Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2021 roku

Sąd Rejonowy w Piszu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Jakub Błesiński

Protokolant st. sekr. sądowy Joanna Święcka

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2021 roku w Piszu

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego P. B. (1) reprezentowanego przez ustawową przedstawicielkę M. B.

przeciwko P. B. (2)

o podwyższenie alimentów

I.  Alimenty, orzeczone wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 25 października 2019 roku, w sprawie sygn. akt VI RC 635/19, od pozwanego P. B. (2) na rzecz małoletniego powoda P. B. (3) w kwocie po 400 złotych miesięcznie, z dniem 21 września 2020 roku podwyższa do kwoty po 600 (sześćset) złotych miesięcznie, płatnej z góry do dnia 15-go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, do rąk ustawowej przedstawicielki małoletniego powoda M. B. z tym, że odsetki za zwłokę liczone będą od dnia 2 marca 2021 roku.

II.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

III.  Nie obciąża stron opłatami sądowymi.

IV.  Koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

V.  Wyrokowi w pkt I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 106/20

UZASADNIENIE

M. B., jako przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda P. B. (1), wniosła o podwyższenie alimentów ustalonych w oparciu o ugodę z dnia 27 marca 2019 roku, zawartą na rozprawie przed Sądem Rejonowym w Piszu, w sprawie sygn. akt III RC 164/18, które następnie orzekł Sąd Okręgowy w Olsztynie, VI Wydział Cywilny Rodzinny w wyroku z dnia 25 października 2019 roku, w sprawie sygn. akt VI RC 635/19 z kwoty 400 złotych miesięcznie do kwoty 950 złotych miesięcznie płatnych do rąk matki M. B..

W uzasadnieniu wskazała, że 27 marca 2019 roku ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Piszu w sprawie III RC 164/18 strony ustaliły wysokość alimentów na kwotę 400 złotych miesięcznie.

Przedstawicielka ustawowa wskazała, że ze względu na dobrostan oraz prawidłowy rozwój małoletniego powoda, dnia 31 sierpnia 2020 roku został on zapisany do przedszkola, do którego uczęszcza od września 2020 roku. Pobyt w przedszkolu jest odpłatny i naliczane są z tego tytułu miesięczne opłaty w wysokości 500 złotych opłaty stałej z tytułu opieki oraz opłata za wyżywienie w wysokości 16 złotych za każdy dzień pobytu, co daje łączną kwotę 836 złotych miesięcznie. Matka małoletniego powoda wskazała ponadto, że ponosi koszty związane z dojazdem do przedszkola w kwocie około 270 złotych.

W odpowiedzi na pozew pozwany P. B. (2) wskazał, że nie jest w stanie ponosić wyższych kosztów utrzymania dziecka. Wskazał, że utrzymuje się z gospodarstwa rolnego i nie posiada innych dochodów, natomiast posiada kredyty i miesięczne zobowiązania oraz nieplanowane wydatki związane z prowadzeniem gospodarstwa.

Wskazał, że z tytułu sprzedaży mleka uzyskuje miesięcznie kwoty około 15 000 zł. Ponosi miesięczne wydatki:

- rata kredytu w banku (...) - 2 305,65 zł,

- 5 kredytów w Banku Spółdzielczym, łączna rata – 5 091,77 zł,

- 3 umowy Leasingu w (...) SA – 2 601,47 zł,

- zakup pasz dla krów – 3 160 zł,

- woda i ścieki – 962,78 zł,

- telefon i internet – 88,99 zł,

- prąd – 663,20 zł;

oraz wydatki kwartalne:

- podatek – 599 zł,

- ubezpieczenie KRUS - 471 zł,

- zakup paliwa 4 000 zł,

- inne wydatki 1 000 zł.

W ocenie pozwanego kwota alimentów jest wygórowana, a zapisanie dziecka do najdroższego przedszkola w P. świadczy o chęci podwyższenia alimentów, a nie o dbałości matki o dobro małoletniego. Podkreślił, że matka dziecka dostaje 400 złotych alimentów, a poza tym pobiera świadczenie 500+.

Pozwany podkreślił, że przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda nie konsultowała z pozwanym decyzji o posłaniu małoletniego do przedszkola.

