kolejności pracy i trudu samodzielnego utrzymania się. Za każdym razem ocena sytuacji osoby uprawnionej, jej motywacji, podjętych działań musi być dokonywana indywidualnie przez sąd. W niniejszej sprawie należy wskazać, iż pozwana jasno i jednoznacznie wskazała, że jej preferencją było usamodzielnienie się, zamieszkanie z partnerem, stworzenie stałego związku oraz rozpoczęcie pracy. Decyzja o kontynuowaniu nauki była podporządkowana wcześniejszym wyborom, w szczególności wybór studiów zaocznych nie był podyktowany kwestiami finansowymi (jak w uzasadnieniu pozwu) ale względami praktycznymi związanymi z chęcią podjęcia pracy i sprostania obowiązkom domowym (wspólne zamieszkiwanie z partnerem). W ten sposób pozwana jasno wskazała na zamiar usamodzielnienia się, poszukiwania pracy i związek z partnerem. Wobec powyższego uznać należy, iż obowiązek rodzica do alimentowania w tej sytuacji wygasł. Przekonanie sądu w tym zakresie pogłębia również okoliczność, iż D. K. znajduje się już od około 3 lat w związku partnerskim. Wypowiada się o matce partnera i jego bracie jako o „przyszłej teściowej i szwagrze”. Nie ulega wątpliwości, iż w przypadku sformalizowania związku pozwanej obowiązek alimentacyjny jej rodziców wygasłby z mocy prawa, albowiem obowiązek wzajemnego zaspokajania przez małżonków potrzeb rodziny (art. 27 krio) wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych. Tymczasem, pozwana wraz z partnerem faktycznie tworzą rodzinę od 3 lat i sytuacja taka z punktu widzenia trwania obowiązku alimentacyjnego powoda winna być taktowana podobnie.

Należy wreszcie również wskazać, iż pozwana D. K. dysponuje stałymi dochodami, które pozwalają na jej utrzymanie. Jak wskazała na rozprawie pozwana uzyskiwane przez nią dochody pozwoliły na poczynienie oszczędności, które aktualnie wynoszą ok. 15 000 złotych. Jest więc ona w stanie nie tylko pokryć samodzielnie koszty swojego utrzymania, ale poczynić pewne oszczędności. Uzyskiwanie dochodów przez pozwaną należy traktować analogicznie jak dochody z majątku osoby uprawnionej o jakich mowa w art. 133 § 1 krio. Chodzi bowiem w tym wypadku nie tyle o źródło dochodów, ale efekt końcowy w postaci uzyskiwania przez środków na własne utrzymanie bez potrzeby wsparcia alimentacyjnego ze strony krewnych.

Stąd też, biorąc pod uwagę podniesione powyżej okoliczności, Sąd ustalił, iż obowiązek alimentacyjny powoda C. K. wobec pozwanej D. K. wygasł. Jednocześnie, uwzględniając zasady współżycia społecznego, jak również dążąc do nienarażania pozwanej na ryzyko zwrotu ściąganych w drodze egzekucji rat alimentacyjnych, Sąd ustalił datę wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego na dzień wyrokowania tj. 11 lutego 2025 r. W pozostałym zakresie Sąd powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc.

/Sędzia Robert Kłosowski/