Wskazał, że potrzeby syna nie zwiększyły się, a także nie zwiększyły się możliwości zarobkowe pozwanego.

Na rozprawie w dniu 16 lutego 2021 roku pozwany uznał powództwo do kwoty 600 złotych.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletni P. B. (1) pochodzi z związku małżeńskiego M. B. i P. B. (2).

Obowiązek alimentacyjny pozwanego wobec małoletniego powoda został określony w wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 25 października 2019 roku, w sprawie sygn. akt VI RC 635/19. Sąd ten ustalił wysokość alimentów w oparciu o ugodę zawartą przed Sądem Rejonowym w Piszu z dnia 27 marca 2019 roku w sprawie III RC 164/18. P. B. (2) został zobowiązany do płacenia na rzecz małoletniego P. B. (1) alimentów w kwocie po 400 (czterysta) złotych miesięcznie.

(dowód: odpis aktu urodzenia k. 8 i wyrok SO w Olsztynie z dnia 25.10.2019 roku k.69 akt sprawy SO w Olsztynie sygn. akt VI RC 635/19)

Małoletni P. B. (1) miał wówczas 17 miesięcy. Pozostawał pod bezpośrednią opieką matki M. B..

M. B. miała wówczas 28 lat. Była na urlopie macierzyńskim i otrzymywała zasiłek macierzyński w wysokości 1 200 – 1 300 złotych. Mieszkała wraz synem u swojej matki. Nie otrzymywała żadnych zasiłków oraz świadczenia wychowawczego.

P. B. (2) miał wówczas 34 lata. Prowadził gospodarstwo rolne w M. o powierzchni 35 ha. Mieszkał sam. Osiągał przychody w wysokości 25 000 złotych miesięcznie. Koszty wynosiły około 22 000 złotych miesięcznie. Po odliczeniu kosztów zostawało mu 2 000 – 3 000 złotych.

(okoliczności bezsporne; dowód: przesłuchanie stron k. 67-68 akt sprawy Sądu Okręgowego w Olsztynie sygn. akt VI RC 635/19, posiłkowo przesłuchanie informacyjne stron k. 22-22v akt sprawy III RC 164/18 Sądu Rejonowego w Piszu)

Obecnie małoletni P. B. (1) ma 2 lata i 10 miesięcy. Uczęszcza do przedszkola niepublicznego (...) w P.. Czesne za przedszkole wynosi 350 złotych, a ponadto 16 złotych za wyżywienie za każdy dzień. Koszt utrzymania małoletniego wynosi około 1 100 złotych.

(dowód: kopia umowy o sprawowanie opieki k. 5-6; zaświadczenie k. 7; zdjęcia pokwitowań dokonanych opłat k.44; potwierdzenia transakcji k.45)

M. B. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) w P. z wynagrodzeniem w wysokości około 2 000 złotych netto. W 2020 roku otrzymała świadczenie wychowawcze w wysokości 6 000 złotych rocznie.

(dowód: wydruki potwierdzenia przelewu k. 113-124, kserokopia umowy o pracę k. 142; zaświadczenie k. 141, k. 144 i k. 154; zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu k. 156-161, zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda k. 126-128, k. 162-163)

P. B. (2) ma obecnie 36 lat. Nadal prowadzi gospodarstwo rolne. W dniu 13 lipca 2020 roku zwarł umowę o kredyt obrotowy w rachunku kredytowym na kwotę 120 000 złotych. Ponosi miesięczne koszty kredytów, których raty obecnie wynoszą: 1 512,26 złotych, 833,32 złotych, 287,88 złotych, około 1 000 złotych (rata malejąca), około 1 350 złotych (rata malejąca), około 1 100 złotych (rata malejąca), około 800 złotych (rata malejąca) oraz 9 rat rocznych w wysokości 5 000 złotych, około 1 100 złotych (rata malejąca), około 1 350 złotych (rata malejąca). Łącznie koszty kredytu wynoszą miesięcznie około 10 000 złotych. Ponadto na swoje utrzymanie przeznacza około 1 500 złotych, w tym wyżywienie, koszty związane z domem, opłaty. Ponosi także koszty utrzymania gospodarstwa.

P. B. (2) osiąga średni miesięczny przychód z dostaw mleka w wysokości około 15 000 złotych. W 2020 roku otrzymał: wsparcie finansowe dla rolników szczególnie dotkniętych kryzysem (...)19 w wysokości 8 243,28 złotych, pomoc publiczną w wysokości 8 430 złotych, pomoc de minimis w wysokości 1 895 złotych, wsparcie bezpośrednie 123 309,42 złotych. Jego przychody z wszystkich źródeł w 2020 roku oscylowały w granicach około 25 000 złotych miesięcznie. Pozwany ponosi jednak także koszty prowadzonej działalności. Po odliczeniu kosztów „na życie” zostaje mu około 3000-3500 zotych.

(dowód: umowa o kredyt obrotowy k.59; umowa leasingu operacyjnego k. 60-62; umowa leasingu k. 63-65; umowa leasingu k.66-69, umowa kredytu wraz z harmonogramem 68-74; umowa kredytowej linii hipotecznej k. 75-79; umowa kredytowej linii hipotecznej k. 80-85; umowa uniwersalnego kredytu hipotecznego k.88-94; umowa uniwersalnego kredytu hipotecznego k. 95-102; umowa o kredyt z dopłatami k. 104-108; informacja z okręgowej spółdzielni mlecznej k. 130-131; informacja (...) k. 140; zeznania pozwanego k. 128, k.163, lista transakcji – rejestr VAT k. 148-152 ).

Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda i pozwany zawarli porozumienie w zakresie min. sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej (k. 23-25).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dzieci, które nie są jeszcze w stanie utrzymywać się samodzielnie. Tak, więc od chwili urodzenia zobowiązani są do dostarczania dzieciom środków utrzymania i wychowania.

Z przepisu powyższego wynika, że rodzice mogą być zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych w stosunku do dziecka tylko wtedy, gdy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie i nie pozostaje w niedostatku lub posiada własny majątek, a dochody z tego majątku wystarczają na całkowite pokrycie jego kosztów utrzymania lub wychowania. We wszystkich innych wypadkach na rodzicach ciąży stanowczy obowiązek utrzymania dziecka, ograniczony tylko ich możliwościami zarobkowymi i majątkowymi.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 kro).

Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumie się takie potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu, odpowiednio do wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Rodzice są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych i kulturalnych, także środki wychowania i kształcenia według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku.

Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane, lecz także zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego, w tym podwyższenia, obniżenia lub uchylenia alimentów.

Rozstrzygnięcie oparte na podstawie art. 138 kro polega na porównaniu stanu istniejącego w dacie zawarcia ugody, w której to pozwany zobowiązał się do alimentacji ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmianie.

Zadaniem Sądu w niniejszej sprawie było, zatem ustalenie, czy po wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 25 października 2019 roku, który określił alimenty pozwanego w wysokości ustalonej w ugodzie z dniu 27 marca 2019 roku, w sprawie III RC 164/18, nastąpiła istotna zmiana okoliczności w zakresie sytuacji rodzinnej, osobistej i zarobkowej zobowiązanego oraz w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, uzasadniająca zamianę dotychczasowej wysokości alimentów. Dlatego też Sąd przede wszystkim porównał, po pierwsze, jak kształtowały się usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda w dacie poprzedniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego, a jak w czasie orzekania w niniejszej sprawie, a po wtóre - porównał możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego we wskazanych wyżej okresach.

Od daty zasądzenia ostatnich alimentów upłynęło około 1,5 roku i bez wątpienia w tym czasie wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletniego powoda. Zdaniem Sądu Najwyższego, które Sąd orzekający w pełni podziela, różnica wieku dziecka spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość alimentów, sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb uprawnionego do alimentów (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 1965r. w sprawie I CZ 135/64, niepubl.).

Małoletni P. B. (1) ma obecnie 2 lata i 10 miesięcy. Uczęszcza do przedszkola niepublicznego (...). Jest zdrowy.

Sytuacja pozwanego nie uległa znaczącej zmianie. Nadal prowadzi gospodarstwo rolne, z którego to osiąga stałe dochody. Otrzymuje również dotacje i wsparcie finansowe z (...). Jego przychody utrzymują się w granicach 25 000 złotych miesięcznie, przy czym należy zauważyć, że pozwany ma dużo zobowiązań kredytowych, które w łącznej wysokości wynoszą około 10 000 złotych miesięcznie. Ponadto ponosi koszty związane ze swoim utrzymaniem i prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Dochody pozwanego, a więc przychody pomniejszone o koszty, w ocenie Sądu wynoszą około 3000- 3500 złotych miesięcznie.

Sytuacja przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda uległa zamianie. Matka małoletniego jest zatrudniona na umowę o pracę na czas nieokreślony z wynagrodzeniem w wysokości 2 000 złotych netto, a ponadto pobiera świadczenie wychowawcze w wysokości 500 złotych oraz otrzymuje alimenty na syna. Podkreślić należy, że od dnia zawarcia ugody jej dochody wzrosły niemalże dwukrotnie. Z tego też powodu Sąd doszedł do przekonania, że jest w stanie partycypować w kosztach utrzymania syna w większej części niż dotychczas.

Matka powoda zmieniła także formę wykonywania pracy. Nie ma obowiązku obecności w pracy każdego dnia. Jak podała pracuje przez trzy tygodnie po 24 godziny tygodniowo – dwa dni i jeden tydzień 36 godzin tygodniowo – trzy dni. W te dni, kiedy przedstawicielka nie musi stawić się w pracy nie ma żadnych dodatkowych zajęć-prac. Co prawda pozostaje ona w tzw. gotowości, ale w ocenie Sądu mogłaby w tym czasie wykonywać dodatkowe zajęcia zarobkowe lub sprawować opiekę nad synem, co znacząco zmniejszyłoby koszty przedszkola. Zwrócić należy uwagę, że małoletni powód ma niespełna trzy lata. Ważnym jest rozwój powoda, jaki następuje w przedszkolu, niemniej jednak nie wydaje się, żeby jego codzienna obecność w przedszkolu była niezbędna. Rozwój małoletniego mogłaby zapewnić jego matka, sprawując osobistą pieczę w dni wolne od pracy.

Nie bez znaczenia jest okoliczność, że przedstawicielka ustawowa zapisała dziecko do przedszkola niepublicznego bez konsultacji z pozwanym. Ponadto przedstawicielka ustawowa nie poinformowała pozwanego o tym, iż zapisała małoletniego do przedszkola. Pozwany o tej decyzji dowiedział się dopiero z pozwu. Przedstawicielka ustawowa zobowiązała się w porozumieniu zawartym między nią a pozwanym w § 3 pkt III do konsultowania tego typu decyzji z pozwanym (k.24). Podkreślić należy, że decyzja ta miałaby mieć wpływ na jego obowiązek alimentacyjny. M. B. dokonała decyzji samodzielnie, nie pytając o zdanie pozwanego. Wskazać również należy, że konieczność posłania małoletniego do przedszkola powstała na skutek zmiany godzin pracy M. B., a zamiana ta powstała w związku z jej prośbą przedstawioną pracodawcy (k.127v).

W ocenie Sądu przedstawicielka ustawowa nie udowodniła, że ponosi koszty utrzymania małoletniego powoda w wysokości 1 500 złotych. W tym miejscu należy również podkreślić, że alimenty służą zaspokojeniu takich wydatków na dzieci, które są niezbędne i obiektywnie uzasadnione, a nie wszelkich możliwych wydatków, które rodzic chciałby na dzieci ponosić. Sąd ocenił, że koszt utrzymania małoletniego powoda oscyluje w granicach 1 100 złotych.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że alimenty w kwocie po 600 złotych miesięcznie, będą adekwatne do wieku i usprawiedliwionych potrzeb małoletniego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego. Pozostałą kwotę brakującą na utrzymanie powoda powinna łożyć jego matka.

Stąd w oparciu o przepis art. 138 kro, art. 133 § 1 kro i art. 135 § 1 kro Sąd orzekł jak w sentencji wyroku i oddalił powództwo ponad kwotę 600 złotych.

O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc.

Wyrokowi w punkcie podwyższających alimenty Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 kpc.